این مقاله دربارهٔ فهرستی از کنیه‌ها و لقب‌های امام صادق(ع) است. برای آشنایی با شخصیت امام(ع)، مدخل امام صادق علیه‌السلام را ببینید.
فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام صادق(ع) مجموعه‌ای از کنیه‌ها و القاب امام ششم شیعیان است. اسم آن امام، «جعفر» بود.[۱] در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده که پدرم مرا از روی علم و آگاهی جعفر نام نهاد، چون جعفر، نام نهری در بهشت است.[۲] مشهورترین لقب امام جعفر بن محمد(ع)، «صادق»[۳] و معروف‌ترین کنیه‌اش «ابوعبدالله»[۴] است. «شیخ الائمه» هم از القابی است که برای امام صادق(ع) ذکر شده،[۵] چون سن امام نسبت به دیگر امامان شیعه، طولانی بوده است.[۶]
کنیه‌ها
چهار کنیه برای امام صادق(ع) ذکر شده است:
| ابواسماعیل[۷] | ابواسحاق[۸] | ابوعبدالله[۹] | ابوموسی[۱۰] |
لقب‌ها
بنابر آنچه در کتاب‌های شیعه و سنی بیان شده، فهرست القاب امام صادق(ع) به این شرح است:
| شماره | لقب | معنا |
|---|---|---|
| ۱ | اِبنُ الْبَکریّة[۱۱] | پسر بکریه، منسوب به ابوبکر. زیرا(فاطمه «ام فروه» ) مادر امام صادق(ع) دختر قاسم بن محمد بن ابی‌بکر است. |
| ۲ | باقی[۱۲] | مستدام |
| ۳ | تام[۱۳] | تمام و کامل |
| ۴ | زَکیّ[۱۴] | پاکیزه از عیوب نفسانی |
| ۵ | سید[۱۵] | آقا و سرور |
| ۶ | صابر[۱۶] | شکیبا |
| ۷ | صادق[۱۷] | راستگو در گفتار و کردار |
| ۸ | صالح[۱۸] | پرهیزکار و درست‌کردار |
| ۹ | طاهر[۱۹] | پاکیزه و آراسته |
| ۱۰ | ظاهر[۲۰] | آشکار و هویدا |
| ۱۱ | عاطر[۲۱] | دارنده بوی خوش |
| ۱۲ | عَمودُ الشَّرَف[۲۲] | پایه شرافت |
| ۱۳ | فاضل[۲۳] | دانا و فرهیخته |
| ۱۴ | فاطر[۲۴] | مُبدع و بنیان‌گذار علوم |
| ۱۵ | قائم[۲۵] | محکم و استوار |
| ۱۶ | قاهر[۲۶] | پیروز و غالب |
| ۱۷ | کافل[۲۷] | کفیل و سرپرست یتیمان |
| ۱۸ | کامل[۲۸] | جامع و تمام |
| ۱۹ | منجی[۲۹] | نجات‌دهنده |
| ۲۰ | واصل[۳۰] | مقرّب |
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۱۸۹.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۴۷، ص۲۶.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۶۵۹.
- ↑ مظفر، الامام الصادق، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۱۰۵.
- ↑ مطهری، سیری در سیره ائمه اطهار(ع)، ۱۳۸۳ش، ص۳۶.
- ↑ احمدی بیرجندی، مناقب و مراثی اهل‌بیت(ع)، ۱۳۸۴ش، ص۱۹۲.
- ↑ مظفر، الامام الصادق، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۱۰۵.
- ↑ کشی، رجال کشی، ۱۳۴۸ش، ص۳۷۰.
- ↑ ابن طولون، الائمة الاثناعشر، ص۸۵.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۴۷، ص۹.
- ↑ شامی، الدر النظیم، ۱۴۲۷ق، ص۶۳۲، راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۶۴۲.
- ↑ عطاردی، مسند الامام الصادق، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۱۰.
- ↑ خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۱ق، ص۲۴۷.
- ↑ خنجی، وسیلة الخادم، ۱۳۷۵ش، ص۲۰۳.
- ↑ خنجی، وسیلة الخادم، ۱۳۷۵ش، ص۲۰۳.
- ↑ اربلی، کشف الغمه، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۶۹۱.
- ↑ مظفر، الامام الصادق، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۱۰۵.
- ↑ خنجی، وسیلة الخادم، ۱۳۷۵ش، ص۲۰۳.
- ↑ سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۳۰۷.
- ↑ شامی، الدر النظیم، ۱۴۲۷ق، ص۶۲۱.
- ↑ طبری، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۲۴۷.
- ↑ مظفر، الامام الصادق، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۷۵.
- ↑ ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۲۸۱.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۴۷، ص۱۱.
- ↑ ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۲۸۱.
- ↑ عطاردی، مسند الامام الصادق، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۱۰.
- ↑ ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۲۸۱.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۴۷، ص۱۱.
- ↑ مظفر، الامام الصادق، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۱۰۵.
- ↑ اسکافی، منتخب الانوار، ۱۳۸۰ش، ص۷۲.
منابع
- ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.
- ابن طولون، شمس الدین محمد، الائمة الاثنی عشر، تحقیق صلاح الدین المنجد، قم، منشورات الرضی، بی‌تا.
- احمدی بیرجندی، احمد، مناقب و مراثی اهل‌بیت(ع)، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۸۴ش.
- اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه فی معرفة الائمة، قم، رضی، ۱۴۲۱ق.
- اسکافی، محمد بن همام، منتخب الأنوار فی تاریخ الأئمة الأطهار علیهم السلام، قم، دلیل ما، ۱۳۸۰ش.
- امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۳ق.
- خصیبی، حسین بن حمدان، الهدایة الکبری، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۱۴۱۱ق.
- سبط بن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص من الأمّة فی ذکر خصائص الأئمة، قم، منشورات الشریف الرضی، ۱۴۱۸ق.
- راوندی، قطب الدین، الخرائج و الجرائح، قم، مؤسسه امام مهدى عجل الله تعالى فرجه الشريف، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
- شامی، یوسف بن حاتم، الدر النظیم فی مناقب الأئمة اللهامیم، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۲۷ ق.
- طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، قم، بعثت، ۱۴۱۳ق.
- عطاردی، عزیزالله، مسند الامام الصادق، تهران، عطارد، ۱۳۸۴ش.
- قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم، دلیل ما، ۱۳۷۹ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، اسلامیه، ۱۳۶۳ش.
- مطهری، مرتضی، سیری در سیره ائمه اطهار(ع)، تهران، صدرا، ۱۳۸۳ش.
- مظفر، محمدحسین، الامام الصادق، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۲۱ق.