سال ۲۳۶ هجری قمری

از ویکی شیعه
سال ۲۳۶ هجری قمری
 
امامت
امام هادی(ع)
(دوره امامت: ۳۴ سال (۲۲۰ تا ۲۵۴ق)
حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی
خلیفه عباسیمتوکل
وقایع مهم
مزار امام حسین(ع) به دستور متوکل عباسی تخریب شد.
متوکل عباسی عبیدالله بن یحیی بن خاقان را وزیر خود قرار داد.
متوکل عباسی یحیی بن اکثم را به منصب قضاوت گمارد.
تولدها و وفات‌ها
وفات جعفر بن حرب همدانی
وفات مصعب زبیری
وفات ابراهیم بن عبدالله بن اغلب
وفات حسن بن سهل
وفات علی بن عبدالله بن سیف معروف به علویّه


سال ۲۳۶ هجری قمری دویست و سی و ششمین سال، از سال‌شمار هجری قمری است. از مهمترین رخدادهای این سال، تخریب مزار امام حسین(ع) به دستور متوکل عباسی است.
روز نخست این سال ۱ محرم مصادف است با سه‌شنبه ۲۸ تیر سال ۲۲۹ شمسی و ۱۹ ژوئیه سال ۸۵۰ میلادی. روز پایانی سال یعنی ۳۰ ذی‌الحجه، مصادف است با دوشنبه ۱۷ تیر سال ۲۳۰ شمسی و ۸ ژوئیه سال ۸۵۱ میلادی.[۱]

رویدادها

  • متوکل عباسی دستور تخریب حرم امام حسین(ع) را صادر کرد.[۲] از‌این‌رو قبر امام حسین‌(ع) و تمامی آثاری که در اطراف آن بود ویران شد و سپس به آنجا آب بستند، زمین‌ها را شخم زده، در آن زراعت کردند[۳] و زائران تحت تعقیب قرار گرفتند.[۴]
  • متوکل عباسی، یحیی بن اکثم را به منصب قضاوت و دادخواهی گماشت.
  • متوکل عباسی، عبیدالله بن یحیی بن خاقان را وزیر خود قرار داد.
  • محمد بن اسحاق بن ابراهیم بن حسین طاهری بر منطقه فارس ولایت می‌یابد.
  • ابوالاغلب ابراهیم بن عبدالملک بن اغلب حاکم سیسیل درگذشت و عباس بن فضل بن یعقوب بن فراره، به جای وی منصوب شد.
  • ناوگان اندلسی‌ها به سواحل امپراتوری «کارولنژیه» مانند «مارسیلیا»، «آرل» و نواحی آن در جنوب فرانسه یورش می‌برد.[۵]

وفات‌ها

  • جعفر بن حرب همدانی. وی از سران معتزله بود و مبانی اعتزال را از ابوالهذیل علاّف آموخت. وی در درستی و راستی، زهد، پرهیزگاری و عبادت یگانه زمان خویش بود. در اواخر عمر خویش به مرحله‌ای از زهد و ترکِ دنیا رسید که تمامی زمین‌های دایر و اموال و دارایی خویش را رها کرد و از مردم کناره گرفت. آن گاه به تصنیف و تألیف پرداخت و با قسمتی از پول به دست آمده از فروش آثار خود، کاغذ تهیه می‌کرد و با باقیمانده آن، غذایی برای خود و عیالش فراهم می‌آورد. او را همراه با جعفر بن مبشر ثقفی «الجعفران» می‌خواندند و پیروانشان را جعفریه می‌نامیدند. کتاب‌های الایضاح، نصیحة العامة، المسترشد، المتعلم و الاصول الخمسة از آثار او است.[۶]
  • مصعب زبیری. به امور تاریخی، سرگذشت اعراب و علم انساب آگاه بود و در تاریخ، دانش فراوان داشت. وی در میان قریش از نظر ثروت، علم و شرافت موقعیت برجسته‌ای داشت و از ثقات راویان حدیث و نیز شاعر بود. کتاب «النسب الکبیر» و «نسب قریش» از تألیفات او است.[۷]
  • ابراهیم بن عبدالله بن اغلب. مردی دلیر، عاقل و بخشنده بود. محل حکومت و اقامت او شهر «بلرم» بود و در همان شهر وفات یافت.[۸]
  • حسن بن سهل. پس از کشته شدن برادرش فضل بن سهل، به وزارت مأمون عباسی برگزیده شد و از خاصّان دربار او شد. وی به هوشِ سرشار، ادب، شیوایی سخن، بخشش و نیکونویسی فرمان‌ها شهرت داشت. مأمون، دخترش «پوران» را به همسری برگزید. حسن و برادرش فضل و پدرشان سهل، پیش از آن، در میانِ مجوس سروری و سالاری داشتند.[۹]
  • علی بن عبدالله بن سیف معروف به علویه، خواننده‌ای ماهر و آهنگ‌سازی چیره‌دست بود. وی برای امین عباسی آواز می‌خواند و تا زمان متوکل عباسی زیست. وی دستگاه‌هایی از موسیقی ایرانی را به سبک‌های متداول آوازخوانی آن روز افزود.[۱۰]

پانویس

  1. باحساب
  2. ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۲۳۷.
  3. ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۲۳۷.
  4. ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، دار المعرفه، ص۴۷۹.
  5. ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه حجتی و شفیعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۱۴.
  6. به نقل از ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه حجتی و شفیعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۱۵: طبقات المعتزله، ص۷۳-۷۶؛ التبصیر فی الدین، ص۷۸.
  7. به نقل از ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه حجتی و شفیعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۱۵: الاعلام زرکلی، ج ۸، ص۱۵۰؛ تهذیب التهذیب، ج ۱۰، ص۱۶۲؛ تاریخ بغداد، ج ۱۳، ص۱۱۲؛ الدوری، نشأة علم التاریخ، ص۴۶.
  8. به نقل از ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه حجتی و شفیعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۱۵: الاعلام زرکلی، ج ۱، ص۴۱؛ البیان المغرب، ج ۱، ص۱۱۱.
  9. به نقل از ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه حجتی و شفیعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۱۵: الاعلام زرکلی، ج ۲، ص۲۰۷؛ وفیات الاعیان، ج ۲، ص۱۲۰؛ تاریخ بغداد، ج ۷، ص۳۱۹؛ تاریخ ابن اثیر، ج ۶، ص۲۹۷؛ ابن خلدون، ج ۳، ص۵۲۳؛ اعتاب الکتّاب، ص۱۰۷؛ دائرة المعارف الاسلامیه، ماده «حسن بن سهل».
  10. به نقل از ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه حجتی و شفیعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۱۵: الاعلام زرکلی، ج ۵، ص۱۱۸؛ الأغانی، ج ۱۱، ص۳۳۳-۳۶۲؛ العقد الفرید، ج ۶، ص۳۷.

منابع

  • ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۲ق.
  • ابوالفرج اصفهانی، علی بن الحسین، مقاتل الطالبین، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا.
  • باحساب
  • ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه علی‌اکبر امامی حجتی و مصطفی شفیعی، نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.