محور مقاومت یا جبهه مقاومت عنوانی است برای اشاره به یک ائتلاف منطقه‌ای، شامل نیروهای دولتی و غیردولتی عمدتاً شیعه که در کشورهای ایران، سوریه (دوران حافظ و بشار اسد)، عراق، لبنان، یمن و فلسطین فعالیت می‌کنند. اهداف محور مقاومت را مبارزه با اشغالگری اسرائیل و دفاع از آزادی فلسطین، مقابله با نفوذ غرب به‌ویژه آمریکا در منطقه غرب آسیا، مبارزه با دولت‌های استبدادی و جلوگیری از اقدامات گروه‌های تکفیری مانند داعش دانسته‌اند. شکل‌گیری محور مقاومت را حاصل توسعه ارزش‌های برآمده از انقلاب اسلامی ایران و در نتیجه حمایت نظام جمهوری اسلامی ایران از جنبش‌های ضداستبدادی و ضداستعماری می‌دانند.
هویت مشترک منطقه‌ای حول ارزش‌ها و هنجارهای مشترک اجتماعی، دینی و فرهنگی و همچنین تأثیرپذیری از گفتمان اسلام سیاسی را از ویژگی‌های اصلی محور مقاومت دانسته‌اند که باعث اتحاد اعضای این محور شده است. از راهبردهای اصلی محور مقاومت، افزایش توان نظامی برای مقابله با تهدید‌هایی است که موجودیت این محور را تهدید می‌کند. تقویت جایگاه شیعیان، محدودکردن توسعه‌طلبی‌های رژیم صهیونیستی و شکل‌گیری نظمی نوین در منطقه غرب آسیا، از دستاوردهای اعضای این محور از جمله سپاه قدس ایران، حماس و جهاد اسلامی در فلسطین، حشدالشعبی عراق، حزب‌الله لبنان و انصارالله یمن دانسته شده است.
نیروهای محور مقاومت برای پوشش فعالیت‌ها و اهداف خود اقدام به تأسیس شبکه‌ها و خبرگزاری‌هایی مانند شبکه المنار، شبکه المیادین، شبکه المسیرة و شبکه الفرات کرده‌اند. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز در پوشش خبریِ اقدامات این محور، برنامه‌های متعددی را تهیه و پخش می‌کند.
جایگاه
محور مقاومت (به انگلیسی Axis of resistance) اتحادی منطقه‌ای، حاصل توسعه گفتمان انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام محسوب می‌شود که به‌گفته پژوهشگران سیاسی، معادلات حاکم بر منطقه غرب آسیا را دچار دگرگونی کرده[۱] و به شکل‌گیری نظم نوینی در این منطقه منجر شده است.[۲] حمایت نظام جمهوری اسلامی ایران از جنبش‌ها و حرکت‌های ضداستعماری و ضداستبدادی، و همچنین حمایت از مسئله بیداری اسلامی را باعث توسعه محور مقاومت، تقویت شیعیان و ارتقای امنیت ایران و منطقه دانسته‌اند.[۳]
پژوهشگران سیاسی آنچه محور مقاومت خوانده می‌شود را تحت‌تأثیر آثار و نتایج هنجاری برآمده از انقلاب اسلامی ایران در جهان خارج می‌دانند که تلاش دارد سلطه قدرت‌های بزرگ را در سیاست بین‌الملل مورد انتقاد قرار دهد.[۴] به گفته آنان، نمادهای انقلاب، مقاومت و هویت در دوران جنگ عراق علیه ایران شکل گرفت و پس از جنگ در فرآیند صدور انقلاب، در جنبش‌های بیداری اسلامی، انعکاس منطقه‌ای و بین‌المللی یافت.[۵]
قدرت‌گیری شیعیان در منطقه غرب آسیا،[۶] احقاق حقوق فلسطینی‌ها، مقابله با برتری‌طلبی برخی قدرت‌های منطقه‌ای، تأمین عزت نظام جمهوری اسلامی ایران،[۷] سقوط برخی از رژیم‌های دیکتاتوری در منطقه،[۸] افول هژمونی آمریکا در منطقه خاورمیانه، به چالش کشیده‌شدن مذاکرات سازش با رژیم صهیونیستی، بیرون راندن اسرائیل از جنوب لبنان، شکست این رژیم در جنگ‌های ۳۳ و ۲۲ روزه، و مقاومت در برابر گروه‌های تکفیری مانند داعش را از نتایج تقویت حضور محور مقاومت در منطقه غرب آسیا دانسته‌اند.[۹]
شکل‌گیری و نام‌گذاری
محور مقاومت یا جبهه مقاومت را یک ائتلاف ژئوپلتیک منطقه‌ای (اتحاد نظامی و سیاسی) می‌دانند که از چند بازیگر دولتی (ایران و سوریه در زمان حکومت حافظ و بشار اسد) و تعدادی بازیگر غیردولتی (حزب‌الله لبنان و حماس و جنبش جهاد اسلامی فلسطین) تشکیل شده است[۱۰] که البته گفته شده رهبری آن با جمهوری اسلامی ایران است.[۱۱] این ائتلاف را حاصل رخدادهای تاریخی‌ای می‌دانند که در اواخر قرن ۲۰ و اوایل قرن ۲۱ میلادی در مواجهه با اقدامات رژیم صهیونیستی در فلسطین و لبنان، گسترش نفوذ داعش در سوریه و عراق، و سلطه ایالات متحده آمریکا بر منطقه خاورمیانه شکل گرفت.[۱۲]
