زیارت وارث از زیارتنامه‌های مشهور امام حسین(ع) است که در کربلا قرائت می‌شود. این زیارتنامه بخشی از دستورالعملِ زیارت امام سوم شیعیان است که امام صادق(ع) به صفوان بن مهران تعلیم داد. برخی این زیارتنامه را برای زیارت در شب و روز عرفه و عید قربان آورده‌اند، هر چند طبق روایت می‌توان آن را در هر زمان برای زیارت امام حسین(ع) قرائت کرد.

کاشی‌کاری زیارتنامه وارث؛ تابلویی در ضلع جنوبی حسینیه تکیه معاون‌الملک، کرمانشاه
کاشی‌کاری زیارتنامه وارث؛ تابلویی در ضلع جنوبی حسینیه تکیه معاون‌الملک، کرمانشاه
اطلاعات دعا و زیارت
موضوعزیارتنامه‌ امام حسین(ع)
مأثور/غیرمأثورمأثور
صادره ازامام صادق(ع)
راویصفوان بن مهران جمال
منابع شیعیکتاب المزارمصباح المتهجد
تک‌نگاری‌هاشرح زیارت وارث، سخنرانی حسین انصاریان • شرح فرازهایی از زیارت وارث در کلام امام موسی صدر • خصائص الحسینیه و شرح زیارت وارث، عبدالحسین حائری لاهیجانی •
زمانشب و روز عرفه و عید قربان
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسلدعای کمیلدعای ندبهدعای سماتدعای فرجدعای ابوحمزه ثمالیزیارت عاشورازیارت جامعه کبیرهزیارت وارثزیارت امین‌اللهزیارت اربعین


دستورالعمل برای زیارت

این زیارتنامه در واقع بخشی از یک دستورالعمل برای زیارت امام حسین(ع) در حرم آن حضرت است که زائر باید آن را هنگام رسیدن به ضریح مبارک و در قسمت بالای سر امام حسین(ع) بخواند.[۱]

زیارت در شب و روز عرفه و عید قربان

برخی زیارت وارث را با عنوان زیارت امام حسین(ع) در روز عرفه[۲] و برخی نیز در اعمال شب و روز عرفه و نیز شب و روز عید قربان[۳] آورده‌اند.

قابل ذکر است که زیارت‌های مختلف دیگری نیز وجود دارد که شباهت زیادی به این زیارت به‌ویژه در فرازهای اول دارند.

پیام‌ها

مرتضی مطهری با تأکید بر این مطلب که امام حسین(ع) قبل از اینکه مردم کوفه، او را دعوت کنند، قیامش را آغاز کرد، این برداشت را مطرح کرده است که از گواهی‌های زیارت وارث[۴] روشن می‌شود که عامل اصلی قیام امام حسین(ع) امر به معروف و نهی از منکر بود.[۵]آیت الله جوادی آملی از مراجع تقلید و اسلام پژوه بر این باور است که زیارت وارث به ما درس «علم‌الوراثه» می‌دهد، ارث بردن علم از حضرت آدم تا حضرت خاتم(علیهم السلام). وی هم‌چنین در تفاوت ارث مادی و معنوی می‌گوید: ارث لازم نیست كتاب و كتیبه باشد؛ فرق جوهری ارثِ معنا و ارث مادی این است؛ در ارثِ مال تا مُورِّث نمیرد چیزی به وارث نمی‌رسد، ولی در ارث عقل و عدل و علم تا وارث نمیرد چیزی به او نمی‌دهند و اگر كسی خواست از حسین‌بن‌علی(ع) ارث ببرد تا نمیرد ارث نمی‌برد یعنی تا با مرگِ ارادی نمیرد، شهوت و غضب را خاموش نكند، خواسته‌های خودش را خاموش نكند، چیزی به او نمی‌دهند این «علم‌الوراثه» است. اینكه می‌‌گویند زیارت وارث بخوانید یعنی شما هم مظهر این باشید شما هم از نوح و آدم و خاتم ارث ببرید. [۶]

منابع زیارتنامه

زیارت وارث در المزار شیخ مفید،[۷] مصباح المتهجد شیخ طوسی[۸] و دیگر منابع معتبر شیعه ذکر شده است.

