سید مرتضی آوینی
 | |
| شناسنامه | |
|---|---|
| لقب | سید شهیدان اهل قلم |
| زادروز | ۱۳۲۶ش |
| شهر تولد | شهر ری |
| کشور تولد | ایران |
| تاریخ شهادت | ۲۰ فروردین سال ۱۳۷۲ش |
| شهر شهادت | فکه، استان خوزستان |
| کشور شهادت | ایران |
| آرامگاه | گلزار شهدای بهشت زهرا(س) |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
| پیشه | مستندساز • عکاس • روزنامه‌نگار • نویسنده • نظریه‌پرداز سینمای اسلامی |
| تألیفات | توسعه و مبانی تمدن غرب • فردایی دیگر • آینه جادو (۳ جلد) • رستاخیز جان • فتح خون • حلزون‌های خانه‌به‌دوش |
سید مرتضی آوینی (۱۳۲۶–۱۳۷۲ش) مستندساز و نویسنده ایرانی بود که بیشتر با اثرِ مستند روایت فتح درباره جنگ عراق با ایران شناخته می‌شود.
او پس از انقلاب اسلامی ایران به‌صورت جدی به فیلم‌سازی روی آورد و آثار هنری خود را با تمرکز بر موضوعات مرتبط با جنگ عراق با ایران خلق کرد. آوینی در حوزه‌های نقد تمدن غرب و هنر دینی نیز قلم می‌زد. او در سال ۱۳۷۲ش در اثر انفجار مین در منطقه فکه به شهادت رسید.
زندگینامه
سید مرتضی آوینی مستندساز، عکاس، روزنامه‌نگار، نویسنده و نظریه‌پرداز سینمای اسلامی ایرانی بود.[۱] او به‌عنوان سید شهیدان اهل قلم شناخته می‌شود و روز شهادتش (۲۰ فروردین)، «روز هنر انقلاب اسلامی» نام‌گذاری شده است.[۲] همچنین جایزه‌ای به نام «جایزه سینمایی شهید آوینی» در جشنواره سینما حقیقت به برگزیدگان اهدا می‌شود.[۳]
آوینی در سال ۱۳۲۶ش در شهر ری متولد شد و تحصیلات خود را در رشته معماری در دانشگاه تهران به پایان رساند. او پس از انقلاب اسلامی معماری را کنار گذاشت و به فیلم‌سازی روی آورد.[۴]
شهادت
سید مرتضی آوینی در ۲۰ فروردین سال سال۱۳۷۲ش در منطقه فکه در استان خوزستان بر اثر انفجار مین به شهادت رسید و در ۲۲ فروردین پس از تشییع جنازه با حضور آیت الله سید علی خامنه‌ای،[۵] در بهشت زهرای تهران دفن شد.[۶] پس از شهادت آوینی، رهبر جمهوری اسلامی ایران در صفحۀ اول قرآنی که آن را به خانوادۀ شهید آوینی هدیه داد، از او به‌عنوان شهید عزیز و سید شهیدان اهل قلم یاد کرد.[۷]
ساخت مستند روایت فتح
سید مرتضی آوینی در اواخر سال ۱۳۷۰ش که مؤسسه فرهنگی روایت فتح تأسیس شد به ساخت مستندها و فیلم‌های سینمایی درباره جنگ عراق با ایران پرداخت.[۸] او تهیه مجموعه روایت فتح را که پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ متوقف شده بود، از سر گرفت.[۹] آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی در دیداری خطاب به آوینی، متون به‌کاررفته در مستند روایت فتح را شاهکار ادبی خوانده و لذتش را هنگام شنیدن و دیدن برنامه غیر قابل‌وصف برشمرده است.[۱۰]
آوینی در طول جنگ عراق با ایران، بیش از ۸۰ مستند جنگی تولید کرد.[۱۱] از جمله آنها می‌توان به شش روز در ترکمن صحرا، سیل خوزستان و شهری در آسمان اشاره کرد.[۱۲] او در مستندهایش کمتر به ثبت پیروزی‌های بزرگ می‌پرداخت و بیشتر بر نگرش و مشارکت داوطلبان بسیجی در جنگ عراق با ایران تمرکز می‌کرد.[۱۳]
آثار قلمی
آوینی آثار متعددی دارد که از کتاب‌های او می‌توان به فتح خون، توسعه و مبانی تمدن غرب، فردایی دیگر، آینه جادو (۳ جلد)، رستاخیز جان و حلزون‌های خانه به‌دوش اشاره کرد.[۱۶] او در حوزه نقد تمدن غرب نیز فعالیت داشت و مجموعه مقالاتش در این زمینه در مجله سوره چاپ شده است.[۱۷]
دیدگاه‌ها
آوینی معتقد بود انقلاب اسلامی بر پایه تفکر وحیانی استوار است که در تضاد با مبانی دنیای مدرن قرار دارد.[۱۸] او هنر دینی را هنری می‌دانست که هم در محتوا و هم در قالب، مبتنی بر دین باشد[۱۹] و شعار «هنر برای هنر» را تلاشی برای گریز از تعهد دینی و انقلابی می‌پنداشت.[۲۰] آوینی همچنین باور داشت که اگر فرد خود را کاملاً در خدا غرق کند، خداوند در آثارش تجلی می‌یابد و به آنها الهام می‌بخشد.[۲۱]
پانویس
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید آوینی»، وبگاه بیتوته.
