سال ۱۵۳ هجری قمری

از ویکی شیعه
سال ۱۵۳ هجری قمری
 
امامت
امام کاظم(ع)
(دوره امامت: ۳۵ سال از ۱۴۸ق تا ۱۸۳ق)
حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی
عباسیان در عراقمنصور عباسی
امویان در اسپانیاعبدالرحمن الداخل
باوندیان بر بلندی‌های طبرستانسرخاب دوّم ابن مهر مردان
وقایع مهم
دستور منصور عباسی به پوشیدن کلاه‌های بلند
تولدها
به‌قولی امام رضا(ع)
وفات‌ها / شهادت‌ها
فطر بن خلیفه کوفی
موسی بن عبیدة بن نشیط رَبَذی
معمّر بن راشد صَنْعانی
حسن بن عمارة بَجَلی


سال ۱۵۳ هجری قمری یکصد و پنجاه و سومین سال از سال‌شمار هجری قمری و مصادف با امامت امام کاظم(ع) و زندگانی امام رضا(ع) است.

در این سال، منصور عباسی از سلسله عباسیان بر عراق، و عبدالرحمن الداخل از دودمان امویان، بر اسپانیا حکومت می‌کردند.

روز نخست این سال، یعنی پنجشنبه ۱ محرم، مصادف است با ۱۸ دی سال ۱۴۸ هجری شمسی و ۸ ژانویه سال ۷۷۰ میلادی. روز پایانی سال، یعنی شنبه ۳۰ ذی‌الحجه، مصادف است با ۱۷ آذر سال ۱۴۹ هجری شمسی و ۲۸ نوامبر سال ۷۷۱ میلادی.[۱]

امامت

سال ۱۵۳ق، با سال‌های ۱۴۷ و ۱۴۸ هجری شمسی مطابق است.[۲] این سال یکی از سال‌های امامت ۳۵ سالهٔ امام کاظم(ع)، امام هفتم شیعیان بود.[۳] امام کاظم(ع) در این دوران در مدینه ساکن بود.[۴] در این سال فرزندش امام رضا(ع)، در حدود پنج سال داشت.[۵]

حکومت‌ها

در سال ۱۵۳ق، منصور عباسی (حکومت ۱۳۶-۱۵۸ق)، خلیفه دوم از سلسله عباسیان، بر عراق به پایتختی بغداد حکومت می‌کرد.[۶] گستره حکومت او در این دوران شامل مدینه،[۷] مکه،[۸] طائف،[۹] افریقیه (تقریبا تونس[۱۰] مصر[۱۱]، ارمینیه[۱۲] و خراسان[۱۳] نیز می‌شد.

در این سال حسن بن زید بن حسن (حکومت ۱۵۰-۱۵۵ق)، با حکم منصور عباسی بر مدینه حکومت می‌کرد.[۱۴] او نوه امام حسن(ع)[۱۵] و پدر سیده نفیسه است.[۱۶]

امویان نیز با حکومت عبد الرحمن اوّل ابن معاویه، ملقب به داخل (حکومت ۱۳۸-۱۷۲ق)؛ بر شبه جزیره اِیبِریا (اسپانیا)، به پایتختیِ قُرْطُبه حکومت می‌کردند.[۱۷]

در این سال، سرخاب دوّم ابن مهر مردان (حکومت: ۱۳۸-۱۵۵ق) از سلسله باوندیان، بر بلندی‌های طبرستان و گیلان حکومت می‌کرد.[۱۸]

رویدادها

نظامی

اجتماعی فرهنگی

  • دستور منصور عباسی به پوشیدن کلاه‌های بلند توسط مردم که «دُنّیه» نامیده می‌شد. او لباس سپاهیان را نیز تغییر داد.[۲۲]

تولدها

درگذشت‌ها

پانویس

  1. تبدیل تاریخ، با حساب.
  2. تبدیل تاریخ، با حساب.
  3. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۸۵.
  4. سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۴۶۱، ۴۶۴ و ۴۶۵.
  5. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۲۷.
  6. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۴۳.
  7. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۴۱.
  8. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۴۱.
  9. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۴۱.
  10. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۵۸۷.
  11. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۶.
  12. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۶.
  13. ابن تغری، النجوم الزاهرة في ملوک مصر و القاهرة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۵۰.
  14. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۵۹۳ و ج۶ ، ص۸.
  15. ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۴۴۳.
  16. ابن عماد، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۳.
  17. زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ص۳۳۸ و ج۸، ص۸۶.
  18. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۳۱۶.
  19. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۶۰۵.
  20. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۲.
  21. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی بترتیب السنین، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۸.
  22. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی بترتیب السنین، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۸.
  23. مازندرانی حائری، منتهی المقال فی احوال الرجال، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۷.
  24. مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۴۷.
  25. زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۸ ص۸۷.
  26. نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج‏۸، ص۱۵۸.
  27. ابن تغری، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۳۲۸.
  28. نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج‏۸، ص۱۵۸.
  29. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۶۱۱.
  30. نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۲۶.
  31. ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۳۴۴.
  32. ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۴۵۳.
  33. تفرشی، نقد الرجال، ۱۳۷۷ش، ج۴، ص۴۳۷.
  34. حاجی خلیفه، ترجمه تقویم التواریخ، ۱۳۷۶ش، ص۵۶.
  35. تفرشی، نقد الرجال، ۱۳۷۷ش، ج۴، ص۴۰۰.
  36. ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۳۴۷.
  37. نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۲۰.
  38. نک: محدثات شیعه، ص۴۴، به نقل از جامع الرواة، ج۲، ص ۴۵۵ و الدرایه، ص۱۳۷.

منابع

  • ابن اثیر، علی بن محمد بن محمد بن عبدالکریم شیبانی جزری، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، دار بیروت، ۱۳۸۵ق.
  • ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، به تحقیق جمال‌الدین شیال و دیگران، قاهره، وزارة الثقافة و الإرشاد القومی، المؤسسة المصریة العامة، ۱۳۹۲ش.
  • ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری‏، به تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون‏، ۱۴۱۰ق.
  • ابن عماد، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب‏، به تحقیق محمود ارناووط، به تصحیح عبدالقادر ارناووط، دمشق، دار ابن کثیر، ۱۴۰۶ق.
  • باسورث، کلیفورد ادموند، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، ۱۳۸۱ش.
  • ترمانینی، عبد السلام، أحداث التاریخ الإسلامی بترتیب السنین؛ یشمل علی اهم احداث التاریخ الاسلامی مع ترجمة لأشهر الأعلام و تعریف بالمواقع و البلدان، دمشق، طلاس، ۱۴۰۸ق.
  • تفرشی، مصطفی بن حسین‏، نقد الرجال‏، به تحقیق مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث‏، قم، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث‏، ۱۳۷۷ق.
  • جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، قم، انصاریان، ۱۳۸۷ش.
  • زرکلی، خیر الدین، الأعلام‏، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۸۹م.
  • سبط ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص من الأمة بذکر خصائص الأئمة، به تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، المجمع العالمی لاهل البیت علیهم السلام، مرکز الطباعة و النشر، ۱۴۲۶ق.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، به تحقیق و تصحیح مؤسسة آل البیت(ع)، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری:تاریخ الرسل والملوک وصلة تاریخ الطبری، بیروت، بی‌نا، بی‌تا.
  • مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل‏، منتهی المقال فی أحوال الرجال‏، به تحقیق مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث‏، قم، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث‏، ۱۴۱۶ق.
  • مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
  • نمازی شاهرودی، علی‏، مستدرکات علم رجال الحدیث‏، تهران‏، فرزند مولف، ۱۴۱۴ق.