غسل جمعه

برای دیگر کاربردها جمعه را ببینید.

غُسل جمعه از مهم‌ترین غسل‌های مستحبی است که در روز جمعه به‌جا می‌آورند. وقت انجام آن از اذان صبح جمعه تا ظهر است. می‌توان قضای آن را بعد از ظهر جمعه یا شنبه نیز انجام داد. کیفیت انجام این غسل مثل سایر غسل هاست و به هر دو صورت ترتیبی و ارتماسی انجام می شود. به فتوای اکثر مراجع تقلید، با این غسل نمی‌توان نماز خواند و باید وضو گرفت.

ارزش غسل جمعه

به فتوای اکثر فقیهان شیعه، غسل جمعه مستحب مؤکد است و حتی برخی فقیهان در قرون گذشته آن را واجب دانسته‌اند. پیامبر اکرم(ص) در اهمیت غسل روز جمعه به حضرت علی(ع) فرموده است: «هیچگاه غسل جمعه را ترک نکن، هر چند ناچار باشی از پول غذا و خوراک خود صرفه جویی کرده و برای غسل خرج کنی؛ زیرا غسل جمعه یکی از بزرگ‌ترین و برترین کارهای مستحب است.» و امام علی (ع) هرگاه می‌خواست کسی را سرزنش کند می‌فرمود: «تو حتّی از کسی که غسل روز جمعه را ترک می‌کند ناتوان‌تری.»

امام صادق(ع) فرمود: غسل جمعه، پاکیزگی و کفاره است از گناهان، از جمعه تا جمعه دیگر. مشهور است که اگر کسی چهل هفته غسل جمعه را ترک نکند بدنش در قبر سالم می‌ماند ولی روایتی مبنی بر این مطلب وجود ندارد.

وقت و کیفیت غسل جمعه

وقت غسل جمعه از اذان صبح روز جمعه تا ظهر است و بهتر است نزدیک ظهر آن را به جا آورند. اگر کسی احتمال می‌دهد در روز جمعه دسترسی به آب ندارد می‌تواند روز پنج‌شنبه غسل کند.

چنانچه غسل جمعه را تا اذان ظهر روز جمعه انجام ندهد، می‌تواند قضای آن را پس از زوال خورشید (بعد از ظهر) و روز شنبه به جا آورد. برخی گفته‌اند: اگر غسل جمعه پس از زوال روز جمعه انجام شود، احتیاط آن است که فرد آن را بدون نیتِ ادا و قضا به جا آورد.

کیفیت انجام غسل جمعه همانند دیگر غسلها است. یعنی به دو گونه ترتیبی و ارتماسی انجام می‌شود.

جایگزینی غسل جمعه به جای وضو

به فتوای اکثر مراجع تقلید غسل جمعه از وضو کفایت نمی‌کند و برای نماز باید وضو گرفته شود.

چنانچه پس از غسل جمعه، حَدَثی (چیزهایی که وضو یا غسل را باطل می‌کند) ایجاد شود، نیازی به تکرار غسل نیست و اعاده حتی مستحب نیز نمی‌باشد.

دعای غسل جمعه

مستحب است هنگام غسل جمعه این دعا خوانده شود: «أشْهَدُ أنْ لا إِلهَ إلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَریک لَهُ وَأنَّ مُحَمَّداً عَبْدُه وَرَسوُلُه. اَلّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَاجْعَلْنی مِنَ التَّوَّابینَ وَاجْعِلْنی مِنَ الْمُتَطَهِّرین: گواهی می‌دهم که خدایی جز ذات یگانه پروردگار بی‌همتا نیست و گواهی می‌دهم که محمد بنده (خاص) او و پیغامبر اوست. بار خدایا درود فرست بر محمد(ص) و آل محمد و مرا از توبه کنندگان و پاکان قرار ده».

پیوند به بیرون

• فرهنگ فقه فارسی