سال ۱۵۲ هجری قمری

از ویکی شیعه
سال ۱۵۲ هجری قمری
 
امامت
امام کاظم(ع)
(دوره امامت: ۳۵ سال از ۱۴۸ق تا ۱۸۳ق)
حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی
عباسیان در عراقمنصور عباسی
امویان در اسپانیاعبدالرحمن الداخل
باوندیان بر بلندی‌های طبرستانسرخاب دوّم ابن مهر مردان
وقایع مهم
مقابله امویان با قیام بربرها در اندلس
وفات‌ها / شهادت‌ها
محمد بن راشد صَنْعانی
ابراهیم بن ابی عَبْله


سال ۱۵۲ هجری قمری یکصد و پنجاه و دومین سال از سال‌شمار هجری قمری و مصادف با امامت امام کاظم(ع) و زندگانی امام رضا(ع) است.

در این سال، منصور عباسی از سلسله عباسیان بر عراق، و عبدالرحمن الداخل از دودمان امویان، بر اسپانیا حکومت می‌کردند. مقابله امویان با قیام بربرها در اندلس که خود را علوی می‌دانستند، از وقایع این سال است.

روز نخست این سال، یعنی شنبه ۱ محرم، مصادف است با ۲۸ دی سال ۱۴۷ هجری شمسی و ۱۸ ژانویه سال ۷۶۹ میلادی. روز پایانی سال، یعنی چهارشنبه ۳۰ ذی‌الحجه، مصادف است با ۱۷ دی سال ۱۴۸ هجری شمسی و ۷ ژانویه سال ۷۷۰ میلادی.[۱]

امامت

سال ۱۵۲ق، با سال‌های ۱۴۶ و ۱۴۷ هجری شمسی مطابق است.[۲] این سال یکی از سال‌های امامت ۳۵ سالهٔ امام کاظم(ع)، امام هفتم شیعیان بود.[۳] امام کاظم(ع) در این دوران در مدینه ساکن بود.[۴] در این سال فرزندش امام رضا(ع)، در حدود چهار سال داشت.[۵]

حکومت‌ها

در سال ۱۵۲ق، منصور عباسی (حکومت ۱۳۶-۱۵۸ق)، خلیفه دوم از سلسله عباسیان، بر عراق به پایتختی بغداد حکومت می‌کرد.[۶] گستره حکومت او در این دوران شامل مدینه،[۷] مکه،[۸] طائف،[۹] افریقیه (تقریبا تونس[۱۰] مصر[۱۱]، ارمینیه[۱۲] و خراسان[۱۳] نیز می‌شد.

در این سال حسن بن زید بن حسن (حکومت ۱۵۰-۱۵۵ق)، با حکم منصور عباسی بر مدینه حکومت می‌کرد.[۱۴] او نوه امام حسن(ع)[۱۵] و پدر سیده نفیسه است.[۱۶]

امویان نیز با حکومت عبد الرحمن اوّل ابن معاویه، ملقب به داخل (حکومت ۱۳۸-۱۷۲ق)؛ بر شبه جزیره اِیبِریا (اسپانیا)، به پایتختیِ قُرْطُبه حکومت می‌کردند.[۱۷]

در این سال، سرخاب دوّم ابن مهر مردان (حکومت: ۱۳۸-۱۵۵ق) از سلسله باوندیان، بر بلندی‌های طبرستان و گیلان حکومت می‌کرد.[۱۸]

رویدادها

نظامی

علمی فرهنگی

تولدها

  • ابراهیم بن اسماعیل، مُکَنّی به ابا اسحاق، (درگذشت ۲۱۸ق)[۲۳] ابن ندیم او را دارای کتاب‌هایی دانسته‌است.[۲۴]
  • محمد بن مسلم زُهْری مدنی (درگذشت ۲۲۴ق)، از تابعین[۲۵] و از کارگزاران بنی‌امیه است که از امام سجاد(ع) روایت نقل کرده‌است.[۲۶] تولد او در سال ۵۸ق و درگذشت او در سال ۱۲۴ق نیز ذکر شده‌است.[۲۷]

