سال ۱۳۰۴ هجری شمسی، برابر با سال‌های ۱۳۴۳ و ۱۳۴۴ قمری، هم‌زمان با سال‌های ۱۹۲۵ و ۱۹۲۶ میلادی. رویدادهای مهم این سال عبارت‌اند از: تغییر تقویم رسمی کشور از هجری قمری به هجری شمسی، انقراض حکومت قاجار، به قدرت رسیدن رضا خان پهلوی، بمباران و تخریب مدینه و اماکن مذهبی آن توسط وهابی‌ها و درگذشت مهدی خالصی از فقیهان شیعه و مبارز علیه استعمار انگلیس در عراق.
| ۱۵ - قرن ۱۴ هجری شمسی - ۱۳ | |
| ۱۳۴۳-۱۳۴۴ قمری و ۱۹۲۵-۱۹۲۶ میلادی | |
|---|---|
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
| قاجاریه در ایران: | احمد شاه |
| پهلوی در ایران: | رضاشاه |
| هاشمی در عراق | فیصل بن حسین (فیصل اول) |
| بارَک‌زایی در افغانستان | شاه امان‌الله |
| وقایع مهم | |
| انقراض سلسله قاجار | |
| روی کار آمدن رژیم پهلوی | |
| حمله آل‌سعود به شهرهای مدینه، جده | |
| ممنوعیت سفر حج در پی استیلای آل‌سعود بر حجاز | |
| وفات‌ها | |
| درگذشت مهدی خالصی از مراجع تقلید در عراق | |
وضعیت کلی
سال ۱۳۰۴ هجری شمسی، برابر با سال‌های ۱۳۴۳ و ۱۳۴۴ هجری قمری و ۱۹۲۵ و ۱۹۲۶ میلادی، سال کبیسه و دارای ۳۶۶ روز است.[۱]
در ۹ آبان این سال در مجلس شورای ملی ایران، خلع احمدشاه قاجار، آخرین پادشاه از سلسله قاجار، از سلطنت به تصویب رسیده و سلسله پادشاهی قاجاریه(۱۲۱۰ ـ ۱۳۴۳ق) منحل گردید.[۲] حکومت موقت به ریاست رضاخان میرپنج، سردار سپه، تشکیل شد.[۳] رضاخان ۲۴ آذر در مجلس شورای ملی به عنوان پادشاه سوگند یاد کرد و سلسله پهلوی، حاکم جدید ایران شد.[۴]
همچنین در این سال عبدالعزیز بن سعود با پیروزی بر عثمانی‌ها، شهرهای مکه و جده را به تصرف خود درآورد که سرآغاز تشکیل حکومت آل سعود در عربستان بود.[۵] به دستور وی، قبرستان بقیع در سال ۱۳۴۴ق تخریب شد[۶] و عالمان شیعه به این تخریب اعتراض کردند.[۷]
در سال ۱۳۰۴ش فیصل بن حسین هاشمی در عراق،[۸] یحیی بن محمد المنصور ملقب به متوکل در یمن،[۹] و امان‌الله بن حبیب‌الله در افغانستان حکومت می‌کردند.[۱۰]
رویدادها
- ۱۱ فروردین: رسمیت یافتن تقویم هجری شمسی به عنوان تقویم رسمی کشور. تا سال ۱۳۰۴ هجری شمسی، تقویم رسمی ایران بر اساس گاهشماری هجری قمری بود. با تصویب مجلس شورای ملی در ۱۱ فروردین ۱۳۰۴ شمسی، گاهشماری هجری خورشیدی، تقویم رسمی ایران شد و نام ماه‌ها هم به نام‌های اَوِستایی تغییر کرد. تقویم قمری به عنوان سالشمار مذهبی در کنار گاهشمار خورشیدی باقی ماند.[۱۱]
- ۳ شهریور: بمباران شهر مدینه توسط وهابی‌ها و تخریب بخش‌هایی از مسجدالنبی (۵ صفر ۱۳۴۴ق)[۱۲]
- ۱۰ شهریور: تشکیل کمیسیون ویژه مجلس برای رسیدگی به حادثه اماکن متبرکه حجاز با تأیید آیت‌الله مدرس (۱۲ صفر ۱۳۴۴ق)[۱۳]
- ۱۰ شهریور: اجتماع مردم تهران در مسجد جامع در خصوص حوادث مدینه (۱۲ صفر ۱۳۴۴ق)[۱۴]
