کاربر:Ahmadnazem/صفحه تمرین 1
| حکومت‌های ایران قبل از اسلام | ||
|---|---|---|
| نام حکومت | دورهٔ حکومت | بنیان‌گذار |
| ماد | آغاز قرن۸ ق.م - ۵۵۰ ق.م | دیاکو |
| هخامنشی | ۵۵۹ ق.م - ۳۳۰ ق.م | کوروش |
| سلوکیان | ۳۳۰ ق.م - ۱۲۹ ق.م | سلوکوس یکم |
| اشکانیان | ۲۵۶ ق.م - ۲۲۴ م | اشک یکم |
| ساسانیان | ۲۲۴ م. - ۶۵۲ م. | اردشیر بابکان |
| حکومت‌های ایران پس از اسلام | ||
|---|---|---|
| نام حکومت | بنیان‌گذار | دورهٔ حکومت |
| خلفای راشدین | ابوبکر | ۱۶ - ۴۰ |
| بنی‌امیه | معاویه | ۴۱ - ۱۳۰ |
| بنی‌عباس | سفاح | ۱۳۱ - ۲۰۵ |
| طاهریان | طاهر ذوالیمینین | ۲۰۵ - ۲۵۹ق |
| صفاریان | یعقوب لیث | ۲۴۷ - ۲۸۷ق |
| علویان طبرستان | داعی کبیر | ۲۵۰ - ۳۱۶ق |
| سامانیان | نصر اول | ۲۶۱ - ۳۸۹ق |
| زیاریان | مرداویج پسر زیار | ۳۱۵ - ۴۶۲ق |
| آل بویه | عمادالدوله علی | ۳۲۰ - ۴۴۰ق |
| غزنویان | سلطان محمود | ۳۸۸ - ۵۵۵ق |
| سلجوقیان | طغرل بیک | ۴۲۹ - ۵۹۰ |
| خوارزمشاهیان | انوشتکین غرجه | ۴۷۰ - ۶۱۷ق |
| ایلخانان | هولاکو خان | ۶۵۴ - ۷۳۶ق |
| تیموریان | تیمور گورکانی | ۷۷۱ - ۹۰۳ق |
| صفویان | شاه اسماعیل اول | ۹۰۷ - ۱۱۳۳ق |
| افغانان | محمود افغان | ۱۱۳۳ - ۱۱۴۲ |
| افشار | نادرشاه | ۱۱۴۸ - ۱۱۶۱ق |
| زند | کریم خان زند | ۱۱۶۳ - ۱۲۰۹ق |
| قاجار | آقامحمدخان | ۱۲۰۹ - ۱۳۴۵ق |
| پهلوی | رضا شاه | ۱۳۴۵ق (۱۳۰۴ش)- ۱۳۵۷ش |
| جمهوری اسلامی | امام خمینی | ۱۳۵۷ش- ... |
|
حکومت‌های شیعیان | |||
|
نام حکومت ادریسیان |
دورهٔ حکومت ۱۷۲ - ۳۶۳ق |
بنیان‌گذار ادریس بن عبدالله(۱۷۲-۱۷۵ق) |
|
| خلفای نخستین (۱۱-۴۰) |
|  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| خلفای اموی (۴۰-۱۳۲) |
| ||||||||||||||
| خلفای عباسی (۱۳۲-۶۵۶) |
| ||||||||||||||
| مفاهیم | |||||||||||||||
نامهای درون کروشه خلفایی کوتاهمدت هستند که تنها در شهر بغداد بهرسمیت شناخته شدند. | |||||||||||||||
| حاکمان | |
|---|---|
| عنوان | دورهٔ سلطنت |
| معاویه بن ابی سفیان | ۴۱-۶۰ |
| یزید بن معاویه | ۶۰-۶۴ |
| معاویة بن یزید | ۶۴-۶۴ |
| مروان بن حکم | ۶۴-۶۵ |
| عبدالملک بن مروان | ۶۵-۸۶ |
| ولید بن عبدالملک | ۸۶-۹۶ |
| سلیمان بن عبدالملک | ۹۶-۹۹ |
| عمر بن عبدالعزیز | ۹۹-۱۰۱ |
| یزید بن عبدالملک | ۱۰۱-۱۰۵ |
| هشام بن عبدالملک | ۱۰۵-۱۲۵ |
| ولید بن یزید | ۱۲۵-۱۲۶ |
| یزید بن ولید | ۱۲۶-۱۲۶ |
| ابراهیم بن الولید | ۱۲۶-۱۲۷ |
| مروان بن محمد | ۱۲۷-۱۳۲ |
| وزرا و امرای سرشناس | |
