ترور سید حسن نصرالله واقعه حمله اسرائیل به مقر فرماندهی حزب‌الله در ضاحیه بیروت است که به شهادت سید حسن نصرالله دبیرکل وقت حزب‌الله لبنان و چند تن از همراهان او انجامید. اسرائیل در ۶ مهر ۱۴۰۳ش با استفاده از ۸۰ تا ۸۵ بمب سنگرشکن یک یا دوتنی ساخت آمریکا، مقر حزب‌الله را بمباران کرد. با این حال گفته شده، جسد سید حسن نصرالله سالم بوده و علت مرگ او شوک یا ضربه ناشی از انفجار یا استنشاق گازهای سمی ناشی از بمباران بوده است.

ترور سید حسن نصرالله
زمان۶ مهر سال ۱۴۰۳ش/۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴م
مکانضاحیه بیروت
عاملانرژیم صهیونیستی
نتایجشهادت سید حسن نصرالله، علی کَرَکی، سید عباس نیلفروشان و چند نفر دیگر
پیامدهاحمله موشکی ایران به اسرائیل • حملات متعدد حزب‌الله لبنان به اسرائیل
واکنش‌هامحکومیت رژیم صهیونیستی و حمایت از حزب‌الله از سوی مقامات کشورهای مختلف و گروه‌های مقاومت و تظاهرات مردمی
مرتبطترور قاسم سلیمانی


سید حسن، با اشغالگری اسرائيل مبارزه می‌کرد و در دوران دبیرکلی او حزب‌الله تقویت شد و به پیروزی‌هایی علیه رژیم صهیونیستی دست یافت به همین دلیل، او بارها از سوی این رژیم تهدید و مورد ترور نافرجام قرار گرفته بود. در جریان درگیری‌هایی که پس از عملیات طوفان‌الاقصی میان حزب‌الله و اسرائیل رخ داد، حزب‌الله به دفاع از گروه‌های مقاومت فلسطین و مردم غزه پرداخت و اسرائیل شماری از سران حزب‌الله از جمله سید حسن را ترور کرد.

ترور سید حسن نصرالله واکنش‌‌های متعددی در پی داشت. آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران و مراجع تقلید شیعه،‌ گروه‌های مقاومت و برخی از مقامات و دولت‌های کشورهای گوناگون همچون ایران، روسیه، عراق، یمن، کوبا و ونزوئلا ترور سید حسن را محکوم کردند. مردم کشورهای مختلف نیز در تظاهرات و اجتماعاتی این ترور را محکوم و از حزب‌الله لبنان حمایت کردند. مراسم ترحیم و بزرگداشت نیز در مناطق متعددی از جهان و اماکن مذهبی مانند حرم‌های امامان برگزار شد. در ۱۳ مهر ۱۴۰۳ش نیز در مصلای امام خمینی تهران و پیش از نماز جمعه، مراسم بزرگداشتی با حضور آیت‌الله خامنه‌ای، مقامات و مسئولان ایران و جمعیت میلیونی مردم برگزار شد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در پاسخ به ترور سید حسن نصرالله و اسماعیل هَنیه، در ۱۰ مهر ۱۴۰۳ش/۱ اکتبر ۲۰۲۴م، در عملیات وعده صادق۲ با شلیک ۲۰۰ موشک، مناطق نظامی و امنیتی اسرائیل را هدف قرار داد. حزب‌الله لبنان نیز حملات متعددی به مناطق اشغالی فلسطین انجام داد.

محل ترور سید حسن نصرالله در ضاحیه بیروت

چرایی و زمینه ترور

 
سید حسن نصرالله و آیت‌الله خامنه‌ای و قاسم سلیمانی.

