ترور قاسم سلیمانی، حمله پهپاد آمریکایی به خودروی حامل قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در عراق.
 انفجار خودروی حامل قاسم سلیمانی بر اثر حمله پهپاد | |
| زمان | ۱۳ دی سال ۱۳۹۸ش |
|---|---|
| مکان | فرودگاه بغداد |
| عاملان | آمریکا |
| نتایج | شهادت قاسم سلیمانی، ابومهدی المهندس و چند نفر دیگر |
| پیامدها | حمله موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مقر نیروهای آمریکا در عراق • تصویب طرح اخراج آمریکایی‌ها از عراق |
| مرتبط | ترور سید حسن نصرالله |
در این حمله که در ۱۳ دی ۱۳۹۸ش در فرودگاه بغداد انجام شد، سلیمانی و چند تن دیگر از جمله ابومهدی المهندس، معاون حشد شعبی ترور شدند. این واقعه، واکنش‌ها و پیامدهای مختلفی را در پی داشت؛ از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، پایگاه عین‌الاسد مقر نظامیان آمریکایی در عراق را هدف حمله موشکی قرار داد. همچنین مجلس عراق، طرح اخراج آمریکایی‌ها از عراق را تصویب کرد.
جنازه قاسم سلیمانی در شهرهای مختلف ایران و عراق تشییع شد. پایگاه خبری روسی روسیا اَلیَوم، تشییع جنازه سلیمانی را پس از تشییع امام خمینی، بزرگترین تشییع جنازه تاریخ برشمرد. هر ساله در سالروز این واقعه، مراسم بزرگداشتی در شهرهای مختلف ایران به‌ویژه کرمان برگزار می‌شود.
چرایی ترور
۱۳ دی ۱۳۹۸ش در حمله تروریستی پهپاد آمریکایی به خودروی حامل قاسم سلیمانی در نزدیکی فرودگاه بغداد، او به همراه چند تن دیگر از جمله ابومهدی المهندس، معاون حشد الشعبی (بسیج مردمی عراق)، به شهادت رسید.[۱] وزارت دفاع آمریکا با صدور بیانیه‌ای، اعلام کرد که این حمله به‌دستور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری وقت ایالات متحده انجام شده است.[۲]
بنا بر برخی تحلیل‌ها، نقش محوری سلیمانی در خنثیٰ‌سازی نقشه آمریکا و برخی از کشورهای منطقه در تجزیه کشورهای سوریه و عراق و نیز شکست طرح آنها در سقوط دولت بشار اسد از دلایل ترور او بوده است.[۳] برخی تحلیل‌گران، ایجاد داعش را به آمریکا نسبت می‌دهند و ترامپ رئیس‌جمهور وقت آمریکا در رقابت‌های انتخاباتی و دیگر مسئولان آمریکایی به ایجاد داعش توسط آمریکا اشاره کرده‌اند.[۴] با این حال، وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا دلیل این حمله را انتقام کشته‌شدن نیروهای خود توسط سپاه و جلوگیری از هدف قراردادن نیروهای آمریکایی توسط قاسم سلیمانی اعلام کرد.
قاسم سلیمانی
قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود. او از نیروهای مقاومت از جمله حزب‌الله لبنان[۵] و حماس[۶] در برابر اشغالگری اسرائیل حمایت می‌کرد و آنان را به سلاح‌های پیشرفته تجهیز کرد.[۷] همچنین مخالف حضور آمریکایی‌ها در منطقه غرب آسیا بود و حضور آنان را موجب ناامنی در این منطقه می‌دانست.