- ۱۲ شهریور: تظاهرات ضدوهابی مسلمانان هند در واکنش به انتشار اخبار اهانت وهابی‌ها به بارگاه پیامبر اسلام(ص) (۱۴ صفر ۱۳۴۴ق)[۱۵]
- ۱۲ شهریور: تعطیلی شهر اردبیل و خوی و عزاداری مردم در اعتراض به اقدام وهابی‌ها (۱۴ صفر ۱۳۴۴)[۱۶]
- ۱۴ شهریور: تعطیلی شهرهای ایران، عزاداری و تظاهرات مردم علیه توهین و تخریب اماکن مقدسه مدینه(۱۶ صفر ۱۳۴۴)[۱۷]
- اعلام ممنوعیت سفر حج برای حجاج ایرانی توسط دولت، به علت ناآرامی‌ها و خرابی اماکن مقدس، در پی استیلای آل‌سعود بر حجاز[۱۸]
ولادت و درگذشت
- ۱ فروردین: ولادت ابوالقاسم خزعلی فقیه، خطیب و روحانی سیاستمدار شیعه
- ۱۱ فروردین: درگذشت احمد صدر حاج سید جوادی از اعضای نهضت آزادی ایران و عضو شورای انقلاب اسلامی و سرپرست دائرة المعارف تشیع و از وزرای دولت موقت به نخست وزیری مهدی بازرگان
- ۱۶ فروردین: درگذشت مهدی خالصی از مراجع تقلید عراق که علیه انگلیس، فتوای جهاد صادر کرد. (۱۲ رمضان سال ۱۳۴۳ق)[۱۹]
- ۱۶ فروردین. درگذشت محمدعلی‌شاه ششمین شاه سلسله قاجاریه.
- ۲۵ خرداد: ولادت محمد واعظ‌زاده خراسانی نویسنده، مؤسس دانشگاه مذاهب اسلامی و نخستین دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
- درگذشت سید محمدرضا مساوات شیرازی، دانش‌آموخته حوزه علمیه تهران و از روزنامه‌نگاران مشروطه‌خواه.
- ۹ تیر: ولادت ابراهیم امینی نجف‌آبادی از فقیهان شیعه و از اعضای مجلس خبرگان رهبری و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم(۸ ذی‌الحجه ۱۳۴۳ق)[۲۰]
- ۲۰ مرداد: درگذشت شیخ عبدالنبی نوری از فقها و اساتید حوزه علمیه تهران (۲۰ محرم ۱۳۴۴ق)[۲۱]
- ۱ مهر: ولادت رحیم مؤذن‌زاده اردبیلی مؤذن مشهور ایران
- ۹ آذر. درگذشت محمدرضا شریعتمدار دامغانی، عالم دینی و نماینده دوره پنجم مجلس شورای ملی و از نخستین کسانی که علیه وهابیت موضع‌گیری کرد.
- آذر: ولادت سید محمد حسینی شاهرودی فقیه و استاد حوزه علمیه نجف و حوزه علمیه قم(جمادی الاول ۱۳۴۴ق)[۲۲]
- ۱۹ دی: ولادت عبدالجواد فلاطوری، فیلسوف و نویسنده شیعه، بنیان‌گذار کتابخانه شیعه دانشگاه کلن و آکادمی علوم اسلامی در آلمان[۲۳]
- ۸ بهمن: ولادت سید عبدالکریم موسوی اردبیلی از مراجع تقلید شیعه (۱۳ رجب ۱۳۴۴ق)[۲۴]
- ۲۲ اسفند. درگذشت ایرج میرزا شاعر دوره مشروطیت.
- ولادت حسین نوری همدانی از مراجع تقلید شیعه[۲۵]
- ولادت علیرضا فیض چهره ماندگار فقه و حقوق اسلامی فرزند میرزا محمد فیض قمی[۲۶]
- ولادت سید جلال‌الدین آشتیانی استاد فلسفه و عرفان اسلامی[۲۷]
- درگذشت علی‌اکبر حکمی یزدی از مدرّسان فلسفه و عرفان در قم[۲۸]
- ولادت سید مهدی یثربی روحانی شیعه و اولین امام جمعه و نماینده ولی فقیه در کاشان.[۲۹]
پانویس
- ↑ بهبودی، هدایت‌الله، روزشمار تاریخ معاصر ایران، ج۵، ص۴.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۳۵۵.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۳۵۵.
