اَبوالرّیْحانَتَیْن به‌معنای پدر دو ریحانه از کنیه‌های پیامبر(ص)[۱] و کنیه‌های امام علی(ع)[۲] است.

بر پایه روایاتی که پیامبر(ص) نقل شده است آن حضرت امام حسن(ع) و امام حسین(ع) را ریحانه‌های خود معرفی کرده است.[۳] در کتاب اِحقاق الحق این روایات از منابع اهل‌سنت گردآوردی شده است.[۴] این تعبیر از سوی پیامبر(ص) درباره امام حسن(ع) به تنهایی نیز به‌کار رفته است. به عنوان نمونه در مناقب آل ابی‌طالب روایتی نقل شده است که پیامبر(ص) در حال نماز نیز با مهربانی و عطوفت بسیار زیاد با امام حسن برخورد می‌کرد و در پاسخ به سؤال و تعجب اصحاب، می‌فرمود: «ان هذا ریحانتی» این ریحانه من است.[۵]

به حضرت علی(ع) نیز ابو الریحانتین گفته می‌شود.[۶] بر اساس روایتی که در مقتل الحسین خوارزمی نقل شده است پیامبر سه روز پیش از وفاتش خطاب به امام علی(ع) چنین گفته است: سلام الله علیک أبا الرّیحانتین أوصیک بریحانتیّ من الدّنیا. سلام خدا بر تو اباالریحانتین تو را به دو ریحانه‌ام در دنیا توصیه می‌کنم.[۷] ریحانه به‌معنای گیاه خوشبو است.[۸]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۱۵۴.
  2. طبرسی، إعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۱۵۴؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج‏۱، ص۱۵۴.
  3. مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۸.
  4. شوشتری، احقاق‌الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۵۹۹-۶۲۶.
  5. ابن‌شهرآشوب مازندرانی، ۱۳۷۹ق، مناقب آل ابی‌طالب، ج۴، ص۲۵.
  6. اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۶۸.
  7. خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۱۰۳.
  8. انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ذیل واژه «ریحان»، ۱۳۹۰ش، ج۴، ص۳۷۷۱.

منابع

  • ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی‏، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، قم‏، علامه‏، چاپ اول‏، ۱۳۷۹ق‏.
  • اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، تبریز، مکتبة بنی هاشمی، ۱۳۸۱ق.
  • انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، چاپ هفتم، ۱۳۹۰ش.
  • خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، انورالهدی، چاپ دوم، ۱۳۸۱ش/۱۴۲۳ق.
  • شوشتری، قاضی نورالله، احقاق الحق و ازهاق الباطل، مقدمه و تعلیقه: آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی، مکتبة آیةالله المرعشی النجفی قم، ۱۴۰۹ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن‏، إعلام الوری بأعلام الهدی (ط- القدیمة)، تهران‏، اسلامیه‏، چاپ سوم، ۱۳۹۰ق‏.
  • مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفةحجج الله علی العباد، قم، موسسة آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.