پرش به محتوا

سید علی حسینی خامنه‌ای

مقاله متوسط
عدم رعایت شیوه‌نامه ارجاع
شناسه ارزیابی نشده
از ویکی شیعه
سید علی خامنه‌ای
دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران
شناسنامه
نام کاملسید علی حسینی خامنه
لقبآیت‌الله العظمی
زادروز۲۹ فروردین ۱۳۱۸ش
۲۸ صفر ۱۳۵۸ق
۱۹ آوریل ۱۹۳۹م
شهر تولدمشهد
کشور تولدایران
فرزندانپسران: مصطفی، مجتبی، مسعود و میثم
دختران: هدی، بشری
اطلاعات سیاسی
مناصبنماینده مجلس شورای اسلامی
امام جمعه تهران
رئیس‌جمهور
رهبر جمهوری اسلامی ایران
پس ازامام خمینی
اطلاعات علمی و مذهبی
اساتیدسید جواد حسینی خامنه‌ای
میرزا محمد مدرس یزدی
شیخ هاشم قزوینی
سید محمد هادی میلانی
حاج آقا حسین بروجردی
امام خمینی
مرتضی حائری یزدی
سید محمد محقق داماد
علامه طباطبایی
تألیفاتطرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن
انسان ۲۵۰ ساله
پیشوای صادق
ترجمه: صلح امام حسن(ع)
وبگاه رسمیپایگاه نشر آثار
دفتر رهبری
امضا

سید علی حسینی خامنه‌ای (تولد: ۱۳۱۸ش) مشهور به آیت‌الله خامنه‌ای، دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران و از مراجع تقلید شیعه است. وی پیش از انقلاب اسلامی ایران در مبارزه با حکومت پهلوی فعال بود و به دلیل فعالیت‌های انقلابی مدتی را در زندان و تبعید گذراند. پس از انقلاب، مسئولیت‌های متعددی از جمله دو دوره ریاست‌جمهوری (۱۳۶۰-۱۳۶۸ش)، نمایندگی مجلس شورای اسلامی و امامت جمعه تهران را بر عهده داشت و در سال ۱۳۶۸ش به رهبری جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد.

آیت‌الله خامنه‌ای دیدگاه‌های فقهی و سیاسی مشخصی دارد؛ از جمله تحریم قمه‌زنی، حرمت توهین به مقدسات اهل‌سنت و منع استفاده از سلاح هسته‌ای، حمایت از جبهه مقاومت، مقابله با تهاجم فرهنگی، تأکید بر اقتصاد مقاومتی و راه‌حل مسئله فلسطین از طریق همه‌پرسی. وی جهاد را فراتر از عرصه نظامی دانسته و بر ضرورت جهاد تبیین تأکید دارد.

وی به ادبیات و تاریخ معاصر علاقه‌مند است و با تخلص امین شعر می‌سراید. آثار وی شامل طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، انسان ۲۵۰ ساله، غِنا و فلسطین است. تحصیل علوم دینی را از کودکی آغاز کرد، در حوزه‌های مشهد، نجف و قم به تحصیل و تدریس پرداخت و نزد اساتیدی چون امام خمینی و علامه طباطبایی شاگردی کرد.

آیت‌الله خامنه‌ای طی رهبری خود، پیام‌های سالانه به حج ارسال کرده، بر حمایت از وحدت مسلمانان، تقویت محور مقاومت، هدایت سیاست‌های خارجی و نظامی ایران، ایجاد و حمایت از مؤسسات پژوهشی و آموزشی حوزوی و ترویج فرهنگ اسلامی تأکید داشته است. او همچنین نامگذاری سال‌های شمسی و صدور بیانیه گام دوم انقلاب را برای ترسیم مسیر آینده نظام اسلامی انجام داده است.

جایگاه

سید علی خامنه‌ای مرجع تقلید شیعه است و دومین رهبر نظام جمهوری اسلامی ایران است. او پیش از انقلاب اسلامی ایران علیه حکومت پهلوی مبارزه می‌کرد. پس از تأسیس نظام جمهوری اسلامی ایران مسئولیت‌های مختلفی را بر عهده داشته است. دیدگاه‌ها و اندیشه‌های او به لحاظ جایگاه رهبری‌اش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در ایران با عناوینی چون مقام معظم رهبری، رهبر انقلاب اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای و امام خامنه‌ای شناخته می‌شود.

خاندان

سید علی خامنه‌ای در ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ش (۲۸ صفر ۱۳۵۸ق/ ۱۹ آوریل ۱۹۳۹م)، در مشهد زاده شد.[۱] پدرش سید جواد حسینی خامنه‌ای (درگذشت: ۱۳۶۵ش) مجتهد و دانش‌آموخته حوزه علمیه نجف،[۲] در مشهد به تدریس علوم حوزوی، و امامت مسجد صدیقی‌های بازار مشهد (مسجد آذربایجانی‌ها) مشغول بود.[۳] او همچنین از امامان جماعت مسجد جامع گوهرشاد بود.[۴]

نسب خامنه‌ای به سادات افطسی و سلطان سید احمد می‌رسد که با پنج واسطه از نوادگان امام سجاد(ع) است.[۵] امامزاده محمد که در تَفْرِش[یادداشت ۱] مدفون است، از اجداد او است.[۶]

سید حسین خامنه‌ای (درگذشت: ۱۳۲۵ق) از علمای مشروطه‌خواه و پدرزن محمد خیابانی، جد اوست.[۷] سید محمد خامنه‌ای (درگذشت: ۱۳۵۳ق) مشهور به پیغمبر و از علمای طرفدار مشروطه نیز عموی اوست.[۸]

نسب آیت‌الله خامنه‌ای از طرف مادر به محمد دیباج فرزند امام صادق(ع) می‌رسد.[۹] مادر او، خدیجه میردامادی (درگذشت: ۱۳۶۸ش) فرزند سید هاشم میردامادی (درگذشت: ۱۳۸۰ق) است.[۱۰]

اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی

دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعی که در سخنرانی‌ها، پیام‌ها، فتواها و آثار مکتوب آیت‌الله خامنه‌ای بیان شده است.

مبارزه سیاسی و جهاد

مقالهٔ اصلی: نظریه انسان ۲۵۰ ساله

آیت‌الله خامنه‌ای بر این باور است که زندگی سیاسی امامان شیعه علی‌رغم تفاوت‌های ظاهری، حرکتی مستمر بوده که حدود ۲۵۰ سال ادامه داشته و همه آنان در راستای رشد و تعالی انسانیت و ایجاد جامعه اسلامی با شیوه‌های مختلف با دشمنان زمانه خویش مبارزه کرده‌اند.[۱۱] او جهاد را محدود به بعد نظامی نمی‌داند و شامل مقابله با دشمن در زمینه‌های سیاسی، فرهنگی، رسانه‌ای و اقتصادی می‌داند.[۱۲] همچنین اصطلاح جهاد تبیین را برای مقابله با نفوذ دشمن معرفی کرده است.[۱۳]

تأکید بر وحدت اسلامی

« آیت الله سید علی خامنه‌ای:

یک عدّه‌ای خیال میکنند اثبات تشیّع به این است که انسان به بزرگان مورد اعتقاد اهل سنت و دیگران بنا کند مدام بدوبیراه گفتن؛ نه، این خلاف سیره‌ی ائمه است. اینکه شما می‌بینید رادیوها یا تلویزیون‌هایی در دنیای اسلام به وجود می‌آید که کار آنها این است که به‌عنوان شیعه و به نام شیعه، به بزرگان مورد اعتقاد بقیّه‌ی فِرق اسلامی بدگویی کنند، این معلوم است که بودجه‌اش بودجه‌ی خزانه‌داری انگلیس است؛ این بودجه‌اش بودجه‌ی انگلیس [است‌]، این شیعه‌ی انگلیسی است. هیچ‌کس خیال نکند که گسترش شیعه و اعتقاد تشیّع و استحکامِ ایمانِ شیعی به این بدوبیراه گفتن و به این [طرز] حرف زدن است؛ نخیر؛ اینها عکس عمل میکند. وقتی شما بدوبیراه گفتید، دُور او یک حصاری کشیده میشود از عصبانیّت، از احساسات، و دیگر حرف حق هم برایش قابل تحمّل نیست. [۱۴]

»

آیت‌الله خامنه‌ای وحدت اسلامی را به معنای عدم دشمنی میان مسلمانان تعریف می‌کند و معتقد است که این وحدت لزوماً به یکی‌شدن عقاید و مذاهب اسلامی نمی‌انجامد.[۱۵] او گروه‌هایی از شیعیان و اهل‌سنت را که به اختلافات دامن می‌زنند، به ترتیب شیعه انگلیسی و اسلام آمریکایی نامیده است.[۱۶] خامنه‌ای در سال ۱۳۸۹ش پس از انتشار سخنان یاسر الحبیب علیه عایشه همسر پیامبر(ص)، با صدور فتوایی توهین به مقدسات سایر مذاهب را حرام اعلام کرد.[۱۷]

آیت‌الله خامنه‌ای
«قمه‌زنی مربوط به دین و یا یک حرکت عزاداری نیست و قطعا خلاف و یک بدعت است و بدون تردید خداوند به انجام آن راضی نیست و اینجانب نیز از کسی که تظاهر به قمه‌زنی می‌کند، قلباً راضی نیستم.»[۱۸]


مسائل فرهنگی و منطقه‌ای

خامنه‌ای تهاجم فرهنگی را هجومی آگاهانه برای سلطه بر ملت‌ها می‌داند[۱۹] که از دوران رضاشاه آغاز شده و پس از جنگ عراق با ایران ادامه یافته است.[۲۰] او همچنین اصطلاح «غرب آسیا» را جایگزین خاورمیانه دانسته و این نامگذاری را صحیح‌تر می‌داند.[۲۱] حرکت‌های انقلابی در کشورهای عربی ۱۳۸۹ش را که در رسانه‌ها به بیداری عربی یاد می‌شد[۲۲] را بیداری اسلامی نامیده است.[۲۳]

مسئله فلسطین

  • راه‌حل مسئله فلسطین از نظر او برگزاری همه‌پرسی است که تمام فلسطینی‌ها اعم از مسلمان، مسیحی و یهودی در آن شرکت کنند.[۲۴] آیت‌الله خامنه‌ای معتقد است راهِ آزادی فلسطین، مقاومت است[۲۵] و مذاکره برای مسئله فلسطین را خطایی می‌داند که جز خسارت برای فلسطینیان چیزی به همراه ندارد و آزادی فلسطین را به تأخیر می‌اندازد.[۲۶]

اقتصاد و مدیریت داخلی

آیت‌الله خامنه‌ای اقتصاد مقاومتی را راهکاری برای مقابله با تحریم‌ها و استفاده از توان داخلی ایران معرفی کرده است.[۲۷] بر اثر تأکیدهای او واژه اقتصاد مقاومتی وارد ادبیات سیاسی ایران شد.[۲۸] وی همچنین از سال ۱۳۷۸ش اقدام به نامگذاری سال‌های شمسی با هدف جلب توجه مردم به مسائل فرهنگی، دینی و اقتصادی کرده است.[۲۹] در بهمن ۱۳۹۷ش، به مناسبت چهل سالگی انقلاب اسلامی، بیانیه‌ای با عنوان گام دوم انقلاب صادر کرد که نقشه راه ۴۰ سال دوم انقلاب را ترسیم کرده است.[۳۰]

تصویری از روی جلد کتاب منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای

حوزه علمیه و تمدن اسلامی

آیت‌الله خامنه‌ای
«البته من اصرار دارم این منطقه را «غرب آسیا» بگویم، نه خاور میانه. تعبیر خاور دور، خاور نزدیک، خاور میانه درست نیست. دور از کجا؟ از اروپا. نزدیک به کجا؟ به اروپا؛ یعنی مرکز دنیا اروپاست؛ هر جایی که از اروپا دورتر است، اسمش خاور دور است؛ هر جا نزدیکتر است، خاور نزدیک است؛ هر جا وسط است، خاور میانه است! این تعریفی است که خود اروپائی‌ها کردند؛ نه، ما این را قبول نداریم. آسیا یک قاره‌ای است؛ شرقی دارد، غربی دارد، وسطی دارد؛ ما در غرب آسیا قرار داریم؛ بنابراین منطقهٔ ما اسمش منطقهٔ غرب آسیا است، نه منطقهٔ خاور میانه.»
«بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌ها، ۲۲ مرداد ۱۳۹۱ش.
مقالهٔ اصلی: حوزه پیشرو و سرآمد

آیت‌الله خامنه‌ای در پیامی به همایش صدسالگی بازتأسیس حوزه علمیه قم، حوزه‌های علمیه را به نوآوری، پاسخگویی به مسائل روز، تهذیب، روحیه انقلابی و توانمندی در طراحی نظامات اجتماعی موظف می‌داند و ترویج تمدن نوین اسلامی را مهم‌ترین وظیفه حوزه‌ها عنوان کرده است..[۳۱]

مخالفت با صلح تحمیلی

آیت‌الله خامنه‌ای هزینه مقاومت را کمتر از هزینه سازش می‌داند[۳۲] و با تسلیم یا عقب‌نشینی ایران از حقوق هسته‌ای خود مخالفت کرده است[نیازمند منبع]او همچنین تأکید کرده که ایران جنگ تحمیلی و صلح تحمیلی را نمی‌پذیرد.[۳۳]

دیدگاه‌های فقهی

آیت‌الله خامنه‌ای در حوزه فقه و دین، قمه‌زنی را بدعت و حرام می‌داند.[۳۴] وی اعتکاف را در غیر مسجد جامع با قصد رجا جایز می‌شمارد.[۳۵] در باب غنا و موسیقی، او هر نوع غنای مشتمل بر باطل و لهویِ گمراه‌کننده[۳۶] و نیز موسیقیِ موجب بی‌اعتنایی به دین و واجبات شرعی را حرام می‌داند.[۳۷] همچنین ساخت و به‌کارگیری سلاح هسته‌ای و دیگر سلاح‌های کشتار جمعی را حرام اعلام کرده[۳۸] و توهین به مقدسات مذاهب اسلامی را جایز نمی‌داند.[۳۹] از نظر او، زن از تمامی اموال شوهر، از جمله اموال غیرمنقول، ارث می‌برد.[۴۰] این نظر در مقابل نظر فقیهانی است که معتقدند زن فقط از اموال منقول شوهر ارث می‌برد.[۴۱]

زیست‌نامه علمی

تحصیل

سیدعلی خامنه‌ای تحصیل را در چهار سالگی از مکتب‌خانه و با فراگیری قرآن آغاز کرد و همزمان با دوره دبستان، یادگیری قرائت و تجوید قرآن را در مشهد شروع نمود.[۴۲] در سال‌های پایان دبستان، تحصیلات مقدماتی حوزوی را نیز آغاز کرد. وی پس از اتمام دوره دبستان، تحصیل علوم دینی را در مدرسه سلیمان‌خان ادامه داد و دوره سطح را در مدرسه نواب گذراند. وی بخشی از مقدمات و سطح را نیز نزد پدر خود آموخت. همزمان با تحصیلات حوزوی، دبیرستان را نیز تا سال دوم متوسطه ادامه داد.[۴۳]

وی در سال ۱۳۳۴ش، در درس خارج فقه سید محمدهادی میلانی حاضر شد و در سال ۱۳۳۶ش طی سفر کوتاهی همراه خانواده به نجف رفت و در دروس حوزه علمیه نجف شرکت کرد ولی به دلیل عدم تمایل پدر برای اقامت در آن شهر به مشهد بازگشت[۴۴] و یک سال دیگر در درس آیت‌الله میلانی حاضر شد و در ۱۳۳۷ش عازم حوزه علمیه قم شد.[۴۵]

آیت‌الله خامنه‌ای در سال ۱۳۴۳ش به دلیل عارضه بینایی پدر و برای کمک به وی، از قم به مشهد بازگشت و در جلسات درس آیت‌الله میلانی حضور یافت که تا ۱۳۴۹ش ادامه داشت.

