سال ۱۳۵۹ هجری شمسی، برابر با ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ قمری و ۱۹۸۰ و ۱۹۸۱ میلادی است.
در این سال، امام خمینی رهبر ایران، صدام حسین حاکم عراق، شیخ عیسی بن سلمان پادشاه بحرین و بَبْرَک کارْمَل رییس جمهور افغانستان بود. همچنین رابطه سیاسی ایران با آمریکا قطع شد و صدام حسین به ایران حمله و جنگ هشت ساله را آغاز کرد.
تأسیس شورای نگهبان، مجلس شورای اسلامی و ستاد انقلاب فرهنگی در ایران و شهادت سید محمدباقر صدر از رویدادهای مهم این سال است.
| ۱۵ - قرن ۱۴ هجری شمسی - ۱۳ | |
| ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ هجری قمری و ۱۹۸۰ و ۱۹۸۱ میلادی | |
|---|---|
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
| جمهوری اسلامی ایران | امام خمینی |
| عراق | صدام حسین |
| افغانستان | بَبْرَک کارْمَل |
| بحرین | آل خلیفه (شیخ عیسی بن سلمان) |
| وقایع مهم | |
| آغاز جنگ ایران و عراق | |
| تأسیس شورای نگهبان | |
| تأسیس مجلس شورای اسلامی ایران | |
| وفات‌ها | |
| سید محمدباقر صدر | |
| سید حسن حسینی لواسانی | |
| حسینعلی راشد | |
| ربابه الهی | |
وضعیت کلی و سیاسی
در سال ۱۳۵۹ش در کشور ایران، نظام جمهوری اسلامی به رهبری امام خمینی، در عراق حزب بعث به رهبری صدام حسین،[۱] در بحرین حکومت آل خلیفه به پادشاهی شیخ عیسی بن سلمان[۲] و در افغانستان حزب دموکراتیک خلق با ریاست جمهوری بَبْرَک کارْمَل[۳] مستقر بود.
در پی تسخیر سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ش و گروگان گرفتن کارکنان آن سفارت،[۴] در بیستم فروردین سال ۱۳۵۹ش، رابطه سیاسی ایران با آمریکا قطع شد. آمریکا، چند روز بعد در اول خرداد ایران را تحریم اقتصادی کرد.[۵] در ۲۶ شهریور سال ۱۳۵۹ش دولت عراق، قرارداد الجزایر و عهدنامه‌های مربوط به مرز مشترک و حسن همجواری با ایران را به صورت یک طرفه فسخ کرد و در ۳۱ شهریور با هدف براندازی جمهوری اسلامی ایران، با بمباران فرودگاه مهرآباد تهران و برخی مناطق حساس ایران، جنگی را آغاز کرد که حدود هشت سال طول کشید و کشته‌ها و خسارات فراوانی به بار آورد.[۶]
سال ۱۳۵۹ هجری شمسی برابر با ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ هجری قمری و ۱۹۸۰ و ۱۹۸۱ میلادی است.[۷]
رویدادها
- ۱۹ فروردین. قرار گرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سپاه قدس در فهرست گروه‌های تروریستی، توسط دولت آمریکا (۸ آوریل ۲۰۱۹م)
- ۵ اردیبهشت: واقعه طبس و شکست نیروهای آمریکایی در عملیات پنجه عقاب.[۸](۲۵ آوریل ۱۹۸۰م)
- ۷ خرداد: افتتاح اولین دوره مجلس شورای اسلامی با پیام امام خمینی.[۹]
- ۲۶ تیر: تأسیس شورای نگهبان در جمهوری اسلامی ایران.[۱۰](۱۷ ژوئیه ۱۹۸۰م)
- ۳۱ شهریور: آغاز جنگ ایران و عراق: در چنین روزی، جنگ هشت ساله عراق به رهبری حزب بعث و صدام علیه جمهوری اسلامی ایران ایران آغاز شد.(۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰م)[۱۱]
- ۴ آبان: اشغال شهر خرمشهر، از شهرهای خوزستان، در جنگ ایران و عراق از سوی نیروهای بعثی عراق.[۱۲](۲۶ اکتبر ۱۹۸۰م)
- ۲۳ دی: اولین حمله و بمباران شیمیایی عراق علیه ایران در جنگ عراق علیه ایران[۱۳]
- اخراج هزاران ایرانی و شیعه از عراق. [۱۴]
رویدادهای فرهنگی
- اسفند ماه: تأسیس شورای مدیریت حوزه علمیه قم با دستور امام خمینی.[۱۵]
- صدور فرمان تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی از سوی امام خمینی و تعیین اعضای آن.[۱۶]
درگذشت‌ها
- ۱۹ فروردین: شهادت سید محمدباقر صدر، فقیه و اندیشمند شیعی عراقی، و خواهرش بنت‌الهدی صدر، نویسنده و فعال فرهنگی-سیاسی، به دست رژیم بعث عراق. (۲۲ جمادی‌الاول ۱۴۰۰ق). [۱۷]
- ۱۱ اردیبهشت: شهادت سید حسن حسینی شیرازی، عالم شیعی و مؤسس حوزه علمیه لبنان، در بیروت.[۱۸]
- ۲۱ اردیبهشت: درگذشت سید حسن حسینی لواسانی، فقیه و متکلم شیعی (۲۵ جمادی‌الثانی ۱۴۰۰ق).[۱۹]
- ۱۷ خرداد: درگذشت بانو ربابه الهی نویسنده و از اساتید حوزه علمیه خواهران در اصفهان (۲۳ رجب ۱۴۰۰ق).[۲۰]
- ۲۴ خرداد: درگذشت غلامحسین تبریزی عبدخدایی، روحانی و نویسنده شیعی (۱ شعبان ۱۴۰۰ق).[۲۱]
- ۵ مرداد: درگذشت محمدرضا پهلوی، آخرین شاه ایران، در مصر.[۲۲](۲۷ ژوئیه ۱۹۸۰م)
- ۷ آبان: درگذشت حسینعلی راشد، روحانی، نویسنده، واعظ و فرزند ملا عباس تربتی.[۲۳]
- ۸ آبان: شهادت محمد حسین فهمیده، دانش آموز بسیجی.[۲۴]
- ۸ آذر: درگذشت میرزا کاظم مجتهد شبستری پدر محسن مجتهد شبستری از فقهای شیعه (۲۱ محرم ۱۴۰۱ق)
- اسفند ماه: درگذشت صدرالدین محلاتی، فقیه، نویسنده و شاعر شیعی.[۲۵]
پانویس
- ↑ «درباره سقوط صدام حسین»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ «آل خلیفه از کجا آمده‌اند؟»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «ببرک کارمل رئیس جمهور کمونیست افغانستان»، پایگاه خبری رویداد ۲۴.
