محمدعلی عَمْری (۱۳۲۷-۱۴۳۲ق) عالم دینی شیعی اهل مدینه و از رهبران شیعیان عربستان سعودی و جماعت نخاوله. گفته شده نسب او به عثمان بن سعید عمری نایب امام زمان(عج) می‌رسد. دامنه نفوذ و تأثیر دینی و اجتماعی او را تا شهرهای جده و مکه نیز دانسته‌اند. دولت عربستان به واسطه او با جامعه شیعیان مدینه ارتباط برقرار می‌ساخت. او خدمات فراوانی از جمله ساختن مسجد و حسینیه و احیای مناسبت‌های اسلامی و شیعی انجام داد و در شهر مدینه حوزه علمیه شیعه تاسیس کرد. عمری به دفعات توسط حکومت آل سعود محکوم به زندان و اعدام شد و اعدامی نافرجام را نیز از سر گذراند. او نمایندگی مراجع تقلید شیعه در عربستان را نیز به عهده داشت. محمدعلی عَمْری در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد.
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | محمدعلی عمری |
| تاریخ تولد | ۱۲۸۸ش/۱۳۲۷ق |
| تاریخ وفات | ۴ بهمن ۱۳۸۹ش/ ۱۹ صفر ۱۴۳۲ق |
| محل دفن | مدینه بقیع |
| شهر وفات | مدینه |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | محمدتقی فقیه-محمدجواد مغنیه-محمدرضا مظفر-ضیاءالدین عراقی- میرزای نایینی |
| محل تحصیل | نجف |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | رهبری شیعیان عربستان سعودی به ویژه جماعت نخاوله |
| اجتماعی | ساخت مسجد، حسینیه و حوزه علمیه در مدینه و احیای مناسبت‌های اسلامی و شیعی |
نسب
محمدعلی عمری در سال ۱۳۲۷ق/۱۲۸۸ش در مدینه متولد شد. گفته‌اند نسب او به عثمان بن سعید عمری نایب امام زمان(عج) و فرزند او محمد بن عثمان عمری می‌رسد و در نهایت سلسله وی به قبیله خزرج یکی از دو قبیله مهم مدینه منتسب است.[۱] اجداد شیخ عمری در کنار فعالیت‌های دینی و علمی، به امور کشاورزی نیز می‌پرداختند، به همین جهت، به خاندان وی نخاوله یا «النخیلین» یعنی «خرماداران» گفته می‌شود.[۲]
تحصیلات
در پانزده یا شانزده سالگی به نجف اشرف رفت و در حوزه علمیه مشغول تحصیل شد و مرحله مقدمات و سطح را به پایان رساند و سپس وارد درس خارج شد.[۳] او مدت کوتاهی نیز در حوزه علمیه قم و حوزه علمیه مشهد مقیم بود و از علمای این دو حوزه استفاده کرد.[۴]
اساتید
برخی از اساتید او عبارتند از:
- سید ابوالحسن اصفهانی[۵]
- سید محمدباقر شخص احسائی: دخترش را نیز به ازدواج او درآورد.
