جهانبخش کردی‌زاده مشهور به بَخْشو (۱۳۱۵-۱۳۵۶ش) نوحه‌خوان بوشهری بود. او در مرثیه‌خوانی، شروه‌خوانی، مناجات‌خوانی و مانند آن مهارت داشت. سبک‌های او الهام‌بخش دیگر نوحه‌خوانان شده است.
| نوحه‌خوان بوشهری صاحب سبک | |
 | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| نام مستعار | بَخْشو |
| زادروز | سال ۱۳۱۵ش |
| زادگاه | محله باغ‌ملای بوشهر |
| وفات | مرداد ۱۳۵۶ش |
| محل دفن | امامزاده محمدباقر بوشهر |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سید علی مهیمنیان، محمد شریفیان و غلامرضا اصلاح‌پذیر |
| اطلاعات دیگر | |
| تخصص | اجرای نوحه • مرثیه‌های سنتی بوشهر در شروه‌خوانی • چاووش خوانی • مناجات‌خوانی • صبحدم‌خوانی • بیت‌خوانی • جنگ‌نامه‌خوانی • مصیبت‌خوانی • خیام‌خوانی |
زندگی‌نامه
جهانبخش کردی‌زاده در سال ۱۳۱۵ش در محله باغ‌ملای بوشهر به دنیا آمد. کردی‌زاده در بازگشت از سفر مشهد، در شیراز، در مرداد ۱۳۵۶ش بر اثر عارضه قلبی درگذشت. مردم بوشهر پیکر او را تشییع کردند و در امامزاده محمدباقر بوشهر به خاک سپردند.[۱]
نوحه‌خوانی
بخشو نوحه‌خوانی را از پانزده سالگی در مسجد تنگک در جنوب شهر بوشهر آغاز کرد.[۲]اساتید وی سید علی مهیمنیان، محمد شریفیان و غلامرضا اصلاح‌پذیر بودند. صدای خاص، تسلط بالا و جدیت بخشو در نوحه‌خوانی موجب شد، پس از مدتی کوتاه در بوشهر و سپس در استان‌های فارس و خوزستان مطرح شود.[۳] بعدها در مسجد دهدشتی -از مساجد مهم بوشهر- خواند. نمونه‌ای از نوحه‌خوانی وی در آن مسجد در فیلم مستند اربعین (اثر ناصر تقوایی-۱۳۴۹) ثبت شده است.[۴]
بخشو علاوه بر اجرای نوحه و مرثیه‌های سنتی بوشهر در شروه‌خوانی، چاووش خوانی، مناجات‌خوانی، صبحدم‌خوانی، بیت‌خوانی، جنگ‌نامه‌خوانی، مصیبت‌خوانی و خیام‌خوانی مهارت داشت و سبک ویژه‌ای در واحدخوانی داشت.[۵] برخی از ملودی‌ها و سبک نوحه‌های او الهام‌بخش دیگر نوحه‌خوانان جنوب کشور و حتی آهنگ‌سازان موسیقی غیرمذهبی بوده است. به عنوان نمونه از نوحه «لیلا بگفتا ای شه لب تشنه‌کامان»، غلامرضا کویتی‌پور پس از فتح خرمشهر، نوحه معروف «ممد نبودی ببینی» را خوانده است.[۶]
پانویس
منابع
- فرهنگ سوگ شیعی، مدخل بخشو، ویراستار محسن حسام‌مظاهری، نشر خیمه، تهران، ۱۳۹۵ش.
- دشتی فرد، عبدالحمید، اعجوبه عالم مداحی، مجله خیمه، شماره ۱۰۲، شهریور ۱۳۹۲ش.