به باور پژوهشگران سیاسی، اعضای محور مقاومت منافع مشترک ملی و ایدئولوژیک دارند و تلاش می‌کنند با سیاست‌های مستقلانه و مقاومت‌محور خود، با نظام سلطه با محوریت آمریکا در منطقه غرب آسیا مقابله کنند[۱۳] و همچنین به مبارزه با رژیم صهیونیستی و دفاع از فلسطین بپردازند.[۱۴] محور مقاومت با وقوع برخی تحولات جدید در منطقه غرب آسیا، ازجمله شکل‌گیری داعش و حمله برخی کشورهای عربی به یمن در سال‌های ابتدایی قرن ۲۱ میلادی، گسترش یافت و بازیگران دیگری چون شبه‌نظامیان شیعه در عراق و انصارالله یمن نیز به محور مقاومت پیوستند.[۱۵]
اصطلاح سیاسیِ محور مقاومت نخستین بار توسط روزنامه لبیایی الزحف الاخضر در مقابل اصطلاح محور شرارت به کار رفت که توسط جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهور وقت آمریکا و جان بولتون، برای اشاره به کشورهای غیرهمسو با سیاست‌های ایالات متحده استفاده شد و در آن کشورهای ایران، سوریه، عراق، لیبی، کوبا و کره شمالی محور شرارت خوانده شدند.[۱۶]
پیش از این نام‌گذاری، آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، اولین بار در مرداد ۱۳۷۲ش در دیدار با سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، از اصطلاح جبهه مقاومت اسلامی سخن گفته و شکل‌گیری آن را نتیجه تجاوزات اسرائیل دانسته بود.[۱۷]
زیرشاخه‌ها
نیروها و جریان‌های تشکیل‌دهنده محور مقاومت در کشورهای مختلفی فعالیت می‌کنند:
- ایران: سپاه قدس و زیر شاخه‌های آن لشکرهای زینبیون و فاطمیون؛
- عراق: حشدالشعبی، سپاه بدر، کتائب حزب‌الله، حزب الدعوة الاسلامیة، مجلس اعلای اسلامی و جریان صدر؛
- سوریه: نیروهای دولتی و دفاع‌الوطنی در زمان حافظ و بشار اسد؛
- یمن: انصارالله؛
- لبنان: حزب‌الله؛
- فلسطین: جهاد اسلامی فلسطین و حماس.[۱۸]
| ردیف | عنوان | تأسیس | بنیانگذار | شخصیت‌های برجسته | رهبر | مذهب | خاستگاه | نشان‌واره | رسانه |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | جنبش امل | ۱۳۵۳ش | امام موسی صدر | مصطفی چمران | نبیه بری | شیعه | لبنان |  |
تلویزیون NBN |
| ۲ | جنبش جهاد اسلامی فلسطین | ۱۳۶۰ش | فتحی شقاقی | رمضان عبدالله حسام ابوهَربید |
زیاد نَخاله | اهل‌سنت | غزه |  |
شبکه فلسطین الیوم |
| ۳ | حزب‌الله لبنان | ۱۳۶۱ش | سید عباس موسوی سید حسن نصرالله |
نعیم قاسم | شیعه | لبنان |  |
شبکه المنار | |
| ۴ | سازمان بدر | ۱۳۶۴ش | عدنان ابراهیم ابومهدی المهندس |
هادی العامری | شیعه | عراق |  |
شبکه الغدیر | |
| ۵ | حَماس (حركة المقاومة الاسلامية) |
۱۳۶۶ش | شیخ احمد یاسین | عبدالعزیز رنتیسی اسماعیل هنیه یحیی سنوار |
کمیته موقت حماس | اهل‌سنت | فلسطین |  |
|
| ۶ | سپاه قدس | ۱۳۶۹ش | سید علی خامنه‌ای | احمد وحیدی قاسم سلیمانی |
اسماعیل قاآنی | شیعه | ایران |  |
|
| ۷ | انصارالله یمن | ۱۳۶۹ش | حسین الحوثی | بدرالدین الحوثی | عبدالملک الحوثی | زیدیه | یمن |  |
شبکه المسیره |
| ۸ | کتائب حزب‌الله عراق | ۱۳۸۲ش | ابومهدی المهندس | ابوحسین حمیداوی ابوباقر الساعدی ارکان العلاوی |
احمد محسن فرح الحمیداوی | شیعه | عراق |  |
شبکه الاتجاه |
| ۹ | کتائب سیدالشهداء عراق | ۱۳۸۲ش | ابومصطفی خزعلی حاج ابوسیف |
ابوآلاء الولائی | شیعه | عراق |  |
||
| ۱۰ | عصائب اهل الحق | ۱۳۸۳ش | قیس الخزعلی | عبدالهادی الدراجی محمد البهادلی |
قیس الخزعلی | شیعه | عراق |  |
شبکه العهد |
| ۱۱ | مقاومت اسلامی نجباء | ۱۳۸۳ش | اکرم الکعبی | ابوعیسی اقلیم مشتاق کاظم الحواری |
اکرم الکعبی | شیعه | عراق |  |
|
| ۱۲ | لشکر زینبیون | ۱۳۹۲ش | گروهی از شیعیان پاکستانی | زینت‌علی جعفری عقید مالک مطهر حسین |
شیعه | پاکستان |  |
||
| ۱۳ | لشکر فاطمیون | ۱۳۹۲ش | تعدادی از رزمندگان افغانستانی | علیرضا توسلی سید محمدحسن حسینی سید احمد سادات |
شیعه | افغانستان |  |
||
| ۱۴ | حشد شعبی | ۱۳۹۳ش | هادی عامری ابومهدی المهندس |
فالح فیاض | شیعه | عراق |  |
راهبردها و ویژگی‌ها
اعضای محور مقاومت حول چند راهبرد و ویژگی اتفاق‌نظر دارند که باعث اتحاد آنها شده است. هویت منطقه‌ای مشترک و تأثیرپذیری از گفتمان اسلام سیاسی را از ویژگی‌های اعضای این محور دانسته‌اند. همچنین گفته شده که اعضای این محور با تقویت توان نظامی خود به‌دنبال دست‌یابی به اهدافشان هستند.
