الصحیفة العلویة و التحفة المرتضویة (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سماهیجی |
| موضوع | دعاهای امیرالمؤمنین |
| زبان | عربی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | انتشارات اسلامی |
اَلصَّحیفَةُ العَلَویة و التُحفَةُ المُرتَضَویة کتابی به زبان عربی، تألیف عبدالله بن صالح بحرانی سماهیجی از علمای شیعه قرن دوازدهم قمری با موضوع دعاها و مناجات‌های حضرت علی(ع). مؤلف با اجازاتی که از اساتید خود داشته، دعاها و مناجات‌های این کتاب را نقل کرده و از ذکر اسناد آن‌ها خودداری نموده است. محدث نوری و موحد ابطحی هر یک بعدها بر این کتاب مستدرک نوشتند. این اثر با عنوان صحیفه علویه توسط سید هاشم رسولی محلاتی به فارسی ترجمه شده است.
انگیزه تألیف
سماهیجی می‌گوید:
- «این کتاب را «صحیفه علویه و تحفه مرتضویه» نام نهادم و این اثر نفیس را به برادران دینی خود که اهل عبادت و تهجد هستند اهدا می‌کنم و از خدای کریم خواستارم که این خدمت ناچیز را در نامه حسناتم ثبت فرموده و جزو ذخائر نجات من محسوب دارد و این عمل (کوچک) را خالص از هر عیب، و پاک از هر زشتی بگرداند و مرا با هر کس که از آن سودمند گردد و آن را فرا گرفته و بنویسد در پاداش شریک سازد.»[۱]
روش تألیف
مؤلف در مقدمه کتاب متذکر می‌شود دعاهایی که از امیرالمؤمنین(ع) رسیده و روایت و سند آن درست بوده و در میان کتاب‌های معتبر و در بین علمای ما مشهور است را آورده، اما اسناد آن را به خاطر اینکه ملال‌آور نباشد و هم به جهت شهرتی که داشت، حذف کرده است.[۲]
محتوا
این کتاب مشتمل بر مناجات‌ها، دعاها، استغاثه‌ها و حرزها است. برخی از ادعیه موجود، عبارتند از:
- دعا در حمد و ثنای خدا
- دعای مشلول
- دعای مذخور
- دعایی که به اویس آموخته است.
- دعای جامع
- مناجات ماه‌های رجب و شعبان
- مناجات ماه شعبان مشهور به مناجات شعبانیه[یادداشت ۱]
- دعای خضر مشهور به دعای کمیل
- دعا هنگام رؤیت هلال
- دعا در وقت افطار
- دعا در جنگ صفین
- دعا برای اِبطال سحر
- دعاهای روزهای ماه
- دعاهای روزهای هفته[۳]
این کتاب با این دعا که ثنای الهی است شروع شده( الحمدلله الذی لا اله الا هو الحی القیوم الدائم المبین...والحمدلله رب العالمین حسبنا الله و نعم الوکیل و لا حول ولا قوة الا بالله العلی العظیم) [۴] و با دعایی برای روز پنج‌شنبه پایان یافته است«الحمدلله الذی له فی کل نفس من الانفاس و خطرة من الخطرات مَنّاً، مِنَنٌ لاتُحصی...انک قریب مجیب واسع البرکات و ذلک علیک یسیر یا ارحم الراحمین.[۵]
مستدرک‌ها و ترجمه
محدث نوری برای الصحیفة العلویة، مستدرکی نوشته و آن را الصحیفة الثانیة العلویة نام نهاد و به سبب آمدن صحیفه دوم، کتاب سماهیجی را صحیفه اولی (صحیفه اول) تعبیر کرده‌اند. سید محمدباقر موحد ابطحی هم کتاب الصحیفة العلویة الجامعة را تألیف کرد و اضافه بر کتاب سماهیجی و نوری، حدود هفتصد دعا را در آن آورده است.[۶]
این اثر با عنوان صحیفه علویه توسط سید هاشم رسولی محلاتی به فارسی ترجمه شده و چندین بار تجدید چاپ شده است.[۷]
پانویس
یادداشت
- ↑ اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاسْمَعْ دُعائِى إِذا دَعَوْتُكَ، وَاسْمَعْ نِدائِى إِذا نادَيْتُكَ،...إِلٰهِى وَأَلْحِقْنِى بِنُورِ عِزِّكَ الْأَبْهَجِ فَأَكُونَ لَكَ عارِفاً، وَعَنْ سِواكَ مُنْحَرِفاً، وَمِنْكَ خائِفاً مُراقِباً، يَا ذَا الْجَلالِ وَالْإِكْرامِ، وَصَلَّى اللّٰهُ عَلىٰ مُحَمَّدٍ رَسُولِهِ وَآلِهِ الطَّاهِرِينَ وَسَلَّمَ تَسْلِيماً كَثِيراً.
جستارهای وابسته
منابع
- سماهیجی، عبدالله بن صالح، الصحیفة العلویة و التحفة المرتضویة، ترجمه رسولی، تهران، انتشارات اسلامی، ۱۳۹۶ق.
- جهانبخش، جویا، طبع جدید صحیفه علویه، کتاب ماه دین، شماره ۸۵و۸۶، ۱۳۸۳ش.