عبدالزهرا کعبی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۲۷ق |
| زادگاه |  عراق |
| تاریخ وفات | ۱۵ جمادی الاولی ۱۳۹۴ق |
| محل دفن | کربلا |
| شهر وفات | کربلا |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | محسن ابوالحب • محمدمهدی مازندرانی |
| شاگردان | ضیاء زبیدی • علی حیدر • علی معرفه |
| تألیفات | مقتل الامام الحسین • الحسین قتیل العبره • دموع الاسی • شرح قطر الندی • المجالس الحسینیه |
عَبدُالزّهرا کَعبی (۱۳۲۷-۱۳۹۴ق) سخنران و روضه‌خوان مشهور عراقی و پایه‌گذار مقتل‌خوانی به‌سبک جدید و حزین. روضه‌هایش به‌گونه‌ای سوزناک بود که حتی بر غیر شیعه نیز تأثیر می‌گذاشت. او برای سخنرانی و روضه‌خوانی به کشورهای مختلفی همچون کویت و عربستان سفر کرد. کعبی در ادبیات عرب مهارت داشت و اشعاری نیز سروده است. او به‌دلیل سخنرانی‌های ضد کمونیستی، چندین بار تهدید به ترور گردید و مدتی نیز زندانی شد. کعبی در سال ۱۳۹۴ق از دنیا رفت. گفته می‌شود به دلیل مخالفت‌هایش با کمونیسم، مسموم شد و به شهادت رسید.
مقتل‌خوانی و منبر
عبدالزهرا کعبی را سخنران مشهور[۱] و ابداع‌کننده مقتل‌خوانی به شیوه جدید و حزین آن به شمار آورده‌اند.[۲] در اثر این ابداع، مقتل‌خوانی تبدیل به یکی از ارکان مراسم عزاداری امام حسین(ع) گردید.[۳] طبق برخی نقل‌ها، روضه‌هایش به‌گونه‌ای مؤثر بود که مسلمانان غیر شیعه را نیز تحت تأثیر خود قرار می‌داد.[۴] اولین مقتل‌خوانی وی در سال ۱۳۷۹ق و از جوار حرم امام حسین(ع) از طریق رادیو پخش شد.[۵]
گفته می‌شود خطیبان زیادی همچون ضیاء زبیدی، علی حیدر و احمد معرفه از شاگردان او بودند[۶] و برخی از خطیبان مطرح، او را به‌عنوان الگوی خود در مقتل‌خوانی قرار دادند.[۷] کعبی برای سخنرانی و روضه‌خوانی به مناطق مختلفی همچون کویت، بحرین، لبنان، قطیف و احساء سفر کرده است.[۸]
زندگی‌نامه
عبدالزهرا کعبی فرزند فلاح از قبیله بنی‌کعب[۹] در سال ۱۳۲۷ق[۱۰] یا ۱۳۳۷ق، در روز ولادت حضرت زهرا(س) در شهر کربلا به دنیا آمد.[۱۱] در نقلی، محل ولادت وی شهر مِشخاب در نجف اشرف عنوان شده است.[۱۲]
او در سن کودکی قرآن را حفظ کرده و در حوزه علمیه کربلاء مشغول به تحصیل گردید[۱۳] تا این‌که به درجه استادی رسید.[۱۴] فن خطابه را از محسن ابوالحب، خطیب مشهور کربلا (درگذشت:۱۳۶۹ق)[۱۵] و محمدمهدی مازندرانی آموخت.[۱۶] کعبی در ادبیات زبان عربی توانمند بود و اشعاری نیز سروده است.[۱۷] وقت زیادی را به مطالعه می‌گذراند و کتابخانه بزرگی شامل نزدیک به ۱۳۰۰ کتاب داشت.[۱۸] گفته شده است بخشی از دریافتی‌های خود را بین فقرا تقسیم می‌کرد[۱۹] و در پروژه‌های اسلامی که در شهر کربلاء اجرا می‌شد، مشارکت داشت.[۲۰] او را فردی متواضع توصیف کرده‌اند.[۲۱]
طبق گزارش‌ها، به‌دلیل سخنرانی‌هایی که علیه کمونیسم ایراد می‌کرد، چندین بار در معرض ترور ناموفق از طرف حکومت بعث قرار گرفت[۲۲] و در برهه‌ای به مدت چهار ماه توسط بعث دستگیر و زندانی شد.[۲۳]
تاریخ وفات عبدالزهرا کعبی را ۱۵ جمادی الاولی در سال ۱۳۹۴ق عنوان کرده‌اند.[۲۴] از ۱۳جمادی‌الثانی، روز شهادت حضرت زهرا(س) نیز به عنوان روز درگذشت او یاد شده است.[۲۵] برخی معتقدند که کعبی به دلیل مخالفت‌هایش با کمونیسم، مسموم گردید و به شهادت رسید.[۲۶] پیکر او با حضور گسترده مردم در شهر کربلا، تشییع و دفن شد.[۲۷]
تألیفات
عبدالزهراء کعبی را توانمند در تألیف به نظم و نثر قلمداد کرده‌اند.[۲۸] تألیفات متعددی برای او ذکر شده که «مقتل الامام الحسین» و «مسیر السبایا و المجالس الحسینیه» از جمله آنهاست.[۲۹] الحسین قتیل العبره و دیوانی با عنوان دُموع الاَسیٰ از دیگر آثار وی به شمار رفته است.[۳۰] تعلیقه بر کتاب نحوی قَطْرالنَّدیٰ، اثر دیگر وی در زمینه ادبیات عرب ذکر شده است.[۳۱] همچنین مقالاتی از او در مجله صوت المبلغین الکربلائیه به چاپ رسیده است[۳۲]
پانویس
- ↑ «خدمة المنبر الحسینی الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه شبکة کربلاء المقدسه.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۳۰؛ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبة الموسی الثقافیه.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۳۰.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به: مقدسی، دور المنبر الحسینی فی التوعیة السلامیه، ۱۴۳۲ق، ص۱۱۴؛ مرکز الابحاث العقائدیه، موسوعه من حیاة المستبصرین، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۴۴۲.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۳۱.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۵۰.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۳۰.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۵۱.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۴۸.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۴۸.