سید حسن نصرالله سومین دبیرکل حزب‌الله لبنان بود. او به دلیل مبارزه با اسرائیل یکی از اهداف ترور اسرائیل بود و به همین دلیل از سال ۲۰۰۶م[۱] در خفا زندگی می‌کرد.[۲] سید حسن، از سال ۱۹۹۲م تا ۲۰۲۴ (۳۲ سال) دبیرکل حزب‌الله بود؛ در زمان رهبری او حزب‌الله به قدرت منطقه‌ای تبدیل شد[۳] و به پیروزی‌هایی بر رژیم صهیونیستی دست یافت که مهم‌ترین آنها آزادسازی جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰م و جنگ ۳۳ روزه در ۲۰۰۶م و شکست گروه‌های تکفیری - تروریستی در ۲۰۱۷م در کشور سوریه بیان شده است.[۴] نقش سید حسن در آزادی اسیران لبنانی و بازپس‌گیری اجساد مبارزان مقاومت از دست اسرائیل در سال ۲۰۰۴م نیز کلیدی دانسته شده است.[۵] حزب‌الله در زمان دبیرکلی سید حسن،‌ وارد فعالیت‌های سیاسی شد و برخی از اعضای آن به مجلس نمایندگان لبنان راه یافتند.[۶]

سید حسن نصرالله در سمت دبیرکلی حزب‌الله لبنان،‌ همواره با محور مقاومت روابط نزدیکی داشت. او با رهبران ایران و گروه‌های مبارز فلسطینی همچون حماس متحد بود.[۷]

حمایت از حماس و مردم غزه

پس از عملیات طوفان‌الاقصی و کشتار مردم نوار غزه توسط اسرائیل در سال‌های ۲۰۲۳م و ۲۰۲۴م، حزب‌الله لبنان در حمایت از مردم فلسطین مواضع نظامیان اسرائیل را در شمال سرزمین‌های اشغالی هدف قرار می‌داد. حمایت حزب‌الله و سید حسن نصرالله از حماس و مردم فلسطین باعث تشدید درگیری‌های میان حزب‌الله و اسرائیل شد. به گزارش شبکه العالم، حزب‌الله تنها طی ۱۳۳ روز پس از طوفان‌الاقصی بیش از ۱۰۳۸ عملیات در دفاع از فلسطین و حماس، علیه اسرائیل انجام داد.[۸] در مقابل ارتش اسرائیل، با حملات متعدد به لبنان و سوریه شماری از اعضا و فرماندهان حزب‌الله را ترور کرد.[۹] همچنین اسرائیل با انفجار پیجرهای حزب‌الله بیش از سه هزار تن از اعضای حزب‌الله و مردم لبنان را شهید و زخمی کرد.[۱۰] در ادامه این درگیری‌ها، اسرائیل در ۶ مهر ۱۴۰۳ش با حمله به مقر فرماندهی حزب‌الله در بیروت سید حسن نصرالله بالاترین مقام رسمی حزب‌الله را به شهادت رساند.[۱۱] در بمباران مقر فرماندهی حزب‌الله،‌ علی کَرَکی، از فرماندهان حزب‌الله لبنان،[۱۲] سید عباس نیلفروشان، از فرماندهان سپاه پاسداران و مستشار سپاه در لبنان[۱۳] یازده نفر دیگر شهید و بیش از صد نفر زخمی شدند.[۱۴] حزب‌الله لبنان در اعلامیه‌ای در ۷ مهر ۱۴۰۳ش شهادت سید حسن نصرالله را تأیید کرد.[۱۵]

 
سید حسن نصرالله در کنار اسماعیل هنیه (نفر سمت راست کنار سید حسن نصرالله) و جمعی از مقامات حماس

استفاده از بمب‌های سنگرشکن آمریکایی

به نقل برخی از خبرگزاری‌ها مانند شبکه الجزیره از رسانه‌های اسرائیلی، رژیم صهیونیستی در بمباران ضاحیه بیروت در ۶ مهر، حدود ۸۵ بمب سنگرشکن[یادداشت ۱] ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ پوندی (۹۰۰ تا ۱۸۰۰ کیلویی) استفاده کرد.[۱۶] در برخی خبرگزاری‌ها مانند سی ان ان آمریکا (CNN)، ۸۰ بمب گفته شده است.[۱۷] کارشناسان خبرگزاری سی ان ان، براساس تصاویر ويدئویی و ماهواره‌ای گفته‌اند اسرائیل از بمب‌های سنگرشکن BLU-109 ساخت آمریکا با وزن ۲۰۰۰ پوند (۹۰۰ کیلوگرم) در ترور سید حسن استفاده کرده است؛[۱۸] اما به گزارش خبرگزاری هندوستان تایمز (Hindustan Times)، بمب‌ها از نوع مارک ۸۴ ساخت آمریکا با وزن حدود ۹۰۰ کیلوگرم، بوده است.[۱۹] الجزیره به نقل از خبرگزاری واشنگتن پست نیز بمب‌های استفاده شده را ساخت آمریکا دانسته است.[۲۰] گفته شده کنوانسیون ژنو استفاده از بمب‌های سنگرشکن را ممنوع اعلام کرده است.[۲۱]

