سه‌شنبه
سه‌شَنْبِه، چهارمین روز هفته در گاهشماری هجری، پس از دوشنبه و پیش از چهارشنبه قرار دارد. برای سه‌شنبه، اعمال و ذکرهایی در مکتب اهل بیت(ع) ، توصیه شده است.
واژه سه‌شنبه
سه‌شنبه، عبارتی دو بخشی از سه و شنبه است.[۱] در فرهنگ اسلامی، روز چهارم هفته و پس از دوشنبه قرار دارد. برای همین با شماره سه نامگذاری شده است.
این روز در عربی «یوم الثلاثاء»، در انگلیسی «Tuesday» خوانده می‌شود. همچنین در گاهشماری آریایی، سه‌شنبه «بهرام‌شید» نام داشته است. سه‌شنبه در فرهنگ اسلامی یک روز کاری به شمار می‌رود.
اعمال
- دعای مخصوص سه‌شنبه [یادداشت ۱] [۲]
- نماز روز سه‌شنبه: از امام حسن عسکری(ع) روايت شده: هركه روز سه شنبه، شش ركعت نماز بخواند و در هر ركعت پس از سوره حمد، آيه «آمن الرّسول...» و يك مرتبه سوره اذا زلزلت را بخواند، خدا گناهان او را بيامرزد. [۳]
- نماز شب چهارشنبه : از پیامبر (ص) روایت شده : رَكْعَتَيْنِ بِالْحَمْدِ وَ آيَةِ الْكُرْسِيِّ وَ التَّوْحِيدِ وَ الْقَدْرِ مَرَّةً مَرَّةً غَفَرَ اللَّهُ تَعَالَى لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ: هر کس در شب چهارشنبه دو رکعت نماز بخواند در هر رکعت حمد، آیه الکرسی، توحید و قدر هر کدام یک بار خداوند گناهان گذشته و آینده او را می‌آمرزد.[۴]
- زیارت امام زين العابدين، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) در روز سه‌شنبه [یادداشت ۲] [۵]
- تسبیح روز سه‌شنبه [یادداشت ۳] [۶]
- استعاذه روز سه‌شنبه: [یادداشت ۴] [۷]
- سفر کردن: در روایت آمده است: شايسته است روز چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه را روزه بگیرید و براى سفر كردن، شنبه یا سه شنبه يا پنجشنبه را اختیار كنید، و از سفر كردن در دوشنبه و چهارشنبه، و پيش از ظهر جمعه اجتناب كنید.[۸]
- درخواست حوائج: امام صادق(ع) در روایتی فرمود: سه شنبه در پی طلب کردن حوائجتان باشید زیرا روزی است که خداوند آهن ر ابرای داوود(ع) نرم ساخت. [۹]
- استخاره: محدّث كاشانى در كتاب «تقويم المحسنين» براى استخاره به قرآن مجيد، در ایام هفته ساعاتى را نقل كرده و گفته است: اختیار اين ساعات، بنا بر مشهور بین اهل ایمان است، اگرچه حدیثى از اهل بیت بر آن يافت نشده است. بنابر این نظر، استخاره در روز سه‌شنبه: از وقت ناهار تا ظهر خوب است، آنگاه از عصر تا عشاء آخر[۱۰]
برپاکردن مجالس دعای توسل به صورت گروهی نیز از آیین‌های فراگیر شیعیان است که معمولاً شب‌های چهارشنبه و در مساجد، حرم امامان و حتی در منازل انجام می‌شود.
وقایع تاریخی
- سید محمد کاظم یزدی در سه‌شنبه ۲۸ رجب ۱۳۳۷ق/ ۱۲۹۸ش بر اثر بیماری ذات‌الریه درگذشت.[۱۱]
- سید عباس خاتم یزدی در سه شنبه ۲۰ شهریور سال ۱۳۸۰ش در تهران درگذشت. [۱۲]
- ملا محمدکاظم خراسانی در سحرگاه سه‌شنبه ۲۰ ذی‌الحجه ۱۳۲۹ق، در منزل خود، پس از اقامه نماز صبح در ۷۴ سالگی درگذشت.[۱۳]
- بر اساس حدیثی که ابو بصیر از امام صادق(ع) نقل کرده است، شهادت حضرت فاطمه(س) در سه‌شنبه سوم جمادی الثانی بوده است.[۱۴]
پانویس
- ↑ فلسفه تقسیم و نامگذاری روزهای هفته، دكتر محمدتقی یونسی رستمی، وبگاه همای گیلان
- ↑ مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، دعاهای ایام هغته
- ↑ مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، نمازهای ایام هفته
- ↑ البلدالامین، کفعمی، ادعیه و اعمال ایام هفته
- ↑ مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی؛ زیارات
- ↑ البلد الامین، کفعمی، ذکر تسابیح الایام
- ↑ ر.ک: وبگاه موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت علیهم السلام
- ↑ مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، آداب سفر
- ↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۳.
- ↑ مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، ساعات استخاره
- ↑ اعیان الشیعه، سید محسن امین، ج ۱۰، ص ۴۸
- ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- ↑ عاقلی، روزشمار تاریخ ایران، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۶۰.
- ↑ طبری، محمد بن جریر بن رستم، دلائل الامامة، ص۱۳۴.
- ↑ غیاث الدین خواندمیر، ج ۴، ص ۴۲۸.
یادداشت
- ↑ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ الْحَمْدُ حَقُّهُ كَمَا يَسْتَحِقُّهُ حَمْداً كَثِيراً وَ أَعُوذُ بِهِ مِنْ شَرِّ نَفْسِي إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلا مَا رَحِمَ رَبِّي وَ أَعُوذُ بِهِ مِنْ شَرِّ الشَّيْطَانِ الَّذِي يَزِيدُنِي ذَنْباً إِلَى ذَنْبِي وَ أَحْتَرِزُ بِهِ مِنْ كُلِّ جَبَّارٍ فَاجِرٍ وَ سُلْطَانٍ جَائِرٍ وَ عَدُوٍّ قَاهِرٍ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ جُنْدِكَ فَإِنَّ جُنْدَكَ هُمُ الْغَالِبُونَ وَ اجْعَلْنِي مِنْ حِزْبِكَ فَإِنَّ حِزْبَكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ، وَ اجْعَلْنِي مِنْ أَوْلِيَائِكَ فَإِنَّ أَوْلِيَاءَكَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ اللَّهُمَّ أَصْلِحْ لِي دِينِي فَإِنَّهُ عِصْمَةُ أَمْرِي وَ أَصْلِحْ لِي آخِرَتِي فَإِنَّهَا دَارُ مَقَرِّي وَ إِلَيْهَا مِنْ مُجَاوَرَةِ اللِّئَامِ مَفَرِّي وَ اجْعَلِ الْحَيَاةَ زِيَادَةً لِي فِي كُلِّ خَيْرٍ وَ الْوَفَاةَ رَاحَةً لِي مِنْ كُلِّ شَرٍ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَ تَمَامِ عِدَّةِ الْمُرْسَلِينَ وَ عَلَى آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ وَ أَصْحَابِهِ الْمُنْتَجَبِينَ وَ هَبْ لِي فِي الثُّلَثَاءِ ثَلاثاً لا تَدَعْ لِي ذَنْباً إِلا غَفَرْتَهُ وَ لا غَمّاً إِلا أَذْهَبْتَهُ وَ لا عَدُوّاً إِلّا دَفَعْتَهُ بِبِسْمِ اللَّهِ خَيْرِ الْأَسْمَاءِ بِسْمِ اللَّهِ رَبِّ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ أَسْتَدْفِعُ كُلَّ مَكْرُوهٍ أَوَّلُهُ سَخَطُهُ وَ أَسْتَجْلِبُ كُلَّ مَحْبُوبٍ أَوَّلُهُ رِضَاهُ فَاخْتِمْ لِي مِنْكَ بِالْغُفْرَانِ يَا وَلِيَّ الْإِحْسَانِ
- ↑ السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا خُزَّانَ عِلْمِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا تَرَاجِمَةَ وَحْيِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا أَئِمَّةَ الْهُدَى السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا أَعْلامَ التُّقَى السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا أَوْلادَ رَسُولِ اللَّهِ أَنَا عَارِفٌ بِحَقِّكُمْ مُسْتَبْصِرٌ بِشَأْنِكُمْ مُعَادٍ لِأَعْدَائِكُمْ مُوَالٍ لِأَوْلِيَائِكُمْ بِأَبِي أَنْتُمْ وَ أُمِّي صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ اللَّهُمَّ إِنِّي أَتَوَالَى آخِرَهُمْ كَمَا تَوَالَيْتُ أَوَّلَهُمْ وَ أَبْرَأُ مِنْ كُلِّ وَلِيجَةٍ دُونَهُمْ وَ أَكْفُرُ بِالْجِبْتِ وَ الطَّاغُوتِ وَ اللاتِ وَ الْعُزَّى صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ يَا مَوَالِيَّ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا سَيِّدَ الْعَابِدِينَ وَ سُلالَةَ الْوَصِيِّينَ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا بَاقِرَ عِلْمِ النَّبِيِّينَ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا صَادِقا مُصَدَّقا فِي الْقَوْلِ وَ الْفِعْلِ يَا مَوَالِيَّ هَذَا يَوْمُكُمْ وَ هُوَ يَوْمُ الثُّلاثَاءِ وَ أَنَا فِيهِ ضَيْفٌ لَكُمْ وَ مُسْتَجِيرٌ بِكُمْ فَأَضِيفُونِي وَ أَجِيرُونِي بِمَنْزِلَةِ اللَّهِ عِنْدَكُمْ وَ آلِ بَيْتِكُمْ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ
- ↑ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ سُبْحَانَ مَنْ هُوَ فِي عُلُوِّهِ دَانٍ سُبْحَانَ مَنْ هُوَ فِي دُنُوِّهِ عَالٍ سُبْحَانَ مَنْ هُوَ فِي إِشْرَاقِهِ مُنِيرٌ سُبْحَانَ مَنْ هُوَ فِي سُلْطَانِهِ قَوِيٌّ سُبْحَانَ الْحَلِيمِ الْجَلِيلِ سُبْحَانَ الْغَنِيِ الْحَمِيدِ سُبْحَانَ الْوَاسِعِ الْعَلِيِّ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ تَعَالَى سُبْحَانَ مَنْ يَكْشِفُ الضُّرَّ وَ هُوَ الدَّائِمُ الصَّمَدُ الْفَرْدُ الْقَدِيمُ سُبْحَانَ مَنْ عَلَا فِي الْهَوَاءِ سُبْحَانَ الْحَيِّ الرَّفِيعِ سُبْحَانَ الْحَيِّ الْقَيُّومِ سُبْحَانَ الدَّائِمِ الْبَاقِي الَّذِي لَا يَزُولُ سُبْحَانَ الَّذِي لَا تَنْقُصُ خَزَائِنُهُ سُبْحَانَ مَنْ لَا يَنْفَدُ مَا عِنْدَهُ سُبْحَانَ مَنْ لَا تَبِيدُ مَعَالِمُهُ سُبْحَانَ مَنْ لَا يُشَاوِرُ فِي أَمْرِهِ أَحَداً سُبْحَانَ مَنْ لَا إِلَهَ غَيْرُهُ سُبْحَانَ اللَّهِ الْعَظِيمِ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ بِحَمْدِهِ سُبْحَانَ ذِي الْعِزِّ الشَّامِخِ الْمُبِينِ سُبْحَانَ ذِي الْجَلَالِ الْبَاذِخِ الْعَظِيمِ سُبْحَانَ ذِي الْجَلَالِ الْفَاخِرِ الْقَدِيمِ سُبْحَانَ مَنْ هُوَ فِي عُلُوِّهِ دَانٍ وَ فِي دُنُوِّهِ عَالٍ وَ فِي إِشْرَاقِهِ مُنِيرٌ وَ فِي سُلْطَانِهِ قَوِيٌّ وَ فِي مُلْكِهِ دَائِمٌ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ نَبِيِّهِ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ الطَّاهِرِينَ
- ↑ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ أُعِيذُ نَفْسِي بِاللَّهِ الْأَكْبَرِ رَبِّ السَّمَاوَاتِ الْقَائِمَاتِ بِلَا عَمَدٍ وَ بِالَّذِي خَلَقَهَا (فِي يَوْمَيْنِ) وَ قَضَى (فِي كُلِّ سَماءٍ أَمْرَها) وَ (خَلَقَ الْأَرْضَ فِي يَوْمَيْنِ) (وَ قَدَّرَ فِيها أَقْواتَها) وَ جَعَلَ فِيهَا جِبِالًا أَوْتَاداً وَ جَعَلَهَا (فِجاجاً سُبُلًا) وَ أَنْشَأَ السَّحَابَ وَ سَخَّرَهُ وَ أَجْرَى الْفُلْكَ وَ (سَخَّرَ الْبَحْرَ) وَ جَعَلَ فِي الْأَرْضِ (رَواسِيَ وَ أَنْهاراً) مِنْ شَرِّ مَا يَكُونُ فِي اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ وَ تُعْقَدُ عَلَيْهِ الْقُلُوبُ وَ تَرَاهُ الْعُيُونُ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ كَفَانَا اللَّهُ كَفَانَا اللَّهُ كَفَانَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ وَ سَلَّمَ تَسْلِيماً
منابع
- طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، قم، مؤسسه بعثت، ۱۴۱۳ق.