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه.
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۴۹.
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه.
- ↑ تهرانی الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۹، ص۳۹.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۴۹.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۵۱.
- ↑ الاسدی، «نجل الشیخ عبدالزهراء الکعبی یتحدث عن حیاة والده و کیفیة جمعه للمقتل المقروء»، وبگاه آژانس خبری نون.
- ↑ جمعی از نویسندگان، الشیخ الکعبی صوت حزین و عبرة ساکبه، ۱۴۱۴ق، ص۱۵.
- ↑ جمعی از نویسندگان، الشیخ الکعبی صوت حزین و عبرة ساکبه، ۱۴۱۴ق، ص۱۵.
- ↑ جمعی از نویسندگان، الشیخ الکعبی صوت حزین و عبرة ساکبه، ۱۴۱۴ق، ص۱۵.
- ↑ «الشهید الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه دارالولایه
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۴۸؛ جمعی از نویسندگان، الشیخ الکعبی صوت حزین و عبرة ساکبه، ۱۴۱۴ق، ص۱۳.
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه اکسیر الحکمه.
- ↑ «الشهید الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه دارالولایه؛ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه.
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه.
- ↑ «الشیع عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبة الموسی الثقافیه.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به: «تحمیل کتب عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبةنور.
- ↑ «الشیع عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبة الموسی الثقافیه.
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مرکز مطالعات و پژوهش‌های کربلاء.
- ↑ «الشیع عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبة الموسی الثقافیه.
منابع
- الاسدی، تیسیر، «نجل الشیخ عبدالزهراء الکعبی یتحدث عن حیاة والده و کیفیة جمعه للمقتل المقروء»، وبگاه آژانس خبری نون، تاریخ درج مطلب: ۲۱ آبان ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۵ دی ۱۴۰۳ش.
- «تحمیل کتب عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبةنور، تاریخ بازدید: ۸ دی ۱۴۰۳ق.
- جمعی از نویسندگان، الشیخ الکعبی صوت حزین و عبرة ساکبه، بیروت، دار الکتاب و العتره، ۱۴۱۴ق.
- «خدمة المنبر الحسینی الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه شبکة کربلاء المقدسه، تاریخ درج مطلب: ۲۱ تیر ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۵ دی ۱۴۰۳ش.
- سید حسن، داخل، معجم الخطباء، بیروت، دارالصفوه، ۱۴۱۷ق.
- «الشهید الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه دارالولایه، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مرداد ۱۳۸۶ش، تاریخ بازدید: ۱۱ دی ۱۴۰۳ش.
- «الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبة الموسی الثقافیه، تاریخ بازدید: ۹ دی ۱۴۰۳ش.
- «الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه اکسیر الحکمه، تاریخ بازدید: ۱۰ دی ۱۴۰۳ش.
- «الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مرکز مطالعات و پژوهش‌های کربلاء، تاریخ درج مطلب: ۳۰ آبان ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۲ دی ۱۴۰۳ش.
- «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه، تاریخ درج مطلب: ۱۹ تیر ۱۴۰۳ش، تاریخ بازدید: ۱۱ دی ۱۴۰۳ش.
- مرکز الابحاث العقائدیه، موسوعه من حیاة المستبصرین، قم، مؤسسة آل‌البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
- مقدسی، محمدباقر، دور المنبر الحسینی فی التوعیة الاسلامیه، بیروت، دار الکاتب العربی، ۱۴۳۲ق.