شرح‌ها

متن زیارتنامه و روش خواندن آن

شیخ طوسی در کتاب مصباح المتهجد [۱۳] ازصفوان جمّال روایت کرده: از امام صادق(ع) برای زیارت مولایمان حسین(ع) اجازه خواستم و استدعا نمودم برای من جهت زیارت آن حضرت دستورالعملی ذکر کند که به آن صورت به زیارت اقدام کنم. فرمود:ای صفوان، پیش از حرکت به سفر، سه روز روزه بدار و روز سوم غسل کن. پس اهل و عیال خود را نزد خویش جمع کن و چنین بگو «اللّهم انی استودعک... [یادداشت ۱]آنگاه دعایی تعلیم او فرمود که وقتی به فرات برسد بگوید. سپس فرمود: با آب فرات غسل کن. به‌درستی که پدرم مرا از پدرانش علیهم السّلام خبر داد که رسول خدا(ص) فرمود: همانا فرزند من حسین، پس از من در کنار فرات کشته خواهد شد، هر که او را زیارت کند و از فرات غسل نماید، گناهان او بریزد و مانند روزی شود که مادر او را به دنیا آورده است. چون غسل کنی در حال انجام غسل بگو:

«بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ اللهُمَّ اجْعَلْهُ نُوراً وَ طَهُوراً وَ حِرْزاً وَ شِفَاءً مِنْ کلِّ دَاءٍ وَ سُقْمٍ وَ آفَةٍ وَ عَاهَةٍ اللهُمَّ طَهِّرْ بِهِ قَلْبِی وَ اشْرَحْ بِهِ صَدْرِی وَ سَهِّلْ لِی بِهِ أَمْرِی: به خدا و با خدا. خدایا آن را قرار ده روشنی و پاک کننده و نگهدارنده و شفای از هر درد و بیماری و آفت و آسیب. خدایا دلم را با آن پاک کن و سینه‌ام را بگشای و کارم را با آن آسان گردان».

چون از غسل فارغ شوی، دو جامه پاکیزه بپوش و در مشرعه(شریعه فرات[۱۴] ) دو رکعت نماز به جای آر...چون از نماز فارغ شوی، با حالتی آرام و همراه با وقار به جانب حائر حرکت کن و گام‌های خود را کوتاه بردار. به‌درستی که خدای تعالی برای هر گامی که برمی‌داری برایت حجّ و عُمره می‌نویسد و با دلِ فروتن و دیده گریان راه برو و بسیار بگو ذکر الله اکبر و لا اله الاّ الله و ثنا بر خدا و صلوات بر رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و به ویژه صلوات بر حسین علیه‌السلام را و بسیار لعنت کن بر قاتلان آن حضرت و بیزاری بجوی از کسانی که در ابتدا، پایه ظلم و جور بر اهل بیت علیهم السّلام را بنا گذاشتند. هرگاه به درگاه حائر رسیدی بایست و بگو:


زیارت وارث

مـتـن ترجمه
اللهُ أَكْبَرُ كَبِيرا وَ الْحَمْدُ لِله كَثِيرا وَ سُبْحَانَ اللهِ بُكْرَةً وَ أَصِيلا الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَذَا وَ مَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْ لا أَنْ هَدَانَا اللهُ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ
پس بگو
السَّلامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا نَبِيَّ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا خَاتَمَ النَّبِيِّينَ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا سَيِّدَ الْمُرْسَلِينَ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا حَبِيبَ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا سَيِّدَ الْوَصِيِّينَ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا قَائِدَ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِينَ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ فَاطِمَةَ سَيِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ السَّلامُ عَلَيْكَ وَ عَلَى الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِكَ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا وَصِيَّ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ السَّلامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الصِّدِّيقُ الشَّهِيدُ السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا مَلائِكَةَ اللهِ [رَبِّي‏] الْمُقِيمِينَ فِي هَذَا الْمَقَامِ الشَّرِيفِ
السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا مَلائِكَةَ رَبِّي الْمُحْدِقِينَ بِقَبْرِ الْحُسَيْنِ عليه السلام السَّلامُ عَلَيْكُمْ مِنِّي أَبَدا مَا بَقِيتُ وَ بَقِيَ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ
پس می‌گویی
السَّلامُ عَلَيْكَ يَا أَبَا عَبْدِ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَبْدُكَ وَ ابْنُ عَبْدِكَ وَ ابْنُ أَمَتِكَ الْمُقِرُّ بِالرِّقِّ وَ التَّارِكُ لِلْخِلافِ عَلَيْكُمْ وَ الْمُوَالِي لِوَلِيِّكُمْ وَ الْمُعَادِي لِعَدُوِّكُمْ قَصَدَ حَرَمَكَ وَ اسْتَجَارَ بِمَشْهَدِكَ وَ تَقَرَّبَ إِلَيْكَ بِقَصْدِكَ أَ أَدْخُلُ يَا رَسُولَ اللهِ أَ أَدْخُلُ يَا نَبِيَّ اللهِ أَ أَدْخُلُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ أَ أَدْخُلُ يَا سَيِّدَ الْوَصِيِّينَ أَ أَدْخُلُ يَا فَاطِمَةُ سَيِّدَةَ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ أَ أَدْخُلُ يَا مَوْلايَ يَا أَبَا عَبْدِ اللهِ أَ أَدْخُلُ يَا مَوْلايَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللهِ.
پس اگر دلت فروتن و ديده‏‌ات گريان شد، نشانه اجازه ورود است، پس‏ وارد شو و بگو:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْأَحَدِ الْفَرْدِ الصَّمَدِ الَّذِي هَدَانِي لوِلايَتِكَ وَ خَصَّنِي بِزِيَارَتِكَ وَ سَهَّلَ لِي قَصْدَكَ.
آنگاه تا درگاه قبّه مطهره برو و برابر بالا سر بايست و بگو:
السَّلامُ عَلَيْكَ يَا وَارِثَ آدَمَ صَفْوَةِ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا وَارِثَ نُوحٍ نَبِيِّ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا وَارِثَ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلِ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا وَارِثَ مُوسَى كَلِيمِ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا وَارِثَ عِيسَى رُوحِ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا وَارِثَ مُحَمَّدٍ حَبِيبِ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا وَارِثَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام [وَلِيِّ اللهِ‏] السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفَى السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ عَلِيٍّ الْمُرْتَضَى السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ خَدِيجَةَ الْكُبْرَى السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ثَارَ اللهِ وَ ابْنَ ثَارِهِ وَ الْوِتْرَ الْمَوْتُورَ أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلاةَ وَ آتَيْتَ الزَّكَاةَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَيْتَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أَطَعْتَ اللهَ وَ رَسُولَهُ حَتَّى أَتَاكَ الْيَقِينُ فَلَعَنَ اللهُ أُمَّةً قَتَلَتْكَ وَ لَعَنَ اللهُ أُمَّةً ظَلَمَتْكَ،
وَ لَعَنَ اللهُ أُمَّةً سَمِعَتْ بِذَلِكَ فَرَضِيَتْ بِهِ يَا مَوْلايَ يَا أَبَا عَبْدِ اللهِ أَشْهَدُ أَنَّكَ كُنْتَ نُورا فِي الْأَصْلابِ الشَّامِخَةِ وَ الْأَرْحَامِ الْمُطَهَّرَةِ لَمْ تُنَجِّسْكَ الْجَاهِلِيَّةُ بِأَنْجَاسِهَا وَ لَمْ تُلْبِسْكَ مِنْ مُدْلَهِمَّاتِ ثِيَابِهَا وَ أَشْهَدُ أَنَّكَ مِنْ دَعَائِمِ الدِّينِ وَ أَرْكَانِ الْمُؤْمِنِينَ وَ أَشْهَدُ أَنَّكَ الْإِمَامُ الْبَرُّ التَّقِيُّ الرَّضِيُّ الزَّكِيُّ الْهَادِي الْمَهْدِيُّ وَ أَشْهَدُ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِكَ كَلِمَةُ التَّقْوَى وَ أَعْلامُ الْهُدَى وَ الْعُرْوَةُ الْوُثْقَى وَ الْحُجَّةُ عَلَى أَهْلِ الدُّنْيَا وَ أُشْهِدُ اللهَ وَ مَلائِكَتَهُ وَ أَنْبِيَاءَهُ وَ رُسُلَهُ أَنِّي بِكُمْ مُؤْمِنٌ وَ بِإِيَابِكُمْ [بِآيَاتِكُمْ‏] مُوقِنٌ بِشَرَائِعِ دِينِي وَ خَوَاتِيمِ عَمَلِي وَ قَلْبِي لِقَلْبِكُمْ سِلْمٌ وَ أَمْرِي لِأَمْرِكُمْ مُتَّبِعٌ صَلَوَاتُ اللهِ عَلَيْكُمْ وَ عَلَى أَرْوَاحِكُمْ وَ عَلَى أَجْسَادِكُمْ وَ عَلَى أَجْسَامِكُمْ وَ عَلَى شَاهِدِكُمْ وَ عَلَى غَائِبِكُمْ وَ عَلَى ظَاهِرِكُمْ وَ عَلَى بَاطِنِكُمْ.
پس خود را به روى قبر بينداز و آن‏ را ببوس و بگو:
بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي يَا ابْنَ رَسُولِ اللهِ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي يَا أَبَا عَبْدِ اللهِ لَقَدْ عَظُمَتِ الرَّزِيَّةُ وَ جَلَّتِ الْمُصِيبَةُ بِكَ عَلَيْنَا وَ عَلَى جَمِيعِ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ فَلَعَنَ اللهُ أُمَّةً أَسْرَجَتْ وَ أَلْجَمَتْ وَ تَهَيَّأَتْ لِقِتَالِكَ يَا مَوْلايَ يَا أَبَا عَبْدِ اللهِ قَصَدْتُ حَرَمَكَ وَ أَتَيْتُ إِلَى مَشْهَدِكَ أَسْأَلُ اللهَ بِالشَّأْنِ الَّذِي لَكَ عِنْدَهُ وَ بِالْمَحَلِّ الَّذِي لَكَ لَدَيْهِ أَنْ يُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ يَجْعَلَنِي مَعَكُمْ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ.
آنگاه برخيز و بالاى سر دو ركعت نماز بگذار و در آن دو ركعت، پس از سوره حمد هر سوره‏‌اى را كه‏ می‌خواهى بخوان و پس از نماز بگو:
اللهُمَّ إِنِّي صَلَّيْتُ وَ رَكَعْتُ وَ سَجَدْتُ لَكَ وَحْدَكَ لا شَرِيكَ لَكَ لِأَنَّ الصَّلاةَ وَ الرُّكُوعَ وَ السُّجُودَ لا يَكُونُ إِلا لَكَ لِأَنَّكَ أَنْتَ اللهُ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ اللهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَبْلِغْهُمْ عَنِّي أَفْضَلَ السَّلامِ وَ التَّحِيَّةِ وَ ارْدُدْ عَلَيَّ مِنْهُمُ السَّلامَ اللهُمَّ وَ هَاتَانِ الرَّكْعَتَانِ هَدِيَّةٌ مِنِّي إِلَى مَوْلايَ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِمَا السَّلامُ اللهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ عَلَيْهِ وَ تَقَبَّلْ مِنِّي وَ أْجُرْنِي عَلَى ذَلِكَ بِأَفْضَلِ أَمَلِي وَ رَجَائِي فِيكَ وَ فِي وَلِيِّكَ يَا وَلِيَّ الْمُؤْمِنِينَ.
پس برخيز و به طرف پايين قبر آن حضرت برو و نزد سر على بن الحسن عليه السّلام بايست و بگو:
السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ نَبِيِّ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ الْحُسَيْنِ الشَّهِيدِ السَّلامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الشَّهِيدُ السَّلامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الْمَظْلُومُ وَ ابْنُ الْمَظْلُومِ لَعَنَ اللهُ أُمَّةً قَتَلَتْكَ وَ لَعَنَ اللهُ أُمَّةً ظَلَمَتْكَ وَ لَعَنَ اللهُ أُمَّةً سَمِعَتْ بِذَلِكَ فَرَضِيَتْ بِهِ.
پس خود را بر قبرش بينداز و آن را ببوس و بگو:
السَّلامُ عَلَيْكَ يَا وَلِيَّ اللهِ وَ ابْنَ وَلِيِّهِ لَقَدْ عَظُمَتِ الْمُصِيبَةُ وَ جَلَّتِ الرَّزِيَّةُ بِكَ عَلَيْنَا وَ عَلَى جَمِيعِ الْمُسْلِمِينَ فَلَعَنَ اللهُ أُمَّةً قَتَلَتْكَ وَ أَبْرَأُ إِلَى اللهِ وَ إِلَيْكَ مِنْهُمْ.
سپس از درى كه پايين پاى على بن الحسين عليهما السّلام است بيرون بيا،و به سوى شهدا متوجه شود و بگو:
السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا أَوْلِيَاءَ اللهِ وَ أَحِبَّاءَهُ السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا أَصْفِيَاءَ اللهِ وَ أَوِدَّاءَهُ السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا أَنْصَارَ دِينِ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا أَنْصَارَ رَسُولِ اللهِ السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا أَنْصَارَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا أَنْصَارَ فَاطِمَةَ سَيِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا أَنْصَارَ أَبِي مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الْوَلِيِّ [الزَّكِيِ‏] النَّاصِحِ السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا أَنْصَارَ أَبِي عَبْدِ اللهِ بِأَبِي أَنْتُمْ وَ أُمِّي طِبْتُمْ وَ طَابَتِ الْأَرْضُ الَّتِي [أَنْتُمْ‏] فِيهَا دُفِنْتُمْ وَ فُزْتُمْ فَوْزا عَظِيما فَيَا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَكُمْ فَأَفُوزَ مَعَكُمْ.
آنگاه به جانب بالای سر امام حسین علیه‌السلام برگرد و برای خود و اهل و اولاد و پدر و مادر و برادران خود، بسیار دعا کن؛ زیرا در آن روضه مطهره دعای دعاکننده و درخواست درخواست‌کننده رد نمی‌شود.
خدا بزرگ‌تر است بزرگتر، و سپاس خدا راست بسیار و منزّه است خدا هر صبح و شب. سپاس خدای را که ما را به این مسیر هدایت کرد و ما نبودیم کسانی که هدایت شویم، اگر خدا هدایتمان نمی‌کرد. همانا رسولانِ پروردگار ما به حق آمدند.
پس بگو:
سلام بر تو‌ ای رسول خدا. سلام بر تو‌ ای پیامبر خدا. سلام بر تو‌ ای خاتم پیامبران. سلام بر تو‌ ای سرور رسولان. سلام بر تو‌ ای حبیب خدا. سلام بر تو‌ ای امیر مؤمنان. سلام بر تو‌ ای آقای جانشینان. سلام بر تو‌ ای پیشوای سپیدرویان. سلام بر تو‌ ای فرزند فاطمه. سرور زنان جهانیان. سلام بر تو و بر امامان از فرزندانت. سلام بر تو‌ ای جانشین امیر مؤمنان. سلام بر تو‌ای صدّیق شهید. سلام بر شما‌ ای فرشتگان که مقیم در این مقام شریف‌اید.
سلام بر شما‌ ای فرشتگان پروردگارم که گرداگرد قبر حسین (درود بر او) هستید. سلام بر شما از سوی من همیشه تا هستم و شب و روز برپاست.
سپس می‌گویی
سلام بر تو‌ ای ابا عبد اللّه. سلام بر تو‌ ای فرزند رسول خدا. سلام بر تو‌ ای فرزند امیر مؤمنان. بنده‌ات و فرزند بنده‌ات و فرزند کنیزت هستم. اقرار به غلامی شما دارم و ترک‌کننده مخالفت با شمایم. دوست‌دارِ دوستانتان و دشمن دشمنانتان می‌باشم. حَرَمت را قصد کرده و به زیارتگاهت پناه آورده و به سوی تو با قصدکردنت تقرّب جسته، آیا وارد شوم ای رسول خدا؟ آیا وارد شوم‌ ای پیامبر خدا؟ آیا وارد شوم‌ ای امیر مؤمنان؟ آیا وارد شوم‌ ای سرور جانشینان؟ آیا وارد شوم‌ ای فاطمه سرور زنان جهانیان؟ آیا وارد شوم‌ ای مولایم‌ای ابا عبد اللّه؟ آیا وارد شوم‌ ای مولایم‌ ای فرزند رسول خدا!
پس اگر دلت فروتن و دیده‌ات گریان شد، نشانه اجازه ورود است. پس وارد شو و بگو:
سپاس خدای را آن یگانه و یکتا و فرد و بی‌نیازی که مرا به ولایتت هدایت نمود و به زیارتت اختصاصم داد و آهنگ به سوی تو را برایم آسان نمود.
آنگاه تا درگاه قُبّه مطهره برو و برابر بالا سر بایست و بگو:
سلام بر تو‌ای وارث آدم برگزیده خدا. سلام بر تو‌ای وارث نوح پیامبر خدا. سلام بر تو‌ای وارث ابراهیم دوست خدا. سلام بر تو‌ای وارث موسی هم‌سخنِ خدا. سلام بر تو‌ای وارث عیسی روح خدا. سلام بر تو‌ ای وارث محمّد تغییر وضعیت فهرست