| مغیرة بن شعبه ثقفی • زیاد بن ابیه • عمرو عاص • مسلم بن عقبه مری • عبیدالله بن زیاد • حجاج بن یوسف ثقفی | |
| رویدادهای مهم | |
| صلح امام حسن • واقعه عاشورا • واقعه حره • آتش زدن کعبه • قیام مختار | |
| حاکمان | |
|
عنوان مروان بن حکم |
دورهٔ سلطنت ۶۴-۶۵ |
| وزرا و امرای سرشناس | |
| رویدادهای مهم | |
| نام | لقب | سال آغاز حکومت |
| عبید الله بن حسین | عبیدالله المهدی | ۲۹۷ق/ ۹۰۹م |
| ابوالقاسم محمد | قائم بامرالله | ۳۲۲/ ۹۳۴ |
| ابوطاهر اسماعیل | منصور بالله | ۳۳۴/ ۹۴۶ |
| معد بن منصور | معز لدین الله | ۳۴۱/ ۹۵۳ |
| ابومنصور نزار | عزیز بالله | ۳۶۵/ ۹۷۵ |
| ابو علی منصور | حاکم بالله (بامرالله) | ۳۸۶/ ۹۹۶ |
| ابوالحسن علی | ظاهر لاعزاز دین الله | ۴۱۱/ ۱۰۲۱ |
| ابوتمیم معد | مستنصر بالله | ۴۲۷ /۱۰۳۶ |
| ابوالقاسم احمد | المستعلی بالله | ۴۸۸ /۱۰۹۴ |
| ابو علی منصور | آمر باحکام الله | ۴۹۵ /۱۱۰۱ |
| ابوالمیمون عبدالمجید | حافظ لدین الله | ۵۲۴ /۱۱۳۰ |
| ابو منصور اسماعیل | ظافر بامرالله | ۵۴۴ /۱۱۴۹ |
| ابوالقاسم عیسی | فائز بنصر الله | ۵۴۹ /۱۱۵۴ |
| ابو محمد عبدالله | عاضد لدین الله | ۵۵۵ /۱۱۶۰ |
| حادثه | سال | علت حادثه | منبع |
|---|---|---|---|
| درگیری و فتنه – غارت کرخ | ۳۳۸ | تعصب اهل سنت | ابن کثیر، ج۱۱، ص۲۲۱ و ابن جوزی ج۴، ص۷۵ |
| درگیری | ۳۴۰ | تعصب مذهبی | ابن کثیر، همان، ص۲۲۴ و ابن جوزی، همان، ص۸۴ |
| درگیری – قتل | ۳۴۶ | سب صحابه | ابن کثیر، همان، ص۲۳۲ |
| درگیری و تعطیلی نماز جماعت | ۳۴۷ | تعصب مذهبی | ابن جوزی، ج۱۴، ص۱۲۶ |
| درگیری و فتنه | ۳۴۸ | ابن کثیر، همان، ص۲۳۴ | |
| درگیری و قتل | ۳۴۹ | ابن کثیر، همان، ص۲۳۶ | |
| درگیری | ۳۵۰ | عیاران | تنوخی، ج۱، ص۴۸ |
| درگیری و قتل | ۳۵۳ | عاشورا | ابن کثیر، همان، ص۲۵۳ و ابن جوزی، همان، ص۱۵۵ |
| درگیری | ۳۵۳ | عاشورا | ابن کثیر، همان، ص۲۵۳ و ابن جوزی، همان، ص۱۵۵ |
| درگیری | ۳۵۴ | عاشورا | ابن کثیر، همان، ص۲۵۴ |
| ظهور دعوت قائم (عباسی نزد اهل سنت – علوی نزد شیعه) | ۳۵۷ | مسکویه، ج۶، ص۲۸۶ | |
| فتنه | ۳۵۹ | عاشورا و غدیر | ابن جوزی، همان، ص۱۹۶ |
| درگیری | ۳۶۰ | تعصب سبکتکین برضد شیعه | مسکویه، همان، ص۳۴۸ |
| آتش سوزی | ۳۶۰ | تعصب اهل سنت | مسکویه، همان، ص۳۵۱ |
| درگیری – غارت کرخ | ۳۶۱ | عاشورا | ابن کثیر، همان، ص۲۷۱ |
| درگیری و غارت کرخ | ۳۶۲ | قتل یک سنی | ابن کثیر، همان، ص۲۷۳ |
| درگیری | ۳۶۳ | تعصب سنی و شیعه | مسکویه، همان، ص۳۷۴ |
| درگیری و غارت کرخ | ۳۶۳ | عاشورا | ابن کثیر، همان، ص۲۷۵ |