« سید علی خامنه‌ای خطاب به اعضای گروه ویژه و گروه معارف اسلامی صدای جمهوری اسلامی ایران‌: در باب معارف،... من خبره‌ی این کار شمایم؛ یعنی اگر شما آقایان بخواهید با یک نفر به‌عنوان کارشناس درباره‌ی معارف صحبت کنید، باید با من صحبت کنید. بنده طلبه‌یی هستم که عمرم به تبلیغ معارف - نه فقط به دانستن معارف - گذشته است. اگر مبالغه نباشد، من در طول سالها شاید به اندازه‌ی روزهای عمر بعضی از شماها وقتم را در جلسات پیچیده‌ی جورواجوری که در آن عامی محض هم بوده، دانشمند و استاد و شخصیت علمی هم بوده است، گذرانده‌ام و با همه‌ی قشرها روبه‌رو بوده‌ام. من میدانم که معارف، بیان معارف، تبلیغ معارف و ادای معارف یعنی چه و چه‌قدر اهمیت دارد.)[۴۶] »

تدریس

درس خارج آیت‌الله خامنه‌ای در حسینیه امام خمینی (۲۶ آبان ۱۳۹۸ش)[۴۷]

سید علی خامنه‌ای از ابتدای حضور در مشهد، به تدریس سطوح عالی فقه و اصول (رسائل، مکاسب و کفایه) مشغول شد و برای عموم مردم نیز جلسات تفسیر برگزار می‌کرد. از ۱۳۴۷ش تدریس تخصصی تفسیر را برای طلاب علوم دینی شروع کرد. این دروس و جلسات تفسیر تا سال ۱۳۵۶ش و قبل از دستگیری و تبعید به ایرانشهر ادامه داشت.[۴۸] جلسات تفسیر در سالیانی از دوره ریاست‌جمهوری و پس از آن نیز ادامه داشت. پس از رسیدن به رهبری، از سال ۱۳۶۹ش تدریس خارج فقه را در حسینیه امام خمینی آغاز کرد و تاکنون به تدریس ابواب جهاد، قصاص، مکاسب محرمه و نماز مسافر پرداخته است.[۴۹]

اساتید

سید جلیل حسینی سیستانی، سید جواد خامنه‌ای، میرزا محمد مدرس یزدی، هاشم قزوینی، سید محمدهادی میلانی، سید حسین بروجردی، امام خمینی، مرتضی حائری یزدی، سید محمد محقق داماد و علامه طباطبایی از استادان آیت‌الله خامنه‌ای بوده‌اند.[۵۰] همچنین نقل شده که مختصری در درس فلسفه مجتبی قزوینی نیز شرکت کرده است.[۵۱]

آثار علمی

مقالهٔ اصلی: فهرست آثار سید علی حسینی خامنه‌ای

تألیف

  • چهار کتاب اصلی علم رجال
  • از ژرفای نماز
  • گفتاری در باب صبر
  • روح توحید: نفی عبودیت غیرخدا
  • گزارشی از سابقه تاریخی و اوضاع کنونی حوزه علمیه مشهد

ترجمه

کتاب‌های گردآوری‌شده از سخنان آیت‌الله خامنه‌ای

غزلی از آیت‌الله خامنه‌ای درباره رویارویی موسی(ع) با فرعون و ساحرانِ منتشر شده است که بیت زیر از آن را در آستانه عملیات وعده صادق (حمله ایران به اسرائیل در ۲۰۲۴م) خوانده است:

تو راست معجزه در کف، ز ساحران مهراس
عصا بیفکن و از بیم اژدها مگریز[۶۰]


مرجعیت

خبر اعلام مرجعیت آیت‌الله خامنه‌ای در روزنامه اطلاعات (۱۳ آذر ۱۳۷۳ش)

در سال ۱۳۷۳ش پس از درگذشت محمد علی اراکی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز تهران، آیت‌الله خامنه‌ای را به عنوان یکی از افراد صاحب صلاحیت برای تقلید معرفی کردند. آیت‌الله خامنه‌ای با تکیه بر این که در ایران نیازی به مرجعیت او نیست اعلام کرد درخواست شیعیان خارج از کشور را می‌پذیرد و تأکید کرد در آینده اگر کسی باشد که بتواند این وظیفه را انجام دهد، از آن وظیفه نیز کنار خواهد کشید.[۶۱]

نخستین اثر فتوایی که از ایشان منتشر شده کتابی است با نام اجوبة الاستفتائات که شامل پاسخ‌های ایشان به استفتاءات شیعیان است.

مبارزات سیاسی علیه حکومت پهلوی

آیت‌الله خامنه‌ای از مبارزان علیه حکومت پهلوی و روحانیان فعال انقلاب اسلامی ایران بود. آغاز فعالیت سیاسی او به دیدار با سید مجتبی نواب صفوی در مشهد نسبت داده شده است.[نیازمند منبع]وی به‌سبب ایراد سخنرانی‌های انتقادی در شهرهای مختلف، چندین بار بازداشت شد[۶۲] و حکومت او را از فعالیت‌هایی چون اقامه نماز جماعت، سخنرانی و تدریس منع کرد.[۶۳]‌ با این حال فعالیت‌های خود را به صورت مخفیانه ادامه می‌داد.[۶۴] جلسات تفسیر او در مشهد در مدرسه میرزاجعفر، مسجد امام حسن و مسجد قبله و منزلش برگزار می‌شد و از آذر ۱۳۵۲ش به مسجد کرامت انتقال یافت.[۶۵]

او با سید محمود طالقانی، مهدی بازرگان و یدالله سحابی که به‌سبب حمایت از امام خمینی در زندان بودند، در ارتباط بود[۶۶] و گاه به ملاقات زندانیان سیاسی می‌رفت.[۶۷] خامنه‌ای به همراه شماری از روحانیان وقت از جمله عبدالرحیم ربانی شیرازی، سید محمد بهشتی، اکبر هاشمی رفسنجانی و محمدتقی مصباح یزدی[۶۸] اعضای گروه یازده‌نفره‌ای بودند که برای تقویت حوزه علمیه قم برای مبارزه با حکومت پهلوی شکل گرفته بود.[۶۹] تلاش برای تحکیم مرجعیت امام خمینی از دیگر فعالیت‌های سیاسی او بود.[۷۰]

تبعید به ایرانشهر و جیرفت

خامنه‌ای، در آذر ۱۳۵۶ش به‌دلیل فعالیت سیاسی به ایرانشهر تبعید شد.[۷۱] ساواک در مرداد ۱۳۵۷ش محل تبعید او را به جیرفت تغییر داد[۷۲] و وی حدود دو ماه و نیم در آنجا اقامت داشت. حکم تبعید پس از برگزاری مراسم ترحیم سید مصطفی خمینی در مسجد ملاهاشم مشهد صادر شد.[۷۳] او در دوران تبعید نیز فعالیت سیاسی ادامه داد.[نیازمند منبع]

کتاب‌های «آقای ایرانشهر»[۷۴] و «برتبعید»[۷۵] روایت‌های از حضور او ۲۵۸ روز تبعید او در ایرانشهر و جیرفت ارائه کرده‌اند.

