محمود شهبازی (۱۳۳۷-۱۳۶۱ش) فرمانده سپاه استان همدان و قائم مقام تیپ ۲۷ محمد رسول الله(ص) در دوران جنگ عراق و ایران بود. شهبازی که از دانشجویان دانشگاه علم و صنعت بود در اوایل سال ۱۳۵۸ش پس از پیام امام خمینی، نخستین اردوی جهاد سازندگی دانشجویان این دانشگاه را در مناطق محروم راه‌اندازی کرد. وی همچنین در مناظره‌های دانشجویی در جهت مقابله با افکار گروهک‌های کمونیستی و مجاهدین خلق فعال بود. بعد از انتصاب به فرماندهی سپاه همدان، کمیسیون ارزیابی و نظارت را جهت بکارگیری نیرو تاسیس کرد. وی در آستانه فتح خرمشهر در دوم خرداد ۱۳۶۱ش به شهادت رسید.
| فرمانده سپاه استان همدان در دفاع مقدس | |
 | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| مذهب | شیعه |
| زادروز | ۱ بهمن سال ۱۳۳۷ش |
| زادگاه | اصفهان |
| شهادت | ۲ خرداد ۱۳۶۱ش |
| محل دفن | گلستان شهدای اصفهان |
| اطلاعات علمی | |
| تحصیلات | مهندسی صنایع |
| محل تحصیل | دانشگاه علم و صنعت |
| اطلاعات دیگر | |
| فعالیت‌ها | راه‌اندازی اردوی جهادسازندگی دانشجویان • از دانشجویان تسخیر لانه جاسوسی • کشف خانه‌های تیمی مجاهدین خلق |
| منصب | فرمانده سپاه همدان •قائم مقام تیپ ۲۷ محمدرسول‌الله(ص) |
زندگی‌نامه
شهبازی در ۱ بهمن ۱۳۳۷ش، در اصفهان به دنیا آمد. پدر وی که یک کشاورز بود و مادرش نیز فرزند یک روحانی بود. شهبازی قرآن را در دامان مادرش آموخت.[۱] او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در اصفهان به پایان برد. شهبازی تحصیلات خود را در دبیرستان احمدیه که به وسیله روحانیون حوزه علمیه اصفهان و دبیران متدین و انقلابی اداره می‌شد و سپس حکیم سنایی به پایان برد. وی در مجالس سخنرانی‌های آن زمان که توسط سید علی اکبر پرورش و آیت الله طاهری و آیت الله سید محمد احمدی برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد.[۲] شهبازی به همراه دوستانش در مسجد شفیعی میدان جمهوری اسلامی در جهت مبارزه با رژیم پهلوی فعالانه تلاش می‌کرد. در خلال این فعالیت‌ها با بعضی از دانشجویان انقلابی آشنا شد و اعلامیه‌های امام خمینی(ره) را بین مردم پخش می‌نمود.[۳] شهبازی در سال ۱۳۵۶ در رشته مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت پذیرفته شد.[۴] وی پس از ورود به دانشگاه همکاری نزدیکی با انجمن اسلامی داشت. وی در اوایل سال ۱۳۵۷ش توسط شهید محمد بروجردی با گروه توحیدی صف آشنا شد.[۵] شهبازی در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ در کمیته مردمی استقبال از امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی مسؤولیت برنامه ریزی و تأمین امنیت قسمتی از بهشت زهرا را برعهده داشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به همراه مردم به پادگان‌ها رفته و اسلحه بر دوش گرفت و در کمیته انقلاب اسلامی مشغول خدمت شد. در اسفند سال ۱۳۵۷ ش به خدمت سپاه پاسداران درآمد و در پادگان سعدآباد مشغول به کار شد.
راه‌اندازی اردوی جهادسازندگی دانشجویان دانشگاه علم و صنعت
شهبازی در اوایل سال ۱۳۵۸ ش پس از پیام امام خمینی بلافاصله نخستین اردوی جهادسازندگی دانشجویان دانشگاه علم و صنعت را به روستاهای استان سمنان راه‌اندازی کرد و به فعالیت‌های عمرانی و فرهنگی پرداخت.
تسخیر لانه جاسوسی
شهبازی از عناصر برجسته دانشجویان تسخیر سفارت آمریکا در تهران بود. همچنین بعد از شکست تهاجم نظامی عناصر آمریکایی در صحرای طبس، وقتی قرار شد که جاسوسان آمریکایی را در سطح استان‌های کشور تقسیم کنند، مسئولیت مخفی کردن تعدادی از آنها را در همدان، برعهده داشت. شهبازی همچنین فعالیت‌های زیادی در جهت مناظره با گروهک‌های مارکسیستی و مجاهدین خلق که در دانشگاه‌ها فعالیت می‌کردند، داشت.