| درگیری و سوزاندن و قتل و تخریب محله کرخ | ۳۶۴ | تعصب اهل سنت | مسکویه، همان، ص۴۰۰ |
| درگیری و قتل و تخریب | ۳۷۹ | عیاران | ذهبی، ج۳، ص۱۰ |
| درگیری، آتش، قتل در محله کرخ و تخریب | ۳۸۰ | تعصب | ابن جوزی، همان، ص۳۴۴ |
| درگیری و فتنه | ۳۸۱ | مراسم غدیر خم | ابن کثیر، همان، ص۳۱۰ |
| منع برگزاری رسوم شیعه و سنی | ۳۸۲ | عاشورا | ابن کثیر، همان، ص۳۱۱ و ابن جوزی، همان، ص۳۶۳ |
| درگیری | ۳۸۴ | عیاران | ابن جوزی، همان، ص۳۶۹ |
| تقابل و رفاقت | ۳۹۰ | عاشورا، غدیر | مسکویه، همان، ص۴۰۱ |
| درگیری | ۳۹۱ | تعصب | مسکویه، همان، ص۴۵۲ |
| درگیری و فتنه | ۳۹۲ | عیاران | ابن کثیر، همان، ص۳۳۰ و ابن جوزی، همان، ص۳۳ |
| منع برگزاری رسوم شیعه و سنی | ۳۹۳ | عاشورا | مسکویه، همان، ص۵۲۷ |
| عدم تأیید منصب قاضی‌القضاتی برای سیدابواحمد موسوی از سوی خلیفه | ۳۹۴ | اقتدار خلیفه | ابن اثیر، ج۸، ص۲۰ |
| درگیری، آتش، قتل، محله کرخ، تبعید شیخ مفید | ۳۹۸ | قرآن ابن مسعود، سب صحابه و تعرض به شیخ مفید | ابن کثیر، همان، ص۳۳۸ و ابن جوزی، ج ۱۵، ص۵۹ |
| رسمی بودن مراسم عاشورا | ۴۰۲ | وزیر طرفدار شیعه | ابن جوزی، همان، ص۸۲ |
| درگیری | ۴۰۳ | ابن جوزی، همان، ص۹۱ | |
| درگیری و فتنه | ۴۰۶ | عاشورا و تندروی برخی شیعه | ابن کثیر، همان، ج۱۲، ص۲ و ابن جوزی، همان، ص۱۱۱ |
| آتش سوزی بارگاه امام حسین(ع) | ۴۰۷ | ابن جوزی، همان، ص۱۲۰ | |
| درگیری و فتنه و اعلامیه القادر | ۴۰۸ | تعصب اهل سنت | ابن کثیر، همان، ج۱۲، ص۶ و ابن جوزی، همان، ج۱۵، ص۱۲۵ |
| درگیری و تبعید شیخ مفید | ۴۱۵ | برخورد با عامل خلیفه | ابن جوزی، همان، ص۱۶۷ |
| درگیری و سوزاندن خانه سیدمرتضی | ۴۱۶ | عیاران | ابن جوزی، همان، ص۱۷۱ |
| آتش‌سوزی کرخ و تعرض به سیدمرتضی | ۴۱۷ | محرم | ابن کثیر، همان، ص۲۰ و ابن جوزی، همان، ص۱۷۵ |
| درگیری و اعلامیه خلیفه بر ضد شیعه و تشیع | ۴۲۰ | عزل خطیبان شیعه مسجد براثا | ابن کثیر، همان، ص۲۶ و ابن جوزی، همان، ص۱۹۹ |
| درگیری و قتل (دو بار) | ۴۲۱ | عاشورا | ابن کثیر، همان، ص۲۸ و ابن جوزی، همان، ص۲۰۴ |
| درگیری و غارت کرخ (دو بار) | ۴۲۲ | تعصب برای صحابه و خلفا و غدیر | ابن کثیر، همان، ص۳۱ و ابن جوزی، همان، ص۲۱۴ – ۲۱۹ |
| درگیری | ۴۲۳ | عاشورا | ابن جوزی، همان، ص۲۲۲ |
| درگیری و محدودیت برای شیعه در کرخ | ۴۲۴ | تعصب اهل سنت | ابن جوزی، همان، ص۲۳۶ |
| درگیری و منع آب برای کرخ | ۴۲۵ | تعصب اهل سنت | ابن کثیر، همان، ص۳۶ و ابن جوزی، همان، ص۲۴۰ |
| فتنه | ۴۲۶ | ابن کثیر، همان، ص۳۸ | |
| درگیری | ۴۲۹ | تعصب بر ضد واژه شاهنشاه برای امیران آل بویه | ابن کثیر، همان، ص۴۳ و ابن جوزی، همان، ص۲۶۴ |
