مراجع ثلاث قم

مَراجع ثَلاثِ قم یا مراجع سه‌گانه عنوانی است برای سید محمدتقی خوانساری، سید صدرالدین صدر و سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای سه مرجع تقلیدی که بعد از درگذشت عبدالکریم حائری، مؤسس حوزه علمیه قم، اداره حوزه علمیه را بر عهده داشتند. این عنوان، نشان از هم‌رأی بودن یا همکاری این مراجع در برخی امور مثل سیاست بود.

کتاب مراجع ثلاث

عنوان مراجع ثلاث بعد از درگذشت مؤسس حوزه علمیه قم، آیت الله شیخ عبدالکریم حائری (۹ بهمن سال ۱۳۱۵ش) شهرت یافت.

خوانساری، صدر و حجت کوه‌کمره‌ای، طی ۸ سال (در بین سال‌های ۱۳۱۵ش تا ۱۳۲۳ش) علاوه بر همکاری مشترک در سرپرستی حوزه علمیه قم، هر یک، مقام فتوا نیز داشتند. سرپرستی حوزه علمیه با ورود آیت الله بروجردی به قم به وی منتقل شد.

مرکز اسناد انقلاب اسلامی کتابی با عنوان مراجع ثلاث نوشته مصطفی قلی‌زاده علیار در سال ۱۳۸۹ش منتشر کرده است. مؤلف در این کتاب درباره‌ زمانه، زندگانی، فعالیت‌ها و خدمات مراجع ثلاث (صدر، حجت و خوانساری) در دوره پهلوی سخن گفته است.

منابع

• مراجع ثلاث یا آیات ثلاث یا ارکان ثلاثه، بانک اطلاعات رجال.
• مراجع ثلاث در نشریه حریم امام، خبرگزاری حوزه، ۱۸ مهر ۱۳۹۲ش.
• امام خمینی و مراجع ثلاث، سایت جماران.
• رضوی، کمال، دوراهی روحانیت: جستارهایی درباره مرجعیت شیعه در ایران معاصر، نشر آرما، اصفهان، ۱۳۹۷ش.
• سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی
• http://www.imam-**khomeini.ir/fa/n21028/سرویس_های_اطلاع_رسانی/تاریخ/امام_خمینی_و_مراجع_ثلاث، پرتال امام خممینی.

پیوند به بیرون

• حوزه علمیه قم در دوران زعامت آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری و مراجع ثلاث