براساس گزارش خبرگزاری‌ها، جسد سید حسن نصرالله سالم بوده و علت مرگ او شوک یا ضربه ناشی از انفجار[۲۲] یا استنشاق گازهای سمی ناشی از بمباران[۲۳] اعلام شده است.

واکنش‌ها

 
مراسم بزرگداشت سید حسن نصرالله در جمعه نصر، مصلای تهران. ۱۳ مهر ۱۴۰۳ش.

ترور و شهادت سید حسن نصرالله واکنش‌‌های متعددی در پی داشت. سید علی خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی ایران،[۲۴] و مراجع تقلید همچون سید علی سیستانی،[۲۵] ناصر مکارم شیرازی،[۲۶] حسین نوری همدانی[۲۷] جعفر سبحانی[۲۸]، سید موسی شبیری زنجانی،[۲۹] عبدالله جوادی آملی،[۳۰] بشیرحسین نجفی،[۳۱] حسین وحیدخراسانی[۳۲] سید ساجد علی نقوی، رئیس شورای علمای شیعه پاکستان،[۳۳] همچنین جامعه مدرسین حوزه علمیه قم[۳۴] و مجمع جهانی اهل‌بیت[۳۵] پیام تسلیت صادر کردند.

دولت و مقامات کشورهای مختلف همچون ایران، روسیه، عراق، یمن،[۳۶] کوبا،[۳۷] ونزوئلا[۳۸] و گروه‌های مقاومت مانند جنبش حماس، جنبش جهاد اسلامی فلسطین، جنبش انصارالله یمن، جنبش فتح، گروه عصائب اهل الحق، جنبش امل لبنان، سید عمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق، مقتدی صدر، رهبر جریان صدر در عراق،[۳۹] حزب جماعت اسلامی پاکستان و حزب جمعیت علمای اسلام پاکستان[۴۰] نیز با صدور بیانیه‌ای شهادت سید حسن را تسلیت گفتند و حملات اسرائیل را محکوم کردند.

در ایران پنج روز[۴۱] و در لبنان،[۴۲] سوریه،[۴۳] عراق[۴۴] و یمن[۴۵] سه روز عزای عمومی اعلام شد. حوزه‌های علمیه ایران روز یک‌شنبه۱۴۰۳/۷/۸ تعطیل شد و طلاب و روحانیون در محکومیت جنایت‌های رژیم صهیونیستی اجتماع و راهپیمایی کردند.[۴۶] در ایران تمامی سالن‌های سینما و تئاتر تعطیل شد.[۴۷]

مردم کشورهای گوناگون مانند ایران،[۴۸] پاکستان، یمن، اردن، مغرب، کرانه باختری (فلسطین)، بحرین و عراق در محکومیت ترور سید حسن و حمایت از حزب‌الله تجمع و تظاهرات برگزار کردند.[۴۹]

مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، با تسلیت شهادت سید حسن نصرالله، صدور فرمان این حمله تروریستی را از نیویورک دانست و تصریح کرد که آمریکا نمی‌تواند خود را از همدستی با رژیم صهیونیستی تبرئه کند.[۵۰]

خبر شهادت سید حسن در برخی از حرم امامان مانند حرم امام رضا(ع)[۵۱] و حرم امام علی(ع)‌[۵۲] اعلام عمومی شد. همچنین پرچم حرم امام رضا(ع)[۵۳] و حرم حضرت معصومه(س)[۵۴] به رنگ مشکی تغییر یافت.