| درگیری و حمله غزنویان به ری | ۴۳۲ | تعصب اهل سنت | ابن کثیر، همان، ص۴۹ و ابن جوزی، همان، ص۲۷۷ |
| اعلامیه خلیفه مثل اعلامیه سال ۴۰۸ | ۴۳۳ | تعصب بر ضد شیعه و... | ابن جوزی، همان، ص۲۷۹ |
| درگیری و حمله عامه به یهود | ۴۳۷ | ابن جوزی، همان، ص۳۰۲ | |
| درگیری و قتل و عدم حج عراقی‌ها | ۴۳۹ | ابن کثیر، همان، ص۴۹ و ابن جوزی، همان، ص۳۰۸ | |
| درگیری | ۴۴۰ | ابن جوزی، همان، ص۵۶ و ابن جوزی، همان، ص۳۰۸ | |
| منع عاشورا و پذیرش شیعه | ۴۴۱ | برگزاری مراسم عاشورا | ابن کثیر، همان، ص۵۹ و ابن جوزی |
| صلح شیعه و سنی | ۴۴۲ | اتحاد (ترحم بر صحابه و زیارت قبور امامان) | ابن کثیر، همان، ص۶۱ و ابن جوزی، همان، ص۳۲۵ |
| درگیری | ۴۴۳ | شعارهای شیعی و سب صحابه و زیارت | ابن کثیر، همان، ص۶۲ و ابن جوزی، همان، ص۳۲۹ |
| درگیری | ۴۴۴ | سب صحابه | ابن جوزی، همان، ص۳۳۵ |
| درگیری و فتنه | ۴۴۵ | سب صحابه | ابن کثیر، همان، ص۶۴ و ابن جوزی، همان، ص۳۴۰ |
| درگیری و قتل بین شیعه و سنی – درگیری بین اشاعره و حنابله | ۴۴۷ | شعارهای شیعی | ابن کثیر، همان، ص۶۶ و ابن جوزی، همان، ص۳۴۷ |
| منع شیعه از مراسم و شعارها | ۴۴۸ | غلبه سلجوقیان | ابن کثیر، همان، ص۶۸ و ابن جوزی، ج۱۶، ص۷ |
| سلاطین | |
|---|---|
| عنوان | دورهٔ سلطنت |
| هلاکوخان | ۶۶۳-۶۵۱ |
| باقاخان | ۶۶۳-۶۸۰ |
| احمد تکودار | ۶۸۳-۶۸۱ |
| ارغون | ۶۹۰-۶۸۳ |
| گیخاتو | ۶۹۴-۶۹۰ |
| بایدو | ۶۹۴-۶۹۴ |
| غازان‌خان | ۷۰۳-۶۹۴ |
| اولجایتو | ۷۱۶-۷۰۳ |
| ابوسعید | ۷۳۶-۷۱۶ |
| وزرا و امرای سرشناس | |
| خواجه نصیر الدین طوسی | |
| شمس الدین محمد جوینی | |
| خواجه صدرالدین احمد | |
| خواجه رشیدالدین فضل الله | |
| چهره‌های سرشناس هم‌عصر | |
| خواجه نصیر الدین طوسی | |
| علامه حلی | |
| ... | |
| رویدادهای مهم | |
| شکست اسماعیلیان | |
| سقوط خلافت عباسی | |
| ... | |
| سلاطین بزرگ سلجوقی | |
|
عنوان طغرل |
دورهٔ سلطنت ۴۲۹-۴۵۵ |
| شاخه سلجوقیان عراق | |
|
عنوان محمود بن محمد |
دورهٔ سلطنت ۵۱۱-۵۲۵ |
| وزرا و امرای سرشناس | |
|
نظام الملک طوسی ... | |
| چهره‌های سرشناس هم‌عصر | |
|
عبدالجلیل قزوینی رازی ... | |
| رویدادهای مهم | |
|
پایان بخشیدن به قدرت آل بویه ... | |
| شاهان | |
|---|---|
| عنوان | دورهٔ سلطنت |
| شاه اسماعیل اول | ۹۰۷- ۹۳۰ |
| شاه طهماسب اول | ۹۳۰- ۹۸۴ |
| شاه اسماعیل دوم | ۹۸۴- ۹۸۵ |
| شاه محمد خدابنده | ۹۸۵- ۹۹۶ |
| شاه عباس اول | ۹۹۶- ۱۰۳۸ |
| شاه صفی | ۱۰۳۸- ۱۰۵۲ |
| شاه عباس دوم | ۱۰۵۲- ۱۰۷۷ |
