بَشیر بن جَذلَم از یاران امام سجاد(ع) و شاعران صدر اسلام. بشیر در بازگشت کاروان اسیران کربلا از شام به مدینه، به دستور امام سجاد(ع) قبل از کاروان به داخل شهر مدینه رفت و مردم را از رسیدن خاندان امام حسین(ع) باخبر ساخت.
زیست‌نامه
نام او در کتب تاریخی به چند گونه ثبت شده است: بشر بن جذلم، بشیر بن جذلم، بشر بن حذلم و بشیر بن حذلم.[۱] از زندگی او خبری در دست نیست. پدر وی شاعر بود [۲]و او نیز از شاعری بهره داشته است.[۳]
همراهی با اسیران کربلا
بشیر در سفر اهل بیت امام حسین(ع) از شام به مدینه، همراه آنان بوده؛ اما دلیل این همراهی مشخص نیست. وی هنگام ورود به مدینه، به دستور امام سجاد(ع) مأمور شد زودتر به مدینه برود و خبر شهادت اباعبدالله(ع) و آمدن اهل بیت را به اطلاع مردم برساند. او نیز به مدینه رفت و در مسجد النبی خبر کشته شدن سیدالشهدا را با این دو بیت، به مردم خبر داد:
بشیر به مردم اطلاع داد که امام سجاد با دیگر اهل بیت در بیرون شهر مستقر شده‌اند. بشیر در مورد آن روز می‌گوید: "با شنیدن این خبر، همه زنان مدینه از خانه‌ها بیرون ریخته و فریاد آه و واویلا سر دادند، هیچ روزی مثل آن روز، آن‌همه زن و مرد گریان دیده نشده بودند و پس از رحلت پیامبر(ص) هیچ روزی تلخ‌تر از آن‌روز برای مسلمانان نبود."[۵]
برخی محققان معاصر، نقدهایی بر جزئیات گزارش یادشده وارد کرده‌اند. نبود جزئیاتی مثل رفتن بشیر به مدینه و سرایش اشعار و اسم صوحان بن صعصعة بن صوحان در منابع پیش از قرن هفتم و تعدد اسامی و ناشناس بودن وی و پدرش از جمله این نکات هستند.[۶]
پانویس
- ↑ ابن طاووس، الملهوف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۲۶؛ امین، اعیان الشیعة، ۱۳۷۱ق، ج۳، ص۵۸۲؛ شرف‌الدین، المجالس الفاخرة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۴۸.
- ↑ سید بن طاووس، اللهوف،ص ۱۱۵.
- ↑ شبر، ادب الطف، دار المرتضی، ج۱، ص۶۵.
- ↑ ابن طاووس، الملهوف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۲۷
- ↑ ابن طاووس، الملهوف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۲۷؛ بیضون، موسوعة کربلاء، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ج۲، ص۵۶۵.
- ↑ صادقی کاشانی، مصطفی، تصحیح و منبع شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۵ش، ص۲۶۸-۲۷۰.
منابع
- امین، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، مؤسسة الوفا، ۱۳۷۱ق.
- بیضون، لبیب، موسوعة کربلاء، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بی‌تا.
- سید بن طاووس، الملهوف علی قتلی الطّفوف، قم، دار الأسوة، ۱۴۱۷ق.
- شبر، سید جواد، ادب الطف أو شعراء الحسین علیه‌السلام، نجف، دار المرتضی، بی‌تا.
- شرف‌الدین، سید عبدالحسین، المجالس الفاخرة فی مآتم العترة الطاهرة، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، ۱۴۲۱ق.
- صادقی کاشانی، م صطفی؛ تصحیح و منبع شناسی کتاب الملهوف سید بن طاووس، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۵ش.