پرش به محتوا

داستان حدیده محماة

داستان حَدِیدَه مُحْمَاة (آهن گداخته) به روایتِ امتیاز‌خواهی عقیل بن ابی‌طالب از برادرش امام علی(ع) و نزدیک‌کردن آهن داغ به دست او اشاره دارد. این روایت به‌عنوان الگویی از عدالت‌ورزی و مبارزه با تبعیض در مباحث اخلاقی و تربیتی شیعه مطرح می‌شود.[۱] این واقعه در سکانس‌هایی از سریال امام علی(ع) به تصویر کشیده شده است.

سکانس داستان حدیده محماة در سریال امام علی(ع)

این روایت در خطبه ۲۲۴ نهج‌البلاغه[۲] و اَمالی شیخ صدوق نقل شده است.[۳] بر اساس این روایت، عقیل به دلیل فقر و برای تأمین معاش فرزندانش از امام علی(ع) درخواست کرد تا سهمی از گندم بیت المال را به او اختصاص دهد. در پاسخ امام علی(ع) آهنى گداخته را به بدن عقیل نزديک كرد و با مشاهده واکنش او، گفت: چگونه از آتش دنیا فریاد می‌زنی ولی مرا به آتش دوزخ می‌خوانی؟[۴]

به گفته ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید شیعه، این اقدام امام علی(ع) صرفاً هشداری به عقيل نبود، بلكه پیامی عمومی برای مقابله با فرهنگ ویژه‌خواری رایج در جامعه آن زمان محسوب می‌شد.[۵] معاویة بن ابی‌سفیان نیز پس از شنیدن این داستان از زبان عقیل، تحت تأثیر ایستادگی امام علی(ع) در برابر تبعیض قرار گرفت و او را تحسین کرد.[۶]

پانویس

  1. کافی، ماجرای جناب عقیل برادر حضرت علی عليه السلام درباره بيت المال (صوتی)، آپارات؛ قدیریان، عقیل و آهن سرخ، ایرانصدا.
  2. نهج‌البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبۀ ۲۲۴، ص۳۴۶.
  3. شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۶۲۱؛
  4. شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۶۲۱؛ قرشی، مفردات نهج البلاغه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۵۷.
  5. مكارم شيرازى، پيام امام امير المومنين(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۴۱۰-۴۱۱.
  6. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۲، ص۱۱۷-۱۱۸.

منابع

  • سید رضی، محمد بن حسین، نهج‌البلاغه، تصحیح صبحی‌ صالح، قم، دارالحجرة، ۱۴۱۴ق.
  • شیخ صدوق، محمد بن علی، الأمالي، تهران، کتابچی، ۱۳۷۶ش.
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، بیروت، دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
  • قدیریان، محمودرضا، عقیل و آهن سرخ، وبگاه ایران صدا، تاریخ بازدید: ۱۹ شهریور ۱۴۰۳ش.
  • کافی، احمد، ماجرای جناب عقیل برادر حضرت علی عليه السلام درباره بيت المال (صوتی)، وبگاه آپارات، تاریخ بازدید: ۱۹ شهریور ۱۴۰۳ش.
  • مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام اميرالمومنين(ع)، تهران، دار الكتب الاسلاميه‌، ۱۳۸۶ش.