هویت منطقه‌ای
ارزش‌ها و هنجارهای مشترک اجتماعی، دینی و فرهنگی از عواملی است که به‌گفته پژوهشگران سیاسی، باعث شکل‌گیری هویت مشترکی بین اعضای محور مقاومت شده است و با وجود فاصله جغرافیایی و فقدان مرز مشترک، آنها را حول یک هویت منطقه‌ای منسجم کرده است.[۱۹] منطقه‌گرایی را نوعی هویت جدید دانسته‌اند که در میانه ملی‌گرایی و جهان‌گرایی ظهور کرده و در پی برجسته کردن ارزش‌ها و هنجارهای مشترک اجتماعی و فرهنگی بازیگران منطقه‌ای است.[۲۰]
بر اساس نظریه منطقه‌گرایی، اعضای محور مقاومت با استناد به آموزه‌های دینی همچون قاعده نفی سبیل و ظلم‌ستیزی و اتکا به شعارهایی مانند وحدت جهان اسلام و استکبارستیزی، در پی دست‌یابی به اهداف خود هستند.[۲۱] همچنین گفته شده شکل‌گیری این هویت منطقه‌ای تحت‌تأثیر مؤلفه‌هایی چون فرهنگ شهادت‌طلبی[۲۲] حمایت از مظلومان، عدالت‌طلبی، استقلال‌خواهی، حمایت از جنبش‌های آزادی‌بخش، مهدویت، آموزه انتظار و مردم‌سالاری دینی است که در فرآیند انقلاب اسلامی ایران شکل گرفت.[۲۳]
بعضی از پژوهشگران شکل‌گیری این هویت منطقه‌ای را در تقابل با هویت و ائتلاف دیگری در منطقه غرب آسیا می‌دانند که توسط برخی از کشورهای عربی شکل گرفته و به دنبال سازش با اسرائیل و کاهش نفوذ ایران است.[۲۴]
تأثیرپذیری از گفتمان اسلام سیاسی
گفتمان اسلام سیاسی[یادداشت ۱] را عمده‌ترین گفتمان اثرگذار بر تحولات چند دهه اخیر منطقه غرب آسیا دانسته‌اند که کاربست فرقه‌ای آن در قالب جنبش‌های سَلَفی و تکفیری دوره‌ای پر از آشوب و خشونت و اختلافات مذهبی در این منطقه ایجاد کرده است.[۲۵] در مقابلِ جنبش‌های سلفی، از ظهور گفتمان جدیدی به نام گفتمان مقاومت شیعی سخن گفته شده که با پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل حکومت شیعی در ایران شکل گرفت و با پیوستن گروه‌هایی مانند حزب‌الله، گروه‌های شیعه در عراق، انصارالله یمن و همچنین همسویی گروه‌های سنی‌مذهب مانند حماس و جهاد اسلامی فلسطین، با این گفتمان، تحولات منطقه شکل جدیدی به خود گرفت.[۲۶]
افزایش قدرت نظامی جهت ایجاد توازن قدرت
افزایش قدرت نظامی کشورهای عضو محور مقاومت و تجهیز نظامی گروه‌های وابسته به آن، به‌دلیل وجود تهدیدهای پیش‌ِروی محور و کاهش آسیب‌پذیری آن در مقابل قدرت‌های رقیب در منطقه، از راهبردهای اصلی این محور محسوب شده است.[۲۷] به گفته پژوهشگران حوزه امنیت بین‌الملل، افزایش قدرت نظامی اعضای محور مقاومت و همگرایی آنان با برخی از کشورهای قدرتمند، باعث شده هزینه‌های انجام اقدام نظامی علیه اعضای محور مقاومت برای قدرت‌های رقیب افزایش پیدا کند و مانع از انجام اقدام آنها شود یا در صورت اقدام، متحمل خسارات زیادی شوند.[۲۸]
اقدامات و دستاوردها
محور مقاومت از ابتدای تشکیل، اقدامات و دستاوردهایی داشته که آن را به یک بازیگر مهم منطقه‌ای و تا حدودی بین‌اللملی تبدیل کرده است.[۲۹] ازجمله این اقدامات این محور می‌توان به مبارزات گروه‌های فلسطینی و حزب‌الله لبنان در مقابل اقدامات اشغال‌گرایانه اسرائیل، مبارزه کشورهای ایران، عراق و سوریه و گروه‌های مقاومت در مقابل گسترش نفوذ داعش در عراق و سوریه و در نهایت، مقابله با تهاجم کشورهای عربی به یمن، توسط انصارالله یمن اشاره کرد.
تقویت جایگاه شیعیان در منطقه غرب آسیا
تأثیرپذیری بالای گفتمان مقاومت از آموزه‌های شیعی، از عوامل تقویت جایگاه شیعیان در منطقه غرب آسیا تلقی شده است.[۳۰] به گفته پژوهشگران، قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در تقویت و نفوذ قدرت شیعیان در کشورهایی چون عراق[۳۱] و یمن[۳۲] و برخی از بخش‌های لبنان مؤثر بوده است.[۳۳] همچنین به باور برخی از پژوهشگران سیاسی، افزایش موقعیت سیاسی‌اجتماعی شیعیان در یک رابطهٔ متقابل، باعث تقویت محور مقاومت نیز شده است؛ به‌ویژه در عراق پس از سقوط صدام، شیعیان خارج شده از ذیل محدودیت‌های حزب بعث، توانستند حضور پررنگی در مناسبات سیاسی-اجتماعی عراق داشته باشند.[۳۴]
مقابله با اشغالگری اسرائیل
به باور پژوهشگران سیاسی، هویت اشغال‌گرایانه اسرائیل و عدم پایبندی آن به مرزهای تعیین‌شده در سال ۱۹۴۸م موجب شد فلسطینیان به مبارزه علیه اسرائیل متمایل شود و تشکل‌هایی ازجمله جنبش جهاد اسلامی فلسطین و جنبش حماس شکل گرفت.[۳۵] این دو جنبش که با هدف آزادسازی سرزمین‌های اشغال شده فلسطین تشکیل شد،[۳۶] درگیری‌های متعددی با رژیم صهیونیستی داشته‌اند[۳۷] که از مهم‌ترین آنها می‌توان به انتفاضه‌های اول و دوم فلسطین،[۳۸] جنگ ۲۲ روزه غزه[۳۹] و عملیات طوفان‌الاقصی اشاره کرد.[۴۰]
مقابله با اقدامات رژیم صهیونیستی منحصر به گروه‌های فلسطینی نبود و حزب‌الله لبنان نیز توانست در سال ۲۰۰۰م به تسلط نظامی ۱۸ ساله اسرائیل بر مناطقی از جنوب لبنان پایان دهد.[۴۱] تقابل میان حزب‌الله لبنان و اسرائیل در جنگ ۳۳ روزه نیز ادامه پیدا کرد که از اواخر تیر سال ۱۳۸۵ش تا اواخر مرداد همان سال در جریان بود.[۴۲] حزب‌الله پس از عملیات طوفان الاقصی نیز برای حمایت از مردم غزه وارد جنگ با اسرائیل شد که تبادل آتش سنگینی میان دو طرف شکل گرفت.[۴۳] در این درگیری‌ها سید حسن نصرالله سومین دبیرکل حزب‌الله و تعدادی از فرماندهان آن به شهادت رسیدند.[۴۴]