سلیمانی همچنین با بسیج کردن نیروهایی از کشورهای مختلف از جمله ایران، عراق، سوریه، لبنان، افغانستان و پاکستان که به مدافعان حرم مشهور شدند داعش را در سوریه و عراق شکست داد. او داعش را گروهی آمریکایی صهیونیستی می‌دانست.[۸]
واکنش‌ها
ترور قاسم سلیمانی، اعتراضاتی را در کشورهای مختلف جهان در پی داشت و مراسم‌هایی در بزرگداشت او در شهرهای مختلف ایران و دیگر کشورهای جهان برگزار شد. همچنین شخصیت‌های سیاسی و مذهبی ایران و دیگر کشورها به ترور وی واکنش نشان دادند. سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در پیامی او را چهره بین‌المللی مقاومت خواند و به مناسبت «شهادت» وی، سه روز در ایران عزای عمومی اعلام کرد.[۹] دیگر شخصیت‌های سیاسی و مذهبی از جمله رؤسای قوای سه‌گانه ایران و مراجع تقلید ایران و عراق در پیام‌های جداگانه شجاعت، اخلاص و فداکاری او را ستودند.[۱۰]
سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان، عبدالملک الحوثی رهبر انصارالله یمن و رؤسای جمهور سوریه، لبنان و عراق از شخصیت‌های سیاسی غیرایرانی بودند که ترور سلیمانی را محکوم کردند.[۱۱] رؤسای جمهور افغانستان[۱۲] و ترکیه[۱۳] و نیز وزارت خارجه روسیه، کشته شدن او را به ملت ایران تسلیت گفتند.[۱۴] اگنس کالامارد، گزارشگر ویژه سازمان ملل، ترور هدفمند قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس را غیرقانونی و نقض قوانین حقوق بین‌الملل دانست.[۱۵] یرواند آبراهامیان، تاریخ‌نگار امریکایی نیز تأکید کرد که ایرانیان پیش از این امریکا را دولتی توطئه‌گر می‌دانستند، از این پس دولت مذکور را دولتی تروریست هم خواهند دانست.[۱۶] مایکل مور، فیلمساز امریکایی به اقدام دولت امریکا اعتراض کرد و دولت امریکا را تلویحاً جنگ‌طلب خواند.[۱۷]
پیامدها
برخی از پیامدهای شهادت قاسم سلیمانی عبارتند از:
- تصویب طرح اخراج آمریکایی‌ها از عراق: پس از شهادت قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، برخی از گروه‌های سیاسی عراق و شماری از مردم این کشور خواستار اخراج نیروهای امریکایی از عراق شدند. پارلمان عراق در جلسه‌ای اضطراری که در ۱۵ دی ۱۳۹۸ش برگزار شد، طرحی را در رابطه با خروج نیروهای امریکایی از عراق تصویب کرد.[۱۸] البته موضوع اخراج نیروهای امریکایی از عراق، پیشتر در پی حملات آمریکا به مواضع حشد الشعبی مطرح شده بود و سید کاظم حائری از مراجع تقلید نیز ماندن نیروهای آمریکایی را در عراق حرام اعلام کرده بود.[۱۹]
- حمله موشکی ایران به پایگاه هوایی عین‌الاسد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۱۸ دی ۱۳۹۸ش در پاسخ به ترور قاسم سلیمانی، پایگاه هوایی عین‌الاسد را که پایگاه نظامیان آمریکایی در عراق بود، مورد حمله موشکی قرار داد.[۲۰]
- نامگذاری روز ۱۳ دی به‌عنوان روز جهانی مقاومت در تقویم جمهوری اسلامی ایران[۲۱]
- سقوط پرواز تهران -کی‌یف بر اثر شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و جان‌باختن ۱۷۶ سرنشین آن.[۲۲] بر اساس بیانیه ستادکل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، این شلیک ناشی از خطای انسانی بوده و پس از حمله موشکی سپاه به پایگاه آمریکا در عراق و افزایش حساسیت سامانه پدافند در نتیجه تحرکات نیروهایی آمریکا در اطراف ایران، صورت گرفته است.[۲۳]
تشییع و تدفین
مراسم تشییع قاسم سلیمانی به همراه ابومهدی المهندس و دیگر همراهانشان در ۱۴ دی ۱۳۹۸ش با حضور شخصیت‌های سیاسی و مذهبی و عموم مردم عراق در شهرهای بغداد، کربلا و نجف برگزار شد.[۲۵] در کربلا، سید احمد الصافی تولیت حرم حضرت عباس[۲۶] و در نجف، شیخ بشیر نجفی بر پیکر آنان نماز گزارد.[۲۷] سپس پیکرهای شهدای ایرانی و ابومهدی المهندس به ایران منتقل شده و در ۱۵ دی در اهواز و مشهد و در ۱۶ دی در تهران و قم تشییع شدند.
سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران ۱۶ دی ۱۳۹۸ش در تهران بر پیکر قاسم سلیمانی و دیگر همراهانش از جمله ابومهدی المهندس نماز گزارد.[۲۸] در مراسم تشییع جنازه وی در تهران، اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس طی سخنانی از تلاش‌های قاسم سلیمانی برای رهایی فلسطین از اشغال اسرائیل یاد کرد و وی را «شهید القدس» نامید.[۲۹] پایگاه خبری روسی روسیا الیوم، تشییع جنازه وی را پس از تشییع جنازه امام خمینی بزرگترین تشییع جنازه تاریخ برشمرد.[۳۰] به گفته سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حدود ۲۵ میلیون نفر در تشییع سلیمانی شرکت کردند.[۳۱] قاسم سلیمانی ۱۷ دی در کرمان تشییع و در ۱۸ دی ۱۳۹۸ در این شهر دفن شد.[۳۲]
برگزاری مراسم سالگرد
هر ساله در ایام شهادت سلیمانی، در شهرهای مختلف ایران مراسم بزرگداشت برگزار می‌شود. این مراسم در کرمان با شرکت افرادی از شهرهای مختلف ایران و برخی از کشورهای دیگر برگزار می‌شود. در ۱۳ دی ۱۴۰۲ش در مسیر منتهی به گلزار شهدای کرمان حمله تروریستی رخ داد. این حمله ۳۶۸ کشته و زخمی برجای گذاشت.[۳۳] در این حمله، ۹۴ تن کشته شدند؛ ۵۶ تن از آنها زن و ۱۳ تن از اتباع افغانستان بودند.[۳۴]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ «سردار قاسم سلیمانی به شهادت رسید»، عصر ایران.
