عبدالزهرا کعبی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۲۷ق |
| زادگاه |  عراق |
| تاریخ وفات | ۱۵ جمادی الاولی ۱۳۹۴ق |
| محل دفن | کربلا |
| شهر وفات | کربلا |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | محسن ابوالحب • محمدمهدی حائری مازندرانی |
| شاگردان | ضیاء زبیدی • علی حیدر • علی معرفه |
| تألیفات | مقتل الامام الحسین • الحسین قتیل العبره • دموع الاسی • شرح قطر الندی • المجالس الحسینیه |
عَبدُالزّهرا کَعبی (۱۳۲۷-۱۳۹۴ق)، سخنران اهل عراق و پایهگذار مقتلخوانی به شیوه جدید و حزین.
کعبی، دانشآموخته حوزه علمیه کربلا بود که در تبدیل مقتلخوانی به یکی از ارکان مراسم عزاداری امام حسین(ع) نقش داشت. او به دلیل سخنرانیهای ضد کمونیستی، چندین بار هدف ترور ناموفق قرار گرفت و مدتی نیز توسط حکومت بعث عراق زندانی شد. کعبی در سال ۱۳۹۴ق درگذشت برخی معتقدند به دلیل مخالفتهایش با کمونیسم، مسموم و به شهادت رسید. «مقتل الامام الحسین»، «الحسین قتیل العبره» و «دیوان دموع الاسى» از آثار او هستند.
مقتلخوانی و منبر
عبدالزهرا کعبی را سخنران مشهور[۱] و ابداعکننده مقتلخوانی به شیوه جدید و حزین آن به شمار آوردهاند.[۲] در اثر این ابداع، مقتلخوانی تبدیل به یکی از ارکان مراسم عزاداری امام حسین(ع) گردید.[۳] طبق برخی نقلها، روضههایش بهگونهای مؤثر بود که غیرشیعیان را نیز تحت تأثیر قرار میداد.[۴] اولین مقتلخوانی وی در سال ۱۳۷۹ق و از جوار حرم امام حسین(ع) از رادیو پخش شد.[۵]
گفته میشود خطیبان زیادی همچون ضیاء زبیدی، علی حیدر و احمد معرفه شاگرد او بودهاند[۶] و برخی از خطیبان مطرح، او را بهعنوان الگوی خود در مقتلخوانی قرار دادند.[۷] کعبی برای سخنرانی و روضهخوانی به مناطق مختلفی همچون کویت، بحرین، لبنان، قطیف و احساء سفر کرده است.[۸]
زندگینامه
عبدالزهرا کعبی فرزند فلاح از قبیله بنیکعب[۹] در سال ۱۳۲۷ق[۱۰] یا ۱۳۳۷ق، در روز ولادت حضرت زهرا(س) در کربلا به دنیا آمد.[۱۱] در نقلی، محل ولادت وی شهر مِشخاب در نجف عنوان شده است.[۱۲]
او در کودکی قرآن را حفظ کرده و در حوزه علمیه کربلا مشغول به تحصیل گردید[۱۳] تا اینکه به درجه استادی رسید.[۱۴] فن خطابه را از محسن ابوالحب، خطیب مشهور کربلا (درگذشت:۱۳۶۹ق)[۱۵] و محمدمهدی مازندرانی آموخت.[۱۶] کعبی در ادبیات زبان عربی توانمند بود و اشعاری نیز سروده است.[۱۷] وقت زیادی را به مطالعه میگذراند و کتابخانه شامل نزدیک به ۱۳۰۰ کتاب داشت.[۱۸] گفته شده است بخشی از دریافتیهای خود را بین فقرا تقسیم میکرد[۱۹] و در پروژههای اسلامی که در شهر کربلاء اجرا میشد، مشارکت داشت.[۲۰] او را فردی متواضع توصیف کردهاند.[۲۱]
طبق گزارشها، بهدلیل سخنرانیهایی که علیه کمونیسم ایراد میکرد، چندین بار در معرض ترور ناموفق از طرف حکومت بعث قرار گرفت[۲۲] و در برههای به مدت چهار ماه توسط بعث دستگیر و زندانی شد.[۲۳]
تاریخ وفات عبدالزهرا کعبی را ۱۵ جمادی الاولی در سال ۱۳۹۴ق عنوان کردهاند.[۲۴] از ۱۳ جمادیالثانی، روز شهادت حضرت فاطمه(س) نیز به عنوان روز درگذشت او یاد شده است.[۲۵] برخی معتقدند که کعبی به دلیل مخالفتهایش با کمونیسم، مسموم گردید و به شهادت رسید.[۲۶] پیکر او با حضور گسترده مردم در کربلا، تشییع و دفن شد.[۲۷]
تألیفات
عبدالزهرا کعبی را فردی توانمند در تألیف آثار نظم و نثر دانستهاند.[۲۸] از جمله تألیفات او میتوان به «مقتل الامام الحسین»، «مسیر السبایا و المجالس الحسینیه»،[۲۹] «الحسین قتیل العبره» و دیوان شعری با عنوان «دموع الاسى»[۳۰] اشاره کرد. همچنین، او تعلیقهای بر کتاب نحوی «قطر الندی» نوشته است.[۳۱] علاوه بر این، مقالاتی از او در مجله «صوت المبلغین الکربلائیه» به چاپ رسیده است.[۳۲]
پانویس
- ↑ «خدمة المنبر الحسینی الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه شبکة کربلاء المقدسه.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۳۰؛ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبة الموسی الثقافیه.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۳۰.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به: مقدسی، دور المنبر الحسینی فی التوعیة السلامیه، ۱۴۳۲ق، ص۱۱۴؛ مرکز الابحاث العقائدیه، موسوعه من حیاة المستبصرین، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۴۴۲.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۳۱.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۵۰.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۳۰.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۵۱.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۴۸.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۴۸.