اشغال بخش‌هایی از کشور سوریه، موسوم به بلندی‌های جولان، توسط رژیم صهیونیستی در زمان جنگ‌های شش‌روزه اسرائیل و کشورهای عربی در سال ۱۳۴۶ش (۵ ژوئن ۱۹۶۷م)، عامل ایجاد روابط خصمانه میان سوریه و اسرائیل شده است.[۴۵] گفته شده روابط سوریه و اسرائیل پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به‌ویژه با شروع ریاست‌جمهوری حافظ اسد و پسرش بشار در سوریه، خصمانه‌تر شد و به شکل‌گیری اتحادی نزدیک‌تر میان ایران، سوریه انجامید.[۴۶] به باور پژوهشگران از مهم‌ترین عوامل تقویت اتحاد ایران و سوریه، دیدگاه‌های مشترک دو کشور در مقابله با اسرائیل و همچنین حمایت از حزب‌الله لبنان است.[۴۷]
مقابله با گروه‌های تکفیری در عراق و سوریه
تصرف بخش‌های قابل‌توجهی از کشورهای سوریه و عراق توسط گروه سَلَفی داعش و دیگر گروه‌های تکفیری باعث شد محور مقاومت بار دیگر به اتحادی برای مبارزه با تهدیدات نظامی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعیِ کشورهای مرتبط تبدیل شود.[۴۸] از همین رو دولت جمهوری اسلامی ایران با حضور نظامی و مستشاری در عراق و سوریه، تلاش خود برای جلوگیری از پیشروی داعش را آغاز کرد.[۴۹] حفاظت از اماکن مقدس در عراق و سوریه ازجمله حرم حضرت زینب(س)، از دیگر اهداف حضور ایران دانسته شده است.[۵۰]
دفاع انصارالله یمن در برابر تهاجم کشورهای عربی به یمن
جنبش انصارالله (تأسیس در سال ۱۹۹۰م[۵۱]) از جنبش‌های سیاسی‌اعتقادی یمن است[۵۲] که گفته شده متأثر از امام خمینی و انقلاب ایران است.[۵۳] این جنبش در سال ۲۰۱۱م و در جریان جنبش‌های بیداری اسلامی علیه دولت یمن قیام کرد و توانست بخش‌هایی از یمن را به تصرف خود درآورد. این اقدام باعث استعفای منصور هادی رئیس‌جمهور وقت یمن و رفتن او به عدن و تشکیل دولت موقت شد.[۵۴] در پی این اقدام منصور هادی، برخی کشورهای عربی علیه انصارالله حمله نظامی گسترده‌ای را شروع کردند تا قدرت را از انصارالله باز پس گیرند؛[۵۵] ولی در نهایت با مقاومت چندساله انصارالله، این حمله ناکام ماند.[۵۶]
تقویت روحیه آمریکاستیزی در منطقه غرب آسیا
برجسته‌شدن روحیه آمریکاستیزی و کاهش نفوذ آمریکا را از دستاوردهای جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا دانسته‌اند.[۵۷] به گفته پژوهشگران، ایالات متحده آمریکا پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱م، به‌دنبال حضور خود به‌عنوان یک قدرت برتر در منطقه غرب آسیا بود تا ضمن تضمین امنیت اسرائیل، به تأمین منافع خود نیز بپردازد.[۵۸] به همین دلیل به اقداماتی دست زد که نتیجه آن شکل‌گیری گروه‌های تکفیری شد و به اختلافات مذهبی دامن زد و در نهایت به بی‌ثبات‌سازی کشورهای منطقه منجر شد.[۵۹] در مقابلِ این اقدامات، جبهه مقاومت با تقویت سیاست استکبارستیزی و پی‌ریزی اقداماتی چون نبرد با گروه‌های تکفیری و مبارزه با اسرائیل و تحمیل هزینه‌های اقتصادی بر آمریکا، توانسته ضمن خنثی‌سازی برنامه‌های آمریکا، به تقویت احساسات ضدآمریکایی در منطقه بپردازد.[۶۰]
فعالیت‌های رسانه‌ای
نیروهای محور مقاومت اقدام به تأسیس شبکه‌ها و خبرگزاری‌هایی برای پوشش رسانه‌ای فعالیت‌های خود کرده‌اند. از جملهٔ این شبکه‌ها می‌توان به شبکه المنار (وابسته به حزب‌الله لبنان)،[۶۱] شبکه المیادین (شبکه خبری مستقر در بیروت)،[۶۲] شبکه المسیرة (متعلق به انصارالله یمن)،[۶۳] شبکه الفرات (شبکه مجلس اعلای اسلامی عراق)،[۶۴] شبکه الغدیر (رسانه تلویزیونی و ماهواره‌ای سازمان بدر عراق)،[۶۵] شبکه الاتجاه (مرکز رسانه‌ای کتائب حزب‌الله عراق)[۶۶] و شبکه العهد (مرکز رسانه‌ای گروه عصائب اهل الحق عراق)[۶۷] اشاره کرد.
صدای و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز علاوه‌بر دیگر رسانه‌های محور مقاومت، پوشش گسترده‌ای، چه در بخش‌های خبری و چه در برنامه‌های گفت‌وگومحور بر فعالیت‌های جبهه مقاومت، به‌ویژه پس از عملیات طوفان‌الاقصی داشته است.[۶۸] از جملهٔ این برنامه‌ها می‌توان به برنامه «به افق فلسطین» اشاره کرد.[۶۹] شبکه العالم، پرس‌تی‌وی و شبکه خبر، از زیرمجموعه‌های صدا و سیمای جمهوری اسلامی، ایران نقش پررنگی در پوشش فعالیت‌های محور مقاومت داشته‌اند.[۷۰]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ خواجه سروی و سوری، «جمهوری اسلامی ایران، محور مقاومت و شکل‌دهی به نظم منطقه‌ای غرب آسیا»، ص۴۱؛ قاسمی، «ژئوپلیتیک محور مقاومت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بر اساس گفتمان انقلاب اسلامی»، ص ۲۸، شیرودی و همکاران، «گفتمان مقاومت و تأثیر آن بر نظم امنیتی غرب آسیا...»، ص۲۲۶-۲۲۷.
- ↑ ساداتی‌نژاد، «بازتاب‌های حضور جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا»، ص۹۴.
- ↑ قاسمی، ژئوپلیتیک محور مقاومت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بر اساس گفتمان انقلاب اسلامی»، ص ۲۹.
- ↑ ساداتی‌نژاد، «بازتاب‌های حضور جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا»، ص۹۴؛ پوستین‌چی و متقی، «زبان سیاسی مقاومت اسلامی در سیاست بین‌الملل»، ص۱۲۴-۱۲۵.
- ↑ پوستین‌چی و متقی، «زبان سیاسی مقاومت اسلامی درسیاست بین‌الملل»، ص۱۲۴-۱۲۵.
- ↑ عباسی و محمودزاده، «تحلیلی بر حمایت ایدئولوژیک ایران از محور مقاومت در غرب آسیا»، ص۱۱۷.
- ↑ عرب عامری و امامی، «عزت‌طلبی به مثابه سیاست خارجی چارچوبی برای تحلیل سیاست خارجی ایران و محور مقاومت»، ص۱۰۴-۱۰۵؛ باقری و همکاران، «تبیین منافع ایدئولوژیک جمهوری اسلامی ایران در اتحاد موسوم به محور مقاومت»، ص۱۱-۱۷.