پس از انقلاب اسلامی ایران

عضویت در شورای انقلاب

آیت‌الله خامنه‌ای از ابتدای تأسیس شورای انقلاب (اواخر دی ۱۳۵۷ش) در جلسات این شورا حاضر می‌شد[۷۶] او تا پایان فعالیت شورای انقلاب در ۲۹ تیر ۱۳۵۹ش عضو این شورا بود.[۷۷] شورای انقلاب تصمیم‌گیری‌های مهمی درباره مبارزه داشت؛ از جمله مذاکره با مقامات حکومت پهلوی و مقامات کشورهای خارجی، تشکیل کمیته استقبال از امام خمینی[۷۸] و معرفی مهدی بازرگان به عنوان رئیس دولت موقت به امام خمینی.[۷۹]

حضور در سازمان‌های دفاعی و نظامی

در تیر ۱۳۵۸ آیت‌الله خامنه‌ای به معاونت امور انقلاب وزارت دفاع درآمد. او همچنین به عضویت کمیسیون وزرای امنیتی که سرپرستی و مسئولان کلیه امور انتظامی، نظامی و امنیتی را برعهده داشت، انتخاب گردید.[۸۰] از طرف شورای انقلاب، مسئولیت مرکز اسناد و نیز سرپرستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۳ آذر ۱۳۵۸ بود.[۸۱] البته در ۵ اسفند ۱۳۵۸ به دلیل نامزدی در نخستین انتخابات مجلس شورای اسلامی از مسئولیت سرپرستی سپاه پاسداران استعفا کرد.[۸۲] در مجلس نیز عضو و رئیس کمیسیون امور دفاعی بود.

آیت‌الله خامنه‌ای با حکم امام خمینی در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۵۹ نمایندۀ وی در شورای عالی دفاع و نیز سخنگوی آن شورا شد. او در دورۀ ریاست‌جمهوری نیز رئیس شورای عالی پشتیبانی جنگ بود.[۸۳]

نقش در تأسیس حزب جمهوری اسلامی

مقالهٔ اصلی: حزب جمهوری اسلامی

آیت‌الله خامنه‌ای در ایام منتهی به انقلاب اسلامی و پس از آن،[۸۴] به همراه سید محمد بهشتی، اکبر هاشمی رفسنجانی، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی و محمدجواد باهنر برای ایجاد تشکلی انقلابی فعالیت می‌کرد.[۸۵] این تشکل با نام حزب جمهوری اسلامی در ۲۹ بهمن ۱۳۵۷ش رسما اعلام موجودیت کرد.[۸۶]

سید علی خامنه‌ای از تهیه‌کنندگان مرام‌نامه حزب جمهوری اسلامی بوده و در تقسیم وظایف اعضا نیز وظیفه تبلیغات حزب را بر عهده گرفت.[۸۷] او عضو مؤسس و عضو شورای مرکزی حزب بود و در مجموع در دوره تأسیس حزب بیشتر نقش تبیینی ایفا کرد و مواضع حزب را به صورت گفتارها و جزوه‌هایی ارائه نمود. او در تأسیس شعبه حزب در مشهد نقش داشت.

پس از بهشتی و باهنر، آیت‌الله خامنه‌ای در شهریور ۱۳۶۰ از سوی شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی به عنوان سومین دبیرکل آن انتخاب شد.[۸۸] در نخستین کنگره حزب در اردیبهشت ۱۳۶۲ش، برای دومین بار به دبیرکلی حزب و عضویت شورای مرکزی[۸۹] و شورای داوری حزب[۹۰] انتخاب شد. وی در دوران ریاست‌جمهوری نیز در جلسه‌های حزب جمهوری اسلامی شرکت می‌کرد.[۹۱]

امامت جمعه تهران

حکم انتصاب آیت‌الله خامنه‌ای به امامت جمعه تهران
«بسم الله الرحمن الرحیم ‏

‏خدمت جناب مستطاب سیدالاعلام و حجت‌الاسلام آقای حاج سید علی خامنه‌ای‎ ‏ـ دامت افاضاته چون حضور جناب مستطاب حجت‌الاسلام و المسلمین آقای منتظری دامت افاضاته در حوزه مقدسه قم لازم بود و ایشان انصراف خودشان را از امامت جمعه تهران اعلام نمودند، جنابعالی که بحمدالله به حُسن سابقه موصوف و در علم و عمل شایسته هستید به امامت جمعه تهران منصوب می‌باشید. از خداوند متعال توفیق جنابعالی را در ارشاد و هدایت مردم خواستارم.»

تاریخ بایگانی، امام خمینی، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج۱۲، ص۱۱۶.

امام خمینی در ۲۴ دی ۱۳۵۸ش آیت‌الله خامنه‌ای را، به امامت جمعه تهران منصوب کرد.[۹۲] پیشنهاد برگزاری سمینارهای ائمه جمعه به منظور انسجام شبکه امامان جمعه در داخل کشور و جهان اسلام از اقدامات ایشان در این دوره بود.[۹۳] ایراد خطبه‌های عربی بعد از خطبه دوم فارسی از ویژگی‌های خطبه‌های ایشان بوده است.[نیازمند منبع]

نمایندگی مجلس شورای اسلامی

آیت‌الله خامنه‌ای در انتخابات نخستین دوره قانونگذاری مجلس شورای اسلامی در اسفند ۱۳۵۸ش، با حمایت جامعه روحانیت مبارز تهران، حزب جمهوری اسلامی و چندین سازمان و گروه اسلامی دیگر[۹۴] از حوزه انتخابیه تهران وارد مجلس گردید.

ترور نافرجام آیت‌الله خامنه‌ای

مقالهٔ اصلی: ترور آیت‌الله خامنه‌ای

آیت‌الله خامنه‌ای در ۶ تیر ۱۳۶۰ش در حین سخنرانی در مسجد ابوذر در تهران هدف ترور قرار گرفت.[۹۵] این سوءقصد در اثر انفجار بمبی که در ضبط صوت کار گذاشته شده بود رخ داد. آیت‌الله خامنه‌ای در این ترور از ناحیه کتف، سینه و دست راست به شدت مجروح شد و دست راست او کارایی خود را از دست داد.[۹۶] ابتدا این ترور به گروه فرقان منتسب شد[۹۷] اما برخی معتقدند ترور، کار سازمان مجاهدین خلق ایران بوده است و سازمان مجاهدین با انتساب آن به گروه فرقان، کوشید از پیامدهای آن در امان بماند.[۹۸]