- ↑ «جزئیات و جنبه‌هایی از چگونگی و چرایی کشته شدن قاسم سلیمانی»، سایت دویچه‌وله فارسی.
- ↑ «علت این همه وحشت آمریکایی ها از شهید سلیمانی چه بود؟»، خبرگزاری ایرنا.
- ↑ «افشای نقش آمریکا در تشکیل داعش»، Parstoday.
- ↑ «نقش حاج قاسم سلیمانی در جنگ تموز لبنان»، خبرگزاری رسا.
- ↑ «حمدان للميادين: الشهيد سليماني لعب دوراً مهماً في تعبئة صفوف المقاومين»، سایت المیادین.
- ↑ «حمدان للميادين: الشهيد سليماني لعب دوراً مهماً في تعبئة صفوف المقاومين»، سایت المیادین.
- ↑ «نامه سرلشکر قاسم سلیمانی به رهبر انقلاب درباره پایان سیطره داعش».
- ↑ «پیام تسلیت رهبر انقلاب در پی شهادت سردار شهید سپهبد قاسم سلیمانی و شهدای همراه او»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ «پیام‌های تسلیت مراجع تقلید، علما و شخصیت‌های حوزوی به شهادت سردار سلیمانی»، خبرگزاری حوزه.
- ↑ «بازتاب شهادت سردار سلیمانی در رسانه‌های منطقه»، سایت باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «رئیس جمهور افغانستان شهادت سردار سلیمانی را به ملت ایران تسلیت گفت»، سایت خبرگزاری صدای افغان.
- ↑ «واکنش اردوغان به شهادت سردار سلیمانی»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران.
- ↑ «واکنش‌های روسیه و چین به شهادت سردار سلیمانی»، سایت خبری همشهری آنلاین.
- ↑ «سازمان ملل: ترور سلیمانی غیرقانونی و نقض حقوق بین‌الملل بود»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «آبراهامیان: هدف قرار دادن سلیمانی تروریسم بود»، سایت تابناک.
- ↑ «واکنش دوباره مایکل مور: معذرت می‌خواهیم؛ این دیوانگی است»، خبرگزاری ایسنا.
- ↑ «مفاد تصمیم پارلمان عراق درباره اخراج نیروهای آمریکایی»، سایت تابناک.
- ↑ «فتوای آیت الله حائری درباره حضور آمریکایی‌ها در عراق»، سایت خبرآنلاین.
- ↑ «انتقام سخت با شلیک دهها موشک به پایگاه آمریکایی عین‌الاسد»، خبرگزاری ایرنا.
- ↑ «۱۳ دی روز جهانی مقاومت شد»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «اطلاعیه مهم ستادکل نیروهای مسلح/ سقوط هواپیمای مسافری ناشی از خطای انسانی سیستم پدافندی بود»، خبرگزاری فارس.
- ↑ «اطلاعیه مهم ستادکل نیروهای مسلح/ سقوط هواپیمای مسافری ناشی از خطای انسانی سیستم پدافندی بود»، خبرگزاری فارس.
- ↑ «دیدار خانواده سردار شهید حاج قاسم سلیمانی»، بگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
- ↑ «پیکرهای پاک سردار سلیمانی و المهندس وارد نجف شدند»، خبرگزاری فارس.
- ↑ «نماز میت به امامت احمد صافی بر پیکر سردار سلیمانی»، سایت شهرآرا نیوز.
- ↑ «گریه آیت‌الله بشیر النجفی هنگام اقامه نماز بر پیکر شهید حاج قاسم سلیمانی و یارانش»، سایت شبکه الکوثر.
- ↑ «اقامه نماز بر پیکر شهید سپهبد قاسم سلیمانی و یاران مجاهد او»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ «إسماعيل هنية: قاسم سليماني "شهيد القدس"»، شبکه خبری الجزیره.
- ↑ «طهران تودع سلیمانی بأکبر جنازة منذ تشییع الخمینی»، شبکه خبری راشاتودی عربی.
- ↑ «سردار شریف: ۲۵ میلیون نفر در مراسم تشییع «حاج قاسم» شرکت کردند»، خبرگزاری فارس.
