سال ۱۲۲ هجری قمری

از ویکی شیعه
سال ۱۲۲ هجری قمری
 
امامت
امام صادق(ع)
(دوره امامت: ٣٤ سال ۱۱۴ تا ۱۴۸ق)
حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی
بنی‌امیههشام بن عبدالملک
وقایع مهم
قیام زید بن علی
وفات‌ها / شهادت‌ها
زید بن علی


سال ۱۲۲ هجری قمری یکصد و بیست و دومین سال از تقویم هجری قمری است. این سال مصادف با هشتمین سال امامت امام صادق(ع)(امامت: ۱۱۴ تا ۱۴۸ق)[۱] و هفدهمین سال حکومت هشام بن عبدالملک(حکومت: ۱۰۵-۱۲۵ق)، دهمین خلیفه اموی، بود.[۲] در این سال، یوسف بن عمر ثقفی، حاکم و کارگزار هشام در عراق بود. وی افزون بر سرکوبی قیام زید بن علی، گروه زیادی از شیعیان را به شهادت رساند.[۳]

بنابر نقل برخی منابع،[۴] در این سال گروهی از شیعیان به رهبری زید بن علی بر ضد حکومت بنی‌امیه قیام کردند. گفته شده قرار بود طبق وعده زید با یاران خود، قیام در اول صفر سال ۱۲۲ق آغاز شود؛ اما یوسف بن عمر، فرمانروای کوفه، بسیاری از یاران زید را دستگیر و زندانی کرد و سپاه اندکی باقی ماندند که در برابر سپاه اموی جنگیدند و شهید شدند.[۵] پیکر وی پس از دفن، بیرون کشیده و به دار آویخته شد و تا چهار سال (زمان ولید بن عبدالملک) بالای دار ماند.[۶] قیام زید که اولین قیام علویان در قرن دوم قمری دانسته شده، در کوفه، مقر اصلی شیعیان امام علی(ع)، بود.[۷] بنابر نقل‌های دیگر،‌ قیام و شهادت زید بن علی در دوم صفر سال ۱۲۰ق[۸] یا ۱۲۱ق[۹] بود.

گفته شده در این سال، شهرهای خراسان و ری،‌ آمادگی بیشتری نسبت به سایر شهرها برای پذیرش دعوت و حکومت شیعی داشتند.[۱۰]

دوشنبه اول محرم سال ۱۲۲ قمری مصادف با هجده آذر ۱۱۸ شمسی و یازدهم دسامبر سال ۷۳۹م بود. آخرین روز این سال نیز برابر با جمعه هشتم آذر ۱۱۸ شمسی و ۲۹ نوامبر ۷۴۰میلادی است.[۱۱]

رویدادها

از جمله رویدادهای این سال، درگیری و جنگ مسلمانان با روم بود که گفته شده آخرین نبرد بزرگ امویان با رومی‌ها محسوب می‌شود. در این جنگ، خسارات فراوانی به مسلمانان وارد شد و مسلمانان از بخش غربی آسیای صغیر عقب‌نشینی کردند.[۱۲] درگذشت ایاس مزنی، از تابعین، از دیگر رویدادهای این سال است.[۱۳]

پانویس

  1. نگاه کنید به طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۱۴.
  2. جعفریان، تاریخ خلفا، ۱۳۹۴ش، ص۶۶۷.
  3. جعفریان، تاریخ خلفا، ۱۳۹۴ش، ص۶۸۵- و۶۸۶.
  4. برای نمونه نگاه کنید به طبری، تاریخ الطبری، دار التراث، ج۷، ص۱۶۰ و ۱۸۰؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۵ ص۲۲۹ و ۲۴۲.
  5. خضری، تشیع در تاریخ، ج۱، ص۱۶۹.
  6. خضری، تشیع در تاریخ، ۱۳۹۹ش، ص۱۶۹ و۱۷۰.
  7. جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۱۶۳.
  8. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۴.
  9. ابن داوود حلی، الرجال، ۱۳۴۲ش، ص۱۶۴؛ طبری، تاریخ الطبری، دار التراث، ج۷، ص۱۶۰؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۲۲۹.
  10. جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۱۶۴.
  11. ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۱۴؛ «تبدیل تاریخ»، وبگاه با حساب.
  12. طقوش، دولت امویان، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۴ و۲۰۵.
  13. ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۱۵.

منابع

  • ‌ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر - دار بیروت، چاپ اول، ۱۳۸۵ق.
  • ابن داوود حلی، حسن بن علی، الرجال، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۴۲ش.
  • ‌ ترمانینی، عبدالسلام، دایرة المعارف تاریخی رویدادهای تاریخ اسلام، ج۱، ترجمه جمعی از پژوهشگران زیر نظر علیرضا واسعی، قم، پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی،‌ چاپ دوم، ۱۳۸۷ش.
  • جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا طلوع دولت صفوی، تهران، نشر علم، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش.
  • جعفریان، رسول، تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان(۱۱-۱۳۲ق)، قم، دلیل ما، چاپ دوازدهم، ۱۳۹۴ش.
  • خضری، سید احمدرضا، تشیع در تاریخ؛ پژوهشی در مبانی اعتقادی، تاریخ سیاسی و حکومت‌های شیعه از آغاز تا پایان دوره صفوی، قم، دفتر نشر معارف، چاپ چهارم، ۱۳۹۹ش.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
  • ‌ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری‌(تاریخ الامم و الملوک)، بیروت، دار التراث، بی‌تا.
  • طقوش، محمدسهیل، دولت امویان، ترجمه حجت الله جودکی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.