- ↑ «جایزه شهیدآوینی از آغاز تا اکنون/ اینجا چراغی روشن است»، وبگاه جشنواره سینما حقیقت.
- ↑ «زندگینامه: سید‌مرتضی آوینی (۱۳۲۶- ۱۳۷۲)»، وبگاه همشهری آنلاین.
- ↑ «خاطراتی از حضور رهبر در مراسم تشییع شهید آوینی»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان.
- ↑ «خاطراتی از حضور رهبر در مراسم تشییع شهید آوینی»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ «مختصری از زندگینامه شهید»، مؤسسه فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان.
- ↑ «خاطراتی از حضور رهبر در مراسم تشییع شهید آوینی»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید اوینی»، وبگاه بیتوته.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان.
- ↑ «راهنمای مستندسازی حماسه به سبک آوینی»، وبگاه مشرق نیوز.
- ↑ «ناگفته‌های دیدار رهبر انقلاب با شهید آوینی و گروه روایت فتح+تصاویر»، وبگاه حلقه وصل.
- ↑ «زندگینامه شهید سید مرتضی آوینی»، وبگاه دانشگاه هنر ایران.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید اوینی»، وبگاه بیتوته.
- ↑ «سیری در اندیشه‌های شهید آوینی(شهادت سید مرتضی آوینی و روز هنر انقلاب اسلامی)»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ «هنر در اندیشه شهید آوینی»، وبگاه فرهنگ سدید.
- ↑ «هنر در اندیشه شهید آوینی»، وبگاه فرهنگ سدید.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان.
منابع
- «آشنایی با زندگینامه شهید اوینی»، وبگاه بیتوته، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «جایزه شهیدآوینی از آغاز تا اکنون/ اینجا چراغی روشن است»، وبگاه جشنواره سینما حقیقت، تاریخ درج مطلب: ۲۱ آبان ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «راهنمای مستندسازی حماسه به سبک آوینی»، وبگاه مشرق نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «زندگینامه شهید سید مرتضی آوینی»، وبگاه دانشگاه هنر ایران، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «زندگینامه: سید‌مرتضی آوینی (۱۳۲۶- ۱۳۷۲)»، وبگاه همشهری آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۵ مرداد ۱۳۸۷ش، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «سیری در اندیشه‌های شهید آوینی(شهادت سید مرتضی آوینی و روز هنر انقلاب اسلامی)»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۸ آبان ۱۳۹۰ش، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «مختصری از زندگینامه شهید»، مؤسسه فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «ناگفته‌های دیدار رهبر انقلاب با شهید آوینی و گروه روایت فتح+تصاویر»، وبگاه حلقه وصل، تاریخ درج مطلب: ۱۹ اسفند ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۰ اسفند ۱۴۰۳ش.
- در اندیشه شهید آوینی»، وبگاه فرهنگ سدید، تاریخ درج مطلب: ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «خاطراتی از حضور رهبر در مراسم تشییع شهید آوینی»، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۱۸ فروردین ۱۳۸۸ش، تاریخ بازدید: ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ش.