آمیزش

آمیزش؛ نزدیکی‌کردن جنسی انسانی با انسان دیگر یا با حیوان است. در فقه اسلامی واژه‌های جِماع، مُواقعه، وَطْی و دخول در معنای آمیزش به کار می‌رود. احکام فقهی آمیزش مربوط به زمانی است که دخول - حداقل به اندازه ختنه‌گاه - صورت گرفته باشد. فقیهان، آمیزش را به سه قسم حلال چون ازدواج، حرام مانند زِنا و شبهه‌دار (اشتباهی) تقسیم و برای هر یک احکام متفاوتی مطرح می‌کنند. طبق فتوای آنها آمیزش، از جلو یا پشت، موجب جنابت می‌شود که برای پاک‌ شدن از آن باید غسل جنابت به جا آورد. حرام‌بودن آمیزش مرد با مرد (لواط)، زن با زن (مُساحقه)، انسان با حیوان و همچنین مکروه بودن آمیزش با همسر از پشت، از جمله احکام شرعی در زمینه آمیزش است.

تعریف و جایگاه فقهی

در فقه از آمیزش با نام‌هایی چون جِماع، مُواقعه، وَطْی و دخول یاد می‌شود که به معنای نزدیکی‌کردن جنسی انسانی با انسان دیگر یا با حیوان است. احکام آمیزش در بسیاری از بخش‌های فقه همچون طهارت، روزه، اعتکاف، حج، ازدواج، طلاق، ظِهار، ایلاء و حدود مطرح می‌شود. البته این احکام مخصوص آمیزشی است که در آن دست‌کم به اندازه ختنه‌گاه دخول صورت گرفته باشد.

انواع آمیزش

آمیزش از نظر فقهی به سه قسم آمیزش حلال، آمیزش شُبهه‌دار و آمیزش حرام تقسیم می‌‌شود که احکام متفاوتی دارند.

آمیزش حلال

آمیزشی که پس از فراهم‌شدن اسباب شرعی آن، صورت می‌گیرد، آمیزش حلال است. اسباب شرعی آمیزش حلال عبارت‌است از: ازدواج دائم، ازدواج موقت، مِلکیّت (صاحب کنیزبودن) و تحلیل (حلال‌کردن استفاده جنسی از کنیز خود برای دیگری).

آمیزش شبهه‌دار

آمیزش مرد و زن، به این گمان که اسباب شرعی آمیزش محقق شده است، آمیزش شبهه‌دار یا در اصطلاح فقه وطی به شبهه (نزدیکی جنسی اشتباهی) نامیده می‌شود؛ مانند زمانی که مردی به اشتباه با زنی که گمان می‌کند همسر او است، آمیزش کند.

به فتوای فقها آمیزش شبهه‌دار مجازات حد ندارد. همچنین در آن، زن باید عده نگه دارد و مَهرالمثل به او تعلق می‌گیرد. البته به گفته صاحب‌جواهر اگر اشتباه فقط از سوی مرد باشد، یعنی زن بداند که با او مَحرم نیست، مهرالمثل ندارد.

آمیزش حرام

آمیزشی که بدون تحقق اسباب شرعی و از روی آگاهی و با اختیار صورت می‌گیرد، آمیزش حرام نام دارد. برخی از مصداق‌های آمیزش حرام عبارت است از: زِنا، لِواط، مُساحقه، آمیزش با حیوان، آمیزش در حالاتی چون حیض، نفاس، روزه و اِحرام.

حصول جنابت با آمیزش

همچنین ببینید: جنابت

به فتوای فقیهان، آمیزش چه از جلو باشد چه از پشت، موجب جنابت می‌شود. آمیزش مرد با مرد و همچنین آمیزش با حیوان نیز سبب جنابت می‌شود. آمیزش و حصول جنابت احکامی دارند؛ ازجمله حرام‌بودن لمس‌کردن خط قرآن، اسم خدا و بنابر احتیاط واجب نام‌های امامان، ماندن در مسجدها و خواندن سوره‌هایی از قرآن که سجده واجب دارند. کسی که آمیزش کرده است، اگر حداقل به اندازه ختنه‌گاه دخول انجام داده باشد، برای خواندن نماز و گرفتن روزه باید غسل جنابت به جا آورد.

برخی احکام آمیزش

به فتوای مراجع تقلید، احکام آمیزش، زمانی جاری می‌شود که در آن دخول حداقل به مقدار ختنه‌گاه صورت گرفته باشد. برخی از احکام آمیزش به نقل از کتاب‌های فقهی به شرح زیر است:

• در ازدواج دائم ترک آمیزش به مدت بیش از چهار ماه حرام است.
• آمیزش با حیوان حرام است و مجازات تعزیر دارد.
• آمیزش با زنی که به سن بلوغ نرسیده است، حرام است.
• آمیزش مرد با مرد که لِواط نام دارد و آمیزش زن با زن که سُحق (مُساحقه) نامیده می‌شود، حرام است و مجازات حد دارد.
• اگر مرد با مردی دیگر آمیزش کند، حرام است با مادر، خواهر یا دختر او ازدواج کند.
• آمیزش با همسر از پشت جایز است؛ اما کراهت شدید دارد.
• آمیزش در اول، وسط و آخر هر ماه ( قمری ) مکروه است، به استثناء شب اول ماه رمضان.
• آمیزش در مواقعی چون شب‌های دوشنبه، سه‌شنبه، پنج‌شنبه و جمعه و ظهر پنج‌شنبه، مستحب است.
• آمیزش در شب و روزى كه ماه و خورشيد گرفته است و نیز هنگام غروب خورشيد و هنگام طلوع فجر تا طلوع آفتاب و بعد از احتلام در خواب مکروه است.
• کراهت آمیزش مسافری که شبانه از راه رسیده است.
• کراهت آمیزش رو و پشت به قبله و نیز با شکم پر.
• آمیزش با همسر، باعث حرمت ابدی زوج (ناپدری) با دختران (ربیبه) و نوه‌های دختری آن زن از شوهران سابق و آینده‌اش می‌گردد.

جستارهای وابسته

• استمتاع
• استمناء
• احتلام