صیغه محرمیت
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
 | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمیتواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
صیغه محرمیت صیغه ازدواج با هدف محرمیت بدون بهره جنسی. هدف اصلی خواندن این صیغه، ازدواج نیست؛ بلکه محرمیتی است که به واسطه آن بین مرد با مادرِ دختر و یا بین زن و پدرِ پسر ایجاد می‌شود.
در صحیح بودن صیغه محرمیت بین فقها اختلاف است.
مفهوم
صیغه محرمیت صیغه ازدواجی است که هدف از اجرای آن، صرف محرمیت، بدون بهره جنسی است.[۱] هدف از این نوع صیغه، تزویج دختر یا پسر نابالغ با اجازه ولیّ آنان به منظور ایجاد محرمیت بین مرد با مادرِ دختر و یا بین زن و پدرِ پسر است.[۲]
به عنوان مثال؛ مردی برای محرم شدن با زنی، دختر او را با اجازه ولیّ دختر برای مدت کوتاهی -مثلا یک ساعت- به عقد موقت خود در می‌آورد تا مادر این دختر، مادرزن او شود و برای همیشه به او محرم گردد.[۳] در عرف به ازدواج موقتی که بین دختر و پسر برای آشنایی بیشتر صورت می‌گیرد نیز صیغه محرمیت می‌گویند که این، همان ازدواج موقت است.[۴]
متن صیغه
صیغه‌ای که برای محرمیت خوانده می‌شود، همان صیغه‌ای است که در ازدواج موقت خوانده می‌شود. اگر زن و مرد برای خواندن صیغه عقد وکیل انتخاب کنند، اول وكيل زن به وكيل مرد بگويد: «زَوَّجْتُ مُوَكِّلَتِي مُوَكِّلَكَ فِي المُدَّةِ المَعْلُومَةِ عَلَى المَهْرِ المَعْلُومِ» یعنی موکل خود را به عقد موکل تو با مدت معلوم و مهریه معلوم درآوردم. سپس بدون فاصله وكیل مرد بگوید: «قَبِلْتُ التَّزْوِيجَ لِمُوَكِّلِي هكَذا» یعنی این ازدواج را به صورتی که گفته شد، قبول کردم.[۵]
اختلاف‌ها
در صحیح بودن چنین عقدی بین فقها اختلاف است:[۶]
- برخی آن را مطلقا صحیح دانسته‌اند.[۷]
- برخی شرط صحت عقد را قصد بهره جنسی دانسته‌اند.[۸] از این‌رو چنین عقدی را که تنها برای ایجاد محرمیت باشد، صحیح ندانسته‌اند.[۹]
- برخی دیگر از فقها، قصد بهره جنسی را شرط ندانسته‌اند؛ اما امکان آن را شرط دانسته‌اند.[۱۰] یعنی پسر یا دختر نابالغ باید در سنی باشند که امکان بهره جنسی از او وجود داشته باشد.[۱۱]
- برخی دیگر، مصلحت داشتن عقد برای پسر یا دختر نابالغ را شرط دانسته‌اند.[۱۲] بنابراین در صورتی که چنین عقدی برای طفل هیچ مصلحتی نداشته باشد عقد باطل است.[۱۳]
تفاوت با صیغه ازدواج
صیغه محرمیت با صیغه ازدواج تفاوت‌هایی دارد؛ از جمله در صحیح بودن صیغه محرمیت بین فقها اختلاف است،[۱۴] در حالی که در صیغه ازدواج چنین اختلافی وجود ندارد. همچنین هدف از صیغه ازدواج بهره جنسی است؛ اما در صیغه محرمیت تنها هدفش ایجاد محرمیت است.[۱۵]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ رجوع کنید به: هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۲ش، ج۵، ص۱۲۴.
- ↑ رجوع کنید به: هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۲ش، ج۵، ص۱۲۵.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۲ش، ج۵، ص۱۲۴.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۲ش، ج۵، ص۱۲۵.
- ↑ امام خمینی، توضیح المسائل(مُحَشّی)، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۵۸۳.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۲ش، ج۵، ص۱۲۵.
- ↑ بحرانی، الدرر النجفیة، ۱۴۲۳ق، ج۳، ص۲۰۵-۲۲۰.
- ↑ میرزای قمی، جامع الشتات، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۴۶۳.
- ↑ میرازی قمی، جامع الشتات، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۴۶۳.
- ↑ انصاری، صراط النجاة، ۱۳۷۳ش، ص۲۴۴.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۲ش، ج۵، ص۱۲۵.
- ↑ نراقی، رسائل و مسائل، ۱۳۸۰ش، ص۹۸.
- ↑ نراقی، رسائل و مسائل، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۹۸.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۲ش، ج۵، ص۱۲۵.
- ↑ رجوع کنید به: هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۲ش، ج۵، ص۱۲۴.
منابع
- امام خمینی، سيد روح الله، توضیح المسائل(مُحَشّی)، تحقیق سيد محمد حسين بنى هاشمى خمينى، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
- انصاری، شیخ مرتضی، صراط النجاة، تحقیق محمد حسین فلاح زاده، قم، کنگره بزرگداشت دویستمین سالگرد تولد شیخ اعظم انصاری، ۱۳۷۳ش.
- بحرانی، یوسف بن احمد، الدرر النجفیّة من المُلتَقطات الیوسفیّة، بیروت، دار المصطفی لإحیاء التراث، ۱۴۲۳ق.
- میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن، جامع الشتات، تهران، موسسه کیهان، ۱۳۷۱ش.
- نراقی، ملا احمد، رسائل و مسائل، قم، کنگره بزرگداشت ملا مهدی و ملا احمد نراقی، ۱۳۸۰ش.
- هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
پیوند به بیرون