| شاه سلیمان | ۱۰۷۷- ۱۱۰۵ |
| شاه سلطان حسین | ۱۱۰۵- ۱۱۳۵ |
| چهره‌های سرشناس هم‌عصر | |
| مقدس اردبیلی • میرداماد • میرفندرسکی • محمدتقی مجلسی • محمدباقر مجلسی • محقق کرکی • شیخ بهائی • شیخ حر عاملی • سید نعمت‌الله جزایری • ملاصدرا | |
| مهم | |
| جنگ چالدران • صلح آماسیه • معاهده زهاب • حمله افغان‌ها | |
| حاکمان | ||
|---|---|---|
| عنوان | دورهٔ حکومت | |
| امیر عبدالرزاق باشتینی | ۷۳۶ تا ۷۳۸ | |
| وجیه الدین مسعود باشتینی | ۷۳۸ تا ۷۴۵ | |
| محمد آیتیمور | ۷۴۵ تا ۷۴۷ | |
| کلواسفندیار | ۷۴۷ تا ۷۴۹ | |
| شمس الدین فضل الله | ۷۴۹ تا ۷۴۹ | |
| یحیی کرابی | ۷۵۳ تا ۷۵۹ | |
| خواجه ظهیر کرابی | ۷۵۹ تا ۷۶۰ | |
| حیدر قصاب | ۷۶۰ تا ۷۶۱ | |
| لطف الله فرزند پهلوان امیرمسعود | ۷۶۱ تا ۷۶۲ | |
| حسن دامغانی | ۷۶۲ تا ۷۶۶ | |
| نجم الدین علی مؤید | ۷۶۶ تا ۷۸۳ | |
| رهبران مذهبی | ||
| شیخ خلیفه مازندرانی • شیخ حسن جوری • درویش هندوی مشهدی • سید عزالدین سوغندی • درویش عزیز جوری • درویش رکن الدین • داود سبزواری • ... | ||
| علمای هم‌عصر | ||
| شهید اول • ... | ||
| شاهان | |
|---|---|
| آقامحمدخان (۱۱۶۱-۱۱۷۶) | |
| فتحعلی‌شاه (۱۱۷۶-۱۲۱۳) | |
| محمدشاه (۱۲۱۳-۱۲۲۷) | |
| ناصرالدین‌شاه (۱۲۲۸-۱۲۷۵) | |
| مظفرالدین‌شاه (۱۲۷۵-۱۲۸۵) | |
| محمدعلی‌شاه (۱۲۸۵-۱۲۸۸) | |
| احمدشاه(۱۲۸۸-۱۳۰۴) | |
| چهره‌های سرشناس | |
| حاج ابراهیم کلانتر | |
| قائم مقام فراهانی | |
| حاج میرزا آقاسی | |
| امیرکبیر | |
| سپهسالار | |
| میرزا رضا کرمانی | |
| میرزای شیرازی | |
| کامران میرزا | |
| مهد علیا | |
| ستارخان | |
| میرزا کوچک خان جنگلی | |
| علیقلی خان سردار اسعد | |
| رویدادهای مهم | |
| امامان شیعه و خلفا | ||
|---|---|---|
| امامان (دوره امامت) |
خلفای هم‌عصر | |
| امام علی(ع) (۱۱ - ۴۰ق) |
ابوبکر (۱۱ - ۱۳) عمر بن خطاب (۱۳ - ۲۵) عثمان بن عفان (۲۵ - ۳۵) امام علی(ع) (۳۵ - ۴۰) | |
| امام حسن(ع) (۴۰ - ۵۰ق) |
• امام حسن(ع) (۴۰ - ۴۱) معاویه (۴۱ - ۵۰) | |
| امام حسین(ع) (۵۰ - ۶۱ق) |
• معاویه (۵۰ - ۶۰) یزید (۶۰ - ۶۱) | |
| امام سجاد(ع) (۶۱ - ۹۵ق) |
• یزید (۶۱ - ۶۴) معاویة بن یزید (۶۴) مروان بن حکم (۶۴ - ۶۵) عبدالملک بن مروان (۶۵ - ۸۶) ولید بن عبدالملک (۸۶ - ۹۵) | |
| امام باقر(ع) (۹۵ - ۱۱۴ق) |
• ولید بن عبدالملک (۹۵ - ۹۶) سلیمان (۹۶ - ۹۹) عمر بن عبدالعزیز (۹۹ - ۱۰۱) یزید بن عبدالملک (۱۰۱ - ۱۰۵) هشام (۱۰۵ - ۱۱۴) | |
| امام صادق(ع) (۱۱۴ - ۱۴۸ق) |