- محمد تقی فقیه
- محمد جواد مغنیه
- محمد رضا مظفر
- ضیاءالدین عراقی
- مدتی نیز از محضر میرزای نایینی بهره برد.[۳]
بازگشت به مدینه
او در سال ۱۳۲۹ش/۱۳۷۰ق در آغاز مرجعیت آیت الله سید محسن حکیم به دستور ایشان به مدینه بازگشت و رهبری شیعیان مدینه را بر عهده گرفت. او نماینده بسیاری از مراجع تقلید بود از جمله:
خدمات
شیخ عمری خدمات فراوانی از جمله ساختن مسجد وحسینیه و احیای مناسبت‌های اسلامی و شیعی انجام داد. معروفترین بخش منطقه نخاوله، حسینیه شیعیان است که در میان مزرعه‌ای معروف به مزرعه شیخ عمری محصور شده است. او همچنین در شهر مدینه حوزه علمیه شیعه تاسیس کرد که در آن دروس حوزوی از مقدمات تا درس خارج تدریس می‌شود. مسجد و دفتر کار او در مزرعه‌اش که به مزرعه شیخ عمری معروف است، قرار دارد. شب‌ها تعدادی از زائران و از جمله ایرانیان برای خواندن نماز به این محل می‌روند. در این محل صدای «اشهد ان علیا ولی الله» به گوش می‌رسد. او همچنین مهمان‌خانه‌ای به نام «مضیف الامام الحسن(ع)» ساخته که پذیرای زائران است و در مناسبت‌های مذهبی در آن مراسم برگزار می‌شود.[۶]
زندان و اعدام نافرجام
شیخ عمری ۴۵ سال از عمر خود را در زندان عربستان به سر برد و چند سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از زندان آزاد شد. آل سعود چند بار برای او حکم اعدام صادر کرد ولی هربار به نحوی حکم اجرا نشد. آخرین بار مقدمات اجرای حکم نیز فراهم شد ولی او به طور معجزه‌آسا نجات یافت. او ماجرا را چنین نقل می‌کند: «همه چیز دست به دست هم داد تا مرا اعدام کنند. پس از چندماه زندانی شدن، سرانجام روز اعدام فرا رسید. مرا در ملأ عام و مقابل هزاران شیعه و برخی عاملان حکومت به پای چوبه دار بردند و طناب را به گردنم انداختند. به حضرت زهرا(س) توسل کردم. وقتی طناب دار را کشیدند پس از حدود ۳۰ ثانیه طناب پاره شد و من بیهوش شدم. وقتی به هوش آمدم ۳۵ روز گذشته بود و در یکی از بیمارستان‌های مدینه بستری بودم و فهمیدم نجات یافته‌ام.»[۷]
وفات
شیخ محمدعلی العمری ۴ بهمن ۱۳۸۹ش برابر با در ۱۹ صفر ۱۴۳۲ق درگذشت.[۸] و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد.[۹] هیئتی به نمایندگی از طرف آیت‌الله خامنه‌ای در مراسم خاکسپاری او شرکت کردند.[۱۰] بسیاری از مراجع تقلید نیز با صدور پیام‌هایی درگذشت وی را تسلیت گفتند.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ حسینیه شیعیان مدینه، محل نیایش با پروردگار، خبرگزاری حج و زیارت.
- ↑ حسینیه شیعیان مدینه، محل نیایش با پروردگار، خبرگزاری حج و زیارت.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ پایگاه اینترنتی شیخ محمد علی عمری
- ↑ نگاهی به زندگی رهبر فقید شیعیان عربستان، سایت تابناک.
- ↑ علامه العمری به روایت فرزند، خبرگزاری تقریب.
- ↑ گفتم یا زهرا(س)؛ طناب دار برید، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ رسول جعفریان، مجله مجمع گنجینه، شماره‌های ۴۶ و ۴۷ و ۴۸، ص۱۱ با تلخیص.
- ↑ نگاهی به زندگی رهبر فقید شیعیان عربستان، سایت تابناک.
- ↑ حضور نمایندگان رهبر معظم انقلاب در مراسم ترحیم علامه العمری در مدینه، خبرگزاری ابنا.
- ↑ حضور نمایندگان رهبر معظم انقلاب در مراسم ترحیم علامه العمری در مدینه، خبرگزاری ابنا.
منابع
- رسول جعفریان، مجله مجمع گنجینه، قم، مجمع جهانی اهل بیت.
- گفتم یا زهرا(س)؛ طناب دار برید، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، مجله امتداد بهمن ۱۳۸۹ - شماره ۶۰.
- حسینیه شیعیان مدینه، محل نیایش با پروردگار، خبرگزاری حج و زیارت، تاریخ بازدید: ۸ دی ۱۳۹۹ش.
- حضور نمایندگان رهبر معظم انقلاب در مراسم ترحیم علامه العمری در مدینه، خبرگزاری ابنا، تاریخ انتشار: ۹ بهمن ۱۳۸۹ش.
- پایگاه اینترنتی شیخ محمد علی عمری.
- علامه العمری به روایت فرزند، خبرگزاری تقریب، تاریخ انتشار: ۶ بهمن ۱۳۸۹ش.
- نگاهی به زندگی رهبر فقید شیعیان عربستان، سایت تابناک. تاریخ انتشار: ۵ بهمن ۱۳۸۹ش.