حبیب خدا. سلام بر تو‌ای وارث امیر مؤمنان ولیِّ خدا. سلام بر تو‌ ای فرزند محمّد مصطفی. سلام بر تو‌ ای فرزند علیِّ مرتضی. سلام بر تو‌ای فرزند فاطمه زهرا. سلام بر تو‌ای فرزند خدیجه کبری. سلام بر تو‌ ای خون خدا و فرزند خونِ خدا و تنهایِ ستمدیده. شهادت می‌دهم که تو نماز بپا داشتی و زکات پرداختی و امر به معروف و نهی از منکر نمودی و خدا و رسولش را اطاعت کردی، تا مرگ تو را دررسید. خدا لعنت کند ملتی را که تو را کشتند و لعنت کند مردمی را که به تو ستم نمودند،
و لعنت کند ملّتی را که این واقعه(مصائب و خبر شهادتت) را شنیدند و به آن راضی شدند.‌ای مولای من‌ای اباعبداللّه شهادت می‌دهم که تو نوری بودی در صُلب‌های شامخ(پدران پاک و بزرگوار) و رَحِم‌های پاکیزه. جاهلیت با ناپاکی‌هایش، آلوده‌ات نکرد و به تو نپوشاند از جامه‌های تیره و تارش، و شهادت می‌دهم که تو از ستون‌های دین و پایه‌های مردمِ باایمانی و شهادت می‌دهم که تویی پیشوای نیکوکارِ با تقوای پسندیده پاکیزه؛ هدایت‌گر و ره‌یافته و شهادت می‌دهم که امامان از فرزندانت ریشه تقوا و نشانه‌های هدایت و دستاویز محکم و حجّت بر اهل دنیا هستند و گواه می‌گیرم خدا و فرشتگان و پیامبران و رسولانش را که من به شما ایمان دارم و بر یقین به بازگشت شمایم، بر اساس قوانین دینم و عواقب عملم و دلم تسلیم دل شما و کارم پیرو کار شماست. درود خدا بر شما و بر ارواح و اجساد و پیکرهایتان و بر حاضر و غایب و آشکار و باطنتان.
پس خود را به روی قبر بینداز و آن را ببوس و بگو: پدر و مادرم فدایت‌ای فرزند رسول خدا. پدر و مادرم فدایت‌ای ابا عبد اللّه. بزرگ شد عزا و مصیبت تو بر ما و بر همه اهل آسمان‌ها و زمین. خدا لعنت کند قومی که اسب‌ها را زین کردند و دهانه زدند و آماده پیکار با تو شدند.‌ای مولایم‌ ای اباعبداللّه، آهنگ حَرَمت نمودم و به زیارتگاهت آمدم. از خدا درخواست می‌کنم به مقامی که برایت و نزد اوست و منزلتی که برای تو پیش اوست که درود فرستد بر محمّد و خاندان محمّد و مرا در دنیا و آخرت همراه شما قرار دهد.
آنگاه برخیز و بالای سر دو رکعت نماز بگذار و در آن دو رکعت پس از سوره حمد هر سوره‌ای را که می‌خواهی بخوان و پس از نماز بگو:
خدایا نماز خواندم و برای تو که یگانه و بی‌شریکی رکوع و سجود نمودم؛ زیرا نماز و رکوع و سجود نمی‌باشد مگر برای تو. همانا تویی خدا که معبودی جز تو نیست. خدای درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد و از جانب من به آنها بهترین سلام و تحیت را برسان و بر من بازگردان از جانب آنان سلام را. خدایا این دو رکعت نماز هدیه‌ای است از سوی من به مولایم حسین بن علی (درود خدا بر آنان باد). خدایا بر محمّد و آن حضرت درود فرست و از من بپذیر و پاداشم ده بر آن، بر اساس بهترین آرزو و امیدم درباره تو و ولی‌ات‌ای سرپرست مؤمنان.
پس برخیز و به طرف پایین قبر آن حضرت برو و نزد سر علی بن الحسن علیه‌السلام بایست و بگو:
سلام بر تو‌ای فرزند رسول خدا. سلام بر تو‌ای فرزند پیامبر خدا. سلام بر تو‌ای فرزند امیر مؤمنان. سلام بر تو‌ای فرزند حسین شهید. سلام بر تو‌ای شهید. سلام بر تو‌ای ستمدیده و پسر ستمدیده. خدا لعنت کند امّتی را که تو را کشت و خدا لعنت کند امّتی را که به تو ستم روا داشت و خدا لعنت کند امّتی که این واقعه را شنید و به آن رضایت داد.
پس خود را بر قبرش بینداز و آن را ببوس و بگو:
سلام بر تو‌ای ولیِّ خدا و پسر خدا. همانا مصیبت و عزای تو بر ما و بر همه مسلمانان بزرگ شد. پس خدا لعنت کند امّتی را که تو را کشت و من به جانب خدا و به سوی تو از آنان بیزاری می‌جویم
سپس از دری که پایین پای علی بن الحسین علیهماالسّلام است بیرون بیا و به سوی شهدا متوجه شو و بگو:
سلام بر شما‌ ای اولیای خدا و عاشقانش. سلام بر شما‌ای برگزیدگان خدا و دوستدارانش. سلام بر شما‌ ای یارانِ دین خدا. سلام بر شما‌ ای یاران رسول خدا. سلام بر شما‌ ای یاران امیر مؤمنان. سلام بر شما‌ ای یاران فاطمه سرور زنان جهانیان. سلام بر شما‌ ای یاران ابی محمّد حسن بن علی آن ولیِّ خیرخواه. سلام بر شما‌ای یاران اباعبدالله. پدر و مادرم فدای شما. پاکیزه شدید و پاکیزه شد زمینی که شما در آن دفن شدید و به رستگاری بزرگی رسیدید.‌ای کاش من هم با شما بودم تا همراه شما به رستگاری می‌رسیدم.
آنگاه به جانب بالای سر امام حسین علیه‌السلام برگرد و برای خود و اهل و اولاد و پدر و مادر و برادران خود، بسیار دعا کن؛ زیرا در آن روضه مطهره دعای دعاکننده و درخواست درخواست‌کننده رد نمی‌شود.


