سال ۱۲۱ هجری قمری یکصد و بیست و یکمین سال از تقویم هجری قمری است که مصادف با امامت امام صادق(ع) (امامت: ۱۱۴ تا ۱۴۸ق)، ششمین امام شیعیان، و حکومت هشام بن عبدالملک(حکومت: ۱۰۵-۱۲۵ق)، دهمین خلیفه اموی، بود. در این سال، ولایت مدینه، مکه و طائف در دست محمد بن هشام، عراق در دست یوسف بن عمر ثقفی و خراسان تحت سلطنت نصر بن سیار قرار داشت.
 سال ۱۲۲ هجری قمری سال ۱۲۰ هجری قمری  | |
| امامت | |
|---|---|
| امام صادق(ع) (دوره امامت: ٣٤ سال ۱۱۴ تا ۱۴۸ق) | |
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
| بنی‌امیه | هشام بن عبدالملک |
| مدینه، مکه و طائف | محمد بن هشام |
| عراق | یوسف بن عمر ثقفی |
| خراسان | نصر بن سیار |
| وقایع مهم | |
| قیام زید بن علی | |
| وفات‌ها / شهادت‌ها | |
| زید بن علی | |
به نقل برخی مورخان، قیام زید بن علی بر علیه حکومت بنی‌امیه در این سال روی داد و زید در پی آن به شهادت رسید.
معرفی
سال ۱۲۱ قمری مصادف با امامت امام صادق(ع) (امامت: ۱۱۴ تا ۱۴۸ق)، ششمین امام شیعیان، بود.[۱] در این سال، حکومت در دست هشام بن عبدالملک(حکومت: ۱۰۵-۱۲۵ق)، دهمین خلیفه اموی، قرار داشت.[۲] والیان و کارگزاران او در مدینه، مکه و طائف محمد بن هشام، در عراق یوسف بن عمر ثقفی، در آذربایجان و ارمنستان مروان بن محمد معروف به مروان حمار و آخرین خلیفه اموی، و در خراسان نصر بن سیار بود. همچنین عامر بن عبیده، قاضی بصره و ابن شبرمة قاضی کوفه بود.[۳] یوسف بن عمر ثقفی افزون بر سرکوبی قیام زید بن علی، گروه زیادی از شیعیان را نیز به شهادت رساند.[۴]
پنج‌شنبه، اول محرم سال ۱۲۱ قمری مصادف با سی‌ام آذر ۱۱۷ شمسی و هجدهم دسامبر سال ۷۳۸م بود. آخرین روز این سال نیز ۲۹ ذی‌الحجه، مصادف است با هجدهم آذر ۱۱۸ شمسی و دهم دسامبر ۷۳۹م.[۵]
رویدادها
رویدادهای مختلف سال ۱۲۱ قمری عبارتند از:
- قیام و شهادت زید بن علی، فرزند امام سجاد(ع)، در ۴۲ سالگی در ماه صفر در کوفه به نقلی.[۶] بنابر نقل دیگر، قیام و شهادت وی در دوم صفر سال ۱۲۰ق[۷] یا ۱۲۲ق[۸] بود. قیام زید را اولین قیام علویان در قرن دوم قمری دانسته‌اند.[۹]
- جنگ مَسْلَمَة بن هشام بن عبدالملک در روم.[۱۰]
- درگذشت مسلمة بن عبدالملک بن مروان در قِنَّسرین، از شهرهای شام.[۱۱]
- لشکرکشی نصر بن سیار، والی خراسان، به ماوراء النهر و تحت سلطنت خود درآوردن آن مناطق.[۱۲]
پانویس
- ↑ نگاه کنید به: طبرسی، إعلام الورى بأعلام الهدى، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۱۴.
- ↑ طبری، تاریخ الطبری، دار التراث، ج۷، ص۲۰۰.
- ↑ طبری، تاریخ الطبری، دار التراث، ج۷، ص۱۷۹.
- ↑ جعفریان، تاریخ خلفا، ۱۳۹۴ش، ص۶۸۵- و۶۸۶.
- ↑ ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۱۴؛ «تبدیل تاریخ»، وبگاه با حساب.
- ↑ نگاه کنید به: ابن داوود حلی، الرجال، ۱۳۴۲ش، ص۱۶۴؛ طبری، تاریخ الطبری، دار التراث، ج۷، ص۱۶۰؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۲۲۹.
- ↑ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۴.
- ↑ طبری، تاریخ الطبری، دار التراث، ج۷، ص۱۶۰ و۱۸۰؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۲۲۹ و۲۴۲.
- ↑ جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۱۶۳.
- ↑ طبری، تاریخ الطبری، دار التراث، ج۷، ص۱۶۰؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۲۲۹.
- ↑ یافعی، مرآة الجنان و عبرة الیقظان، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۰۲.
- ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۲۳۶؛ ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۱۴.
منابع
- ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر - دار بیروت، چاپ اول، ۱۳۸۵ق.
- ابن داوود حلی، حسن بن علی، الرجال، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۴۲ش.
- ترمانینی، عبدالسلام، دایرة المعارف تاریخی رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه جمعی از پژوهشگران زیر نظر علیرضا واسعی، قم، پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش.
- جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا طلوع دولت صفوی، تهران، نشر علم، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش.
- جعفریان، رسول، تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان(۱۱-۱۳۲ق)، قم، دلیل ما، چاپ دوازدهم، ۱۳۹۴ش.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری(تاریخ الامم و الملوک)، بیروت، دار التراث، بی‌تا.
- یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبرة الیقظان فی معرفة ما یعتبر من حوادث الزمان، تحقیق خلیل منصور، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.