سعد بن حارث خزاعی
 آرامگاه شهدای کربلا | |
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سعد بن حارث خُزاعی |
| وفات | ۶۱ق ، کربلا |
| علت وفات | شهادت در رکاب امام حسین(ع) |
| مدفن | حرم امام حسین(ع) |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام علی(ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) |
| فعالیت‌ها | والی آذربایجان و شرطة الخمیس |
سَعْد بن حارث خُزاعی(شهادت ۶۱ق) از شهدای کربلا. وی از کارگزاران امام علی (ع) و یاران امام حسن(ع) بود که روز عاشورا در حمله نخست به شهادت رسید.
دوران امیرالمؤمنین (ع)
سعد، غلام علی بن ابی طالب(ع)[۱] و مدتی والی آذربایجان و در کوفه فرمانده شُرطة الخَمیس بوده است.[۲] مشخص نیست در چه زمانی، سعد این مسئولیت را برعهده داشته اما این نکته از کتب تاریخی استفاده می‌شود که او نیز همچون قنبر از ملازمان آن حضرت بوده و امام(ع) او را به کارهای مختلف حکومتی می‌گمارده است؛ از جمله سعد به عنوان بازرس، به منطقه تحت فرمان زیاد بن ابیه رفته و با وی درگیری لفظی هم داشته است.[۳] همچنین در جریان خیانت یزید بن حجیه، کارگزار ری، امام علی(ع) یزید را زندانی و سعد را مأمور مراقبت از وی کرد.[۴]
در رکاب پسران امام علی(ع)
پس از شهادت امیرالمؤمنین علی(ع) در ۴۰ق، از ملازمان امام حسن(ع) و پس از ایشان ملازم امام حسین(ع) بود و از مدینه به مکه سپس تا کربلا، در رکاب ایشان بود و در روز عاشورا رشادت‌هایی از خود نشان داد. [۵]
سماوی نوشته که ابن شهر آشوب در مناقب [۶] نام او را در فهرست شهدای حملۀ اولی ذکر نموده است.[۷][یادداشت ۱]
صحابی بودن
در مورد سعد نقل شده که جزء صحابه پیامبر(ص) بوده است اما به نظر نمی‌رسد که این نسبت صحیح باشد، چراکه در هیچ منبعی، نام وی در زمره صحابه نیامده است.[۹]
تستری در مورد اینکه وی خزاعی بوده و در عین حال آزاد شدۀ امیرالمؤمنین(ع) هم بوده، تردید کرده است.[۱۰]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۳، ص۲۸۸؛ حسینی، ذخیرة الدارین، زمزم هدایت، ص۴۷۶؛ تستری، قاموس الرجال، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۲۷؛ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۲۱ق، ج۷، ص۲۲۱.
- ↑ رکـ: حسینی، ذخیرة الدارین، زمزم هدایت، ص۴۷۶؛ مامقانی، تنقیح المقال، مطبعة المرتضویه، ج۲، ص۱۲؛ تستری، قاموس الرجال، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۲۷؛ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۲۱ق، ج۷، ص۲۲۱؛ سیمای کارگزاران، ج۱، ص۷۲، ۴۷۰.
- ↑ سعد بن حارث خزاعي ، كارگزار آذربايجان،موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج).
- ↑ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۳، ص۲۸۸؛ شرح ابن ابی الحدید، ناشر: مکتبة آیة الله العظمی المرعشي النجفي (ره)، ج۲، ص۲۵۱-۲۵۲؛ سیمای کارگزاران، ج۱، ص۲۸۴، ۳۷۸، ۳۷۹، ۴۰۶، ۴۷۰.
- ↑ حسینی، ذخیرة الدارین، زمزم هدایت، ص۴۷۶؛ مامقانی، تنقیح المقال، مطبعة المرتضویه، ج۲، ص۱۲؛ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۲۱ق، ج۷، ص۲۲۱.
- ↑ ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۱۳.
- ↑ رکـ: سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۹۶-۹۷، نمازی، مستدركات علم رجال الحديث، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۲۷.
- ↑ طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۵، ص۴۲۹-۴۳۰، ج۴، ص۳۲۲.
- ↑ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۲۱ق، ج۷، ص۲۲۱؛ تستری، قاموس الرجال، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۲۷-۲۸.
- ↑ تستری، قاموس الرجال، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۲۷-۲۸.
یادداشت
جستارهای وابسته
منابع
- ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبة الله، جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه، ترجمه و تحشیه محمود مهدوی دامغانی، نشر نی، تهران، ۱۳۶۷-۱۳۷۹ش.
- ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
- امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۲۱ق.
- تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، قم، موسسه نشر الاسلامی، ۱۴۱۴ق.
- حسینی حائری شیرازی، عبد المجید بن محمد رضا، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام و أصحابه، تحقیق باقر دریاب نجفی، قم، زمزم هدایت، بی‌تا.
- سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین فی انصار الحسین علیه‌السلام، تحقیق محمد جعفر طبسی، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة، [بی جا]، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۹ق.
- مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، نجف اشرف، مطبعة المرتضویه، بی‌تا.
- نمازی، علی، مستدرکات علم الرجال، ناشر فرزند مولف، تهران چاپ اول ۱۴۱۴ق.
- سعد بن حارث خزاعي ، كارگزار آذربايجان،موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)، تاریخ درج مطلب: ۱ فروردین ۱۳۹۴، تاریخ بازدید: ۲ خرداد ۱۴۰۲.