اباالحسن یا ابوالحسن و یا ابی‌الحسن کنیه‌ای در زبان عربی به معنای «پدر حسن» است.[۱] پنج تن از امامان شیعه و افراد دیگری در تاریخ تشیع دارای این کنیه بوده‌اند:
- پنج تن از امامان شیعه:
امام علی(ع)، امام سجاد(ع)، امام کاظم(ع)، امام رضا(ع) و امام هادی(ع).[۲] در روایات اگر این کنیه به تنهایی ذکر شود معمولا منظور از آن امام کاظم(ع) است و گاهی امام رضا(ع).[۳] اما اگر به صورت ابوالحسن اوّل و ابوالحسن ماضی به کار رود مقصود امام کاظم(ع) است.[۴] ابوالحسن ثانی نیز اشاره به امام رضا(ع) دارد.[۵] ابوالحسن ثالث و ابوالحسن اخیر هم برای اشاره به امام هادی(ع) به کار می‌رود.[۶]
- از امامزادگان:
ابراهیم بن عبدالله معروف به قتیل باخَمرا، از نوادگان امام حسن مجتبی(ع)، برادر نفس زکیه[۷]
ابن ابی‌محمد حسن بن علی ملقب به جمل، از نسل حسن بن ابراهیم طباطبا[۸]
علی بن محمد صوفی بنیانگذار سلسله کرکی در مصر[۹]
علی بن حسن بن ابراهیم طباطبا[۱۰]
- از اصحاب و یاران ائمه:
علی بن اسماعیل میثمی از اصحاب امام رضا(ع)، محدث و متکلم شیعه[۱۱]
علی بن مهزیار اهوازی دورقی، از اصحاب امام جواد(ع) و امام هادی(ع)، فقیه، محدّث و از سرشناسان شیعه[۱۲]
علی بن محمد سمری چهارمین و آخرین نائب از نواب خاص امام زمان(عج) در دوران غیبت صغری.[۱۳]
- از علمای معروف شیعه با کنیه ابوالحسن:
محمد بن حسن بن محمد نوه شیخ طوسی از فقهای شیعه[۱۴]
محمد بن احمد بن داوود، معروف به اِبْنِ‌داوودِ قُمی محدث و فقیه شیعی[۱۵]
محمد بن محمد بن احمد بُصْرَوی معروف به ابوالحسن بصروی از فقهای امامیه شام[۱۶]
علی بن سلیمان ستراوی بحرانی مشهور به ابوالحسن بحرانی، فیلسوف، متکلم و محدث شیعه[۱۷]
علی بن احمد، معروف به ابوالحسن اَبیوَرْدی، متکلم و فقیه امامی.[۱۸]
- از راویان حدیثی شیعه:
علی بن حسین بن موسی بن بابویه[۱۹]
علی بن محمد بن موسی بن فرات[۲۰]
علی بن حاتم بن ابی‌حاتم قزوینی[۲۱]
علی بن حسین سَعدآبادی قمی[۲۲]
محمد بن عبداللّٰه بن علی[۲۳]
علی بن محمد بن سَیّار[۲۴]
علی بن حسن بن فرج مُؤذِّن[۲۵]
علی بن حسین بن سفیان بن یعقوب بن حارث بن ابراهیم همدانی[۲۶]
احمد بن محمد بن احمد بن‌موسی بن هارون[۲۷]
احمد بن محمد بن احمد بن غالب اَنماطی[۲۸]
علی بن عبداللّٰه بن احمد فقیه اَسواری[۲۹]
علی بن محمد بن حسن معروف به ابن‌مقبره قزوینی[۳۰]
محمد بن هارون زنجانی[۳۱]
احمد بن ثابت دنابی[۳۲]
طاهر بن محمّد بن یونس خیو فقیه[۳۳]
پانویس
- ↑ «ابوالحسن»، سایت آبادیس.
- ↑ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۲۷۶.
- ↑ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۲۷۶.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱،ص ۲۲۶ و ج۱، ص۳۰۸؛ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۲۷۶.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷،ص۳۶۹.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۴۱ و ج۶، ص۴۲۳؛ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۲۷۶.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۲۷۲.
- ↑ ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۱۷۳.
- ↑ ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۱۷۳.
- ↑ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ۱۳۶۴ش، ج۳، ص۸۱.
- ↑ عباسی زنجانی، الجامع فی الرجال، ۱۴۳۶ق، ص۱۵۷-۱۵۸.
- ↑ ابن داوود حلّی، رجال، منشورات الشریف الرضی، ص۱۴۲.
- ↑ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۴۱۲.
- ↑ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۶ق، ج۹، ۱۶۰.
- ↑ نجاشی، رجال، ۱۴۱۶ق، ص۳۸۴.
- ↑ افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۴۳۹.
- ↑ افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۱۰۲.
- ↑ افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۴۳۵.
- ↑ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، الخاتمةج۳، ص۲۵۳؛ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۴۱۲.
- ↑ بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۲۸.
- ↑ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، الخاتمةج۳، ص۲۵۴؛ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۴۱۲.
- ↑ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، الخاتمةج۳، ص۲۵۴؛ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۴۱۲.
- ↑ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، الخاتمةج۳، ص۲۵۷؛ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۴۱۲.
- ↑ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۳۲۳.
- ↑ بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۶۱.
- ↑ بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۶۱.
- ↑ بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۸۰.
- ↑ بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۰۲.
- ↑ بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۶۲.
- ↑ بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۶۶.
- ↑ بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۲۰۸.
- ↑ بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۹۰.
- ↑ بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۳۹.
منابع
- ابن خلکان، احمد بن محمد برمکی، وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، به کوشش احسان عباس، قم، الشریف الرضی، ۱۳۶۴ش.
- ابن عنبه، احمد بن علی، عمده الطالب فی انساب آل ابی طالب، مصحح محمد حسن آل طالقانی، نجف، المطبعة الحیدریة، ۱۳۸۰ق.
- «ابوالحسن»، سایت آبادیس، تاریخ بازدید ۱۹ آذر ۱۴۰۲ش.
- ابوالفرج اصفهانی، علی بن الحسین، مقاتل الطالبیین، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۹ق.
- افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی، ۱۴۰۱ق.
- امین، سیدمحسن، اعیان الشیعة، تحقیق: حسن الامین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق.
- بروجردی، سید حسین، أسانید کتاب الفقیه، قم، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، بی‌تا.
- حسن ابن‌علی، ابن داوود حلّی، رجال، قم، منشورات الشریف الرضی، بی‌تا.
- سیفی مازندرانی، علی اکبر، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۲۲ق.
- عباسی زنجانی، موسی، الجامع فی الرجال، قم، مؤسسة ولی العصر علیه‌السلام للدراسات الإسلامیة، ۱۴۳۶ق.
- کلینی، محمد بن‌یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق.
- نجاشی، احمد بن‌علی، رجال النجاشی، المحقق:السید موسی الشبیری الزنجانی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۱۶ق.