دوران ریاست‌جمهوری اسلامی ایران

آیت‌الله خامنه‌ای در ۱۰ مهر ۱۳۶۰ با کسب ۹۵/۱۱ درصد آراء به‌عنوان سومین رئیس‌جمهوری نظام جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد.[۹۹] در این انتخابات که پس از شهادت محمدعلی رجائی برگزار شد، شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از نامزدی او در انتخابات ریاست‌جمهوری حمایت کردند. امام خمینی نیز تا آن زمان که با تصدی روحانیون در مقام ریاست جمهوری موافق نبود، با نامزدی او موافقت کرد.[۱۰۰] او در ۲۵ مرداد ۱۳۶۴ش نیز با کسب ۱۲ میلیون و ۲۰۵ هزار و ۱۲ رأی (۸۵٪) از مجموع ۱۴ میلیون و ۲۳۸ هزار و ۵۸۷ نفر برای دومین بار به ریاست‌جمهوری ایران انتخاب شد و تا مرداد ۱۳۶۸ش این مسئولیت را بر عهده داشت.[نیازمند منبع]

امام خمینی در دوره ریاست‌جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای برای حل اختلافات مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان در تصویب لوایح مختلف، با تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام موافقت کرد.[۱۰۱] و آیت‌الله خامنه‌ای اولین رئیس آن شد[۱۰۲] که این سمت را تا پایان دوره ریاست‌جمهوری عهده‌دار بود.[۱۰۳]

سفرهای خارجی

آیت‌الله خامنه‌ای در دوره ریاست‌جمهوری به کشورهای سوریه، لیبی، الجزایر، پاکستان، تانزانیا، زیمبابوه، آنگولا، موزامبیک، یوگسلاوی، رومانی، چین و کره شمالی سفر کرد.[۱۰۴] او پیش از ریاست‌جمهوری نیز از ۲۱ بهمن تا ۶ اسفند ۱۳۵۹ سفری تبلیغی به هندوستان داشته است.[۱۰۵]

آیت‌الله خامنه‌ای در ۳۱ شهریور ۱۳۶۶ در چهل و دومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی کرد. این اولین حضور رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود.[۱۰۶][یادداشت ۲] او همچنین در هشتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد در هراره زیمبابوه نیز سخنرانی کرد.[۱۰۷]

حمایت از مبارزان مسلمان

در دوره ریاست‌جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای، به دامنه حمایت ایران از مبارزان اسلامی در لبنان، فلسطین، عراق و افغانستان توجه بیشتری شد و پشتیبانی ایران به احزاب و گروه‌های اسلامی در آن کشورها، جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی قابل ملاحظه‌ای بخشید.[۱۰۸] تشکیل حزب وحدت اسلامی از احزاب هشت‌گانه افغانستان و مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق از نتایج این رویکرد می‌دانند.

تأسیس بنیاد دایرةالمعارف اسلامی

مقالهٔ اصلی: دانشنامه جهان اسلام (کتاب)

بنیاد دائرة المعارف اسلامی، در سال ۱۳۶۲ش با هدف نگارش دانشنامه جهان اسلام و با دعوت آیت‌الله خامنه‌ای از گروهی از نویسندگان تأسیس شد. به اعتقاد مؤسسان این بنیاد، دایرةالمعارف‌هایی که در مغرب‌زمین در خصوص گذشته و حال جهان اسلام تألیف می‌شود متأثر از طرز تلقی غربیان از اسلام و فرهنگ و تمدن اسلامی است.[۱۰۹] قرار است دانشنامه جهان اسلام مجموعه ۶۰ جلدی باشد[نیازمند منبع] و تا اردیبهشت ۱۴۰۳ش، ۳۲ جلد آن منتشر شده است.[۱۱۰]

دوران رهبری جمهوری اسلامی ایران

با درگذشت امام خمینی در ۱۴ خرداد سال ۱۳۶۸ مجلس خبرگان رهبری عصر همان روز تشکیل جلسه داد و نمایندگان مجلس خبرگان آیت‌الله خامنه‌ای را به رهبری نظام جمهوری اسلامی انتخاب کردند.[۱۱۱] پس از بازنگری در قانون اساسی و انجام همه‌پرسی، مجلس خبرگان رهبری یک بار دیگر بر اساس قانون اساسی جدید در مورد رهبری ایشان رأی‌گیری کرد و مجددا ایشان را به رهبری نظام انتخاب کردند.[نیازمند منبع]بر اساس فایل‌های صوتی که از مشروح مذاکرات نمایندگان خبرگان رهبری منتشر شده است در جلسه رأی‌گیری خبرگان برای رهبری خامنه‌ای، اکبر هاشمی رفسنجانی سخنانی از امام خمینی را مطرح کرده که او آیت‌الله خامنه‌ای را برای رهبری نظام شایسته و مناسب می‌دانسته است.[۱۱۲]

پس از این انتخاب، مسئولان ارشد نظام جمهوری اسلامی، بیت امام خمینی، مراجع تقلید و علما، نخبگان، شخصیت‌های حوزوی و دانشگاهی، خانواده‌های شهدا و قشرهای مختلف مردم با رهبر جدید بیعت کردند.[۱۱۳] سید احمد خمینی ساعاتی پس از انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری، پیام تبریکی به ایشان ارسال کرد و دستورات ولی فقیه را برای خود لازم الاجرا دانست.[۱۱۴]

بیعت‌های مردم به صورت حضوری، شرکت در راهپیمایی‌ها، انتشار اطلاعیه و پیام تبریک و امضای طومارها پس از آن انجام گرفت.[۱۱۵] کاروان‌های میثاق با امام و بیعت با رهبری در آستانه چهلمین روز ارتحال امام خمینی از سراسر کشور به راه افتاد[۱۱۶] و «مانورهای بیعت با رهبری» در برخی مناطق مرزی و استراتژیک کشور[۱۱۷] و نیز برگزاری «سمینارهای میثاق با امام، بیعت با رهبری» شکل گرفت.[۱۱۸]

پیام سالیانه به حجاج

پیام به مناسبت ایام حج و خطاب به همه حاجیان مسلمان جزو برنامه‌های همه ساله آیت‌الله خامنه‌ای در دوران رهبری است.[۱۱۹] او در این پیام‌ها ضمن توجه‌دادن حاجیان به مسائل جهان اسلام، به مهم‌ترین و اولویت‌دارترین موضوعات مرتبط با امت اسلامی می‌پردازد.[۱۲۰] ایشان نخستین بار در تیر ۱۳۶۹، در اولین سال پس از رهبری جمهوری اسلامی ایران، در پیامی به حاجیان، از آنها خواست تا با طرح مصائب و مشکلات مسلمانان، تلاش برای ایجاد وحدت و همدلی مسلمانان، نشر معارف اساسی اسلام و تبادل‌نظر در وظایف بزرگ مسلمانان در دوران معاصر، حج را ابراهیمی و محمدی(ص) سازند. وی با اشاره به کشتار حاجیان و قطع روابط ایران و عربستان منتهی شد، دلیل محرومیت ایرانیان از حج را بازگرداندن معنای حج به آن با اظهار برائت از مشرکین دانست.[۱۲۱] جدیدترین پیام او به مناسبت ایام حج سال ۱۴۴۰ق در ۱۹ مرداد ۱۳۹۸ در صحرای عرفات به حاجیان قرائت شد.[۱۲۲]

تقویت و حمایت از جبهه مقاومت

آیت‌الله خامنه‌ای همواره از محور مقاومت حمایت کرده است.[۱۲۳] به گفته نویسنده مقاله «تبیین نقش امام خامنه‌ای در هدایت و رهبری جبهه مقاومت»، در سایه حمایت‌های او در جایگاه رهبر جمهوری اسلامی ایران معادله مقاومت در منطقه تغییر کرد و گروه‌های مقاومت فلسطینی که با سنگ در برابر رژیم صهیونیستی از خود دفاع می‌کردند به سلاح‌های مختلفی مجهز شدند.[۱۲۴]

