پرش به محتوا

عذیب‌الهجانات

مقاله نامزد خوبیدگی
از ویکی شیعه
عذیب الهجانات
اطلاعات جغرافیایی
نام منزل‌گاهعذیب‌الهجانات
مسیرمکه به کوفه
موقعیتعراق
قبل ازقادسیه
وقایع تاریخی
واقعه کربلاپیوستن نافع بن هلال، مجمع بن عبدالله عائذی، عمرو بن خالد صیداوی و طرماح به امام حسین(ع) • رسیدن خبر شهادت قیس بن مسهر به امام • باخبر شدن طرماح از شهادت امام حسین(ع)


عُذَیبُ الهِجانات، منزلگاهی در مسیر حرکت امام حسین(ع) از مکه به کوفه بود که در آن چهار تن از کوفیان به رهبری طِرِمّاح بن عَدی به کاروان امام حسین پیوستند؛ آنان خبر شهادت قیس بن مُسَهَّر و گزارش اوضاع کوفه را به امام حسین(ع) رساندند. امام از این منزگاه به اجبار حر بن یزید مسیر خود را از کوفه به سمت قصر بنی‌مقاتل تغییر داد.

همچنین، طرماح در همین منطقه خبر شهادت امام حسین(ع) را شنید.

موقعیت و جایگاه


عذیب الهجانات منزلگاهی در مسیر مکه به کوفه و نزدیک قادسیه بود[۱] که کاروان امام حسین(ع) در واقعه کربلا در آن توقف کرد از‌این‌رو در منابع مرتبط با واقعه عاشورا از آن سخن به میان آمده است.[نیازمند منبع] عذیب الهجانات به معنای «آبگاه شتران» است.[۲] برخی منابع نام آن را «عُذَیب الحَمامات» (آبگاه پرندگان) ثبت کرده‌اند.[۳]

وقایع

در این منزل، نافع بن هلال، مجمع بن عبدالله عائذی و عمرو بن خالد صیداوی به رهبری طرماح بن عدی به کاروان امام حسین پیوستند.[۴] این گروه خبر شهادت قیس بن مُسَهَّر فرستاده امام به کوفه، آماده‌سازی سپاهی بزرگ برای مقابله با امام، و وخامت اوضاع کوفه را به امام حسین(ع) رساندند.[۵] مجمع بن عبدالله عائذی گفت:

اشراف و بزرگان کوفه به جهت رشوه‌هایی که گرفته‌اند علیه شما هستند، سایر مردم، دلشان با شما ولی شمشیرشان علیه شما است.[۶]

همچنین در عذیب هجانات، گفتگویی میان امام حسین و طرماح صورت گرفت[۷] که طی آن پیشنهادهای طرماح مورد پذیرش امام قرار نگرفت.[۸] پس از واقعه کربلا، طرماح در همین منطقه خبر شهادت امام و یارانش را از زبان سماعة بن بدر شنید.[۹] به گفته سید ابن‌طاووس نامه ابن‌زیاد با دستور سختگیری بر امام حسین در این منزل به دست حر رسید،[۱۰] البته برخی منابع دیگر محل دریافت نامه را نینوا ذکر کرده‌اند.[۱۱]

مسیر اصلی پس از این منطقه به سمت قادسیه، حیره و سپس کوفه ادامه می‌یافت، اما امام حسین به اجبار حر بن یزید مسیر خود را به سمت قصر بنی‌مقاتل تغییر داد.[۱۲]

پانویس

  1. حموی، معجم‌البلدان، ۱۹۹۵م، ج۴، ص۹۲.
  2. طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۴.
  3. دینوری، الاخبارا لطوال،۱۳۷۳ش، ص۲۵۰.
  4. ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۴۹؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۷۲؛ ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۷۳.
  5. رجوع کنید به: بلاذری، انساب‌الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۷۲؛ ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۵۰.
  6. ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۷۴؛ ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۴۹.
  7. ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۵۰؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۷۳؛ ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۷۴.
  8. طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۷؛ ابن‌مسکویه، تجارب‌الامم، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۶۷.
  9. طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۷؛ ابن‌مسکویه، تجارب‌الامم، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۶۷.
  10. ابن طاوس، اللهوف، ۱۳۴۸ق، ص۷۸.
  11. طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۸؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۸۳.
  12. جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۶۶، نقشه شماره۳۵.

منابع

  • ابن‌اثیر، علی بن ابی‌کرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر- داربیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
  • ابن‌طاوس، سید علی بن موسی، اللهوف، تهران، انتشارات جهان، ۱۳۴۸ق.
  • ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
  • ابن‌مسکویه، ابوعلی رازی، تجارب الأمم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، ۱۳۷۹ش.
  • بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
  • جعفریان، رسول، اطلس شیعه، تهران، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، ۱۳۸۷ش.
  • حموی بغدادی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، ۱۹۹۵م.
  • دینوری، احمدبن داود، الاخبارالطوال، ناشر: منشورات الشريف الرضي، قم چاپ اول، ۱۳۷۳ش.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.