پانویس

  1. سید بن طاوس، الإقبال بالأعمال الحسنة، ۱۳۷۶ش، ج ‌۲، ص۶۳.
  2. ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۴۶۲.
  3. کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۰۱ و ۵۰۲.
  4. أشْهَدُ انَّک قَدْ اقَمْتَ الصَّلاةَ وَ آتَیتَ الزَّکاةَ و أمَرْتَ بِالْمَعْروفِ وَ نَهَیتَ عَنِ الْمُنْکرِ وَ جاهَدْتَ فِی اللَّهِ حَقَّ جِهادِهِ حَتّی اتَاک الْیقین.
  5. مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱۷، ص۲۲۹-۲۳۰.
  6. https://javadi.esra.ir/fa/w/طيّب-و-طاهر-بودن-يك-كشور-به-خون-پاك-شهيد-است-/-اشك-بر-س
  7. شیخ مفید، کتاب المزار، ۱۴۱۳ق، ص۱۰۶.
  8. شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج ۲، ص۷۲۰.
  9. شرحی بر زیارت وارث، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
  10. خصایص الحسینیه و شرح زیارت وارث، شبکه جامع کتاب گیسوم.
  11. سخنرانی شیخ حسین انصاریان، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر استاد حسین انصاریان.
  12. شرح فرازهایی از زیارت وارث در کلام امام موسی صدر، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  13. طوسی، مصباح المتهجد،۱۴۱۱ق، ص۷۱۷.
  14. http://www.ashoora.ir/دانشنامه-عاشورا/article/1065.html

یادداشت

  1. «اللهم! إني أستودعك اليوم نفسي وأهلي و مالي و ولدي و من كان مني بسبيل الشاهد منهم و الغائب، اللهم صلِّ على محمد و آل محمد واحفظنا بحفظ الايمان واحفظ علينا، اللهم اجعلنا في حرزك ولا تسلبنا نعمتك ولا تُغيِّر ما بنا من عافيتك و زدنا من فضلك إنّا إليك راغبون، اللهم! إني أعوذ بك من وَعْثاء السفر و مِن كَابة المنقلب و من سوء المنظر في النفس و الأهل و المال والولد، اللهم ارزقنا حلاوة الايمان وبرد المغفرة وآمنا من عذابك إنا إليك راغبون، واتنا من لدنك رحمة إنك على كل شئ قدير.» ترجمه:بار خدايا من به تو سپردم امروز خودم و خاندانم و داراييم و فرزندانم و هر كس با من راهى دارد چه حاضر است از آنها و چه غایب بارالها ما را نگهدار به نگهدارى ايمان و حفظ كن بر ما بار خدايا قرار ده ما را در رحمتت و فضلت را از ما مگير زيرا كه ما بسوى تو مشتاقيم بار خدايا ما به تو پناه مى ‏بريم از سختى سفر و نوميد برگشتن و ديدار بدى در اهل و مال و فرزند در دنيا و آخرت بار خدايا من رو مى‏ كنم به درگاه تو در اين توجه كه جوياى رضاى توام و نزديك شوم بسوى تو پس برسان مرا بدانچه آرزو دارم و اميدوارم از تو و اوليائت اى مهربانترين مهربانان عالم.

منابع

  • ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، محقق و مصحح: جواد قیومی اصفهانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
  • سید بن طاوس، علی بن موسی، الإقبال بالأعمال الحسنة، محقق و مصحح: جواد قیومی اصفهانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، کتاب المزار، محقق و مصحح:سید محمدباقر ابطحی، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
  • شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
  • کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح (جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة)، قم، دارالرضی (زاهدی)، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق.
  • مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران و قم، انتشارات صدرا، ۱۳۹۰ش.
  • شرحی بر زیارت وارث، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، تاریخ بازدید: ۸ دی ۱۳۹۹ش.
  • خصایص الحسینیه و شرح زیارت وارث، شبکه جامع کتاب گیسوم، تاریخ بازدید: ۸ دی ۱۳۹۹ش.
  • سخنرانی شیخ حسین انصاریان، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر استاد حسین انصاریان، تاریخ بازدید: ۸ دی ۱۳۹۹ش.
  • شرح فرازهایی از زیارت وارث در کلام امام موسی صدر، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ بازدید: ۸ دی ۱۳۹۹ش.

پیوند به بیرون