آیت‌الله خامنه‌ای در جمع‌بندی مذاکرت هسته‌ای ایران با ۱+۵:
« چه این متن تصویب بشود و چه نشود، ما از حمایت دوستانمان در منطقه دست نخواهیم کشید: از ملّت مظلوم فلسطین، از ملّت مظلوم یمن، از ملّت و دولت سوریه، از ملّت و دولت عراق، از مردم مظلوم بحرین، از مجاهدان صادق مقاومت در لبنان و فلسطین؛ [اینها] همواره مورد حمایت ما خواهند بود.»[۱۲۵]

حمایت از وحدت مسلمانان در جهان اسلام

پایه گذاری مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی ، [۱۲۶] ، حضور در همایش های مرتبط با ادیان و مذاهب ، دیدار با مهمانان کنفرانس‌های بین الملی وحدت اسلامی،[۱۲۷] موضگیری‌های مستمر بر محوریت ضرورت وحدت در جهان اسلام به ویژه میان اهل سنت و شیعه و هشدارهای مکرر در باره پرهیز از عوامل تفرقه برانگیز و گرفتار نشدن به نقشه‌ها و توطئه‌های دشمنان و... بخشی از حمایت‌های رهبر جمهوری اسلامی از مقوله وحدت است. به باور آیت الله خامنه‌ای انگلیس‌ها متخصص دشمنی انداختن بین گروه‌هایند - از جمله بین شیعه و سنی در دنیای اسلام - وی پیشینه تفرقه‌انگیزی آنها را مربوط به چند صد سال قبل می‌داند.[۱۲۸]

دستور مقابله نظامی ایران با اسرائیل

مقالهٔ اصلی: عملیات وعده صادق ۳

در ۱۴ آوریل ۲۰۲۴ در واکنش به تهاجم اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق، سپاه پاسداران با شلیک موشک و پهباد از خاک خود اهداف نظامی را در سرمین‌های اشغالی هدف قرار داد.[۱۲۹] این عملیات نخستین رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل به شمار می‌رود.[۱۳۰] قبل از عملیات، آیت‌الله خامنه‌ای، از تنبیه اسرائیل[۱۳۱] و پاسخ پشیمان‌کننده به آن[۱۳۲] سخن گفته بود. همچنین در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ در واکنش به حمله اسرائیل به ایران و ترور برخی از فرماندهان سپاه و دانشمندان هسته‌ای ایران گفت نیروهای مسلح ایران قطعاً ضربه‌های سنگینی به رژیم صهیونیستی خواهند زد.[۱۳۳] همزمان با انتشار سخنان او، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی اهداف نظامی و امنیتی را در سرزمین‌های اشغالی هدف قرار دادند.[نیازمند منبع]

دستور عملیات نظامی عیله پایگاه‌های آمریکا در غرب آسیا

مقاله‌های اصلی: عملیات بشارت فتح و عملیات شهید سلیمانی

آیت‌الله خامنه‌ای دستور حمله موشکی به پایگاه‌های امریکا در منطقه غرب آسیا را صادر کرد. به فرمان او سپاه پاسداران در سال ۱۳۹۸ش در واکنش به ترور قاسم سلیمانی پایگاه عین‌الاسد امریکا را در عراق هدف قرار داد. همچنین سپاه پاسداران در سال ۱۴۰۴ در واکنش به حمله آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران به فرمان آیت‌الله خامنه‌ای در عملیات بشارت فتح پایگاه امریکایی العدید را قطر را هدف قرار داد.

دعوت از جوانان غربی برای شناخت بدون واسطه اسلام

مقالهٔ اصلی: نامه‌ای برای تو

در سال ۱۳۹۳ش و بعد از وقوع یک واقعه تروریستی در فرانسه توسط گروه‌هایی از مسلمانان، آیت‌الله خامنه‌ای، پیامی خطاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی صادر کرد. ایشان در این پیام از آنان خواست برای شناخت اسلام به متن اصلی آن یعنی قرآن و زندگی پیامبر اسلام(ص) مراجعه کنند.[۱۳۴] این پیام با هشتگی به نام نامه‌ای برای تو به صورت گسترده و به زبان‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.[۱۳۵] پس از شورش جلیقه‌زردها در پاریس نیز آیت‌الله خامنه‌ای در ۸ آذر ۱۳۹۴ش، نامه دیگری خطاب به جوانان غربی نگاشت.[۱۳۶]

ابراز همبستگی با دانشجویان حامی مردم فلسطین در آمریکا

مقالهٔ اصلی: نامه آیت‌الله خامنه‌ای به دانشجویان حامی فلسطین در آمریکا

آیت‌الله خامنه‌ای در ۵ خرداد ۱۴۰۳ش، در نامه‌ای به دانشجویان حامی مردم فلسطین در دانشگاه‌های آمریکا با آنان ابراز همدلی و همبستگی کرد. او در این نامه، این دانشجویان را بخشی از جبهه مقاومت و امریکا را بزرگترین حامی اسرائیل دانست و بر حق فلسطینیان در دفاع از خود تأکید کرد. همچنین ایستادگی در راه را حق را از درس‌هایی برشمرد که قرآن به انسان‌ها آموخته است و آنان را بر آشنایی با قرآن توصیه نمود.[۱۳۷]

سازمان‌های ایجادشده با حمایت آیت‌الله خامنه‌ای

پیام به اجلاس هزاره رهبران روحانی ادیان

آیت‌الله خامنه‌ای در شهریور ۱۳۷۹ مصادف با آگوست سال ۲۰۰۰ میلادی پیامی به اجلاس هزاره رهبران روحانی برای صلح جهانی در سازمان ملل ارسال کرد. او در این پیام یادآور شد که بسیاری از ارباب سلطه و سیاستمداران قدرت‌طلب، به حوزه دین دست‌اندازی و از آن بهره‌کشی می‌کنند و بزرگترین چالش جمهوری اسلامی خنثی‌ٰکردن مشکلاتی است که از سوی قدرت‌طلبان بزرگ دنیا بر آن تحمیل می‌شود.[۱۴۳] این پیام توسط آیت‌الله جوادی آملی به عنوان نماینده ایران در این اجلاس قرائت شد.[۱۴۴]

واکنش‌ها به تهدید آیت‌الله خامنه‌ای از سوی رئیس‌جمهور آمریکا

برخی از مراجع تقلید شیعه در پاسخ به استفتائی درباره تهدید به ترور آیت‌الله خامنه‌ای توسط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در میانه جنگ اسرائیل با ایران در ۱۴۰۴، هر رژیمی که برای ضربه‌زدن به امت اسلامی، حاکمیت آن و یا رهبری و مرجعیت آن را تهدید و یا تعرض به آن کند را در حکم محارب دانستند.[۱۴۵] همچنین در واکنش به این تهدیدها، تجمعاتی در مناطق مختلف از جمله حوزه‌های علمیه نجف و قم برگزار گردید.[۱۴۶] در بخشی از بیانیه حوزه علمیه نجف آمده است که هرگونه تعرض به آیت‌الله خامنه‌ای به‌مثابه اعلام جنگ با تمام مسلمانان و خیانتی آشکار به ارزش‌های تمدن توحیدی محسوب می‌شود.[۱۴۷]

تک‌نگاری

  • روایتی از زندگی و زمانه حضرت آیت‌الله سید علی خامنه‌ای از سال ۱۳۱۸ تاکنون (۱۳۹۴ش): نویسنده جعفر شیرعلی نیا، سایان، تهران، ۱۳۹۴ش.
  • شرح اسم: زندگی نامه آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای (۱۳۱۸-۱۳۵۷ش) اثر هدایت‌الله بهبودی
  • خلیفة الامام الراحل اثر سید محمود غریفی به زبان عربی
  • پرتوی از خورشید: داستان‌هایی از زندگی مقام معظم رهبری (مدّظلّه‌العالی)

