سلطنت خداداد میسور
| اطلاعات حکومت | |
|---|---|
| بنیانگذار | حیدر علی خان بهادر |
| سال تأسیس | ۱۱۷۵ق/۱۷۶۱م |
| گستره جغرافیایی | منطقه میسور در جنوب هند |
| مذهب | شیعه |
| نوع حکومت | سلطنتی |
| اقدامات مهم | مبارزه و جنگ با کمپانی هند شرقی بریتانیا |
| پایتختها | میسور |
| انقراض | ۱۲۱۴ق/۱۷۹۹م |
| علت انقراض | شکست در جنگ |
| افراد | |
| حاکمان مشهور | تیپو سلطان |
سلطنت خداداد مَیسور (۱۱۷۵-۱۲۱۴ق/۱۷۶۱-۱۷۹۹م) عنوانی است برای دوره حکومت محلی و شیعی حیدرعلی و فرزندش تیپو سلطان در منطقه میسور در جنوب هند در قرن هجدهم میلادی. واژه «خداداد» نشاندهنده مشروعیت دینی حکومت و پیوند میان قدرت سیاسی و اراده الهی است. حیدرعلی و تیپو سلطان، هر دو گرایش های شیعی داشتند و برای امام علی(ع) احترام قائل بودند و علیه استعمار انگلیس مبارزه کردند.
آغاز و سرانجام سلطنت خداداد میسور
حیدر علی خان بهادر، از فرماندهان نظامی، در سال ۱۱۷۵ق/۱۷۶۱م قدرت را از خاندان هندو «ردییار» در منطقه میسور در جنوب هند گرفت و با اعلام استقلال، بنیانگذار حکومت شیعی با عنوان سلطنت خداداد میسور شد.[۱] وی با تصرف بدنور و تغییر نام به حیدرنگر، آن را پایتخت حکومت میسور اعلام کرد.[۲] یکی از اقدامات او مبارزه علیه استعمار انگلیس بود[۳] و در ۱۱۷۹ق/۱۷۶۵م برای حمایت از مسلمانان به دورترین نقاط مالابار هند حمله کرد.[۴]
پس از مرگ حیدرعلی خان بهادر، فرزندش، فتح علی خان بهادر، مشهور به تیپو سلطان، تیپو صاحب و ببر میسور، قدرت را در سال ۱۱۹۷ق/۱۷۸۲م در دست گرفت و حکومت کرد.[۵] تیپو سلطان چند بار با کمپانی هند شرقی بریتانیا جنگید و در برخی از آنها پیروزیهایی بهدست آورد ولی سرانجام در چهارمین جنگ با بریتانیا در نبرد سرنگاپتم در سال ۱۲۱۴ق/۱۷۹۹م جان باخت و سلطنت خداداد میسور پایان یافت.[۶]
معنای «خداداد» در سلطنت میسور
واژه «خداداد» در فارسی و اردو به معنای «بخشیدهشده از سوی خدا» یا «موهبت الهی» است. انتخاب این عنوان برای حکومت حیدرعلی و تیپو سلطان، نوعی مشروعیتبخشی دینی بود؛ یعنی حکومتی که از سوی خداوند به آنان عطا شده است.[۷]
جلوههای تشیع در سلطنت خداداد میسور
محمدحسین مظفر (۱۳۸۱-۱۳۱۲ق)، فقیه شیعی، در کتاب «تاریخ الشیعة» که به فارسی نیز ترجمه شده است،[۸] اشاره کوتاهی به حکومت شیعی میسور و دو حاکم آن کرده است.[۹] حیدرعلی، به امام علی(ع) ارادت و احترام فوق العاده قائل بود و انگشتری با حکاکی لا فتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار داشت.[۱۰] فرزندش، تیپو سلطان نیز به امام علی(ع) احترام فراوان می گذاشت.[۱۱]
تکنگاری
کتاب «تاریخ سلطنت خداداد میسور»[۱۲] به زبان اردو، به طور خاص درباره سلطنت خداداد میسور و کتاب «زندگی اجتماعی ـ اقتصادی شیعه اثنا عشری با تکیه به شهر میسور در هند»[۱۳] به زبان فارسی، درباره شیعیان میسور منتشر شده است.
پانوشت
- ↑ عقیلی، «عملکرد حکومت محلی میسور در قبال دولت انگلیس و طرح اندیشه مقاومت و اتحاد اسلامی»، ص۷۳.
- ↑ عقیلی، «عملکرد حکومت محلی میسور در قبال دولت انگلیس و طرح اندیشه مقاومت و اتحاد اسلامی»، ص۷۳.
- ↑ عقیلی، «عملکرد حکومت محلی میسور در قبال دولت انگلیس و طرح اندیشه مقاومت و اتحاد اسلامی»، ص۷۳.
- ↑ عقیلی، «عملکرد حکومت محلی میسور در قبال دولت انگلیس و طرح اندیشه مقاومت و اتحاد اسلامی»، ص۷۴.
- ↑ عقیلی، «عملکرد حکومت محلی میسور در قبال دولت انگلیس و طرح اندیشه مقاومت و اتحاد اسلامی»، ص۷۵.
- ↑ عقیلی، «عملکرد حکومت محلی میسور در قبال دولت انگلیس و طرح اندیشه مقاومت و اتحاد اسلامی»، ص۷۷.
- ↑ محمود بنگلوری، تاریخ سلطنت خداداد میسور، ص۳۴۲.
- ↑ مظفر، محمدحسين، تاريخ شيعه، ترجمه و نگارش دكتر سيد محمدباقر حجتى، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، ۱۳۶۸.
- ↑ مظفر، تاریخ الشیعه، ص۲۴۷.
- ↑ عقیلی، «عملکرد حکومت محلی میسور در قبال دولت انگلیس و طرح اندیشه مقاومت و اتحاد اسلامی»، ص۸۰.
- ↑ عقیلی، «عملکرد حکومت محلی میسور در قبال دولت انگلیس و طرح اندیشه مقاومت و اتحاد اسلامی»، ص۸۰.
- ↑ محمود بنگلوری، محمودخان، تاریخ سلطنت خداداد میسور، لاهور، مکتبة عالیه، ۱۹۹۵م.
- ↑ جعفرپور، جلال، زندگی اجتماعی - اقتصادی شیعه اثنا عشری با تکیه به شهر میسور در هند، تهران، ارشدان، ۱۴۰۱.
منابع
- جعفرپور، جلال، زندگی اجتماعی - اقتصادی شیعه اثنا عشری با تکیه به شهر میسور در هند، تهران، ارشدان، ۱۴۰۱.
- عقیلی، سید احمد و دیگران، «عملکرد حکومت محلی میسور در قبال دولت انگلیس و طرح اندیشه مقاومت و اتحاد اسلامی»، مطالعات تاریخی جنگ، ش۴، ۱۴۰۱ش.
- محمود بنگلوری، محمودخان، تاریخ سلطنت خداداد میسور، لاهور، مکتبة عالیه، چاپ دوم، ۱۹۹۵م.
- مظفر، محمدحسین، تاریخ الشیعه، بیروت، دارالزهراء، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۷م.