خانه امام علی(ع) در کوفه مکانی منسوب به امام علی(ع)، که مشهور است در دوران خلافتش ساکن آنجا بوده است. این خانه در ضلع جنوب‌غربی مسجد کوفه و متصل به دارالاماره کوفه است. درباره ساختار داخلی خانه، اتاق‌ها و جایگاه‌های منسوب به او و فرزندانش، و محل غسل امام، نقل‌هایی وجود دارد که مورد نقد محققان تاریخ و حدیث قرار گرفته است.
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | کوفه |
| وقایع مرتبط | محل غسل امام علی(ع) |
| معماری | |
| بازسازی | بعد از سقوط حکومت صدام حسین |
معرفی
خانه امام علی(ع) در زاویهٔ جنوب‌غربی مسجد کوفه و متصل به دارالاماره قرار دارد.[۱] این خانه چندین بار بازسازی شده و آخرین بازسازی آن، پس از سقوط حکومت بعث عراق صورت گرفته است.[۲]
داخل خانه، اتاق‌ها و جایگاه‌هایی منسوب به امام علی(ع) و فرزندانش وجود دارد؛[۳]در سمت راستِ ورودی، اتاق امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و سمت چپ آن، اتاق محلِ غسل دادن امام علی(ع) و محراب قرار گرفته است.[۴] همچنین اتاق‌های دیگری منسوب به حضرت زینب(س)، ام کلثوم و ام‌البنین وجود دارد.[۵]
انتهای منزل چاه آبی وجود دارد که گفته می‌شود به‌دست امام علی(ع) حفر شده و زائران برای تبرک، از آب آن می‌نوشند.[۶]
تردیدها درباره صحت استناد خانه
برخی از پژوهشگران درباره صحت انتساب این خانه به امام علی(ع) تردید‌هایی کرده‌اند:[۷] از جمله این که هر چند مرکز حکومتی امام علی(ع) در اواخر عمر کوفه بود،[۸] اما درباره محل زندگی امام و خانه‌شان اختلاف نظر است.[۹] هر چند مکان فعلی به نام محل خانه امام شهرت یافته است.[۱۰] از سوی دیگر بازسازی چندین‌باره خانه از جمله در اواخر حکومت صدام و بعد از سقوط او تردیدهای را بیشتر می‌کند. [۱۱]
همچنین با توجه به اعتقاد شیعه مبنی بر اینکه حَسَنین(ع) امام و دارای علم لدنی بوده و نیاز به تعلّم و یادگیری نداشتند، اختصاص مکانی به عنوان مکتب الحسنین، منطقی نیست.[۱۲] یا این که معنی کردن مکتب به محل کار و تدریس[۱۳] را قابل پذیرشِ نمی‌دانند چون خانه کوچک بوده و نمی‌توانسته به عنوان محل تدریس یا دفتر کار باشد.[۱۴] و نیز توجه داده شده که امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در زمان حاکمیت پدر در کوفه، دارای زندگی مستقل بودند و داشتن چنین مکتبی در خانه پدر، قابل توجیه نیست.[۱۵]
پانویس
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۸.
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۸.
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۹.
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۹.
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۹.
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۵ش، ج۱، ص۱۲۹.
- ↑ «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
- ↑ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۵۹-۲۶۰.
- ↑ «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
- ↑ «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
- ↑ «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
- ↑ مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۱۱۵-۱۱۹.
- ↑ دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه مکتب
- ↑ «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
- ↑ «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری.
منابع
- «آیا خانه منسوب به امام علی در کوفه واقعیت دارد؟»، سایت بعثه مقام معظم رهبری، تاریخ درج مطلب: ۱۱ دی ۱۳۸۸ش، تاریخ بازدید مطلب: ۵ دی ۱۴۰۱ش.
- ابن مغازلی، علی بن محمد واسطی، مناقب امیرالمؤمنین، به تحقیق ابی عبدالرحمن ترکی بن عبدالله الوادعی، صنعاء، دارلآثار، ۲۰۰۳م.
- حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التزنیل لقواعد التفضیل، به تحقیق محمد باقر بهبودی، تهران، موسسه چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۶۹ش.
- شریفی، علی و دیگران، «تحلیل انتقادی روایات نزول ستاره در خانه امام علی(ع)»، در دو فصلنامه علمی پژوهشی فهم حدیث، قزوین، شماره دوم، بهار و تابستان۱۳۹۵ش.
- شیخ صدوق، محمد بن علی، الأمالی، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۲۰۰۹م.
- شیخ مفید، محمد بن محمد بن نُعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی، زیارتگاه‌های عراق، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۵ش.
- مسعودی، عبدالهادی، وضع و نقل جدیث، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۹ش.
- مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، بی‌جا، انتشارات دارالهجره، ۱۴۰۹ق.