• هشام (۱۱۴ - ۱۲۵) ولید بن یزید (۱۲۵ - ۱۲۶) ابراهیم بن ولید (۱۲۶ - ۱۲۷) مروان بن محمد (۱۲۷ - ۱۳۲) ابوالعباس سفاح (۱۳۲ - ۱۳۶) منصور دوانیقی (۱۳۶ - ۱۴۸) | |
| امام کاظم(ع) (۱۴۸ - ۱۸۳ق) |
• منصور دوانیقی (۱۴۸ - ۱۵۸) مهدی عباسی (۱۵۸ - ۱۶۹) هادی عباسی (۱۶۹ - ۱۷۰) •هارون عباسی (۱۷۰ - ۱۸۳) | |
| امام رضا(ع) ( ۱۸۳ - ۲۰۳ق) |
• هارون (۱۸۳- ۱۹۳) امین عباسی (۱۹۳ - ۱۹۸) •مأمون عباسی (۱۹۸ - ۲۰۳) | |
| امام جواد(ع) (۲۰۳ - ۲۲۰ق) |
مأمون عباسی (۲۰۳ - ۲۱۸) معتصم عباسی (۲۱۸ - ۲۲۰) | |
| امام هادی(ع) (۲۲۰ - ۲۵۴ق) |
• معتصم عباسی (۲۲۰ - ۲۲۷) واثق عباسی (۲۲۷ - ۲۳۲) متوکل عباسی (۲۳۲ - ۲۴۷) منتصر عباسی (۲۴۷ - ۲۴۸) مستعین عباسی (۲۴۸ - ۲۵۲) معتز عباسی (۲۵۲ - ۲۵۴) | |
| امام عسکری(ع) (۲۵۵ - ۲۶۰ق) |
• معتز عباسی (۲۵۵) مهتدی عباسی (۲۵۵ - ۲۵۶) مُعتمَد عباسی (۲۵۶ - ۲۶۰) | |
| امام زمان(عج) (۲۶۰ق -۳۲۹ق) پایان غیبت صغرا |
•معتمد (۲۶۰ - ۲۷۸) مُعتضِد عباسی (۲۷۸ - ۲۸۹) مکتفی (۲۸۹ - ۲۹۵) مقتدر (۲۹۵ - ۳۲۰) قاهر (۳۲۰ - ۳۲۲) راضی (۳۲۲ - ۳۲۹) | |
| شخصیت‌ها | |
|---|---|
| پیامبر اسلام(ص) • ابوطالب • حضرت خدیجه(س) • حضرت علی (ع) • حضرت فاطمه(س) • حمزة بن عبدالمطلب • سلمان فارسی • ابوذر غفاری • مقداد بن عمرو • جعفر بن ابی‌طالب • بلال حبشی • ابوبکر • عمر بن خطاب • عثمان بن عفان • صحابه | |
| جنگ‌ها غزوه‌ها و سریه‌ها | |
| جنگ بدر • جنگ احد• غزوه بنی‌نضیر • غزوه خندق • غزوه بنی‌قریظه • صلح حدیبیه • غزوه خیبر • فتح مکه • غزوه تبوک • سایر غزوه‌ها • سریه‌ها | |
| شهرها و مکان‌ها | |
| مکه• شعب ابی‌طالب • مدینه• طائف • مسجد قبا • مسجدالنبی • سقیفه بنی‌ساعده • خیبر • قبرستان بقیع | |
| حوادث | |
| بعثت • هجرت به حبشه • لیلة المبیت • هجرت به مدینه • صلح حدیبیه • حجة الوداع • واقعه غدیر • سقیفه • سپاه اسامه | |
| مفاهیم مرتبط | |
| اسلام• انصار • مهاجرین • تشیع • حج • قریش • بنی‌هاشم • بنی امیه • جاهلیت | |
| امامان شیعه و خلفا | ||
|---|---|---|
| امامان (دوره امامت) |
خلفای هم‌عصر | |
| امام علی(ع) (۱۱ - ۴۰ق) |
ابوبکر (۱۱ - ۱۳) عمر بن خطاب (۱۳ - ۲۵) عثمان بن عفان (۲۵ - ۳۵) امام علی(ع) (۳۵ - ۴۰) | |
| امام حسن(ع) (۴۰ - ۵۰ق) |
• امام حسن(ع) (۴۰ - ۴۱) معاویه (۴۱ - ۵۰) | |
| امام حسین(ع) (۵۰ - ۶۱ق) |
• معاویه (۵۰ - ۶۰) یزید (۶۰ - ۶۱) | |
| امام سجاد(ع) (۶۱ - ۹۵ق) |
• یزید (۶۱ - ۶۴) معاویة بن یزید (۶۴) مروان بن حکم (۶۴ - ۶۵) عبدالملک بن مروان (۶۵ - ۸۶) ولید بن عبدالملک (۸۶ - ۹۵) | |
| امام باقر(ع) (۹۵ - ۱۱۴ق) |