- ↑ بهبودی، هدایت‌الله، روزشمار تاریخ معاصر ایران، ج۵، ص ۴۹۲.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۲۳۱.
- ↑ قاضی عسکر، تخریب و بازسازی بقیع، ۱۳۸۶ش، ص۴۱.
- ↑ قاضی عسکر، تخریب و بازسازی بقیع، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۲۳۵.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۱۹۸.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۶۳۹.
- ↑ در مورد تقويم هجری شمسی
- ↑ بهبودی، هدایت‌الله، روزشمار تاریخ معاصر ایران، ج۵، ص ۲۷۸.
- ↑ بهبودی، هدایت‌الله، روزشمار تاریخ معاصر ایران، ج۵، ص ۲۸۹.
- ↑ بهبودی، هدایت‌الله، روزشمار تاریخ معاصر ایران، ج۵، ص ۲۸۹.
- ↑ بهبودی، هدایت‌الله، روزشمار تاریخ معاصر ایران، ج۵، ص ۲۹۳.
- ↑ بهبودی، هدایت‌الله، روزشمار تاریخ معاصر ایران، ج۵، ص ۲۹۳.
- ↑ بهبودی، هدایت‌الله، روزشمار تاریخ معاصر ایران، ج۵، ص ۲۹۶.
- ↑ محمد حسینی، کامران، مدخل ایران، دانشنامه حج و حرمین شریفین.
- ↑ موسوی اصفهانی، احسن الودیعة، ۱۳۴۸ق، ج۲، ص۱۲۴؛ غروی، مع علماءالنجف الاشرف، ۱۴۲۰ق،ج۲، ص۴۸۶.
- ↑ .پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله امینی؛ «ابراهیم امینی(حاج امینی نجف آبادی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۳۴۷.
- ↑ حسینی، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، مطبعة البیان، ص۹۸.
- ↑ زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، ص۱۳۴.
- ↑ پایگاه اطلاع رسانی حسینیه آیت الله موسوی اردبیلی
- ↑ «زندگینامه»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله نوری همدانی.
- ↑ علیرضا فیض دانشگاه تهران
- ↑ زندگینامه خودنوشت، شرح مقدمه قیصری، ص۹۲.
- ↑ مدرس گیلانی، منتخب معجم الحکماء، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۳.
- ↑ سید مهدی یثربی کاشانی، پایگاه اینترنتی پژوهه.
منابع
- باسورث، ادموند کلیفورت، سلسله‌های اسلامی جدید؛ راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، مرکز باستان شناسی اسلام و ایران، ۱۳۸۱ش.
- بهبودی، هدایت‌الله، زیر نظر حسن فراهانی، روزشمار تاریخ معاصر ایران، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ۱۳۸۵ش.
- حائری، علی، روزشمار شمسی، قم، مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما، دفتر عقل، ۱۳۸۶ش.
- حسینی، سید احمد، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، مطبعة البیان، بغداد، بی‌تا.
- زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۸۶ش.
- غروی، محمد، مع علماءالنجف الاشرف، بیروت ۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م.
- قاضی عسکر، علی، تخریب و بازسازی بقیع به روایت اسناد، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
- محمد حسینی، کامران، مدخل ایران، دانشنامه حج و حرمین شریفین.
- مرتضی مدرس گیلانی، منتخب معجم الحکماء، چاپ منوچهر صدوقی سها، تهران، ۱۳۸۱ش.
- موسوی اصفهانی، محمدمهدی، احسن الودیعة فی تراجم اشهر مشاهیر مجتهدی الشیعة او تتمیم روضات الجنات، بغداد، ۱۳۴۸ق.
- زندگینامه خودنوشت سید جلال الدین آشتیانی
- پایگاه اطلاع رسانی حسینیه آیت الله موسوی اردبیلی
- پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله امینی
- «ابراهیم امینی(حاج امینی نجف آبادی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- مطالبی در مورد تقويم هجری شمسی
- دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مدخل جده، ج۱۷، ص ۶۴۶۳.
- «زندگینامه»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله نوری همدانی.
- علیرضا فیض دانشگاه تهران.