الرضا من آل محمد

اَلرّضا مِنْ آلِ مُحمّد شعار عباسیان بود که در آغاز کار، برای به دست آوردن دل دوست‌داران خاندان پیامبر(ص)، ستم‌های امویان و مروانیان بر این خاندان را یادآور می‌شدند و ادعا می‌کردند که به دنبال زنده کردن سنت رسول خدا(ص) هستند.

به گفته برخی پژوهشگران تاریخ، عباسیان ابتدا مردم را به نام خود دعوت می‌کردند، اما پس از کشته شدن چندتن از آنان و مواجهه با خطر افشای رهبریشان، با استفاده از محبوبیت علویان در میان مسلمانان غیر عرب، شعار «الرضا من آل محمد» را مطرح کردند تا به‌طور غیرمستقیم مردم را جذب کنند. چرا که شمار علویان و محبوبیتشان نزد مردم در برپایی دولت عباسی تأثیرگذار بود.

محمد الله اکبری، پژوهشگر تاریخ، معتقد است که فاصله جغرافیایی از حجاز و فشار حکومت در ممنوعیت پرسش درباره بنی‌هاشم باعث شد دعوت‌شدگان تفاوتی میان عباسیان، بنی‌الحسن(ع) و بنی‌الحسین(ع) قائل نشوند و «آل محمد» را یک گروه واحد و از نسل پیامبر(ص) بدانند. امام عباسی تأکید داشت که سران دعوت از ذکر نام او خودداری کنند و مردم را به «الرضا من آل محمد» فرا بخوانند. همچنین در پاسخ به کسانی که خواهان شناخت «الرضا» بودند، توصیه می‌کرد بگویند: ما تقیه می‌کنیم.

آنها با همین شعار وارد نزاع با بنی امیه شدند، و پس از رسیدن به حکومت، بیشتر از امویان بر مردم و هاشمیان ستم کردند. به گفته شهید مطهری، اسلام پژوه شیعه، هدف عباسیان از این شعار چیزی جز رسیدن به ریاست و خلافت نبود.

طبق نقل، زید بن علی پیش از عباسیان، مردم را به «الرضا من آل محمد» دعوت کرده بود و در تصمیم خود با امام صادق(ع) مشورت نمود؛ امام با اشاره به خطرات این اقدام، او را نسبت به پیامدهای احتمالی آگاه ساخت.

محمد الله اکبری براین باور است که از بیعت مردم با دعوت ‏ها و قیام‏‌هاى علوى چنین بر می‌‏آید که مراد از «الرضا من آل ‏محمد» شخصى از خاندان پیامبر بوده است که مردم یا بزرگان هاشمى و علوى و یا بزرگان بلاد و ... بر او اجتماع کنند و به او راضى شوند؛ هر کس انتخاب می‌‏شد «الرضا» بود. بنابراین از «الرضا» شخص معین و مشخصى مراد نبوده است.

پیوند به بیرون

• مقالات مرتبط با الرضا من آل محمد

https://www.noormags.ir/view/fa/keyword/%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF

پیوند به بیرون

مقاله الرضا من آل محمد(ص)