مراسم بزرگداشت

پس از ترور سید حسن نصرالله، در کشورهای مختلف همچون مالزی، هند، کشمیر، اوگاندا، روسیه، چین، فرانسه،[۵۵] برزیل،[۵۶] ترکیه[۵۷] و در شهرهای مختلف ایران، پاکستان (همچون اسلام‌آباد،‌ کراچی، بلتستان[۵۸] لبنان، عراق مراسم بزرگداشت برگزار شد. در حرم‌های مختلف همچون حرم امام حسین(ع)،[۵۹] حرم امام رضا(ع)،[۶۰] حرم حضرت معصومه(س)[۶۱] و حرم حضرت زینب(س)[۶۲] حوزه علمیه نجف[۶۳] و قم نیز مراسم ترحیم و بزرگداشت برپا شد.

روز جمعه ۱۳ مهر ۱۴۰۳ش نیز در مصلای تهران و پیش از نماز جمعه، مراسم بزرگداشتی با حضور آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، و مقامات و مسئولان ایران و جمعیت میلیونی مردم[۶۴] برگزار شد.[۶۵] این مراسم از سوی آیت‌الله خامنه‌ای برگزار شد[۶۶] و این روز در ایران به «جمعه نصر» معروف شد.[۶۷] آیت‌الله خامنه‌ای خطبه دوم نماز جمعه را ناظر به اوضاع لبنان و غزه و به زبان عربی ایراد کرد و مهم‌ترین پیام نصرالله را ناامید نشدن و تردید نکردن در مسیر مبارزه دانست.[۶۸]

در حرم امام علی(ع)،[۶۹] حرم امام حسین(ع)[۷۰] و شهر کاظمین[۷۱] و برخی دیگر شهرهای عراق[۷۲] به صورت نمادین تابوت سید حسن نصرالله تشییع شد.

 
سید حسن نصرالله در کنار قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس.

در برخی شهرهای پاکستان همچون کراچی، اسلام‌آباد و لاهور نیز نماز میت غیابی برای سید حسن نصرالله خوانده شد.[۷۳]

پیامدها

ترور و شهادت سید حسن نصرالله پیامدهایی را به دنبال داشت که برخی از آنها از این قرار است:

  • سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در پاسخ به ترور سید حسن نصرالله و اسماعیل هنیه (در ۱۰ مرداد سال ۱۴۰۳ش)، در ۱۰ مهر ۱۴۰۳ش/۱ اکتبر ۲۰۲۴م، عملیات وعده صادق ۲ را با شلیک ۲۰۰ موشک[۷۴] به مناطق نظامی و امنیتی اسرائیل انجام داد.[۷۵] در این حمله، مقر موساد، پایگاه هوایی نِواتیم، محل اصلی نگهداری جنگنده‌های F۳۵ و پایگاه هوایی هاتْسْریم، پایگاه مبدأ عملیات ترور سید حسن نصرالله و رادارهای راهبری و مراکز تجمع تانک‌ها و نفربرها[۷۶] و پایگاه تل نوف[۷۷] مورد هدف قرار گرفت. در بیانیه سپاه پاسداران آمده است که ۹۰ درصد موشک‌ها با موفقیت به اهداف اصابت کردند.[۷۸]
  • پس از ترور سید حسن، حزب‌الله لبنان حملات متعددی به سرزمین‌های اشغالی داشت. از جمله پایگاه اطلاعاتی نظامی ۸۲۰۰ و مقر سازمان جاسوسی اسرائیل را با موشک مورد هدف قرار داد.[۷۹]
  • استوار نبودن نظم جهانی بر حقوق بشر و اثبات اینکه نهادها و سازمان‌های بین‌المللی قدرتی برای توقف کشتار و ترور توسط رژیم صهیونیستی ندارند، از جمله پیامدهای ترور سید حسن بیان شده است.[۸۰]
  • در سطح بین‌الملل، نقش سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای در تحولات منطقه تضعیف خواهد شد و در سطح منطقه، گروه‌های مقاومت را به یکدیگر نزدیک خواهد کرد و قدرت ‌آنان را افزایش خواهد داد.[۸۱]
  • انجمن زرتشتیان تهران، جشن مهرگان،‌ بزرگترین جشن باستانی ایران پس از عید نوروز، را که قرار بود در دهم مهرماه برگزار شود، به دلیل شهادت سید حسن و اعلام پنج روز عزای عمومی به تأخیر انداخت.[۸۲]
  • پس از شهادت نصرالله، تعدادی از خانواده‌های عراقی، نام فرزندان تازه متولد شده خود را نصرالله گذاشتند.[۸۳]

