خلفای سه‌گانه

برای دیگر کاربردها خلفا (ابهام‌زدایی) را ببینید.

خلفای سه‌گانه
نام ابوبکر عمر بن خطاب عثمان بن عفان	دورهٔ خلافت ۱۱-۱۳ق ۱۳-۲۳ق ۲۳-۳۵ق	شیوه انتخاب بیعت در سقیفه وصیت ابوبکر شورای شش نفره	حوادث مهم جنگ‌های رده، شهادت حضرت زهرا(س) فتح ایران، فتح شام، فتح مصر یکسان‌سازی مصحف‌ها، تبعید ابوذر، شورش علیه خلیفه

خلفای سه‌گانه اشاره به سه نفری دارد که بعد از پیامبر اسلام(ص) خلافت را به دست گرفتند. این سه نفر عبارتند از: ابوبکر بن ابوقحافه، عمر بن خطاب و عثمان بن عفان.

این اصطلاح بیشتر در ادبیات شیعیان رایج است. اهل سنت نیز از این سه خلیفه به عنوان خلیفه اول و دوم و سوم و خلفای ثلاث نام برده‌اند. شیعیان خلافت این سه خلیفه را بر خلاف سفارش‌های پیامبر اسلام می‌دانند. به همین دلیل با نگاهی انتقادی به دوران این سه خلیفه نظر می‌کنند.

در برخی متون شیعه منظور از کلمه خلفا همین سه خلیفه هستند.

شیعیان معتقد به نظام امامت هستند و بنابراین باور دارند که بعد از رسول خدا (ص) افرادی از اهل بیت، جانشین ایشان‌اند. بنابراین نخستین خلیفه پیامبر باید امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) باشد. این مدعا بر اساس آیه ولایت، حدیث ثقلین، حدیث منزلت، خطبه غدیر و احادیث دیگر اثبات می‌شود.

در مقابل اهل سنت نخستین حاکمان پس از پیامبر اکرم (ص) را خلفای راشدین نامیده‌اند. راشد به‌معنای هدایت شده است.علامه امینی در الغدیر امیرالمؤمنین(ع) را یکی از خلفای راشدین نزد اهل سنت دانسته و تصریح دارد که این موضوع در میان تمام فرقه‌های اسلامی مورد اتفاق است. ظاهراً سبب استعمال این عنوان توسط اهل سنت در مورد این چهار خلیفه آن بوده که اهل سنت اعتقاد دارند در دورۀ خلفای چهارگانه، ایمان و عدالت و فضایل اسلامی شکوفا گردید و از‌این‌رو، به آنان عنوان راشدین داده شد تا از خلفای ناپاک و دنیادوست بنی امیه که پس از آنان روی کار آمدند، متمایز باشند.

جستارهای وابسته

• خلفای راشدین

منابع

• Clifford Edmond Bosworth, The new Islamic dynasties: a chronological and genealogical manual, Edinburg, 2004.

• روح المعانی،شهاب الدین آلوسى،
• الغدیر، عبدالحسین امینی، بی جا، بی تا.