جعفر بن علی بن ابی‌طالب

از ویکی شیعه
جعفر بن علی بن ابی طالب
آرامگاه شهدای کربلا
آرامگاه شهدای کربلا
مشخصات فردی
خویشاوندانامام علی(ع) ؛ امام حسن(ع) ؛ امام حسین(ع) ؛ حضرت عباس(ع)
ولادتحدود ۳۹ یا ۴۱ق
وفات۶۱ق ، کربلا؛
علت وفاتشهادت در رکاب امام حسین (ع)
مشخصات دینی
از یارانامام حسین (ع)


جعفر بن علی بن ابی طالب پسر امیرالمومنین و ام البنین که در واقعه کربلا حضور داشت و به همراه برادرانش عباس, عبدالله و عثمان در روز عاشورا به شهادت رسید.

تولد و نسب

جعفر، فرزند امام علی(ع) و فاطمه بنت حزام بن خالد معروف به «ام البنین» است. امام علی(ع) به خاطر علاقه فراوانی که به برادرش جعفر بن ابی طالب داشت، نام او را جعفر نهاد.[۱]

برخی معتقدند او هنگام شهادت ۱۹ سال داشته[۲] که بنابراین پس از شهادت پدر به دنیا آمده است. برخی نیز معتقدند هنگام شهادت ۲۱ ساله بوده[۳] که بر این اساس دو سال از عمر خود را در زمان حیات امام علی سپری کرده است.

شهادت

جعفر از همان ابتدای حرکت امام حسین (ع) از مدینه، با ایشان همراه شد.[نیازمند منبع] بنابر نقل مورخان، عصر روز عاشورا، حضرت عباس برادران خود (عبدالله، جعفر و عثمان) را ترغیب کرد تا قبل از او به میدان بروند و گفت: به پیش بروید تا من، اخلاص و خیرخواهی شما در راه خدا و رسولش را ببینم، چراکه شما فرزند ندارید.[۴] پس جعفر به میدان رفت در حالی که چنین رجز می‌خواند:

إِنِّی أَنَا جَعْفَرٌ ذُو الْمَعَالِیابْنُ عَلِی الْخَیرِ ذُو النَّوَالِ‏
ذَاكَ الْوَصِی ذُو السَّنَا وَ الْوَالِیحَسْبِی بِعَمِّی جَعْفَرٍ وَ الْخَالِ
أَحْمِی حُسَیناً ذَا النَّدَى الْمِفْضَال‏
منم جعفر دارای افتخارها و شرف‌ها، فرزند علی نیکوکار و بخشنده.
آن علی که وصی پیامبر و فردی بلند مرتبه و ولیّ است. افتخار به عمویم جعفر و دایی‌ام [یادداشت ۱]مرا بس است.
من از حسین صاحب کرم و بزرگواری حمایت می‌کنم.[۵]

سرانجام خولی بن یزید اصبحی تیری به سوی او انداخت که به شقیقه یا چشم او اصابت کرد[۶] و به نقلی هانی بن ثبیت حضرمی او را به شهادت رساند.[۷]

نام او در زیارت الشهدا

در زیارت الشهدا از جعفر بن علی تجلیل شده است:

«السَّلَامُ عَلَی جَعْفَرِ بْنِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ الصَّابِرِ نَفْسُهُ مُحْتَسِباً وَ النَّائِی عَنِ الْأَوْطَانِ مُغْتَرِباً الْمُسْتَسْلِمِ لِلْقِتَالِ الْمُسْتَقْدِمِ لِلنِّزَالِ الْمَکثُورِ بِالرِّجَالِ»
سلام بر جعفر بن امیر المؤمنین، هم او که در راه خشنودی خدا با جان شکیبایی نمود و در بلاد غربت خود را آمادۀ جنگ نمود و برای نبرد پیش رفت مردان جنگی زیادی بر او حمله‌ور شدند [و او را کشتند].

جستارهای وابسته


پانویس

  1. سماوی، إبصار العین، ۱۴۱۹ق، ص۶۹.
  2. امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۱۲۹.
  3. سماوی، إبصار العین، ۱۴۱۹ق، ص۶۹.
  4. مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۰۹
  5. ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۰۷.
  6. ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۱۶.
  7. طبری، تاریخ، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۴۹.

یادداشت

  1. برادر یا برادارانی برای ام‌البنین که به عنوان دایی جعفر محسوب بشوند گزارش نشده است مگر این که منظور جعفر از دایی در این رجز شخص امام حسین(ع) باشد و جعفر حضرت فاطمه (س) را مادر خودش قلمداد کرده باشد.

منابع