فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام رضا(ع)

از ویکی شیعه

فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام رضا(ع) مجموعه القاب و کنیه‌های امام هشتم شیعیان است. نام امام، علی[۱] و کنیه مشهورش ابوالحسن است که ابوالحسن ثانی نیز گفته می‌شود.[۲] رضا نیز معروف‌ترین لقب اوست.[۳] ضامن آهو،[۴] [۵] امام رئوف،[۶] ثامن الحجج[۷] و ثامن الائمة[۸] از دیگر القابی هستند که در میان شیعه امامیه شهرت دارد.

کنیه‌ها

چهار کنیه برای امام رضا(ع) ذکر شده است.

ابوبکر[۹] ابوالحسن[۱۰] ابوعلی[۱۱] ابومحمد[۱۲]

لقب‌ها

بنابر آنچه در کتاب‌های شیعه و سنی آمده، القاب امام رضا(ع) به این شرح است:

شماره لقب معنا
۱ اَلرِّضا[۱۳] مورد رضایت همگان(خدا، پیامبر و امامان) [۱۴]
۲ رِئابُ التَّدبیر[۱۵] پیونده دهنده و اصلاح کننده تدبیر
۳ رَبُّ السَّریر[۱۶] آقای تخت پادشاهی و امامت
۴ رَضیّ[۱۷] قانع، دوستدار، ضامن، خشنود
۵ زَکیّ[۱۸] پاک، با شرافت و دارای مقام برجسته [۱۹]
۶ سِراجُ الله[۲۰] چراغ خدا (=هدایتگر گمراه و راهنمای سرگردان)[۲۱]
۷ صابر[۲۲] شکیبا
۸ صادق[۲۳] راستگو
۹ عالم[۲۴] عالم آل محمد هم گفته شده است.[۲۵]
۱۰ صدّیق[۲۶] بسیار راستگو
۱۱ فاضل[۲۷] دانشمند، فاضل‌ترین و کامل‌ترین انسان در عصر خودش [۲۸]
۱۲ قائم ثامن[۲۹] هشتمین امام
۱۳ قُرَّةُ عَینِ المُؤمِنین[۳۰] روشنی چشم مؤمنان؛ مایه زینت و فخر مؤمنان [۳۱]
۱۴ کافِی الْخَلق[۳۲] کافی برای مردم بر روی زمین
۱۵ کُفْوُ الْمَلَک[۳۳] همانند فرشته
۱۶ مَکیدُة الْمُلحِدین[۳۴] باطل‌کننده شبهه‌های ملحدان و کافران
۱۷ نورُ الْهُدی[۳۵] نور هدایت
۱۸ وَفیّ[۳۶] وفاکننده به عهد، وفاکننده به امت [۳۷]
۱۹ وَلیّ[۳۸] سرپرست

جستارهای وابسته

پانویس

  1. الحسنی، الائمة الاثناعشر، ص۹۷.
  2. طبرسی، تاج الموالید، ۱۴۲۲ق، ص۹۷.
  3. امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۳.
  4. صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۰۴.
  5. قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۸۸.
  6. مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۹۹، ص۵۵.
  7. امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۱۰۰.
  8. قرشی، حیاة الامام الرضا(ع)، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۶۴.
  9. قرشی، حیاة الامام الرضا(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۲۵.
  10. مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۴۷.
  11. عطاردی، مسند الامام الرضا(ع)، ۱۴۰۶ق، ص۱۴.
  12. طبری، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۳۵۹.
  13. مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۴۹، ص۴.
  14. قرشی، حیاة الامام الرضا، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۵.
  15. ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۶۶.
  16. عطاردی، مسند الامام الرضا(ع)، ۱۴۰۶ق، ص۱۴.
  17. مجلسی، جلاء العیون، ۱۳۸۲ش، ص۹۲۵.
  18. مالکی، الفصول المهمة، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۹۷۱.
  19. قرشی، حیاة الامام الرضا، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۴.
  20. مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۴۹، ص۱۰.
  21. قرشی، حیاة الامام الرضا، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۴.
  22. حموی، انیس المؤمنین، ۱۳۶۳ش، ص۲۰۳.
  23. بحرانی، مدینة المعاجز، ۱۴۱۳ق، ج۷، ص۱۷۵.
  24. حسینی عاملی، التتمة، ۱۴۱۲ق، ص۱۰۵.
  25. مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۷۶، ص۲۴۴.
  26. ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۶۷؛ قرشی، حیاة الامام الرضا، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۵.
  27. شامی، الدر النظیم، ۱۴۲۷ق، ص۶۷۸.
  28. قرشی، حیاة الامام الرضا، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۵.
  29. خُنجی، وسیلة الخادم، ۱۳۷۵ش، ص۲۳۸.
  30. قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۶۱۲.
  31. قرشی، حیاة الامام الرضا، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۴.
  32. عطاردی، مسند الامام الرضا، ۱۴۰۶ق، ص۱۴.
  33. مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۴۹، ص۱۰.
  34. قرشی، حیاة الامام الرضا، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۵.
  35. طبری، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۳۵۹.
  36. ابن‌ابی‌الثلج، تاریخ اهل البیت، ۱۴۱۰ق، ص۱۳۲.
  37. قرشی، حیاة الامام الرضا، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۴.
  38. شبلنجی، نور الابصار، ص۳۰۹.

یادداشت

منابع

  • ابن‌ابی‌الثلج، تاریخ اهل‌البیت، قم، آل البیت، ۱۴۱۰ق.
  • ابن‌شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.
  • الحسنی، سید هاشم معروف، سیرة الائمة الاثنی عشر، نجف، المکتبة الحیدریة، ۱۳۸۲ق.
  • امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، ‌ دار التعارف، ۱۴۰۳ق.
  • امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب والسنة، قم، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیة، ۱۴۱۶ق.
  • بحرانی، سید هاشم، مدینة المعاجز، قم، موسسة المعارف الاسلامیة، ۱۴۱۳ق.
  • حسینی عاملی، تاج الدین، التتمة فی تواریخ الأئمة علیهم السلام، قم، بعثت، ۱۴۱۲ق.
  • حموی، محمد بن اسحاق، أنیس المؤمنین، تحقیق میرهاشم محدث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۶۳ش.
  • خنجی اصفهانی، فضل‌الله، وسیله الخادم الی المخدوم، قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۵ش.
  • شامی، یوسف بن حاتم، الدر النظیم فی مناقب الأئمة اللهامیم، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۲۷ق.
  • شبلنجی، مؤمن بن حسن، نور الأبصار فی مناقب آل بیت النبی المختار صلی الله علیه و آله و سلم، قم، رضی، بی‌تا.
  • صدوق، محدبن علی، عیون اخبار الرضا، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن، تاج‌الموالید، بیروت، ‌ دار القاری، ۱۴۲۲ق.
  • طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، قم، بعثت، ۱۴۱۳ق.
  • عطاردی، عزیزالله، مسند الامام الرضا، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۴۰۶ق.
  • قرشی، باقرشریف، حیاة الامام الرضا(ع)، قم، سعید بن جبیر، ۱۳۷۹ق.
  • قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم، دلیل ما، ۱۳۷۹ش.
  • مالکی، ابن‌صباغ، الفصول المهمة فی معرفة الأئمة، قم، دارالحدیث، ۱۴۲۲ق.
  • مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، اسلامیه، ۱۳۶۳ش.
  • مجلسی، محمدباقر، جلاء العیون، قم، سرور، ۱۳۸۲ش.
  • مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، قم، کنگره مفید، ۱۴۱۳ق.