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه.
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۴۹.
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه.
- ↑ تهرانی الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۹، ص۳۹.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۴۹.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۵۱.
- ↑ الاسدی، «نجل الشیخ عبدالزهراء الکعبی یتحدث عن حیاة والده و کیفیة جمعه للمقتل المقروء»، وبگاه آژانس خبری نون.
- ↑ جمعی از نویسندگان، الشیخ الکعبی صوت حزین و عبرة ساکبه، ۱۴۱۴ق، ص۱۵.
- ↑ جمعی از نویسندگان، الشیخ الکعبی صوت حزین و عبرة ساکبه، ۱۴۱۴ق، ص۱۵.
- ↑ جمعی از نویسندگان، الشیخ الکعبی صوت حزین و عبرة ساکبه، ۱۴۱۴ق، ص۱۵.
- ↑ «الشهید الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه دارالولایه
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه.
- ↑ سید حسن، معجم الخطباء، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۴۸؛ جمعی از نویسندگان، الشیخ الکعبی صوت حزین و عبرة ساکبه، ۱۴۱۴ق، ص۱۳.
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه اکسیر الحکمه.
- ↑ «الشهید الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه دارالولایه؛ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه.
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه.
- ↑ «الشیع عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبة الموسی الثقافیه.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به: «تحمیل کتب عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبةنور.
- ↑ «الشیع عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبة الموسی الثقافیه.
- ↑ «الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مرکز مطالعات و پژوهشهای کربلاء.
- ↑ «الشیع عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبة الموسی الثقافیه.
منابع
- الاسدی، تیسیر، «نجل الشیخ عبدالزهراء الکعبی یتحدث عن حیاة والده و کیفیة جمعه للمقتل المقروء»، وبگاه آژانس خبری نون، تاریخ درج مطلب: ۲۱ آبان ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۵ دی ۱۴۰۳ش.
- «تحمیل کتب عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبةنور، تاریخ بازدید: ۸ دی ۱۴۰۳ق.
- جمعی از نویسندگان، الشیخ الکعبی صوت حزین و عبرة ساکبه، بیروت، دار الکتاب و العتره، ۱۴۱۴ق.
- «خدمة المنبر الحسینی الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه شبکة کربلاء المقدسه، تاریخ درج مطلب: ۲۱ تیر ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۵ دی ۱۴۰۳ش.
- سید حسن، داخل، معجم الخطباء، بیروت، دارالصفوه، ۱۴۱۷ق.
- «الشهید الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه دارالولایه، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مرداد ۱۳۸۶ش، تاریخ بازدید: ۱۱ دی ۱۴۰۳ش.
- «الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مکتبة الموسی الثقافیه، تاریخ بازدید: ۹ دی ۱۴۰۳ش.
- «الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه اکسیر الحکمه، تاریخ بازدید: ۱۰ دی ۱۴۰۳ش.
- «الشیخ عبدالزهراء الکعبی»، وبگاه مرکز مطالعات و پژوهشهای کربلاء، تاریخ درج مطلب: ۳۰ آبان ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۲ دی ۱۴۰۳ش.
- «الشیخ عبدالزهراء الکعبی فی سطور»، وبگاه العتبة العباسیة المقدسه، تاریخ درج مطلب: ۱۹ تیر ۱۴۰۳ش، تاریخ بازدید: ۱۱ دی ۱۴۰۳ش.
- مرکز الابحاث العقائدیه، موسوعه من حیاة المستبصرین، قم، مؤسسة آلالبیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
- مقدسی، محمدباقر، دور المنبر الحسینی فی التوعیة الاسلامیه، بیروت، دار الکاتب العربی، ۱۴۳۲ق.