به گفته کارشناسان سیاسی،‌ ترور سومین دبیرکل حزب‌الله، هرچند خسارت بزرگی برای حزب‌الله لبنان بود؛ اما نه تنها به افول آن حزب منجر نمی‌شود؛ بلکه لطمه جدی نیز به آن وارد نخواهد کرد.[۸۴]

ترورهای نافرجام نصرالله قبل از شهادت

به گزارش برخی خبرگزاری‌ها، سید حسن نصرالله به دلیل پیروزی‌هایی که در مقابل اسرائیل به دست آورد و به سبب به قدرت رسیدن حزب‌الله در دوران دبیرکلی او، بارها از سوی رژیم صهیونیستی مورد تهدید تروریستی واقع شده بود.[۸۵] برخی از این ترورهای نافرجام عبارتند از:

  • ۲۰۰۴م: سوء قصد از طریق مسمومیت غذایی؛
  • ۲۰۰۶م: بمباران برج محل سکونت نصرالله توسط هواپیماهای اسرائیلی. در ۲۸ آوریل همین سال، گروه تروریستی که هدفشان حمله خمپاره‌ای به خودروی سید حسن نصرالله بود، دستگیر شدند و موفق به ترور او نشدند؛
  • ۲۰۱۱م: انفجار ساختمانی که تصور می‌شد سید حسن نصرالله در آن حضور دارد توسط هواپیماهای اسرائیلی.[۸۶]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. «"معاریف" تکشف فی تقریر حول وحدة حمایة نصرالله تفاصیل محاولات اغتیاله»، وبگاه النشرة.
  2. نگاه کنید به:‌ «سید حسن نصرالله: من سخنگوی ایران نیستم»، پایگاه خبری انتخاب؛ «حسن نصرالله نزدیک‌ترین متحد ایران و دشمن سرسخت اسرائیل که بود؟»، یورونیوز.
  3. «حسن نصر الله.. قائد جعل من حزب الله قوة إقليمية»، شبکه الجزیرة.
  4. «الأمین العام لحزب الله السید حسن نصرالله»، وبگاه الخنادق.
  5. «حسن نصر الله.. قائد جعل من حزب الله قوة إقليمية»، شبکه الجزیرة.
  6. خامه‌یار، «حزب الله و سید حسن از جنگ‌های داخلی تا جنگ ۳۳ روزه»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
  7. «حسن نصرالله نزدیک‌ترین متحد ایران و دشمن سرسخت اسرائیل که بود؟»، یورونیوز.
  8. «۱۰۳۸ عملیات حزب الله علیه صهیونیست‌ها طی ۱۳۳ روز جنگ»، شبکه العالم.
  9. «آمار شهدای حزب‌الله در راه قدس به ۳۱۶ نفر رسید»، خبرگزاری تسنیم.
  10. «Weaponising ordinary devices violates international law: UN rights chief»، business-standard.
  11. «شهادة الأمين العام لحزب الله سماحة السيد حسن نصرالله»، سایت المنار.
  12. «حزب‌الله کشته شدن علی کرکی را تأیید کرد»، خبرگزاری آناتولی.
  13. «سردار نیلفروشان در بیروت به شهادت رسید+بیوگرافی»، خبرگزاری العالم.
  14. «۱۱ شهید و ۱۰۸ زخمی آمار حملات روز گذشته به ضاحیه جنوبی بیروت»، خبرگزاری ایسنا.
  15. «استشهاد الأمين العام لحزب الله السيد حسن نصر الله في العدوان على الضاحية»، المیادین.
  16. «A closer look at type of weaponry believed to have been used in Beirut attack»، Al Jazeera Media Network؛ «استفاده از ۸۵ تن بمب برای ترور نصرالله»،‌ خبرگزاری مشرق نیوز.
  17. «US-made 2,000-pound bombs likely used in strike that killed Hezbollah chief Nasrallah, CNN analysis shows»، CNN Network.
  18. «US-made 2,000-pound bombs likely used in strike that killed Hezbollah chief Nasrallah, CNN analysis shows»، CNN Network.
  19. «Israel used US-made 900 kg bombs in Hassan Nasrallah's killing»، HindustanTimes.