- ↑ «آغاز محاصره اقتصادی ایران توسط آمریکا و اروپا»، سایت راسخون.
- ↑ «مناسبت‌های تقویم»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
- ↑ «۸ سال جنگ تحمیلی علیه ایران چگونه آغاز شد؟»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «تبدیل تاریخ شمسی به میلادی قمری»، سایت باحساب.
- ↑ «واقعه طبس؛ شکست پنجه عقاب در برابر اراده الهی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ «درباره مجلس»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۲۸۲؛ «تأسیس شورای نگهبان به روایت تصاویر ایرنا»، وبسایت شورای نگهبان.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۴۴۵.
- ↑ «خرمهشر؛ از اشغال تا آزادی»، خبرگزاری مهر.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۷۳۰.
- ↑ «روزشمار درگیری عراق و ایران از خرداد ۱۳۵۸ش تا مهر ۱۳۵۹ش»، سایت مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
- ↑ «گذری بر تاریخچه مرکز مدیریت حوزه از آغاز تاکنون»، پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه.
- ↑ «آشنایی با تاریخچه شورای عالی انقلاب فرهنگی»، سایت همشهری آنلاین.
- ↑ «محمدباقر صدر؛ از ظهور تا شهادت»، سایت دین آنلاین.
- ↑ «حسینی شیرازی، شهید سید حسن»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ زنگنه و جلالی، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۱۶۷.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۸۷.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۲۰۳.
- ↑ «شاه مرد؛ بازخوانی بازتاب مرگ محمدرضا پهلوی در ایران؛ روزنامه‌ها چه نوشتند؟»، سایت همشهری آنلاین.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۵۳۲.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۵۳۳.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۸۳۷.
منابع
- «آشنایی با تاریخچه شورای عالی انقلاب فرهنگی»، سایت همشهری آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مرداد ۱۳۸۷ش، تاریخ بازدید: ۲۵ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «آغاز محاصره اقتصادی ایران توسط آمریکا و اروپا»، سایت راسخون، تاریخ درج مطلب: ۲۹ تیر ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۲ اسفند ۱۴۰۰ش.
- «آل خلیفه از کجا آمده‌اند؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۵ بهمن ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۱۹ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «ببرک کارمل رئیس جمهور کمونیست افغانستان»، پایگاه خبری رویداد ۲۴، تاریخ درج مطلب: ۹ شهریور ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۲ اسفند ۱۴۰۰ش.
- «تأسیس شورای نگهبان به روایت تصاویر ایرنا»، وبسایت شورای نگهبان، تاریخ درج مطلب: ۲۴ تیر ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۲۸ بهمن ۱۴۰۰ش.
- حائری، علی، روزشمار شمسی، قم، دفتر عقل، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش.
- «حسینی شیرازی، شهید سید حسن»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۳ دی ۱۳۹۰ش، تاریخ بازدید: ۲۵ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «خرمهشر؛ از اشغال تا آزادی»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲ خرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲ اسفند ۱۴۰۰ش.
- «درباره سقوط صدام حسین»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۹ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۹ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «درباره مجلس»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: ۲ اسفند ۱۴۰۰ش.
- «روزشمار درگیری عراق و ایران از خرداد ۱۳۵۸ش تا مهر ۱۳۵۹ش»، سایت مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، تاریخ درج مطلب: ۸ مهر ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۲۵ بهمن ۱۴۰۰ش.
- زنگنه، ابراهیم و غلامرضا جلالی، مشاهیر مدفون در حرم رضوی (ج۱)، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۳۸۱ش.
- «شاه مرد؛ بازخوانی بازتاب مرگ محمدرضا پهلوی در ایران؛ روزنامه‌ها چه نوشتند؟»، سایت همشهری آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۵ مرداد ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۲ اسفند ۱۴۰۰ش.
- «گذری بر تاریخچه مرکز مدیریت حوزه از آغاز تاکنون»، پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، تاریخ بازدید: ۱۹ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «محمدباقر صدر؛ از ظهور تا شهادت»، سایت دین آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۴ فروردین ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۲۵ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «مناسبت‌های تقویم»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: ۲ اسفند ۱۴۰۰ش.
- «واقعه طبس؛ شکست پنجه عقاب در برابر اراده الهی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۲۵ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «۸ سال جنگ تحمیلی علیه ایران چگونه آغاز شد؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۳۱ شهریور ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲ اسفند ۱۴۰۰ش.