ابوبکر بن علی بن ابیطالب: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Ebrahim.salehi |
imported>Ebrahim.salehi |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
در مورد شهادت و سرنوشت ابوبکر در کربلا دو گزارش نقل شده است. | در مورد شهادت و سرنوشت ابوبکر در کربلا دو گزارش نقل شده است. | ||
===تردید در شهادت ابوبکر=== | ===تردید در شهادت ابوبکر=== | ||
برخی همانند ابومخنف(۱۵۷ق)، طبری(۳۱۰ق)، ابن اثیر(۶۳۰ق) در شهادت وی تردید کرده‌اند.<ref> ابومخنف، مقتل الحسین، ۱۳۶۴ش، ص۲۳۵ و ۲۳۶. طبری، تاریخ طبری، موسسة الاعلمی، ج۴، ص۳۵۸. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۶ق، ج۴، ص۹۲.</ref> | برخی همانند ابومخنف(۱۵۷ق)، طبری(۳۱۰ق)، ابن اثیر(۶۳۰ق) در شهادت وی در کربلا تردید کرده‌اند.<ref> ابومخنف، مقتل الحسین، ۱۳۶۴ش، ص۲۳۵ و ۲۳۶. طبری، تاریخ طبری، موسسة الاعلمی، ج۴، ص۳۵۸. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۶ق، ج۴، ص۹۲.</ref> | ||
=== شهادت ابوبکر در کربلا=== | === شهادت ابوبکر در کربلا=== | ||
نسخهٔ ۲۶ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۴۰
 آرامگاه شهدای کربلا | |
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| خویشاوندان | امام علی(ع)؛ امام حسن(ع)؛ امام حسین (ع). |
| وفات | ۶۱ق ، کربلا؛ |
| علت وفات | شهادت در رکاب امام حسین (ع) |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام حسین (ع) |
ابوبکر بن علی بن ابیطالب، (؟/۶۱ق) از فرزندان امام علی(ع) و از شهدای کربلا. مادرش لیلی بنت مسعود بن خالد تمیمی است. برخی منابع او را نخستین فرد از فرزندان علی (ع) دانسته‌اند که پس از اجازه از امام حسین (ع) به میدان نبرد شتافت.
نام و نسب
ابوبکر کنیه شخصی است که نام وی مشخص نیست.[۱] هر چند برخی نامش را عبدالله،[۲] عبیدالله،[۳] یا محمد اصغر ضبط کردند که همراه عبیدالله‌بن علی در کربلا به شهادت رسیدند و مادرشان لیلی بنت مسعود نام داشت.[۴] این در حالی است که عبیدالله‌بن علی سال ۶۷ هجری در جنگ با مختار به قتل رسید.[۵]
افزون بر اینکه شمار بسیاری از مورخان همچون أبومخنف(۱۵۷ق)، إبن سعد(۲۳۰ق)، بغدادی(۲۴۵ق)، طبری(۳۱۰ق)، مسعودی(۳۴۵ق)، إبن حمدان(۳۳۴ق)، شیخ صدوق(۳۸۱ق)، شیخ طوسی(۴۶۰ق) تصریح دارند: أبوبکر و محمد از فرزندان حضرت علی (ع) بودند که هر دو در کربلا به شهادت رسیدند.[۶]
قول مشهور، نام مادرش را لیلی دختر مسعود نهشلی ذکر کرده‌اند.[۷] در مقابل برخی مادرش را ام البنین دختر حزام کلبی دانسته‌اند.[۸]
سرنوشت ابوبکر
در مورد شهادت و سرنوشت ابوبکر در کربلا دو گزارش نقل شده است.
تردید در شهادت ابوبکر
برخی همانند ابومخنف(۱۵۷ق)، طبری(۳۱۰ق)، ابن اثیر(۶۳۰ق) در شهادت وی در کربلا تردید کرده‌اند.[۹]
شهادت ابوبکر در کربلا
بسیاری چون إبن سعد(۲۳۰ق)، إبن قتیبة(۲۷۶ق)، فضیل(قرن دوم) إبن سلیمان کوفی(۳۰۰ق) إبن أعثم(۳۱۴ق)، إبن حبان(۳۵۴ق)، طبرانی(۳۶۰ق)، شیخ مفید(۴۱۳ق)، شیخ طوسی(۴۶۰ق)، خوارزمی(۵۶۸ق)، إبن شهرآشوب(۵۸۸ق)، إبن بطریق(۶۰۰ق) تصریح دارند: ابوبکربن علی در کربلا به شهادت رسید.[۱۰]
برخی منابع او را نخستین شهید از فرزندان علی(ع) دانسته‌اند[۱۱] که به دست مردی از قبیله همدان[۱۲] یا زجر بن قیس یا عقبه غنوی به شهادت رسید.[۱۳] و در مقبره دسته جمعی شهدای هاشمیان در پایین پای حرم امام حسین(ع) دفن شد.[۱۴] ابوبکر از خود نسلی به یادگار نگذاشت.[۱۵]
نام وی در زیارت شهدا
در بحارالانوار نام ابوبکر بن علی در یکی از زیارت‌های مطلقه امام حسین(ع)، در قسمت زیارت شهدا آمده است:
- «السَّلَامُ عَلَیک یا أَبَا بَکرٍ بْنَ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ مَا أَحْسَنَ بَلَاءَک وَ أَزْکی سَعْیک وَ أَسْعَدَک بِمَا نِلْتَ مِنَ الشَّرَفِ وَ فُزْتَ بِهِ مِنَ الشَّهَادَةِ فَوَاسَیتَ أَخَاک وَ إِمَامَک وَ مَضَیتَ عَلَی یقِینِک حَتَّی لَقِیتَ رَبَّک صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیک وَ ضَاعَفَ اللَّهُ مَا أَحْسَنَ بِهِ إِلَیک»[۱۶]
پانویس
منابع
- منبع اصلی: نگاهی نو به جریان عاشورا: ص ۱۳۰ـ۱۲۹.