  20. «Israel likely used US-made bombs in Nasrallah assassination: Report»،‌ Al Jazeera Network.
  21. «A closer look at type of weaponry believed to have been used in Beirut attack»، Al Jazeera Media Network؛ «استفاده از ۸۵ تن بمب برای ترور نصرالله»،‌ خبرگزاری مشرق نیوز.
  22. نگاه کنید به: «کانال 12 اسرائیل: نصرالله بر اثر خفگی در محل بدون تهویه کشته شد»، خبرگزاری العربیه فارسی؛ «Hezbollah chief Hassan Nasrallah's body recovered from bombed bunker: Report»، HindustanTimes.
  23. «ماده‌ای که به موقعیت‌یابی شهید سید نصرالله کمک کرد»، خبرگزاری العالم؛‌ «ادعای تازه اسرائیل درباره جزئیات ترور سید حسن نصرالله»، خبرگزاری تابناک.
  24. «پیام تسلیت به مناسبت شهادت جناب سید حسن نصرالله رضوان الله علیه دبیر کل شهید حزب‌الله لبنان»، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای.
  25. «واکنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به شهادت دبیرکل حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری مهر.
  26. «آیت‌الله مکارم شیرازی: امت اسلامی مجاهدت‌های شهید سید حسن نصرالله را فراموش نمی‌کند»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  27. «پیام آیت‌الله نوری همدانی در پی شهادت سید حسن نصرالله»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  28. «آیت‌الله سبحانی شهادت سید مقاومت را تسلیت گفت»، خبرگزاری ایسنا.
  29. «پیام تسلیت آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی در پی شهادت سید حسن نصرالله»، خبرگزاری رسمی حوزه.
  30. «آیت الله جوادی آملی شهادت سید حسن نصرالله را تسلیت گفت»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  31. «آیت‌الله العظمی بشیر نجفی: آزادگان جهان بدانند که خون این سید مجاهد به هدر نخواهد رفت»، خبرگزاری رسمی حوزه.
  32. «تسلیت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی به مناسبت شهادت سید مقاومت»، خبرگزاری رسمی حوزه.
  33. «شهید سید حسن نصرالله از مجاهدان بزرگ این عصر بود»، خبرگزاری ابنا.
  34. «جامعه مدرسین حوزه علمیه قم درپی شهادت سید حسن نصرالله: جهان جز با نابودی اسرائیل و آمریکا روی صلح و آسایش را نخواهد دید»، خبرگزاری شفقنا.
  35. «بیانیه مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در پی شهادت دبیرکل حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری ابنا.
  36. «واکنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به شهادت دبیرکل حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری مهر.
  37. «کوبا: ترور ناجوانمردانه دبیرکل حزب‌الله را به شدت محکوم می‌کنیم»، خبرگزاری العالم.
  38. «ادامه محکومیت جهانی ترور شهید سید حسن نصرالله (۱)»، خبرگزاری صداوسیما.
  39. «واکنش مقاومت به شهادت سید حسن نصرالله»، باشگاه خبرنگاران جوان؛ «حداد في 5 دول على نصر الله وحركات وشخصيات تندد»، شبکه الجزیرة.
  40. «محکومیت جهانی ترور شهید سید حسن نصرالله»، خبرگزاری صداوسیما.
  41. «پیام تسلیت به مناسبت شهادت جناب سید حسن نصرالله رضوان الله علیه دبیر کل شهید حزب‌الله لبنان»، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای.
  42. «اعلام ۳ روز عزای عمومی در لبنان»، خبرگزاری العالم.
  43. «واکنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به شهادت دبیرکل حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری مهر.
  44. «واکنش مقاومت به شهادت سید حسن نصرالله»، باشگاه خبرنگاران جوان.
  45. «واکنش مقاومت به شهادت سید حسن نصرالله»، باشگاه خبرنگاران جوان.
  46. «راهپیمایی و خروش حوزویان و ملت داغدار قم در روز یکشنبه»، خبرگزاری رسمی حوزه.
  47. «سینماها و تئاترها تا اطلاع ثانوی تعطیل شدند»، خبرگزاری ایسنا.
  48. «مردم شهرهای مختلف در سوگ شهید راه قدس/ ایران یک صدا در حمایت از لبنان و فلسطین»، خبرگزاری مشرق نیوز.
  49. نگاه کنید به:‌ «ادامه محکومیت جهانی ترور شهید سید حسن نصرالله (۱)»، خبرگزاری صداوسیما؛ «ادامه محکومیت جهانی ترور شهید سید حسن نصرالله (۲)»، خبرگزاری صداوسیما؛ «تظاهرات مردم رام‌الله، عمان و مغرب در محکومیت ترور سید مقاومت لبنان»، خبرگزاری العالم.
  50. «پیام دکتر پزشکیان در پی شهادت سید حسن نصرالله»، پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری اسلامی ایران.
  51. «لحظه اعلام خبر شهادت سید حسن نصرالله در حرم مطهر رضوی»، خبرگزاری مهر.
  52. «لحظه اعلام شهادت شهید نصرالله در حرم امام علی(ع)»، خبرگزاری خبرآنلاین.
  53. «پرچم گنبد حرم مطهر رضوی‌ به رنگ سیاه درآمد»، خبرگزاری ایسنا.
  54. «اهتزاز پرچم مشکی بر فراز گنبد حرم حضرت معصومه(س) + فیلم»، خبرگزاری رسمی حوزه.
  55. نگاه کنید به: «بزرگداشت سید مقاومت در سراسر دنیا»، وبگاه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.
  56. «برگزاری آیین بزرگداشت شهید سید حسن نصرالله در برزیل»، خبرگزاری مهر.
  57. «مجالس یادبود شهید سید حسن نصرالله در ترکیه»، خبرگزاری صدا و سیما.
  58. نگاه کنید به: «بزرگداشت سید مقاومت در سراسر دنیا»، وبگاه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی؛ «مراسم گرامی داشت شهید سید حسن نصرالله در جامعة النجف بلتستان پاکستان برگزار شد»، خبرگزاری رسمی حوزه.
  59. «لليوم الثاني.. العتبتان المقدّستان تواصلان إقامة المجلس التأبينيّ على روح السيد الشهيد حسن نصر الله»، شبکة الکفیل العالمیة.
  60. «برگزاری ویژه‌برنامه شهادت پرچم دار جبهه مقاومت در حرم مطهر رضوی»، وبگاه آستان قدس رضوی؛ «بزرگداشت شهید سید حسن نصرالله در حرم رضوی»، خبرگزاری مهر.
  61. «بزرگداشت شهید سید حسن نصرالله در حرم حضرت معصومه(س)»، خبرگزاری مهر؛ «مراسم بزرگداشت شهید سید حسن نصرالله در قم»، خبرگزاری ایسنا.
  62. «وفد العتبة العباسية إلى سوريا يقيم مجلسًا تأبينيًّا على روح السيد الشهيد حسن نصر الله»، شبکة الکفیل العالمیة.
  63. «الحوزة العلمية في النجف الأشرف تقيم مجلس الفاتحة على روح السيد الشهيد حسن نصر الله»، شبکة الکفیل العالمیة.
  64. نگاه کنید به: «جا‌به‌جایی رایگان ۱.۷ میلیون مسافر با مترو در نماز جمعه نصر»، خبرگزاری میزان؛ «حضور میلیونی مردم در نماز جمعه نصاب عید فطر را رد کرد»، خبرگزاری فارس.