- ↑ قاسمی، ژئوپلیتیک محور مقاومت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بر اساس گفتمان انقلاب اسلامی»، ص ۲۹.
- ↑ محمودی رجا و همکاران،«بررسی محور مقاومت و آینده نظام سلطه با استفاده از نظریه نظام جهانی»، ص۷-۸ و ۲۳-۲۵.
- ↑ رضاخواه، «بیداری اسلامی و آینده محور مقاومت»، ص۳۲.
- ↑ جعفری‌فر و احرامی، «تأثیرات منطقه‌ای دخالت حزب‌الله و اسرائیل در بحران سوریه»، ص۷۸.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی»، مندرج در سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه‌ای؛ بصیری، «واکاوی تهدیدات امنیتی داعش بر محور مقاومت و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، ص۷ و ۱۱ و ۱۳-۱۴ و ۲۰؛ کریمی، «نقش ج.ا.ایران در هویت‌بخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت»، ص۱۲-۱۳.
- ↑ رضاخواه، «بیداری اسلامی و آینده محور مقاومت»، ص۳۲؛ هاشم‌پور و همکاران، «هویت‌بخشی انقلاب اسلامی ایران به محور مقاومت اسلامی»، ص۳۳؛ سلیمی و شریعتی، «منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، تداوم یا انقطاع حمایت از نظام کنونی سوریه»، ص ۷۷.
- ↑ کریمی، «نقش ج.ا.ایران در هویت‌بخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت»، ص۳ و ۵.
- ↑ باقری، «تبین منافع ایدئولوژیک جمهوری اسلامی ایران در اتحاد موسوم به محور مقاومت» ص۸؛ مرادی و شهرام‌نیا، «بحران سوریه و امنیت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران»، ص۱۲۹-۱۳۰.
- ↑ کریمی، «نقش ج.ا.ایران در هویت‌بخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت»، ص۲.
- ↑ خامنه‌ای، «دیدار دبیرکل جنبش حزب‌الله لبنان با رهبر انقلاب»، مندرج در سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه‌ای.
- ↑ عیوضی و نوازنی، «محور مقاومت به‌مثابه هویت منطقه‌ای»، ص۱۳.
- ↑ عیوضی و نوازنی، «محور مقاومت به‌مثابه هویت منطقه‌ای»، ص۶-۷.
- ↑ عیوضی و نوازنی، «محور مقاومت به‌مثابه هویت منطقه‌ای»، ص۸-۹.
- ↑ کریمی، «نقش ج.ا.ایران در هویت‌بخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت»، ص۷.
- ↑ قاسمی، «ارزیابی فرهنگ شهادت‌طلبی انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام و عرصه بین‌الملل»، ص۱۰۶.
- ↑ هاشم‌پور و حقیقی، «رابطه انقلاب اسلامی ایران و محور مقاومت در هویت‌بخشی به حوثی‌های یمن»، ص۲۲۱؛ کریمی، «نقش ج.ا.ا در هویت‌بخشی به مجموعه امنیت محور مقاومت»، ص۷-۹.
- ↑ ساداتی‌نژاد، «بازتاب‌های حضور جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا»، ص۹۶-۹۷.
- ↑ شیرودی و همکاران، «گفتمان مقاومت (شیعی) و تأثیر آن بر نظم امنیتی هژمونیک غرب آسیا در مواجهه با گفتمان‌های سلفی و اخوانی»، ص۲۳۶-۲۳۷.
- ↑ شیرودی و همکاران، «گفتمان مقاومت (شیعی) و تأثیر آن بر نظم امنیتی هژمونیک غرب آسیا در مواجهه با گفتمان‌های سلفی و اخوانی»، ص۲۳۶-۲۳۷.
- ↑ باقری و همکاران، «تأثیر محور مقاومت بر عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران»، ص۷۶-۸۴.
- ↑ باقری و همکاران، «تأثیر محور مقاومت بر عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران»، ص۸۶-۸۷.
- ↑ ساداتی‌نژاد، «بازتاب‌های حضور جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا»، ص۸۹.
- ↑ شیرودی و همکاران، «گفتمان مقاومت (شیعی) و تأثیر آن بر نظم امنیتی هژمونیک غرب آسیا در مواجهه با گفتمان‌های سلفی و اخوانی»، ص۲۱۹.
- ↑ درج و هدایتی، «تأثیر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در تقویت قدرت شیعیان در ساختار سیاسی عراق (۲۰۰۳-۲۰۲۰)، ص۸۲.
- ↑ هاشم‌پور و حقیقی، «رابطه انقلاب اسلامی ایران و محور مقاومت در هویت‌بخشی به حوثی‌های یمن»، ص۲۳۰-۲۳۸.
- ↑ شیرودی و همکاران، «گفتمان مقاومت (شیعی) و تأثیر آن بر نظم امنیتی هژمونیک غرب آسیا در مواجهه با گفتمان‌های سلفی و اخوانی»، ص۲۲۹-۲۳۱.
- ↑ قاسمی، ظرفیت‌سنجی شیعیان عراق و تأثیر آن بر محور مقاومت»، ص۱۸۵-۱۸۷.
- ↑ کریمی، «نقش ج.ا.ایران در هویت‌بخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت»، ص۱۲.
- ↑ «نبذة عن حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین»، وبگاه شبکه خبری الجزیره؛ مالکی، «حماس، جنبش»، ص۷۹.
- ↑ «حدث الساعة.. معلومات تهمک معرفتها عن الجهاد الإسلامی التی أنجبت أسری عملیة جلبوع»، وبگاه شبکه خبری الجزیره؛ فایضی، «مقایسه دو میثاق‌نامه حماس»، اندیشکده راهبردی تبیین.
- ↑ الشریف، «حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین»، وبگاه مرکز مطالعات فلسطین؛ «نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة»، وبگاه عربی پست.
- ↑ کریمی، «نقش ج.ا.ایران در هویت‌بخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت»، ص۱۲.
- ↑ «دهمین روز از عملیات طوفان الاقصیٰ»، شبکه العالم؛ «ما هی حرکة "الجهاد الإسلامی" التی تتهمها إسرائیل بقصف المستشفی المعمدانی فی غزة؟»، وبگاه فرانس۲۴.
- ↑ مبینی و قاسمی، «دستاوردهای مقاومت اسلامی لبنان در منظومه فکری سید حسن نصرالله و تأثیر آن بر امنیت محور مقاومت»، ص۲۸.