- ابن اعثم کوفی، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالاضواء، چاپ دوم، ۱۴۱۱ق.
- ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
- ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق.
- ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، بیروت، انتشارات ذوی القربی، چاپ اول، ۱۴۲۱ق.
- ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الامامه و السیاسه، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
- ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، المعارف، تحقیق ثروت عکاشه، قاهره، الهیئة المصریة للکتاب، چاپ ششم، بی‌تا.
- ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ سوم، ۱۴۱۹ق.
- أمین، سید محسن، أعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق.
- بیهقی، علی بن زید، لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب، تحقیق مهدی رجایی و محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی، چاپ اول، ۱۴۲۸ق.
- خلیفة بن خیاط، تاریخ خلیفة بن خیاط، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، رجال، نجف، المکتبة الحیدریه، چاپ اول، ۱۳۸۰ق.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، انتشارات الموتمر العالمی، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الرسل و الملوک، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- مسعودی، علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم، ۱۳۵۶ش.
- یعقوبی، احمد بن واضح، تاریخ یعقوبی، بیروت، دارصادر، چاپ ششم، ۱۴۱۵ق.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۴۱۹ق، ص۹۱.
- ↑ ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲. خوارزمی، مقتل الحسين، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۲.
- ↑ امین، أعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۳۰۲.
- ↑ شیخ مفید، الارشاد،۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۵۴. طبرسی، تاج الموالید،۱۴۰۶ق، ص۱۹. طبرسی، إعلام الوری، دار الکتب الاسلامیة، ص۲۰۳. ابن بطریق، العمدة، ۱۴۰۷ق، ص۳۰. اربلی، کشف الغمة،۱۳۸۱ق، ج۱، ص۴۴۰. علامه حلی، المستجاد، ۱۴۰۶ق، ص۱۳۹.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۵، ص۱۱۸. بلاذری، أنساب الأشراف، دار الفکر، ج۲، ص۱۹۰. یعقوبی، تاريخ يعقوبي، دار صادر، ج۲، ص۲۶۳. طبری، تاريخ طبري، موسسة الاعلمی، ج۴، ص۵۶۷.
- ↑ . ابومخنف، مقتل الحسین، ۱۳۶۴ش، ص۲۳۵. ابن سعد، ترجمة الإمام الحسین، ۱۴۱۵ق، ص۷۶. کاتب بغدادی، المحبر، ۱۳۶۱ق، ص۲۹۰. طبری، تاریخ طبری، موسسة الاعلمی، ج۴، ص۳۵۸. مسعودی، التنبيه والإشراف، دار صعب، ص۲۶۳. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۹۹ق، ج۴، ص۹۲. ابن حمدان، الهدایة الکبری،۱۴۱۱ق، ص۹۵. شیخ طوسی، رجال طوسی، ۱۳۸۱ق، ص۷۹ و۸۱.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۴؛ ابن قتیبه دینوری، المعارف، الهیئة المصریة للکتاب، ص۲۱۰؛ شیخ طوسی، رجال، ۱۳۸۰ق، ص۸۱؛ ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۶۹.
- ↑ ابن قتیبه دینوری، الامامه و السیاسه، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۶.
- ↑ ابومخنف، مقتل الحسین، ۱۳۶۴ش، ص۲۳۵ و ۲۳۶. طبری، تاریخ طبری، موسسة الاعلمی، ج۴، ص۳۵۸. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۶ق، ج۴، ص۹۲.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۳، ص۱۹. ابن قتیبه، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۲. فضیل‌بن زبیر، الأمالی الخمیسیة، جزء اول،۱۴۰۳، ص۱۷۰. ابن سلیمان، مناقب الامام امیرالمومنین، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۴۸ و ۴۹. ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲. ابن حبان، الثقات، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۳۱۱. طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۰۵ق، ج۳، ص۱۰۳. شیخ مفید، الاختصاص، تحقیق علی اکبر غفاری، ص۷۸. شیخ طوسی، رجال طوسی، ۱۳۸۱ق،ص۸۱. خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۲ و ۳۳. ابن شهرآشوب، مناقب، انتشارات علامه، ج۴، ص۱۰۷. ابن بطریق، العمدة، ۱۴۰۷ق، ص۳۰.
- ↑ ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲؛ امین، أعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۳۰۲.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۴۱۹ق، ص۸۶؛ بیهقی، لباب الأنساب، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹.
- ↑ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۵؛ ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲.
- ↑ بیهقی، لباب الأنساب، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۴؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۱۳.
- ↑ مجلسی،بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۲۴۵.