مجمع بن عبدالله عائذی
| شهید واقعه کربلا | |
 آرامگاه جمعی از شهدای کربلا در حرم امام حسین | |
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | مجمع بن عبدالله بن مجمع عائذی |
| خویشاوندان | عبدالله بن مجمع عائذی (پدر) و عائذ بن مجمع (پسر) |
| علت وفات | شهادت |
| شهادت | روز عاشورای سال ۶۱ق، کربلا |
| مدفن | حرم امام حسین(ع) |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام علی(ع) و امام حسین(ع) |
| فعالیت‌ها | حضور در جنگ صفین |
مُجَمِّع بن عبدالله عائِذِی از یاران امام علی(ع)[۱] و از شهدای کربلا.[۲] او از تابعین[۳] و قبیله مَذْحِج[۴] بود. پدرش عبدالله بن مجمع را جزو صحابی پیامبر(ص) شمرده‌اند.[۵]
براساس گزارش منابع، مجمّع جزو چهار نفری[یادداشت ۱] بود که با راهنمایی طِرِمّاح بن عَدِی[۶] از کوفه به سوی امام حسین(ع) آمدند و در منطقه عُذَیب الهِجانات، منزل‌گاهی در نزدیکی کوفه، به امام پیوستند. در این هنگام، حُرّ بن یزید رِیاحی نزد امام آمد و گفت آنها جزو همراهان تو نبودند، من باید آنها را دستگیر کنم یا بازگردانم؛ اما امام حسین(ع) از آنها حمایت کرد و آنان را انصار و یاران خود خواند و به حرّ گفت اگر دست از سر آنها برندارد، با او جنگ خواهد کرد. پس حرّ دست از آنها برداشت. امام به آن چهار نفر گفت از اوضاع مردم پشت‌سرتان (مردم کوفه) خبر دهید. مجمّع گفت: به اشراف و بزرگان رشوه دادند و کیسه‌هایشان را پر کردند تا آنها را به خود جلب کنند. آنها یکدست بر ضد تو هستند. سایر مردم نیز دل‌هایشان متمایل به توست؛ ولی فردا شمشیرهایشان بر علیه تو خواهد بود. سپس امام حسین(ع) از پیک خود، قیس بن مُسهر صیداوی پرسید که آنان خبر شهادت او را به امام دادند.[۷] در برخی منابع تاریخی، این نقل درباره مجمع بن عبدالله عامری گفته شده است.[۸]
به نقل ابومِخْنَف و محمد بن جریر طبری، مجمّع همراه با عَمْرو بن خالِد صَیداوی و غلامش سَعْد و جابر بن حارث سلمانی در آغاز نبرد وارد میدان جنگ شدند؛ اما توسط لشکر عمر سعد محاصره شدند. در این هنگام عباس بن علی(ع) آنان را نجات داد؛ در حالی که جراحات زیادی برداشته بودند. بار دیگر دشمن به آنها نزدیک شد و هر چهار تن را در یک مکان به قتل رساند.[۹] گفته شده که سن مجمع هنگام شهادت، پنجاه سال بوده است.[۱۰]
گفته شده مجمع در جنگ صفین حضور داشت.[۱۱]
در زیارت الشهدا[۱۲] و زیارت رجبیه امام حسین(ع)[۱۳] با عبارت «السَّلَامُ عَلَی مُجَمِّعِ بْنِ عَبْدِاللَّهِ الْعَائِذی» به او سلام داده شده است. در زیارت الشهدا به نقل المزار الکبیر اثر ابن‌مشهدی، نام او «الْعائِدِی» ذکر شده است.[۱۴]
به گزارش محمد سَماوی در اِبصارُ العَین، عائذ پسر مجمع، جزو آن چهار نفری بود که به امام حسین(ع) ملحق شد و در واقعه کربلا و در کنار پدر[۱۵] به شهادت رسید.[۱۶]
پانویس
- ↑ سماوی، ابصار العین، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۹.
- ↑ ابن‌زبیر کوفی، تسمیة من قتل مع الحسین(ع)، ۱۴۰۶ق، ص۱۵۴؛ سماوی، ابصار العین، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۹.
- ↑ سماوی، ابصار العین، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۹.
- ↑ بلاذری، انساب‌الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۷۲؛ سماوی، ابصار العین، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۹.
- ↑ سماوی، ابصار العین، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۹.
- ↑ بلاذری، انساب‌الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۷۲؛ ابن‌کثیر دمشقی، البدایة و النهایة، ۱۳۹۸ق، ج۸، ص۱۷۳.
- ↑ نگاه کنید به: طبری، تاریخ الطبری، دار التراث، ج۵، ص۴۰۴ و ۴۰۵؛ ابومخنف کوفی، وقعة الطف، ۱۴۱۷ق، ۱۷۳ و ۱۷۴.
- ↑ ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۴۹؛ ابن‌کثیر دمشقی، البدایة و النهایة، ۱۳۹۸ق، ج۸، ص۱۷۳.
- ↑ ابومخنف، وقعه الطف، ۱۴۱۷ق، ص۲۳۸ و ۲۳۹؛ طبری، تاریخ الطبری، دار التراث، ج۵، ص۴۴۶.
- ↑ سنگری، آینه داران آفتاب، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۷۶۹.
- ↑ سنگری، آینه داران آفتاب، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۷۶۹.
- ↑ سید بن طاووس، الاقبال، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۷۹.
- ↑ سید بن طاووس، الاقبال، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۳۴۵.
- ↑ ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۴۹۴.
- ↑ سنگری، آینه داران آفتاب، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۷۶۹.
- ↑ سماوی، ابصار العین، ۱۳۸۴ش، ص۱۳۰.
یادداشت
- ↑ به گزارش بَلاذُری در انساب الاشراف چهار نفر عبارت بودند از: مجمع بن عبدالله، نافع بن هلال، عمرو بن خالد صیداوی و غلامش سعد؛(بلاذری، انساب‌الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۷۲) اما در ابصار العین نام این چهار نفر این‌گونه گزارش شده است: عمرو بن خالد صیداوی، مجمع بن عبدالله و پسرش و جنادة بن حرث سلمانی با راهنمایی طِرِمّاح بن عَدِی. (سماوی، ابصار العین، ۱۳۸۴ش، ص۱۰۶ و ۱۳۰)
منابع
- ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر-دار بیروت، چاپ اول، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
- ابن‌زبیر کوفی، فضیل، تسمیة من قتل مع الحسین(ع)، تحقیق محمدرضا حسینی جلالی، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۶ق.
- ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، ۱۳۹۸ق/۱۹۷۸م.
- ابن‌مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
- ابومخنف کوفی، لوط بن یحیی، وقعة الطف، تحقیق محمدهادی یوسفی غروی، قم، جامعه مدرسین، چاپ سوم، ۱۴۱۷ق.
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
- سید بن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
- سماوی، محمد بن طاهر، إبصار العین فی أنصار الحسین(ع)، تحقیق محمدجعفر طبسی، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۴ش.
- سنگری، محمدرضا، آینه داران آفتاب: پژوهش و نگارش نو از زندگی و شهادت یاران اباعبدالله الحسین(ع)، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، چاپ چهارم، ۱۳۹۰ش.
- طبری، محمد بن جریر تاریخ الطبری؛ تاریخ الامم و الملوک، بیروت، دار التراث، بی‌تا.