فرماندهی سپاه همدان
شهبازی در سپاه پاسداران عضو دفتر هماهنگی امور استان‌های سپاه بود. با شروع جنگ به همراه بچه‌های گردان ۹ سپاه تهران به جبهه سر پل ذهاب رفت و دست اندرکار شناسایی شبانه روزی خطوط و مواضع عراق شد. پس از مدتی فرماندهی یکی از محورهای گیلان غرب به وی سپرده شد. وی مدتی در ایلام مشغول هماهنگی امور سپاه شد و از نزدیک با سردار شهید محمد بروجردی فرمانده سپاه غرب کشور همکاری داشت. وی از سوی سپاه مدتی برای راه‌اندازی قرارگاه سپاه در جنوب کشور به سیستان و بلوچستان رفت و در تأسیس و هماهنگی سپاه جنوب شرق کشور قدم‌های مثبتی برداشت. شهبازی در اواخر سال ۱۳۵۹ش برای سامان دادن به وضع سپاه همدان به آنجا رفت و به فرماندهی سپاه آن استان منصوب شد.
شهبازی به مدت ۲۰ روز دستور داد که سپاه همدان طبق روال قبل اداره شود. وی در این مدت موقعیت داخلی سپاه را بررسی کرد. وی سپس اقدام به تعیین مسؤولان و مسؤولیت دادن به نیروهای زبده و کارآمد کرد و اصلاحاتی نیز در بخش‌های مختلف انجام داد. برای اولین بار در سپاه همدان، کمیسیون ارزیابی و نظارت را تشکیل داد.
شهبازی به شدت مخالف بنی‌صدر بود. سیاست کاری وی ارتباط تنگاتنگ سپاه با مدیران اجرایی در سطح استان به خصوص هماهنگی با استانداری بود. در یک برهه از زمان که استانداری همدان احتیاج به نیروهای زبده و کارآمد داشت وی تعدادی از افراد زبده و نخبه و باسواد سپاه را با وجودی که به آنها نیاز زیادی داشت، به استانداری فرستاد. وی هیئتی به نام ثارالله را در سپاه همدان تأسیس کرد.
کشف خانه‌های تیمی مجاهدین خلق
شهبازی با تمام نقاط شهر همدان آشنا شده بود. به دنبال شروع شورش مسلحانه آغاز سال۱۳۶۰ش مجاهدین خلق، شهبازی با ایجاد پست‌های ثابت و سیار ایست و بازرسی در نقاط گلوگاهی همدان و سایر شهرها موفق به کشف خانه‌های تیمی تروریست‌ها شد.
قائم مقامی تیپ ۲۷ محمدرسول الله(ص)
شهبازی در ۱۷ بهمن سال ۱۳۶۰ش، به مسئولیت قائم مقامی تیپ ۲۷ محمدرسول الله(ص) برگزیده شد.[۶]
شهادت
محمود شهبازی در پشت دژ مارِد در جبهه شمال شرقی خرمشهر، مورد اصابت ترکش خمپاره قرار گرفت و در ۲ خرداد سال ۱۳۶۱ش به شهادت رسید. پیکر وی در گلستان شهدای اصفهان، قطعه فرمانده کل قوا، ردیف ۳، شماره ۳ به خاک سپرده شد.[۷]
دیدگاه‌ها در مورد شهید محمود شهبازی
احمد متوسلیان درباره وی می‌گوید: برادرمان مهندس محمود شهبازی، دانشجوی سال چهارم دانشگاه علم و صنعت بود و رشته صنایع می‌خواند، در آن ایام ایشان مسئول سپاه همدان بود و فرماندهی جبهه قراویز در منطقه عملیاتی سر پل ذهاب را بر عهده داشت، می‌توانم به جرأت بگویم که ایشان از اول جنگ در تمام نبردهایی که علیه ارتش عراق در جبهه غرب انجام می‌گرفت؛ شرکت داشت، به جای اینکه توی سپاه استان بنشیند و پشت میزهای آنچنانی خودش را گم کند چنان که متاسفانه بعضی‌ها خودشان را گم کردند، همیشه در جبهه بود و در حال جنگ بود.[۸]
پانویس
- ↑ «روایت شهادت سرداری که به جشن فتح خرمشهر نرسید». مشرق.
- ↑ «سردار شهید محمود شهبازی دستجرده». مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد اصفهان.
- ↑ «سردار شهید محمود شهبازی دستجرده». مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد اصفهان.
- ↑ «محمود شهبازی، کبوتر خونین بال حماسه آزادسازی خرمشهر». خبرگزاری ایمنا.
- ↑ «کتاب «مهاجر»؛ روایت فرمانده گمنام اصفهانی سپاه همدان». خبرگزاری ایرنا.
- ↑ «محمود شهبازی، کبوتر خونین بال حماسه آزادسازی خرمشهر». خبرگزاری ایمنا.
- ↑ «سردار شهید محمود شهبازی دستجرده». مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد اصفهان.
- ↑ بابایی، بهزاد؛ ص۷۲
منابع
- بابایی، گلعلی، و حسین بهزاد، همپای صاعقه: کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ محمد رسول الله، ج۱، چاپ چهارم، ۱۳۸۷، ویراسته دوم.
- «سردار شهید محمود شهبازی دستجرده»، مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد اصفهان، بازبینی‌شده در ۱۰ مهرماه ۱۴۰۰.
- «محمود شهبازی، کبوتر خونین بال حماسه آزادسازی خرمشهر»، خبرگزاری ایمنا، بازبینی‌شده در ۱۰ مهرماه ۱۴۰۰.
- «کتاب «مهاجر»؛ روایت فرمانده گمنام اصفهانی سپاه همدان»، خبرگزاری ایرنا، بازبینی‌شده در ۱۰ مهرماه ۱۴۰۰.