- ↑ کریمی، «نقش ج.ا.ایران در هویت‌بخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت»، ص۱۲.
- ↑ «لحظه به لحظه با دومین روز از عملیات طوفان الاقصیٰ»، شبکه العالم؛ «۱۰۳۸ عملیات حزب الله علیه صهیونیست‌ها طی ۱۳۳ روز جنگ»، شبکه العالم.
- ↑ «شهادة الأمين العام لحزب الله سماحة السيد حسن نصرالله»، سایت المنار.
- ↑ کریمی، «نقش ج.ا.ایران در هویت‌بخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت»، ص۱۲.
- ↑ کریمی، «نقش ج.ا.ایران در هویت‌بخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت»، ص۱۲.
- ↑ روستایی، «تحلیلی بر حمایت ایران از محور مقاومت در بحران سوریه با تأکید بر رویکرد آرمان‌گرایی و واقع‌گرایی»، ص۷۹.
- ↑ بصیری، «واکاوی تهدیدات امنیتی داعش بر محور مقاومت و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، ص۲۱-۲۲.
- ↑ بصیری، «واکاوی تهدیدات امنیتی داعش بر محور مقاومت و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، ص۲۱-۲۲.
- ↑ بصیری، «واکاوی تهدیدات امنیتی داعش بر محور مقاومت و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، ص۲۱-۲۲.
- ↑ «محمد یحیی عزان، «تنظیم شباب المؤمن بالیمن»، مندرج در سایت شبکه خبری الجزیره.
- ↑ سید کامل، «الوجود الحوثی فی الیمن: دراسة فی الجغرافیا السیاسیه»، ص۱۹.
- ↑ «دوافع مساندة ایران للحوثیین فی الیمن»، وبگاه المنتدی العربی لتحلیل السیاسات الایرانیه.
- ↑ سید کامل، «الوجود الحوثی فی الیمن: دراسة فی الجغرافیا السیاسیه»، ص۲۷؛ محمد، «الظاهرة الحوثیه و التحول الفکری من الزیدیه الی التشیع»، ص۷۵.
- ↑ سید کامل، «الوجود الحوثی فی الیمن: دراسه فی الجغرافیا السیاسیه»، ص۳۱.
- ↑ «حقائق لا تعرفها عن عبدالملک الحوثی»، مندرج در سایت مجله واسع صدرک؛ ساداتی‌نژاد، «بازتاب‌های حضور جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا»، ص۱۰۴-۱۰۵.
- ↑ ساداتی‌نژاد، «بازتاب‌های حضور جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا»، ص۹۷-۹۹.
- ↑ پارسای و مطهرنیا، «اثرگذاری محور ایران، سوریه و حزب‌الله بر منافع آمریکا در خاورمیانه»، ص۱۱۵-۱۱۹.
- ↑ ساداتی‌نژاد، «بازتاب‌های حضور جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا»، ص۹۷-۹۹.
- ↑ پارسای و مطهرنیا، «اثرگذاری محور ایران، سوریه و حزب‌الله بر منافع آمریکا در خاورمیانه»، ص۱۲۳-۱۳۱؛ ساداتی‌نژاد، «بازتاب‌های حضور جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا»، ص۹۷-۹۹.
- ↑ «قناة المنار»، سایت الجزیره؛ عمر الفاروق، الدعاية الشيعية، ۲۰۱۷م، ص۷۰-۷۱.
- ↑ حکیم و محمدپور، «بررسی مقایسه‌ای پوشش خبری بحران سوریه در سایت‌های شبکه خبری الجزیره و المیادین»، ص۵۷؛ «جایگاه شبکه المیادین و نگاه بازیگران عربی به آن»، خبرگزاری ایرنا.
- ↑ مصادر النهار العربی: الانباء عن اغلاق مکاتب القناتین الحوثیین فی لبنان غیر صحیحه»، وبگاه روزنامه النهار العربی؛ رزق، «قناة المسیره: سبع سنوات من العطاء و المواجهة المستمره»، وبگاه یمنی پرس.
- ↑ «معرفی برخی از شبکه‌های ماهواره‌ای شیعه»، خبرگزاری ایکنا.
- ↑ محمد ابراهیم، «محدث تردد قناة الغدير الفضائية الجديد 2024 نايل سات»، سایت مقالاتک.
- ↑ حمدی ملک؛ کریسپین اسمیت، لمحة عامة عن "قناة الإتجاه الفضائية، سایت انستیتو واشنگتن.
- ↑ حمدی مالک، «لمحة عامة عن قناة العهد الفضائية»، سایت انستیتو واشنگتن.
- ↑ «اتحاد جبهه رسانه‌ای مقاومت»، مندرج در روزنامه جام جم.
- ↑ «روایت ۲۴ ساعت با به افق فلسطین»، مندرج در سایت فارس نیوز.
- ↑ «اتحاد جبهه رسانه‌ای مقاومت»، مندرج در روزنامه جام جم.
یادداشت
- ↑ جریان‌ها و جنبش‌های فکری در جهان اسلام که دغدغه ایجاد حکومت اسلامی را دارند و اصول بنیادین خود را در چارچوب شریعت اسلامی صورت‌بندی می‌کنند. (حسینی‌زاده، اسلام سیاسی در ایران، ۱۳۸۶ش، ص۱۷)
منابع
- «محمد یحیی عزان.. تنظیم شباب المؤمن بالیمن»، وبگاه شبکه خبری الجزیره، تاریخ درج مطلب: ۲۱ فروردین ۱۳۸۶ش، تاریخ بازدید: ۲۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة»، وبگاه عربی پست، تاریخ درج مطلب: ۱۷ مرداد ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۹ آبان ۱۴۰۲ش.
- «لحظه به لحظه با دومین روز از عملیات طوفان الاقصیٰ»»، شبکه العالم، تاریخ درج مطلب: ۱۶ مهر ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۲۴ مهر ۱۴۰۲ش.
- «لحظه به لحظه با دومین روز از عملیات طوفان الاقصیٰ»، شبکه العالم، تاریخ درج مطلب: ۱۶ مهر ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۲۴ مهر ۱۴۰۲ش.
- «دهمین روز از عملیات "طوفان الاقصیٰ"»، شبکه العالم، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مهر ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۲۴ مهر ۱۴۰۲ش.
- «۱۰۳۸ عملیات حزب الله علیه صهیونیست‌ها طی ۱۳۳ روز جنگ»، شبکه العالم، تاریخ درج مطلب: ۲۷ بهمن ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۸ مهر ۱۴۰۳ش.