• ولید بن عبدالملک (۹۵ - ۹۶) سلیمان (۹۶ - ۹۹) عمر بن عبدالعزیز (۹۹ - ۱۰۱) یزید بن عبدالملک (۱۰۱ - ۱۰۵) هشام (۱۰۵ - ۱۱۴) | |
| امام صادق(ع) (۱۱۴ - ۱۴۸ق) |
• هشام (۱۱۴ - ۱۲۵) ولید بن یزید (۱۲۵ - ۱۲۶) ابراهیم بن ولید (۱۲۶ - ۱۲۷) مروان بن محمد (۱۲۷ - ۱۳۲) ابوالعباس سفاح (۱۳۲ - ۱۳۶) منصور دوانیقی (۱۳۶ - ۱۴۸) | |
| امام کاظم(ع) (۱۴۸ - ۱۸۳ق) |
• منصور دوانیقی (۱۴۸ - ۱۵۸) مهدی عباسی (۱۵۸ - ۱۶۹) هادی عباسی (۱۶۹ - ۱۷۰) •هارون عباسی (۱۷۰ - ۱۸۳) | |
| امام رضا(ع) ( ۱۸۳ - ۲۰۳ق) |
• هارون (۱۸۳- ۱۹۳) امین عباسی (۱۹۳ - ۱۹۸) •مأمون عباسی (۱۹۸ - ۲۰۳) | |
| امام جواد(ع) (۲۰۳ - ۲۲۰ق) |
مأمون عباسی (۲۰۳ - ۲۱۸) معتصم عباسی (۲۱۸ - ۲۲۰) | |
| امام هادی(ع) (۲۲۰ - ۲۵۴ق) |
• معتصم عباسی (۲۲۰ - ۲۲۷) واثق عباسی (۲۲۷ - ۲۳۲) متوکل عباسی (۲۳۲ - ۲۴۷) منتصر عباسی (۲۴۷ - ۲۴۸) مستعین عباسی (۲۴۸ - ۲۵۲) معتز عباسی (۲۵۲ - ۲۵۴) | |
| امام عسکری(ع) (۲۵۵ - ۲۶۰ق) |
• معتز عباسی (۲۵۵) مهتدی عباسی (۲۵۵ - ۲۵۶) مُعتمَد عباسی (۲۵۶ - ۲۶۰) | |
| امام زمان(عج) (۲۶۰ق -۳۲۹ق) پایان غیبت صغرا |
•معتمد (۲۶۰ - ۲۷۸) مُعتضِد عباسی (۲۷۸ - ۲۸۹) مکتفی (۲۸۹ - ۲۹۵) مقتدر (۲۹۵ - ۳۲۰) قاهر (۳۲۰ - ۳۲۲) راضی (۳۲۲ - ۳۲۹) | |
| سال ۶۰ قمری | |
|---|---|
| ۱۰ محرم | واقعه عاشورا و شهادت امام حسین(ع)، اهل بیت(ع) و یارانش |
| ۱۱ محرم | محرم حرکت اسرا به سوی کوفه |
| ۱۱ محرم | دفن شهدا توسط بنی اسد (از اهل غاضریه) |
| ۱۲ محرم | دفن شهدا بنابر نقلی دیگر |
| ۱۲ محرم | ورود کاروان اسرای کربلا به کوفه |
| ۱۹ محرم | حرکت کاروان اسیران از کوفه به شام |
| ۱ صفر | ورود اهل بیت(ع) و سر مطهّر امام حسین(ع) به شام |
| ۲۰ صفر | اربعین حسینی |
| ۲۰ صفر | ورود اهل بیت امام(ع) به کربلا |
| ۲۰ صفر | بازگشت اهل بیت امام(ع) از شام به مدینه بنا بر برخی اقوال |
| سال ۶۰ قمری | |
|---|---|
| ۱۵ رجب | مرگ معاویه |
| ۲۸ رجب | خروج امام حسین (ع) از مدینه |
| ۳ شعبان | ورود امام(ع) به مکه |
| ۱۰ رمضان | رسیدن نخستین نامه‌های کوفیان به امام(ع) |
| ۱۲ رمضان | رسیدن ۱۵۰ نامه از کوفیان به امام(ع) توسط قیس بن مُسْهِر، عبدالرحمان ارحبی و عُمارَة سَلُولی |
| ۱۴رمضان | وصول نامه سران و اهالی کوفه به امام(ع) توسط هانی بن هانی سبیعی و سعید بن عبدالله حنفی |
| ۱۵ رمضان | خروج مسلم از مکه به سوی کوفه |
| ۵ شوال | ورود مسلم بن عقیل به کوفه |
| ۱۱ ذی‌القعده | نامه مسلم‌بن عقیل به امام حسین و دعوت از ایشان برای آمدن به کوفه |
| ۸ ذیحجه | خروج امام حسین(ع) از مکه و قیام مسلم بن عقیل در کوفه |