- ↑ «پیکر سردار سلیمانی به خاک سپرده شد»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «اخبار لحظه به لحظه از حادثه تروریستی کرمان/ بازداشت برخی عوامل مرتبط با انفجارها + تصاویر»، خبرگزاری ایرنا.
- ↑ نگاه کنید به: «اسامی شهدای حمله تروریستی کرمان تا امروز»، ایسنا.
منابع
- «سردار قاسم سلیمانی به شهادت رسید»، عصر ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۳ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «جزئیات و جنبه‌هایی از چگونگی و چرایی کشته شدن قاسم سلیمانی»، سایت دویچه‌وله فارسی.
- «افشای نقش آمریکا در تشکیل داعش»، Parstoday، تاریخ درج مطلب: ۹ قوس، ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «نقش حاج قاسم سلیمانی در جنگ تموز لبنان»، خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب: ۲۲ تیر ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «حمدان للميادين: الشهيد سليماني لعب دوراً مهماً في تعبئة صفوف المقاومين»، سایت المیادین، تاریخ درج مطلب: ۱ کانون الثانی ۲۰۲۱م، تاریخ بازدید: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «نامه سرلشکر قاسم سلیمانی به رهبر انقلاب درباره پایان سیطره داعش»، وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۳۰ آبان ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «پیام تسلیت رهبر انقلاب در پی شهادت سردار شهید سپهبد قاسم سلیمانی و شهدای همراه او»، وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۱۳دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «پیام‌های تسلیت مراجع تقلید، علما و شخصیت‌های حوزوی به شهادت سردار سلیمانی»، خبرگزاری حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۳دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «بازتاب شهادت سردار سلیمانی در رسانه‌های منطقه»، سایت باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۱۳ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «رئیس جمهور افغانستان شهادت سردار سلیمانی را به ملت ایران تسلیت گفت»، سایت خبرگزاری صدای افغان، تاریخ درج مطلب: ۱۵ جدی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «واکنش اردوغان به شهادت سردار سلیمانی»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۶ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «واکنش‌های روسیه و چین به شهادت سردار سلیمانی»، سایت خبری همشهری آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۳ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «سازمان ملل: ترور سلیمانی غیرقانونی و نقض حقوق بین‌الملل بود»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱۳ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «آبراهامیان: هدف قرار دادن سلیمانی تروریسم بود»، سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: ۱۴ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «واکنش دوباره مایکل مور: معذرت می‌خواهیم؛ این دیوانگی است»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱۴ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «اخبار لحظه به لحظه از حادثه تروریستی کرمان/ بازداشت برخی عوامل مرتبط با انفجارها + تصاویر»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۱۳ دی ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «اسامی شهدای حمله تروریستی کرمان تا امروز»، ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۳ دی ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «پیکرهای پاک سردار سلیمانی و المهندس وارد نجف شدند»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۱۴ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۶بهمن ۱۴۰۲ش.
- «نماز میت به امامت احمد صافی بر پیکر سردار سلیمانی»، سایت شهرآرا نیوز، تاریخ درج مطلب: ۱۴ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۶بهمن ۱۴۰۲ش.
- «گریه آیت‌الله بشیر النجفی هنگام اقامه نماز بر پیکر شهید حاج قاسم سلیمانی و یارانش»، سایت شبکه الکوثر
- «اقامه نماز بر پیکر شهید سپهبد قاسم سلیمانی و یاران مجاهد او»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۱۶ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «إسماعيل هنية: قاسم سليماني "شهيد القدس"»، شبکه خبری الجزیره، ۶ ژانویه ۲۰۲۰م، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «طهران تودع سلیمانی بأکبر جنازة منذ تشییع الخمینی»، شبکه خبری راشاتودی عربی، ۶ ژانویه ۲۰۲۰م، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «سردار شریف: ۲۵ میلیون نفر در مراسم تشییع «حاج قاسم» شرکت کردند»، خبرگزاری فارس
- «پیکر سردار سلیمانی به خاک سپرده شد»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۸ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «مفاد تصمیم پارلمان عراق درباره اخراج نیروهای آمریکایی»، سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: ۱۵ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «فتوای آیت الله حائری درباره حضور آمریکایی‌ها در عراق»، سایت خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲ شهریور ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «انتقام سخت با شلیک دهها موشک به پایگاه آمریکایی عین‌الاسد»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۱۸ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ش.
- «۱۳ دی روز جهانی مقاومت شد»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۷ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ش.
- <ref>«اطلاعیه مهم ستادکل نیروهای مسلح/ سقوط هواپیمای مسافری ناشی از خطای انسانی سیستم پدافندی بود»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۱۸ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۷ بهمن ۱۴۰۲ش.
- [https://farsi.khamenei.ir/photo-album?id=54778%5D «دیدار خانواده سردار شهید حاج قاسم سلیمانی»، بگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۱۰ دی ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۸ بهمن ۱۴۰۲ش.