سال ۱۶۲ هجری قمری

از ویکی شیعه
سال ۱۶۲ هجری قمری
 
امامت
امام کاظم(ع)
(دوره امامت: ۳۵ سال از ۱۴۸ق تا ۱۸۳ق)
حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی
بنی‌عباس در عراقمهدی عباسی
امویان در اندلسعبدالرحمن الداخل
وقایع مهم
شورش سرخ جامگان به رهبری عبدالقهار خرمی از پیروان مذهب مزدک
شورش عبدالسلام یشکری
تولدها و وفات‌ها
قتل عبدالرحمن بن حبیب فهری در اندلس


سال ۱۶۲ هجری قمری در سال‌شمار هجری قمری، مصادف با سال ۱۵۷ و ۱۵۸ هجری شمسی و همزمان با امامت امام موسی کاظم(ع) و زندگانی امام رضا(ع) ‌است.

سال ۱۶۲ق پنجمین سال خلافت مهدی عباسی بود. او در این سال برای اداره امور مختلف حکومتی دیوان‌هایی را شکل داد. شورش عبدالقهار خرمی و عبدالسلام یشکری خارجی و همچنین ادامه جنگ‌های مسلمانان با رومیان از اتفاقات نظامی این سال است.

معرفی

روز نخست این سال، یعنی دو‌شنبه، ۱ محرم، مصادف بوده است با ۱۰ مهر سال ۱۵۷ هجری شمسی و ۲ اکتبر سال ۷۷۸ میلادی. روز پایانی این سال، یعنی پنج‌شنبه، ۳۰ ذی‌الحجه نیز مصادف است با ۲۸ شهریور سال ۱۵۸ هجری شمسی و ۲۰ سپتامبر سال ۷۷۹ میلادی.[۱]

رویدادها

مهدی خلیفه عباسی در سال ۱۶۲ق یحیی بن داود حرشی را به حکومت مصر، زفر بن عاصم هلالی را به حکومت موصل و عمر بن علاء را به حکومت طبرستان منصوب کرد.[۲] خلیفه عباسی همچنین دیوان‌های اداری مختلفی را سازمان داد و برای هر دیوان فردی را جهت اداره آن تعیین کرد و در رأس آنها عمر بن مربع را قرار داد؛ در حالی که قبل از آن کارهای دیوانی بدون تفکیک انجام می‌شد.[۳] مهدی عباسی در این سال برای جذامیان و زندانیان هر شهر جیره و مقرری تعیین کرد.[۴]

وقایع نظامی

در سال ۱۶۲ق چند شورش در نقاط مختلف سرزمین اسلامی رخ داد که همگی سرکوب و رهبران آنها نیز کشته شدند.

  • شورش عبدالقهار خرمی: پیروان مذهب مزدک معروف به خرمیه که به دلیل پوشیدن لباس‌های قرمز سرخ‌جامگان (مُحمَره) نامیده شدند به رهبری عبدالقهار خرمی با شکست مهلهل بن صفوان و کشتن بسیاری از مسلمانان بر گرگان مسلط شدند. عمر بن علاء حاکم طبرستان به دستور خلیفه عباسی به گرگان لشکرکشی کرد و عبدالقهار و یاران او را کشت و یک سال در گرگان باقی ماند و با برقراری نظم به طبرستان بازگشت.[۵]
  • شورش عبدالسلام یشکری: عبدالسلام بن هاشم یشکری خارجی در سال ۱۶۰ق در حلب و موصل بر خلیفه عباسی شورش کرد و عده زیادی به او پیوستند. بعد از شکست مذاکرات خلیفه عباسی با او، لشکری به فرماندهی شبیب مرورودی در منطقه قنسرین عبدالسلام را شکست داد و کشته شد.[۶]

در سال ۱۶۲ق جنگ‌هایی نیز میان رومیان و مسلمانان رخ داد. نیروهای ارتش روم به شهر حدث حمله و دیوار آن را خراب کردند. در مقابل، حسن بن قحطبه نیز از ناحیه طرسوس در رأس نیروهای تابستانی به جنگ با رومیان پرداخت و تعداد زیادی از شهرها و دژها را منهدم ساخت و غنایم فراوانی به دست آورد.[۷] همچنین یزید بن اسید در از ناحیه قالیقلا به جنگ با رومیان پرداخت و چند دژ را فتح کرد و غنائمی نیز به دست آورد.[۸] در این سال همچنین عبدالملک بن شهاب مسمعی، حاکم سند، شهر باربد را فتح کرده ودر آن جا به ترویج اسلام پرداخت.[۹]

تولدها و وفات‌ها

  • قتل عبدالرحمن بن حبیب فهری در جنگ با عبدالرحمن الداخل حاکم اموی در منطقه اندلس.[۱۰]

پانویس

  1. «تبدیل تاریخ»، باحساب.
  2. طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۱۴۳.
  3. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۲۹.
  4. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۲۹.
  5. طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۸، ۱۴۳؛ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۸۵.
  6. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۲۹.
  7. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۲۹-۲۳۰؛طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۸، ۱۴۲.
  8. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۳۰.
  9. ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۸۴.
  10. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۲۵.

منابع

  • ابن اثیر، ابوالحسن عزالدین، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۴۱۷ق.
  • ابن کثیر، إسماعيل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.
  • ترمائینی، عبدالسلام، دائره‌المعارف تاریخی رویدادهای تاریخ اسلام، مترجم جمعی از پژوهشگران، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۵ش.
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷ق.