موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس
 لوگوی موزه | |
| نام | موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس |
|---|---|
| کشور | ایران |
| شهرستان | تهران |
| اطلاعات اثر | |
| نام‌های دیگر | باغ‌موزه دفاع مقدس |
| نام‌های قدیمی | باغ‌موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت |
| کاربری کنونی | موزه |
| دیرینگی | ۴ مهر سال ۱۳۹۱ش |
| دورهٔ ساخت اثر | جمهوری اسلامی ایران |
| بانی اثر | دانشجویان رشته معماری دانشگاه تهران |
| مالک اثر | شهرداری تهران |
| اطلاعات بازدید | |
| شماره تلفن | ۸۸۶۵۷۰۲۶ |
| وبگاه | https://iranrhdm.ir/home |
موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس یا باغ‌موزه دفاع مقدس نمایشگاهی بزرگ در تهران است. در این موزه آثار و مستندات تاریخی انقلاب اسلامی ایران و جنگ ایران و عراق نمایش داده شده است. در این مجموعه که از سال ۱۳۸۴ش به‌دست دانشجویان معماری دانشگاه تهران طراحی شده و در سال ۱۳۹۱ش با همت شهرداری تهران به بهره‌برداری رسیده، هفت تالار اصلی وجود دارد که بخش‌های اصلی موزه هستند و هر کدام با هدفی خاص، روایت‌گر بخشی از تاریخ جنگ است. باغ‌موزه دفاع مقدس در مساحت ۲۲ هکتار بنا شده و دارای بخش‌های متعدد و امکانات دیگر نیز است.
معرفی کلی و اهمیت آن
باغ‌موزه دفاع مقدس، بزرگ‌ترین موزه نظامی جهان اسلام و مدرن‌ترین موزه در غرب آسیا معرفی شده است.[۱] این مجموعه، مکانی وسیع و عمومی است که آثار و مستندات تاریخی و روایی مربوط به انقلاب اسلامی ایران و هشت سال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، در آن جمع‌آوری شده و نمایش داده می‌شود.[۲] موزه در مساحت ۲۲ هکتار و زیربنای ۴۲ هزار مترمربع ساخته شده و دارای ۷ تالار است که تاریخ معاصر ایران را تا پایان جنگ روایت می‌کند.[۳]
مسجد، باغ‌راه، دریاچه مصنوعی، آب‌نمایش، یادمان شهدای گمنام، برج پرچم، کتابخانه تخصصی، موزه خودروهای شهدای هسته‌ای، سالن‌های آمفی‌تئاتر و امکانات تفریحی از دیگر بخش‌های نمایشگاه است و هر ساله به مناسبت‌های مختلف، نمایشگاه‌های موقت و برنامه‌های مختلفی در آن برگزار می‌شود.[۴]
از این موزه، با عنوان‌های «باغ‌موزه دفاع مقدس» و «باغ‌موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت» نیز یاد شده است.[۵]
تاریخچه ساخت
ایده ساخت باغ‌موزه دفاع مقدس از زمان جنگ مطرح بود که میسر نشد و این طرح پس از سال‌ها در تپه‌های عباس‌آباد تهران در مدت دو سال برنامه‌ریزی شد.[۶] طرح ساخت این مجموعه که با طراحی دانشجویان رشته معماری دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۴ش، پی‌ریزی[۷] و در سال ۱۳۸۵ش عملیات عمرانی‌اش آغاز شد، پس از گذشت چهار سال در ۳ خرداد سال ۱۳۸۹ش فاز اول آن افتتاح گردید و دو سال بعد در ۴ مهر سال ۱۳۹۱ش به‌همت شهرداری تهران به بهره‌برداری رسید.[۸]
اهداف
هدف از ایجاد باغ‌موزه دفاع مقدس، رساندن ابتکارها، خلاقیت‌ها و افتخارات دوران‌های پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ هشت ساله بوده و قصد دارد به سؤال‌های اساسی و بنیادین نسل‌های بعدی پاسخ دهد.[۹] به‌گفته طراح موزه، این مجموعه بر اساس مفهوم دفاع مقدس، شامل سه بخش است:
- بخش اول: «آگاهی»؛ شامل کلیه اسناد و مدارک رویدادهای دفاع مقدس
- بخش دوم: «حس حضور»؛ بازسازی وقایع جنگ ایران و عراق
- بخش سوم: «راه تعالی»؛ بیان جنبه‌های معنوی مفاهیم و آرمان‌های دفاع مقدس.[۱۰]
بخش‌ها
باغ‌موزه دفاع مقدس شامل ۳ بخش عمده باغ‌دره، بخش میانی و بخش ساختمانی است.[۱۱]
بخش ساختمانی و اصلی، دارای هفت تالار است و هر تالار، بیانگر رویدادی است تا بازدیدکننده بتواند اتفاقات و وقایع دوران انقلاب اسلامی و جنگ را شبیه‌سازی کند و با تجسم عینی آن، فضای مبارزه آن را حس کند. هفت تالار موزه به‌ترتیب آستانه، حیرت و حقانیت، دفاع، آرامش و مقابله، شهادت، پیروزی، سرانجام نام‌گذاری شده است.[۱۲]
بخش‌های موزه و کارکرد آن به این شرح است:
- تالار آستانه: اولین بخش تالار، نمایش‌دهنده مجموعه وقایعی است که مبارزات مردمی در فاصله سال‌های ۱۳۳۲ تا ۱۳۵۷ش را نشان می‌دهد و شامل کودتای ۲۸ مرداد، اتفاقات سیاسی، جشن‌های ۲۵۰۰ساله شاهنشاهی و در نهایت پیروزی انقلاب اسلامی ایران است.
- تالار حیرت و حقانیت: این قسمت، شروع جنگ هشت ساله ایران و عراق را روایت می‌کند. در این بخش، حیرت مردم ایران از شوک جنگ به نمایش در آمده و با شبیه‌سازی و ایجاد فضای واقعی، یورش نظامیان عراقی به ایران را در بزرگ‌ترین کار حجمی نشان می‌دهد.
- تالار دفاع: نمایش‌دهنده ساختار دفاعی کشور از سپاه، ارتش، بسیج تا نیروهای مردمی است و میدان‌های جنگ در مناطق سرد و گرم، شبیه‌سازی و واقعی ساخته شده‌اند تا تداعی‌کننده وضعیت جوی ایران در دوران دفاع باشد.
- تالار آرامش و مقابله: در این بخش، فرایند مهندسی و طراحی عملیات‌ها با ابتکار عمل نیروهای ایرانی نشان داده می‌شود.
- تالار شهادت: در این بخش، شهادت از نیت تا عروج به تصویر کشیده و عظمت، ارزش، جایگاه و تقرب شهید و شهادت در این تالار به تصویر کشیده می‌شود. در پایان تالار سیستم‌هایی تعبیه شده که که اطلاعات مورد نیاز هر کدام از شهدا در دسترس قرار می‌گیرد.
- تالار پیروزی: پیروزی‌های جوانان ایرانی در روزهای جنگ در عملیات‌های مختلف گرفته تا آزادسازی خرمشهر و خاتمه جنگ را روایت می‌کند.
- تالار سرانجام: این بخش، فضایی متفاوت از آنچه را تاکنون درباره جنگ گفته شده، حکایت می‌کند. در این تالار، بازدیدکنندگان به بالاترین نقطه از باغ‌موزه می‌رسند که در آنجا با یادمان، تصاویر، تندیس‌ها و بازمانده‌های جنگ مواجه می‌شوند و به آنها ادای احترام می‌کنند.[۱۳]
بخشی هم با عنوان تالار پروانه‌ها به‌یاد شهدای جنگ ایران و عراق ساخته شده که شامل آثار یادگاری شهدا، استودیوی نشست پیشکسوتان جنگ، گالری تصاویر سه‌بعدی و تندیس فرماندهان جنگ است.[۱۴]
نگارخانه
-
نمای هوایی باغ‌موزه دفاع مقدس
-
سردر ورودی موزه
-
باغ‌راه موزه
-
نمایشگاه
-
نمایشگاه
-
یادمان شهدای گمنام
پانویس
- ↑ درباره ما، وبگاه موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس.
