انقلاب (فقه)
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
 | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمیتواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
انقلاب در علم فقه فرایند تبدیل‌شدن شراب به سرکه است. فقیهان، انقلاب را از مطهِّرات (پاک‌کننده‌ها) می‌دانند؛ به فتوای آنان اگر شراب به خودی خود یا با اضافه‌کردن چیز‌هایی چون سرکه و نمک، به سرکه تبدیل شود، به لحاظ شرعی پاک می‌شود.
مفهوم‌شناسی
انقلاب در اصطلاح فقیهان، تبدیل‌شدن شراب به سرکه است که بر اثر جوشیدن یا اضافه‌کردن نمک و سرکه به شراب، روی می‌دهد.[۱] فقیهانْ انقلاب را از مُطَهِّرات می‌دانند.[۲] مُطَهِّر به چیزی گفته می‌شود که به وسیله آن چیز نجس به لحاظ شرعی پاک می‌شود.[۳]
تفاوت انقلاب با استحاله
درباره تفاوت انقلاب و استحاله، دو دیدگاه میان فقیهان شیعه وجود دارد. برخی چون سیدکاظم یزدی، نویسنده کتاب العروة الوثقی، قائل به تفاوت میان این دو هستند؛ زیرا در استحاله، ماهیت یک چیز تغییر می‌کند؛ یعنی تبدیل به چیزی دیگری می‌شود؛ اما در انقلاب صرفا ظاهر یک چیز تغییر می‌یابد.[۴] در مقابل، دیگرانی چون سیدابوالقاسم خوئی انقلاب را از اقسام استحاله می‌دانند؛ زیرا در آن به لحاظ عرفی ماهیت شراب تغییر می‌کند.[۵]
احکام
برخی از احکام فقهی انقلاب، به نقل از کتاب‌های توضیح المسائل به شرح زیر است:
- اگر شراب به خودی‌خود یا با افزودن چیزهای مانند سرکه و نمک به سرکه تبدیل شود، پاک می‌شود.[۶]
- شرابی که از انگور نجس تهیه می‌شود، به فتوای برخی فقها با انقلاب پاک نمی‌شود.[۷]
پانویس
- ↑ نگاه کنید به یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۲۵۸.
- ↑ نگاه کنید به امام خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۵۳.
- ↑ امام خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۲۳.
- ↑ نگاه کنید به یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۲۶۱.
- ↑ نگاه کنید به خویی، موسوعة الامام خوئی، ۱۴۱۸ق، ج۱۴، س۱۵۹؛ مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۷۴۲.
- ↑ توضیح المسائل مراجع، بخش مطهرات، مسئله ۱۹۸.
- ↑ نگاه کنید به امام خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۵۳.
منابع
- امام خمینی، توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای شانزده نفر از مراجع معظم تقلید، تنیظم سیدمحمدحسن بنی‌هاشمی خمینی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
- توضیح المسائل مراجع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۵ش.
- خویی، سیدابوالقاسم، «موسوعة الامام الخوئی»، قم، مؤسسة احیاء آثار الامام الخوئی، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
- مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق با مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
- یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی (المُحَشّیٰ)، تحقیق احمد محسنی سبزواری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.