خانه امام علی(ع) در کوفه

از ویکی شیعه
خانه امام علی(ع) در کوفه
اطلاعات اوليه
مکانکوفه
وقایع مرتبطمحل غسل امام علی(ع)
معماری
بازسازیبعد از سقوط حکومت صدام حسین


خانه امام علی(ع) در کوفه مکانی منسوب به امام علی(ع)، که مشهور است در دوران خلافتش ساکن آنجا بوده است. این خانه در ضلع جنوب‌غربی مسجد کوفه و متصل به دارالاماره کوفه است. درباره ساختار داخلی خانه، اتاق‌ها و جایگاه‌های منسوب به او و فرزندانش، و محل غسل امام، نقل‌هایی وجود دارد که مورد نقد محققان تاریخ و حدیث قرار گرفته است.

معرفی

خانه امام علی(ع) در زاویهٔ جنوب‌غربی مسجد کوفه و متصل به دارالاماره قرار دارد.[۱] این خانه چندین بار بازسازی شده و آخرین بازسازی آن، پس از سقوط حکومت بعث عراق صورت گرفته است.[۲]

داخل خانه، اتاق‌ها و جایگاه‌هایی منسوب به امام علی(ع) و فرزندانش وجود دارد؛[۳]در سمت راستِ ورودی، اتاق امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و سمت چپ آن، اتاق محلِ غسل دادن امام علی(ع) و محراب قرار گرفته است.[۴] همچنین اتاق‌های دیگری منسوب به حضرت زینب(س)، ام کلثوم و ام‌البنین وجود دارد.[۵]

انتهای منزل چاه آبی وجود دارد که گفته می‌شود به‌دست امام علی(ع) حفر شده و زائران برای تبرک، از آب آن می‌نوشند.[۶]

تردیدها درباره صحت استناد خانه

برخی از پژوهشگران درباره صحت انتساب این خانه به امام علی(ع) تردید‌هایی کرده‌اند:[۷] از جمله این که هر چند مرکز حکومتی امام علی(ع) در اواخر عمر کوفه بود،[۸] اما درباره محل زندگی امام و خانه‌شان اختلاف نظر است.[۹] هر چند مکان فعلی به نام محل خانه امام شهرت یافته است.[۱۰] از سوی دیگر بازسازی چندین‌باره خانه از جمله در اواخر حکومت صدام و بعد از سقوط او تردیدهای را بیشتر می‌کند. [۱۱]

هم‌چنین با توجه به اعتقاد شیعه مبنی بر اینکه حَسَنین(ع) امام و دارای علم لدنی بوده و نیاز به تعلّم و یادگیری نداشتند، اختصاص مکانی به عنوان مکتب الحسنین، منطقی نیست.[۱۲] یا این که معنی کردن مکتب به محل کار و تدریس[۱۳] را قابل پذیرشِ نمی‌دانند چون خانه کوچک بوده و نمی‌توانسته به عنوان محل تدریس یا دفتر کار باشد.[۱۴] و نیز توجه داده شده که امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در زمان حاکمیت پدر در کوفه، دارای زندگی مستقل بودند و داشتن چنین مکتبی در خانه پدر، قابل توجیه نیست.[۱۵]

پانویس

  1. فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۸.
  2. فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۸.
  3. فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۹.
  4. فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۹.
  5. فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۹.
  6. فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۹.
  7. «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
  8. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۵۹-۲۶۰.
  9. «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
  10. «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
  11. «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
  12. مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۱۱۵-۱۱۹.
  13. دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه مکتب
  14. «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
  15. «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.

یادداشت

منابع

  • «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری، تاریخ درج مطلب: ۱۱ دی ۱۳۸۸ش، تاریخ بازدید مطلب: ۵ دی ۱۴۰۱ش.
  • ابن مغازلی، علی بن محمد واسطی، مناقب امیرالمؤمنین، به تحقیق ابی عبدالرحمن ترکی بن عبدالله الوادعی، صنعاء، دارلآثار، ۲۰۰۳م.
  • حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التزنیل لقواعد التفضیل، به تحقیق محمد باقر بهبودی، تهران، موسسه چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۶۹ش.
  • شریفی، علی و دیگران، «تحلیل انتقادی روایات نزول ستاره در خانه امام علی(ع)»، در دو فصلنامه علمی پژوهشی فهم حدیث، قزوین، شماره دوم، بهار و تابستان۱۳۹۵ش.
  • شیخ صدوق، محمد بن علی، الأمالی، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۲۰۰۹م.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد بن نُعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
  • فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی، زیارتگاه‌های عراق، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۵ش.
  • مسعودی، عبدالهادی، وضع و نقل جدیث، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۹ش.
  • مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، بی‌جا، انتشارات دارالهجره، ۱۴۰۹ق.