پانویس

  1. ↑ تاریخ تولد دقیق رهبر انقلاب به روایت خودشان خبر آنلاین
  2. ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۴ش، ج۷، ص۱۲۸.
  3. ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۴ش، ج۷، ص۱۲۸.
  4. ↑ زنگنه، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۷۷.
  5. ↑ «نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  6. ↑ «آستان امامزاده محمد(ع) - تفرش»، ایسنا.
  7. ↑ سایت «نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  8. ↑ «نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  9. ↑ زنگنه، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۴۵۸.
  10. ↑ «نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  11. ↑ خامنه‌ای، همرزمان حسین، ۱۳۹۷ش، ص۶.
  12. ↑ «بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  13. ↑ بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار مداحان اهل‌بیت(ع)، سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  14. ↑ بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت عید غدیر(۱۳۹۵/۰۶/۳۰) https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=5487&p=5
  15. ↑ سخنرانی، ۱۹ مهر ۱۳۶۸.
  16. ↑ بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت عید غدیر، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  17. ↑ «آیت‌الله خامنه‌ای: توهین به عایشه و هر یک از نمادهای اهل سنت حرام است»، سایت خبرآنلاین.
  18. ↑ بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری، سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  19. ↑ نگاه کنید به: دغدغه‌های فرهنگی انتشارات صهبا.
  20. ↑ «بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار جمعی از کارگزاران فرهنگی»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  21. ↑ «بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اساتید دانشگاه‌ها ۲۲ مرداد ۱۳۹۱ش»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  22. ↑ نگاه کنید به تقوی، «ریشه‌های بهار عربی و دومینوی فروپاشی رژیم‌های عرب»، ص۴.
  23. ↑ خطبه‌های ۱۵ بهمن ۱۳۸۹، سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  24. ↑ صلح‌میرزائی، فلسطین از منظر حضرت آیت‌الله العظمی سید علی خامنه‌ای، ۱۳۹۷ش، ص۵۹۹.
  25. ↑ صلح‌میرزائی، فلسطین از منظر حضرت آیت‌الله العظمی سید علی خامنه‌ای، ۱۳۹۷ش، ص۴۸۷-۴۹۰.
  26. ↑ صلح‌میرزائی، فلسطین از منظر حضرت آیت‌الله العظمی سید علی خامنه‌ای، ۱۳۹۷ش، ص۴۹۹-۵۰۰.
  27. ↑ یوسفی، نظام اقتصادی مقاومتی، ۱۳۹۵ش، ص۳۲.
  28. ↑ برای نمونه نگاه کنید به اقتصاد-مقاومتی-چیست، باشگاه خبرنگاران جوان.
  29. ↑ «مروری بر نامگذاری سال‌ها توسط رهبر انقلاب از ۱۳۷۸ تا امروز»، خبرگزاری ایمنا؛ بررسی علت نامگذاری سال‌ها در گفت‌وگو با مشاور عالی رهبر انقلاب، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  30. ↑ بیانیه «گام دوم انقلاب» آیت‌الله خامنه‌ای خطاب به ملت ایران، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  31. ↑ «حوزه پیشرو و سرآمد»، وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  32. ↑ «منطق مقاومت | سه. بیشتر بودن هزینه سازش از هزینه مقاومت»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  33. ↑ «دومین پیام تلویزیونی رهبر معظم انقلاب خطاب به ملت ایران در پی تهاجم رژیم صهیونی به ایران»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  34. ↑ بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری، سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  35. ↑ «احکام اعتکاف، حضور در مسجد واحد»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری.
  36. ↑ خامنه‌ای، غناء، ۱۳۹۸ش، ص۲۶۲و ۲۵۵.
  37. ↑ خامنه‌ای، غناء، ۱۳۹۸ش، ص۴۴۴.
  38. ↑ «ثبت پیام رهبر انقلاب به‌عنوان سند در سازمان ملل»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  39. ↑ «بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار مردم سقز»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  40. ↑ «بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار بانوان نخبه در آستانه سالروز میلاد حضرت زهرا(ع)»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  41. ↑ برای نمونه نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳۹، ص۲۰۷ و ۲۱۵؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، دارالعلم، ج۲، ص۳۹۷.
  42. ↑ بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۴۹.
  43. ↑ آرشیو مرکز اسناد، شماره ۱۲۲۶.
  44. ↑ آرشیو مرکز اسناد، شماره ۱۲۲۶.
  45. ↑ بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۷۸.
  46. ↑ بیانات در دیدار با اعضای «گروه اجتماعی» صدای جمهوری اسلامی ایران (29/11/1370)، https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2603
  47. ↑ «جلسه درس خارج فقه»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  48. ↑ «نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  49. ↑ «نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  50. ↑ «نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  51. ↑ بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۶۷.
  52. ↑ خامنه‌ای، طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، ۱۳۹۲ش، بخش اشاره، ص۱۱-۱۵.
  53. ↑ خامنه‌ای، طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، ۱۳۹۲ش، بخش مقدمه، ص۳۷.
  54. ↑ خامنه‌ای، غناء، ۱۳۹۸ش، مقدمه.
  55. ↑ دفتر فرهنگی فخر الائمه، شعاعی از نیر اعظم، انتشارات سروش، ص بیست و یک
  56. ↑ معرفی کتاب آفتاب در مصاف، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  57. ↑ منظومه فکری حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای به چاپ رسید.
  58. ↑ کتاب فلسفه سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای رونمایی شد.
  59. ↑ «کنگره بین المللی اندیشه‌های قرآنی امام خامنه‌ای برگزار شد»، روزنامه کیهان، ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۳ش، ص۳.
  60. ↑ «سروده‌ی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای که یک بیت از آن را در آستانه عملیات وعده صادق در جلسه‌ای خواندند»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  61. ↑ سخنرانی ۲۳ آذر ۱۳۷۳.
  62. ↑ برای نمونه نگاه کنید به:‌ آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۱۲۳۴؛ آرشیو مرکز اسناد، شماره ۶۱۴و۱۲۳۱-۱۲۳۲.
  63. ↑ آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۳۰۴و۳۸۹و۵۷۵.
  64. ↑ آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۵۷۲و۵۷۶.
  65. ↑ آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۶۱۴.
  66. ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۳۷۶-۱۳۸۲ش، ج۱، ص۴۶۸.
  67. ↑ بازرگان، یادداشت‌های روزانه، ۱۳۷۶ش، ۴۲۲-۴۲۳.
  68. ↑ هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۱۵۶۶.
  69. ↑ «نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای»، وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  70. ↑ «نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای»، وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  71. ↑ «روایتی از دیدار دانشجویان با آیت‌الله خامنه‌ای در ایرانشهر/ تحلیل دقیق آیت‌الله خامنه‌ای از اوضاع بین‌المللی در دوران تبعید»، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  72. ↑ بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۶۰۲.
