زُباله، از منزلگاه‌های قدیمی مسیر حجاز به کوفه و بین منزل شقوق و قاع. امام حسین(ع) در راه کوفه، در این منزل خبر شهادت برادر رضاعی خود، عبدالله بن یقطر را شنید. امام در این منزل ضمن اعلام خبر شهادت مسلم بن عقیل، هانی بن عروه و عبدالله بن یقطر، بیعت خود را از همراهان برداشت. سخنانی از آن حضرت در این منزل‌گاه نقل شده که از بی‌وفایی کوفیان حکایت دارد.
| اطلاعات جغرافیایی | |
|---|---|
| مسیر | مکه به کوفه |
| موقعیت | عربستان |
| قبل از | شقوق ۲۴ میل |
| پس از | قاع ۲۴ میل |
| وقایع تاریخی | |
| واقعه کربلا | رسیدن خبر شهادت عبدالله بن یقطر به امام حسین • اعلام شهادت مسلم بن عقیل و هانی به همراهان • سخنرانی امام حسین و برداشتن بیعت خود از همراهان |
موقعیت
سرخ
زباله، به‌معنای محلی است که آب را در خود نگه می‌دارد. گفته شده این محل به نام زباله بنت مسعر شهرت یافته است. منزلی معروف در راه قدیم حجاز به کوفه که در آن بنی غاضره از طوایف بنی اسد چندین دژ و مسجدی داشته‌اند. روستایی آباد و دارای بازارهایی بین ثعلبیه و واقصه است. این منزل از سمت مکه قبل از شقوق و پس از قاع قرار دارد.[۱] فاصله آن تا قاع و شقوق ۲۴ میل است.[۲]
وقایع
- در این منزل‌گاه امام، خبر شهادت عبدالله بن یقطر را شنید.[۳]
- در این محل، فرستاده محمد بن اشعث و عمر بن سعد (که به خواهش مسلم او را با نامه‌ای حاکی از پیمان‌شکنی مردم کوفه گسیل داشته بودند) رسید و چون امام حسین(ع) آن نامه را خواند به درستی خبر کشته شدن مسلم و هانی یقین کرد.[۴]
سخنان امام
امام در این منزل هنگامی که خبر شهادت عبدالله بن یقطر را شنید. نامه‌ای را بیرون آورد و پس از اعلام خبر کشته شدن مسلم بن عقیل، هانی بن عروة و عبد اللَّه یقطر بیعتش را از همراهان برداشت. آن حضرت خطاب به همراهان فرمود:
...قَدْ خَذَلَنَا شِیعَتُنَا فَمَنْ أَحَبَّ مِنْکمُ الِانْصِرَافَ فَلْینْصَرِفْ غَیرَ حَرِجٍ لَیسَ عَلَیهِ ذِمَام (ترجمه: ...پیروانمان ما را خوار کردند، هرکس می‌خواهد بازگردد باکی بر او نیست، بازگردد و ذمه و عهدی از ما بر او نخواهد بود.[۵])
پس از آن گروهی از چپ و راست متفرق شدند.[۶] ابن کثیر گفته است که امام این سخنان را در حاجر گفته است.[۷]
پانویس
- ↑ حموی، معجم‌البلدان، ۱۹۹۵م، ج۳، ص۱۲۹.
- ↑ مقدسی، احسن‌التقاسیم، ۱۴۱۱ق، ص۲۵۱.
- ↑ طبری، تاریخ، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۳۹۸؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۶۹؛ ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۴۲.
- ↑ دینوری، اخبارالطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۴۷.
- ↑ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج ۲، ص ۷۵؛ طبری، تاریخ، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص ۳۹۸-۳۹۹.
- ↑ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج ۲، ص ۷۵؛ طبری، تاریخ، ۱۳۸۷ق، ج ۵، ص ۳۹۸-۳۹۹.
- ↑ ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج ۸، ص ۱۶۹.
یادداشت
منابع
- ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
- ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
- بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
- حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م.
- دینوری، احمد بن داود، الأخبارالطوال، تحقیق: عبدالمنعم عامر مراجعه جمال‌الدین شیال، قم، منشورات الرضی، ۱۳۶۸ش.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمدأبوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
- مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
- مقدسی، محمد بن احمد، أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم، القاهره، مکتبة مدبولی، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.