درگذشت‌ها

پانویس

  1. تبدیل تاریخ، با حساب.
  2. تبدیل تاریخ، با حساب.
  3. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۸۵.
  4. سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۴۶۱، ۴۶۴ و ۴۶۵.
  5. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۲۷.
  6. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۴۳.
  7. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۴۱.
  8. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۴۱.
  9. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۴۱.
  10. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۵۸۷.
  11. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۶.
  12. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۶.
  13. ابن تغردی، النجوم الزاهرة في ملوک مصر و القاهرة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۵۰.
  14. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۵۹۳ و ج۶ ، ص۸.
  15. ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۴۴۳.
  16. ابن عماد، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۳.
  17. زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ص۳۳۸ و ج۸، ص۸۶.
  18. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۳۱۶.
  19. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۶.
  20. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۲.
  21. ابن تغردی، النجوم الزاهرة في ملوک مصر و القاهرة، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۱۸.
  22. ابن سعد، طبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۴۱.
  23. ابن ندیم، الفهرست، دار المعرفه، ص۳۱۸.
  24. ابن ندیم، الفهرست، دار المعرفه، ص۳۱۸.
  25. قهپایی، مجمع الرجال، ۱۳۶۴ش، ج۶، ص۵۴.
  26. عطاردی، مسند الإمام السجاد أبی محمد علی بن الحسین (ع)، عطارد، ص۴۵۰.
  27. زرکلی، الأعلام، ۲۰۰۲م، ج۷، ص۹۷.
  28. ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۹، ص۴۱۹.
  29. شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۱۰، ص۱۷۳.
  30. ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج‏۱، ص۱۴۲.
  31. مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، ۱۴۳۱ق، ج‏۳، ص۲۳۹.
  32. ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج‏۱، ص۱۴۲.
  33. ابن قانع بغدادی، معجم الصحابة، ۱۴۲۴ق، ج‏۱، ص۳۷۲.
  34. نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ ق، ج‏۸، ص۵۳۳.
  35. ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۴۱۹ق، پاورقی، ص۳۱۰.
  36. شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۱۰، ص۵۷.
  37. حاجی خلیفه، ترجمه تقویم التواریخ، ۱۳۷۶ش، ص۵۶.
  38. ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۱، ص۱۹۵.
  39. نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال حدیث، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۹۳.

منابع

  • عطاردی، عزیزالله، مسند الإمام السجاد أبی محمد علی بن الحسین(ع)، بی‌جا، عطارد، بی‌تا.
  • ابن اثیر، علی بن محمد بن محمد بن عبدالکریم شیبانی جزری، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، دار بیروت، ۱۳۸۵ق.
  • ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، به تحقیق جمال‌الدین شیال و دیگران، قاهره، وزارة الثقافة و الإرشاد القومی، المؤسسة المصریة العامة، ۱۳۹۲ش.
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی‏، تهذیب التهذیب‏، بیروت، دار صادر، ۱۳۲۵ق.
  • ابن سعد، محمد بن سعد، طبقات الکبری، به تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون، ۱۴۱۰ق.
  • ابن عساکر، علی بن حسن‏، تاریخ مدینة دمشق و ذکر فضلها و تسمیة من حلها من الأماثل أو اجتاز بنواحیها من واردیها و أهلها، به تحقیق علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق.
  • ابن عماد، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب‏، به تحقیق محمود ارناووط، به تصحیح عبدالقادر ارناووط، دمشق، دار ابن کثیر، ۱۴۰۶ق.
  • ابن قانع بغدادی، عبدالباقی‏، معجم الصحابة، به تحقیق خلیل ابراهیم قوتلای، بیروت، دار الفکر، ۱۴۲۴ق.
  • ابن ندیم، محمد بن اسحاق‏، الفهرست، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا.
  • ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین‏، مقاتل الطالبیین‏، به تحقیق احمد صقر، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏، ۱۴۱۹ق.
  • باسورث، کلیفورد ادموند، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، ۱۳۸۱ش.
  • ترمانینی، عبد السلام، أحداث التاریخ الإسلامی بترتیب السنین؛ یشمل علی اهم احداث التاریخ الاسلامی مع ترجمة لأشهر الأعلام و تعریف بالمواقع و البلدان، دمشق، طلاس، ۱۴۰۸ق.
  • حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، ترجمه تقویم التواریخ:سالشمار وقایع مهم جهان از آغاز آفرینش تا سال ۱۰۸۵ق، به تصحیح هاشم محدث، مترجم ناشناخته، تهران، احیاء کتاب، ۱۳۷۶ش.
  • جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، قم، انصاریان، ۱۳۸۷ش.
  • زرکلی، خیر الدین، الأعلام‏، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دار العلم للملایین، ۲۰۰۲م.
  • زرکلی، خیر الدین، الأعلام‏، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۸۹م.
  • سبط ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص من الأمة بذکر خصائص الأئمة، به تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، المجمع العالمی لاهل البیت علیهم السلام، مرکز الطباعة و النشر، ۱۴۲۶ق.
  • شوشتری، محمدتقی‏، قاموس الرجال‏، به تحقیق موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه‏، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی‏، ۱۴۱۰ق.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، به تحقیق و تصحیح مؤسسة آل البیت(ع)، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری:تاریخ الرسل والملوک وصلة تاریخ الطبری، بیروت، بی‌نا، بی‌تا.
  • قهپایی، عنایةالله‏، مجمع الرجال‏، به تحقیق ضیاءالدین علامه، قم، اسماعیلیان‏، ۱۳۶۴ش.
  • مامقانی، عبدالله‏، تنقیح المقال فی علم الرجال، به تحقیق محی‌الدین مامقانی و محمدرضا مامقانی، قم، موسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث‏، ۱۴۳۱ق‏.
  • نمازی شاهرودی، علی‏، مستدرکات علم رجال الحدیث‏، تهران‏، فرزند مولف، ۱۴۱۴ق.