- ↑ نجفی خواجه‌بلاغ؛ گودرزی، «بررسی روش‌های ارائه عملکرد نیروهای انتظامی در هشت سال دفاع مقدس در محیط موزه دفاع»، ص۱۷۲.
- ↑ فدایی تهرانی؛ ندایی‌فرد، «بیش‌پیوستگی و نوآوری اجتماعی موزه‌های دیجیتال مطالعه موردی موزه دفاع مقدس تهران»، ص۵.
- ↑ درباره ما، وبگاه موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس.
- ↑ موسوی‌زادگان، «باغ‌موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت»، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ میناتور سجادی؛ محمدزاده؛ بوعلی‌زاده، «منظر روایی خطوط باغ‌موزه دفاع مقدس»، ص۷۹.
- ↑ میناتور سجادی؛ محمدزاده؛ بوعلی‌زاده، «منظر روایی خطوط باغ‌موزه دفاع مقدس»، ص۷۹.
- ↑ موسوی‌زادگان، «باغ‌موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت»، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی؛ درباره ما، وبگاه موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس.
- ↑ نجفی خواجه‌بلاغ؛ گودرزی، «بررسی روش‌های ارائه عملکرد نیروهای انتظامی در هشت سال دفاع مقدس در محیط موزه دفاع»، ص۱۷۲.
- ↑ میناتور سجادی؛ محمدزاده؛ بوعلی‌زاده، «منظر روایی خطوط باغ‌موزه دفاع مقدس»، ص۸۰.
- ↑ موسوی‌زادگان، «باغ‌موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت»، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ فدایی تهرانی؛ ندایی‌فرد، «بیش‌پیوستگی و نوآوری اجتماعی موزه‌های دیجیتال مطالعه موردی موزه دفاع مقدس تهران»، ص۵.
- ↑ فدایی تهرانی؛ ندایی‌فرد، «بیش‌پیوستگی و نوآوری اجتماعی موزه‌های دیجیتال مطالعه موردی موزه دفاع مقدس تهران»، ص۶و۷؛ آشنایی با باغ‌موزه دفاع مقدس تهران، همشهری آنلاین.
- ↑ فدایی تهرانی؛ ندایی‌فرد، «بیش‌پیوستگی و نوآوری اجتماعی موزه‌های دیجیتال مطالعه موردی موزه دفاع مقدس تهران»، ص۷.
منابع
- «آشنایی با باغ موزه دفاع مقدس تهران»، همشهری آنلاین، تاریخ انتشار خبر: ۲۲ فروردین ۱۳۸۹ش.
- «درباره ما»، وبگاه موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، تاریخ بازدید خبر: ۱۶ دی ۱۴۰۲ش.
- فدایی تهرانی، مریم؛ ندایی‌فرد، احمد؛ «بیش‌پیوستگی و نوآوری اجتماعی موزه‌های دیجیتال مطالعه موردی موزه دفاع مقدس تهران»، پژوهش در هنر و علوم انسانی، دی ۱۴۰۰، سال ششم - شماره ۳۸.
- میناتور سجادی، آرمان؛ محمدزاده، شبنم؛ بوعلی‌زاده، ندا؛ «منظر روایی خطوط باغ موزه دفاع مقدس»، منظر، تابستان ۱۳۹۴- شماره ۳۱.
- موسوی‌زادگان، مسیح، «باغ‌موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت»، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، تاریخ به‌روزرسانی مقاله: ۲۲ آذر ۱۳۹۸ش.
- نجفی خواجه‌بلاغ، عسگر؛ گودرزی، آیت؛ «بررسی روش‌های ارائه عملکرد نیروهای انتظامی در هشت سال دفاع مقدس در محیط موزه دفاع»، پژوهش‌نامه نظم و امنیت انتظامی، بهار ۱۳۹۰ - شماره ۱۳.