  65. «اقامه نماز جمعه تهران به امامت رهبر انقلاب و بزرگداشت شهید سید حسن نصرالله»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  66. «عکس/خیابان‌ها و معابر اطراف مصلی امام خمینی در هنگام برگزاری نماز جمعه تهران»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
  67. نگاه کنید به: «پیام‌های جمعه نصر چه بود؟»، باشگاه خبرنگاران جوان؛‌ «جمعه نصر؛ مرم ایران «ترس» را ترساندند»، خبرگزاری ایسنا.
  68. «خطبه‌های نماز جمعه تهران»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
  69. «فیلم/ تشییع نمادین پیکر سید حسن نصرالله در حرم امیرالمومنین(ع)»، خبرگزاری مشرق.
  70. «تشييع النعش الرمزی للسيد الشهيد حسن نصر الله فی العتبتين المقدستين»، شبکة الکفیل العالمیة.
  71. « تشييع رمزي مهيب للسيد الشهيد "حسن نصر الله" في الكاظمية»، خبرگزاری السومریة.
  72. «دهها آیین نمادین تشییع پیکر شهید سید حسن نصرالله در عراق برگزار شد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  73. «اقامه نماز غیابی برای شهید نصرالله و تظاهرات ضد صهیونیستی در پاکستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  74. «سردار سلامی: ۲۰۰ موشک به سمت سرزمین‌های اشغالی پرتاب شد»، خبرگزاری العالم.
  75. «سپاه: در پاسخ به شهادت هنیه، نصرالله و سرلشکر نیلفروشان قلب اراضی اشغالی هدف قرار گرفت»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  76. «جزئیات عملیات وعده صادق ۲: سه پایگاه هوایی رژیم صهیونیستی مورد هدف قرار گرفت»، خبرگزاری العالم.
  77. «موشک‌های ایران ۳ پایگاه رژیم صهیونیستی را از کار انداخت»، خبرگزاری العالم.
  78. «۹۰ درصد شلیک‌ها با موفقیت به اهداف اصابت کرد»، خبرگزاری مهر؛ «وزیر دفاع: وعده صادق ۲ بالای ۹۰ درصد موفقیت‌آمیز بود»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  79. «لبیک یا نصرالله»،‌ وبگاه تلوبیون.
  80. عمادی، «پیامدهای ترور سید حسن نصرالله برای نظم جهانی»،‌ خبرگزاری ایران پرس.
  81. تاجیک، «تبعات ملي منطقه‌اي و بين‌المللي ترور حسن نصرالله»، روزنامه اعتماد، دوشنبه ۹ مهر ۱۴۰۳ش.
  82. «جشن مهرگان به تعویق افتاد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  83. «نصرالله نام نوزادان در عراق پس از شهادت سید مقاومت لبنان»، خبرگزاری مهر.
  84. نگاه کنید به: تاجیک، «تبعات ملي منطقه‌اي و بين‌المللي ترور حسن نصرالله»، روزنامه اعتماد، دوشنبه ۹ مهر ۱۴۰۳ش.
  85. «ترورهای نافرجام سید»،‌ وبگاه همشهری آنلاین.
  86. نگاه کنید به:‌ «ترورهای نافرجام سید»،‌ وبگاه همشهری آنلاین؛ «"معاریف" تکشف فی تقریر حول وحدة حمایة نصرالله تفاصیل محاولات اغتیاله»، وبگاه النشرة.

یادداشت

  1. بمب سنگرشکن (Bunker Buster) که دارای بدنه‌ای بسیار مقاوم است، برای نفوذ در سازه‌های زیرزمینی، مانند پناهگاه‌ها، تونل‌ها یا تاسیسات نظامی و نابودی آنها طراحی شده است. این نوع بمب‌ها پس از رهاشدن از هواپیما، به سرعت به سطح زمین اصابت کرده و قبل انفجار به زیر زمین نفوذ می‌کند و پس از نفوذ کافی در زیر زمین و رسیدن به هدف منفجر می‌شود. تخریب این بمب‌ها بیشتر از بمب‌های معمولی است.(«کدام کشورها بمب سنگرشکن دارند؟»،‌ خبرگزاری جهان‌نیوز.)

منابع