| ۹ ذیحجه | شهادت مسلم بن عقیل در کوفه |
| سال ۶۱ قمری | |
| ۱ محرم | یاری خواستن امام از عبیدالله بن حر جعفی و عمرو بن قیس در قصر بنی‌مقاتل |
| ۲ محرم | ورود کاروان امام(ع) به کربلا |
| ۳ محرم | ورود عمر بن سعد به کربلا با سپاه چهار هزار نفری |
| ۶ محرم | یاری خواستن حبیب بن مظاهر از بنی اسد برای یاری امام حسین(ع) و ناکامی او در این مأموریت |
| ۷ محرم | بستن آب بر روی امام حسین(ع) و یارانش و پیوستن مسلم بن عوسجه به امام حسین(ع) |
| ۹ محرم | ورود شمر بن ذی الجوشن به کربلا و امان‌نامه شمر به فرزندان ام‌البنین |
| ۹ محرم | اعلام جنگ لشکر عمر سعد به امام(ع) و مهلت خواستن حضرت از عمر سعد |
| ۱۰ محرم | واقعه عاشورا و شهادت امام حسین(ع)، اهل بیت(ع) و یارانش |
| ۱۱ محرم | حرکت اسرا به سوی کوفه و دفن شهدا توسط بنی اسد (از اهل غاضریه) |
| ۱۲ محرم | ورود کاروان اسیران کربلا به کوفه (دفن شهدا بنابر نقلی) |
| ۱۹ محرم | حرکت کاروان اسیران از کوفه به شام |
| ۱ صفر | ورود اهل بیت(ع) و سر امام حسین(ع) به شام |
| ۲۰ صفر | اربعین حسینی و بازگشت اهل بیت امام(ع) به کربلا(بنا به نقلی) و مدینه(به نقل دیگر) |
| سنتها و مراسمها | فهرست آیینهای عاشورایی • سیاهپوشی • تشتگذاری • زنجیرزنی • سینهزنی • سنج و دمام • مرثیهخوانی • نوحهخوانی • دسته عزاداری • هیئت عزاداری • تعزیهخوانی • روضهخوانی • مقتلخوانی • قمهزنی • نخلگردانی • تابوتگردانی • مراسمتابوت • مشعلگردانی • حسی • گِلمالی • شاخسِی واخسِی • همایش شیرخوارگان • پیادهروی اربعین • خیمهسوزان • چاووشخوانی • عَلَمکشی • چهل منبر • یزلهخوانی • عزاداری طویریج • پردهخوانی • یومالحسین • جاماندگان اربعین • یوم العباس • کفنپوشی |  |
|---|---|---|
| روضهها | ||
| تعزیهها | ||
| مناسبتها | ||
| مکان‌ها | کربلا • حرم امام حسین(ع) • حرم حضرت عباس(ع) • بینالحرمین • تل زینبیه • گودال قتلگاه • کفالعباس • خرابه شام • خیمهگاه • فرات • غاضریه • نهر علقمه • نینوا • حسینیه • تکیه • سقاخانه • امامباره • حسینیدالان • بازار شام | |
| کتاب‌ها | ||
| آداب | ||
| مرثیهها | ||
| وابسته | سوگواری • مقتل • توغ • زیارت عاشورا • تحریفات عاشورا • ادبیات عاشورایی • موکب • لعن یزید • گریه بر حسین(ع) • حدیث ریان بن شبیب • پیرغلام اهل‌بیت • فقه عزاداری | |
- ↑ برگرفته از مقاله هم گرایی و واگرایی در اندیشه سیاسی امامیه و حنابله در بغداد دوره آل بویه، بارانی، محمدرضا، چلونگر، محمدعلی، فصلنامه علمی – پژوهشی شیعه شناسی، سال هفتم، شماره ۲۶، تابستان ۱۳۸۸ شمسی، ص۲۲۰ - ۲۲۵