طف
 تابلویی از واقعه عاشورا، موقعیت منطقه طف در سمت چپ تصویر نشان داده شده است. | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| کشور | عراق |
| استان | کربلا |
| زبان | عربی |
| اطلاعات تاریخی | |
| وقایع مهم | واقعه عاشورا |
| اماکن | |
| زیارتگاه | حرم امام حسین(ع)، حرم حضرت عباس(ع) |
طَفّ نام دیگر سرزمین کربلا، در اصل منطقهای مرتفع در اطراف کوفه و نزدیک فرات است. در ادبیات و مرثیهخوانی برای امام حسین(ع)، از "سرزمین طف" "یوم الطف"(روز طف) "کشتگان طف" و "طفوف" بسیار یاد شده که کنایه از همان کربلاست.
مفهومشناسی
معانی مختلفی برای طف آمده است از جمله زمینهای مشرف بر ریف (زمین آباد و سرسبز) عراق. طف به معنای ساحل دریا نیز آمده است[۱] و از آن جهت که کربلا ساحل فرات بوده، به آن طف گفته شده است.
موقعیت طف در عراق
بر اساس تعریف برخی مورخین از واژه طف، این منطقه سرزمینی به صورت دشت در نواحی کوفه بوده که در نزدیکی زمینهای آباد قرار داشته است. به دلیل نزدیک بودن و اشراف این سرزمین بر رود فرات و مناطق اطرافش، طف نامیده شده است.[۲] واژه طف بر سرزمین کربلا نیز اطلاق شده است. برخی مورخین سرزمین طف را محل شهادت امام حسین(ع) دانستهاند که منظور همان سرزمین کربلا است.[۳] برخی از نویسندگان، سرزمین کوفه، کربلا و مناطق اطراف آن را موقعیت سرزمین طف دانستهاند.[۴]
روایت پیامبر اکرم(ص) در مورد طف
در روایتی از پیامبر(ص) آمده است: فرزندم حسین، غریب، تشنه و تنها در سرزمین طفِّ کربلا کشته خواهد شد.[۵]
طف در ادبیات عاشورایی
واژه طف در ادبیات عاشورایی و اشعار عربی کاربرد زیادی داشته و همچنان مورد استفاده قرار میگیرد. بیشتر کاربرد واژه طف به صورت ترکیبی بوده است. نظیر یوم الطف، قتیل الطف، واقعة الطف.ادب الطف که نام کاملش ادبُ الطَّف یا شُعَراءُ الحُسین منَ القَرن الاوّل الهجری حتّی القرن الرّابع عَشَر مجموعهای در معرفی شاعران و شعرهای آنان است که از قرن نخستین تا چهاردهم در مدح یا رثاء امام حسین علیهالسلام خصوصاً واقعه کربلا سرودهاند.این مجموعه در ۱۰ جلد، نگاشته سید جواد شُبَّر حسینی نجفی، روحانی و نویسنده عرب است. [۶]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ لسان العرب، ج۹، ص۲۲۱
- ↑ ياقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۳۵ و ۳۶.
- ↑ ياقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۳۶. بیروت، دار صادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵م.
- ↑ جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، ص۲۹۵.
- ↑ محمد تقی لسان الملک سپهر، ناسخ التواریخ، ج۲، ص۱۸۵.
- ↑ شبر، ادب الطف، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۷.
- ↑ نیرتبریزی، آتشکده نیر،ص۱۲۱
- ↑ شبر، ادب الطف، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۳۳۶.
- ↑ شبر، ادب الطف، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۱.
منابع
- ابن منظور، لسان العرب
- حموی، ياقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵م.
- سپهر، محمد تقی لسان الملک، ناسخ التواریخ، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۰۷ش.