- «روایت ۲۴ ساعت با به افق فلسطین«، مندرج در سایت فارس نیوز، تاریخ درج ۱۶ مهرماه ۱۴۰۳ش، تاریخ بازدید ۲۵ مهرماه ۱۴۰۳ش.
- «معرفی برخی از شبکه‌های ماهواره‌ای شیعه»، خبرگزاری ایکنا، تاریخ انتشار خبر: ۱۱ ارديبهشت ۱۳۸۹ش.
- «اتحاد جبهه رسانه‌ای مقاومت»، مندرج در روزنامه جام جم، تاریخ درج ۲۰ آبان ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید ۲۵ مهرماه ۱۴۰۳ش.
- «حقائق لا تعرفها عن عبدالملک الحوثی»، وبگاه مجله واسع صدرک، تاریخ درج مطلب: ۱۱ تیر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۵ دی ۱۴۰۲ش.
- «نبذة عن حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین»، وبگاه شبکه خبری الجزیره، تاریخ درج مطلب: ۲۵ تیر ۱۳۸۴ش، تاریخ بازدید: ۹ آبان ۱۴۰۲ش.
- «حدث الساعة.. معلومات تهمک معرفتها عن الجهاد الإسلامی التی أنجبت أسری عملیة جلبوع»، وبگاه شبکه خبری الجزیره، تاریخ درج مطلب: ۱۷ شهریور ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۹ آبان ۱۴۰۲ش.
- «قناة المنار»، سایت الجزیره، تاریخ درج مطلب: ۱۷ ژوئن ۲۰۰۶، تاریخ بازدید: ۸ مهر ۱۴۰۳ش.
- «شهادة الأمين العام لحزب الله سماحة السيد حسن نصرالله، سایت المنار، تاریخ درج مطلب: ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۴م، تاریخ بازدید: ۷ مهر ۱۴۰۳ش.
- مصادر النهار العربی: الانباء عن اغلاق مکاتب القناتین الحوثیین فی لبنان غیر صحیحه»، وبگاه روزنامه النهار العربی، تاریخ درج مطلب: ۱۳ فروردین ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۷ اسفند ۱۴۰۲ش.
- «ما هی حرکة "الجهاد الإسلامی" التی تتهمها إسرائیل بقصف المستشفی المعمدانی فی غزة؟»، وبگاه فرانس۲۴.
- «جایگاه شبکه المیادین و نگاه بازیگران عربی به آن»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار: ۲۵ آبان ۱۳۹۴ش.
- «جان بولتون: لیبی، سوریه و کوبا نیز باید در فهرست محور شرارت قرار گیرند»، در خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۰ مهر ۱۳۸۲، تاریخ بازدید: ۱۶ دی ۱۳۹۸ش.
- «سید حسن نصرالله: ارتش اسرائیل یک ارتش هالیوودی ناتوان است/ آیت‌الله خامنه‌ای حسین زمان است»، در سایت خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱۹ شهریور ۱۳۹۸، تاریخ بازدید: ۲۳ دی ۱۳۹۸ش.
- الشریف، ماهر، «حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین»، وبگاه مرکز مطالعات فلسطین، تاریخ درج مطلب: ۲۹ آبان ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۳ آبان ۱۴۰۲ش.
- باقری، محسن و علی امیدی و عنایت‌الله یزدانی، «تبیین منافع ایدئولوژیک جمهوری اسلامی ایران در اتحاد موسوم به محور مقاومت»، فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، سال ۱۴، شماره ۳، ۱۴۰۲ش.
- باقری، محسن و علی امیدی و عنایت‌الله یزدانی، «تأثیر محور مقاومت بر عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران»، در فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره ۳۸، ۱۴۰۰ش.
- بصیری، محمدعلی و دیگران، «واکاوی تهدیدات امنیتی داعش بر محور مقاومت و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، در مجله مطالعات انقلاب اسلامی، ش۴۸، بهار ۱۳۹۶ش.
- پارسای، رضا و مهدی مطهرنیا، «اثرگذاری محور ایران، سوریه و حزب‌الله بر منافع آمریکا در خاورمیانه»، در فصلنامه سیاست دفاعی، شماره ۸۶، ۱۳۹۸ش.
- پوستین‌چی، زهره و ابراهیم متقی، «زبان سیاسی مقاومت اسلامی در سیاست بین‌الملل»، در فصلنامه پژوهش‌های بین‌الملل، شماره ۱، ۱۳۹۰ش.
- جعفری‌فر، احسان و سجاد احرامی، «تأثیرات منطقه‌ای دخالت حزب‌الله و اسرائیل در بحران سوریه»، در فصلنامه مطالعات آسیای جنوب غربی، شماره ۴، ۱۳۹۷ش.
- حسینی‌زاده، محمدعلی، اسلام سیاسی در ایران، قم، انتشارات دانشگاه مفید، ۱۳۸۶ش.
- حکیم، محمدباقر؛ محمدپور، سارا، «بررسی مقایسه‌ای پوشش خبری بحران سوریه در سایت‌های شبکه خبری الجزیره و المیادین»، پژوهش‌های جامعه‌شناختی، پاییز ۱۳۹۴، سال نهم - شماره ۳.
- حمدی ملک، «لمحة عامة عن قناة العهد الفضائية»، سایت انستیتو واشنگتن، تاریخ انتشار مطلب: ۹ فوریه ۲۰۲۲م.
- حمدی ملک، کریسپین اسمیت، لمحة عامة عن "قناة الإتجاه الفضائية، سایت انستیتو واشنگتن، تاریخ درج مطلب: ١ اوت ٢٠٢١م.
- خامنه‌ای، سید علی، «دیدار دبیر کل جنبش حزب‌الله لبنان با رهبر انقلاب»، در سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۲۱ مرداد ۱۳۷۲، تاریخ بازدید: ۱۷ دی ۱۳۹۸ش.
- خامنه‌ای، سید علی، «بیانات در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی»، در سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۲۶ شهریور ۱۳۹۶، تاریخ بازدید: ۱۷ دی ۱۳۹۸ش.
- خسروشاهین، هادی، «بازدارندگی محور مقاومت/ متحدان منطقه‌ای امریکا وارد جنگ منطقه‌ای با ایران می‌شوند؟»، در سایت روزنامه سازندگی، تاریخ درج مطلب: ۵ دی ۱۳۹۷، تاریخ بازدید: ۱۷ دی ۱۳۹۸ش.