  73. ↑ «اسناد می‌گویند چرا آیت‌الله خامنه‌ای به ایرانشهر تبعید شد؟»، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  74. ↑ ««آقای ایرانشهر»؛ سفرنامه‌ی یک تبعید»، وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  75. ↑ «روایت مستند از ۲۵۸ روز تبعید آیت الله خامنه ای در دوران شاه»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  76. ↑ پا به پای، ج۲، ص۱۹۲.
  77. ↑ سائلی، ص۴۹-۶۲.
  78. ↑ قاسم‌پور، دهه سرنوشت‌ساز، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص۹۲-۹۴.
  79. ↑ هاشمی، انقلاب و...، ص۱۶۹.
  80. ↑ سائلی، ص۱۱۷-۱۱۸.
  81. ↑ خلاصه، جلسه ۱۳۵۸/ ۹/۳.
  82. ↑ هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ص۴۴۹.
  83. ↑ https://lib.eshia.ir/12293/04/1321 دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۱۳۲۱.
  84. ↑ هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ص۱۲۵.
  85. ↑ هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ص۲۱۵-۲۱۸.
  86. ↑ جاسبی، ج۴،ص ۱۴۹.
  87. ↑ جاسبی، ج۴، ص۱۴۶.
  88. ↑ هاشمی رفسنجانی، عبور از بحران، ص۲۶۳.
  89. ↑ خاطرات سید مرتضی، ص۱۶۸.
  90. ↑ جاسبی، ج۴، ص۳۰۰.
  91. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، شماره ۱۵۴۱، ص۱۵، شماره ۱۵۴۳، ص۲.
  92. ↑ امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۱۲، ص۱۱۶.
  93. ↑ فرهنگ و...، ص۳۱۱.
  94. ↑ رضوی، ص۳۸۴.
  95. ↑ هاشمی، انقلاب در...، ص۱۷۶.
  96. ↑ قبادی، «گزارشی از ماجرای ترور ۶ تیر ۱۳۶۰».
  97. ↑ «بازخوانی 24 ترور پس از پیروزی انقلاب اسلامی»، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  98. ↑ «ترور نافرجام آیت الله خامنه‌ای»، تبیان.
  99. ↑ جمهوری، شماره۶۷۸، ص۱۱.
  100. ↑ فارسی، ص۵۴۳-۵۴۴.
  101. ↑ امام خمینی، صحیفه، ج۲۰،ص ۴۶۳ -۴۶۵.
  102. ↑ گفت وگو با...، ص۵۲.
  103. ↑ گفت وگو با، ص۶۸-۶۹.
  104. ↑ جمهوری، شمـ ۲۸۸۶، ص۱۲، شمـ ۲۸۸۹، ص۲-۱۲.
  105. ↑ https://lib.eshia.ir/12293/04/1321 دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۱۳۲۱.
  106. ↑ جمهوری، شماره ۲۴۱۳، ص۱۰.
  107. ↑ جمهوری، شمـ ۱۹۲۱، ص۱۲.
  108. ↑ https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=1179
  109. ↑ دیباچه دانشنامه، سایت دانشنامه جهان اسلام، تاریخ بازدید ۹۵/۹/۸.
  110. ↑ «انتشار سی‌ودومین جلد دانشنامۀ جهان اسلام»، سایت دانشنامه جهان اسلام.
  111. ↑ چگونگی...، ۱۸؛ هاشمی، بازسازی...، ۱۴۹-۱۵۱.
  112. ↑ مرجعیت...، ص۷۰؛ جرعه نوش، ص۲۶۵.
  113. ↑ حدیث، ۱/جم.
  114. ↑ جمهوری، ش۲۹۲۴، ص۳.
  115. ↑ کیهان، شماره۱۳۶۳۱.
  116. ↑ جمهوری، شماره ۲۹۲۹.
  117. ↑ جمهوری، شمـ۲۹۷۲.
  118. ↑ جمهوری، شماره ۲۹۷۹.
  119. ↑ پیام حج، ابتکار امام بود، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  120. ↑ مهمترین وظایف امت اسلام درباره مسائل جهان اسلام، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  121. ↑ «پیام آیت‌الله خامنه‌ای به کنگره عظیم حج»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  122. ↑ پیام آیت‌الله خامنه‌ای به حجاج بیت‌الله الحرام در سال ۱۳۹۸، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  123. ↑ برای نمونه نگاه کنید به: «بیانات در دیدار اعضای مجمع جهانی اهل‌بیت علیهم‌السلام و اتحادیه‌ی رادیو و تلویزیون‌های اسلامی»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  124. ↑ احمدی‌مقدم و دیگران، «تبیین نقش امام خامنه‌ای در هدایت و رهبری جبهه مقاومت»، ص۳۸.
  125. ↑ خطبه‌های نماز عید فطر آیت‌الله خامنه‌ای ۱۳۹۴ش، سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  126. ↑ مجمع جهانی اهل بیت
  127. ↑ https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/07/05/2962399/%D9%85%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3-%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%B5-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF
  128. ↑ .دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای،https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=1190
  129. ↑ «ده‌ها فروند پهپاد و موشک به سمت سرزمین‌های اشغالی شلیک شد»، خبرگزاری ایرنا.
  130. ↑ «رویارویی مستقیم نظامی با اسرائیل چه تاثیری بر زندگی شهروندان عادی ایران می‌گذارد؟»، یورونیوز؛ Motamedi, "‘True Promise’: Why and how did Iran launch a historic attack on Israel?», Al Jazeera Media Network.
  131. ↑ «خطبه‌های نماز عید فطر»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  132. ↑ «پیام در پی شهادت سرلشکر پاسدار محمدرضا زاهدی و همرزمانش»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  133. ↑ دفتر حفظ ونشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای،https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=60426
  134. ↑ نامه‌ای برای تو، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  135. ↑ بازتاب پیام آیت‌الله خامنه‌ای در رسانه‌ها، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای؛ در CNN; در BBC.
  136. ↑ نامه رهبر انقلاب به عموم جوانان غربی، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  137. ↑ «نامه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به دانشجویان حامی مردم فلسطین در دانشگاه‌های ایالات متحده آمریکا»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
  138. ↑ «آشنایی با مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)»، پرتال اهل‌بیت.
  139. ↑ «معرفی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)»، معرفی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
  140. ↑ «اساسنامه نهاد علمی و آموزشی جامعة المصطفی العالمیة»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
  141. ↑ «معرفی مرکز خدمات حوزه‌های علمیه»، سایت مرکز خدمات حوزه‌های علمیه.
  142. ↑ الغریفی، خلیفة الامام الراحل، ص۱۷۵-۲۰۴.
  143. ↑ پیام آیت‌الله خامنه‌ای به اجلاس هزاره رهبران روحانی ادیان.
  144. ↑ گزارش هزاره ادیان.
  145. ↑ «آیت‌الله مکارم شیرازی: تهدیدکننده رهبری و مرجعیت حکم «محارب» دارد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی؛ «پاسخ استفتا از مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی «مدظله العالی» در پی تهدید آمریکا و رژیم صهیونیستی نسبت به مقام معظم رهبری «دامت برکاته»»، دفتر حضرت آیت‌الله العظمی نوری همدانی.
  146. ↑ «واکنش قاطع مراجع تقلید و علما نسبت به گستاخی ترامپ به رهبر انقلاب»، خبرگزاری رسا.
  147. ↑ «حوزه علمیه نجف بر علیه تهدید گستاخانه «ترامپ جنایت‌کار» مبنی بر ترور امام خامنه‌ای واکنش شدید نشان داد»، خبزگزاری دانشجو.

یادداشت

  1. ↑ تفرش شهری است در نواحی مرکزی ایران
  2. ↑ محمدعلی رجایی در سال ۱۳۵۹ش به عنوان نخست‌وزیر در جلسه شورای امنیت سازمان ملل شرکت کرده بود.

منابع

پیوند به بیرون


برگرفته از «https://fa.wikishia.net/w/index.php?title=سید_علی_حسینی_خامنه‌ای&oldid=1444771»