- خواجه سروی، غلامرضا و فاطمه سوری، «جمهوری اسلامی ایران، محور مقاومت و شکل‌دهی به نظم منطقه‌ای غرب آسیا»، در فصلنامه محیط‌شناسی راهبردی ج.ا.ایران»، سال ششم، شماره ۲، ۱۴۰۱ش.
- درج، حمید و مهدی هدایتی شهیدانی، «تأثیر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در تقویت قدرت شیعیان در ساختار سیاسی عراق (۲۰۲۰-۲۰۰۳)»، در فصلنامه مطالعات قدرت نرم، شماره ۲۵، ۱۴۰۰ش.
- رزق، حمید، «قناة المسیره: سبع سنوات من العطاء و المواجه المستمره»، وبگاه یمنی پرس، تاریخ درج مطلب: ۴ فروردین ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۸ اسفند ۱۴۰۲ش.
- رضاخواه، علیرضا، «بیداری اسلامی و آینده ی محور مقاومت»، ماهنامه زمانه، شماره ۳۱-۳۲، ۱۳۹۲ش.
- روستایی، محمدتقی، «تحلیلی بر حمایت ایران از محور مقاومت در بحران سوریه با تکیه بر رویکرد آرمان‌گرایی و واقع‌گرایی»، در فصلنامه پژوهش‌های منطقه‌ای، شماره ۱۵، ۱۳۹۶ش.
- ساداتی‌نژاد، سید محمد و سید علی ساداتی‌نژاد، «بازتاب‌های حضور جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا»، در فصلنامه دانشنامه علوم سیاسی، سال دوم، شماره ۲، ۱۴۰۰ش.
- سلیمی، حسین و مجتبی شریعتی، «منافع ملی جمهوری اسلامی ایران؛ تداوم و یا انقطاع حمایت از نظام کنونی سوریه؟»، فصلنامه سیاست دفاعی، شماره ۸۹، ۱۳۹۳ش.
- سید کامل، انور، «الوجود الحوثي في اليمن : دراسة في الجغرافيا السياسية»، در مجلة مركز الخدمة للاستشارات البحثية واللغات (مصر)، شماره ۵۶۷ ۲۰۱۷م.
- شیرودی، مرتضی و احمدرضا شاه‌علی و کرم جمشیدی‌فرد، «گفتمان مقاومت (شیعی) و تأثیر آن بر نظم امنیتی هژمونیک غرب آسیا در مواجهه با گفتمان‌های سلفی و اخوانی»، در فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال دهم، شماره اول، ۱۳۹۹ش.
- عباسی، مجید و فاطمه محمودزاده، «تحلیلی بر حمایت ایدئولوژیک ایران از محور مقاومت اسلامی در غرب آسیا»، در فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، شماره ۳۰، ۱۴۰۱ش.
- عرب‌عامری، مصطفی و اسما امامی، «عزت‌طلبی به‌مثابه سیاست خارجی؛ چهارچوبی برای تحلیل سیاست خارجی ایران و محور مقاومت»، در دوفصلنامه پژوهش‌های سیاست اسلامی، شماره ۲۴، ۱۴۰۲ش.
- عمر الفاروق، نهال، الدعاية الشيعية: من سرداب الإمام الی عرش الفقيه، قاهره، العربی للنشر والتوزیع، ۲۰۱۷م.
- عیوضی، سید محمدرحیم و علی نوازنی، «محور مقاومت به‌مثابه هویت منطقه‌ای»، در فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلامی، شماره ۸۷، ۱۴۰۰ش.
- عیوضی، محمدرحیم و محمدهادی قاسمی، «چرایی پیدایی محور مقاومت و تحلیل ساختاری مسائل مرتبط از منظر آینده‌نگاری راهبردی»، در فصلنامه روابط خارجی، شماره ۵۴، ۱۴۰۱ش.
- فایضی، محمدمحسن، «مقایسه دو میثان‌نامه حماس»، تاریخ درج مطلب: ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۳۰ مهر ۱۴۰۲ش.
- قاسمی، بهزاد، «ظرفیت‌سنجی شیعیان عراق و تأثیر آن بر محور مقاومت»، در فصلنامه سیاست دفاعی، شماره ۱۱۴، ۱۴۰۰ش.
- قاسمی، بهزاد، «ژئوپولیتیک محور مقاومت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران براساس گفتمان انقلاب اسلامی»، در فصلنامه آفاق امنیت، شماره ۳۸، ۱۳۹۷ش.
- قاسمی، بهزاد، «ارزیابی فرهنگ شهادت‌طلبی انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام و عرصه بین‌الملل»، در فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره ۲۸، ۱۳۹۷ش.
- کریمی، ابوالفضل، «نقش ج.ا.ا در هویت‌بخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت»، در ماهنامه پژوهش ملل، دوره دوم، شماره ۲۰، ۱۳۹۶ش.
- مالکی، محمد «حماس، جنبش»، در دانشنامه جهان اسلام (ج۱۴)، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
- مبینی، محمد و بهزاد قاسمی، «دستاوردهای مقاومت اسلامی لبنان در منظومه فکری سید حسن نصرالله و تأثیر آن بر امنیت محور مقاومت»، در فصلنامه آفاق امنیت، شمار ۴۴، ۱۳۹۸ش.
- محمد ابراهیم، «محدث تردد قناة الغدير الفضائية الجديد 2024 نايل سات»، سایت مقالاتک، تاریخ انتشار مطلب: ۲۸ فوریه ۲۰۲۴م.
- محمدی قراسویی، محمد، «محور مقاومت اسلامی، ابعاد و مؤلفه‌ها»، در سایت الوقت، تاریخ درج مطلب: ۲۸ بهمن ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۳ دی ۱۳۹۸ش.
- محمدی‌سیرت، حسین، و محمود ترابی اقدم، «الگوی نمایش نقش امنیت‌آفرین شهیدان محور مقاومت در رسانه ملی»، مجله مطالعات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، شماره اول، بهار و تابستان ۱۳۹۶ش.
- محمودی رجا، سید زکریا و علی باقری دولت‌آبادی و بهنام راوش، «بررسی محور مقاومت و آینده نظام سلطه با استفاده از نظریه نظام جهانی»، در فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی، شماره ۱۴، ۱۳۹۷ش.
- مرادی، اسداله، و امیرمسعود شهرام‌نیا، «بحران سوریه و امنیت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران»، در فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، ش۱۵، زمستان ۱۳۹۴ش.
- هاشم‌پور، پیروز و علی‌محمد حقیقی، «رابطه انقلاب اسلام ایران و محور مقاومت در هویت‌بخشی حوثی‌های یمن»، در فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال دهم، شماره ۴، ۱۳۹۹ش.