قطعه‌ای از بهشت (تصنیف)
| قطعه‌ای از بهشت | |
|---|---|
| اطلاعات شعر | |
| نام شعر | آمدم ای شاه |
| شاعر | حبیب‌الله چایچیان |
| موضوع | مدح امام رضا(ع) |
| انگیزه سرایش | توسل به امام رضا(ع) |
| تعداد ابیات | ۱۰ بیت |
| خواننده | محمدعلی کریم‌خانی |
| آهنگساز | آریا عظیمی‌نژاد |
| اشعار مشهور | |
|
قصیده لامیه ابوطالب • تائیه دعبل • دوازده‌بند محتشم • همای رحمت • قطعه‌ای از بهشت • ای اهل حرم • با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد • مکن ای صبح طلوع • ها علی بشر کیف بشر | |
قطعه‌ای از بهشت یا قطعه آمدم ای شاه، تصنیفی در مدح امام رضا(ع) به خوانندگی محمدعلی کریم‌خانی با شعری از حبیب‌الله چایچیان و آهنگسازی آریا عظیمی‌نژاد است که در سال ۱۳۸۶ش تولید شد. این شعر بیانگر توبه از گناه و توسل به اهل بیت(ع) مطابق با حال و هوای معنوی زائران امام هشتم است. مستند «پناه» به کارگردانی جمیل عامل صادقی دربارهٔ تأثیر «قطعه‌ای از بهشت» تولید و منتشر شده است.
نام قطعه
چند نام برای این قطعه ذکر شده است: «قطعه‌ای از بهشت»، «قطعه آمدم ای شاه»،[۱] «ملکوت آسمان»[۲] و «در این قطعه از بهشت».[۳]
متن شعر
| آمدم ای شاه پناهم بده | خط امانی ز گناهم بده | |
| ای حرمت ملجأ درماندگان | دور مران از در و راهم بده | |
| ای گل بی خار گلستان عشق | قرب مکانی چو گیاهم بده | |
| لایق وصل تو که من نیستم | اِذن به یک لحظه نگاهم بده | |
| ای که حَریمت به مَثَل کهرباست | شوق و سبک‌خیزی کاهم بده | |
| تا که ز عشق تو گدازم چو شمع | گرمی جان سوز به آهم بده | |
| لشکر شیطان به کمین من است | بی کسم ای شاه پناهم بده | |
| از صف مژگان نگهی کن به من | با نظری یار و سپاهم بده | |
| در شب اول که به قبرم نهند | نور بدان شام سیاهم بده | |
| آنچه صلاح است برای «حسان» | از تو اگر هم که نخواهم بده |
شاعر
شاعر قطعه‌ای از بهشت حبیب‌الله چایچیان (۱۳۰۲–۱۳۹۶ش) متخلّص به حسان، شاعر و مرثیه‌سرای اهل بیت(ع) در قرن چهاردهم شمسی است. وی تأثیرپذیرفته از عالمان شیعه‌ای چون علامه امینی و علامه عسکری و تشویق شده از سوی علامه امینی و سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران و صاحب سروده‌های معروف از جمله «امشب شهادتنامه عشاق امضا می‌شود» است.[۴]
مصطفی محدّثی خراسانی، شاعر شیعه (متولد ۱۳۴۰ش)، اشعار «امشب شهادتنامه عشاق امضا می‌شود» یا «آمدم ای شاه پناهم بده» را نشان‌دهنده مردمی بودن حبیب‌الله چایچیان دانسته است.[۵]
انگیزه سرودن
حبیب‌الله چایچیان انگیزه شعر «آمدم ای شاه پناهم بده» را بیماری مادرش می‌داند که در اواخر زندگی‌اش دو بار سکته کرد. حسان مادرش را که به سختی می‌توانست حرکت کند به مشهد برد و وقتی به نزدیک ضریح امام رضا(ع) رسید حال سرودن شعر برایش فراهم شد و این ابیات را سرود. او هنگامی که به بیت «آنچه صلاح است برای حسان/ از تو اگر هم که نخواهم بده» رسید مشاهده کرد که مادرش در ازدحام جمعیت خودش را به ضریح رسانده و ضریح را می‌بوسد.[۶]
به گفته آرش شفاعی، شاعر و روزنامه‌نگار (متولد ۱۳۵۴ش) شوق زیارت امام رضا (ع) از یک سو و لحظات عاطفی آخرین زیارت عاشقانه مادر از سویی دیگر، باعث موفقیت چایچیان در سرودن این شعر شده است.[۷]
خواننده و آهنگساز
محمدعلی کریم‌خانی مداح شیعه (۱۳۲۹-۱۴۰۱ش) در سال ۱۳۸۹ش قطعه‌ای از بهشت را در وصف امام رضا(ع) خواند. نجوای حسین آرام جانم! حسین روح و روانم! از دیگر آثار او است.[۸] گفته شده عمده شهرت کریم‌خانی به دلیل تصنیف «قطعه‌ای از بهشت» است.[۹]
آهنگسازی قطعه «آمدم ای شاه» را آریا عظیمی‌نژاد (متولد ۱۳۵۲ش) موسیقیدان و آهنگساز ایرانی[۱۰] در سال ۱۳۸۶ش انجام داده است.[۱۱] تصنیف قطعه‌ای از بهشت، در سال ۱۳۸۹ش پخش شد.[۱۲]
محمدعلی کریم‌خانی در آغاز، به‌اشتباه «آمده‌ام» خواند و بلافاصله فهمید و اصلاح کرد و «آمدم» را به آن افزود، برخی این اشتباه را به عنوان اشکال مطرح کردند، ولی عظیمی نژاد بر آن است که در آن لحظه حس معنوی خواننده و توجهش به امام معصوم (ع) چنان قوی بود که بر آن اشتباه غلبه کرد و حتی اثر را زیباتر ساخت. به گفته او تعبیر «آمده‌ام» بیانگر حال خوش زائری است که از راهی دور خدمت حضرت امام رضا (ع) رسیده است و گویی با این سخن می‌خواهد بگوید به خاطر عشق به تو خیلی راه «آمده‌ام» و دوست دارد تمام حوادث سفرش را برای آن حضرت شرح دهد.[۱۳]
مستند پناه
در مستند پناه به کارگردانی جمیل عامل صادقی در گفتگو با محمدعلی کریم‌خانی و آریا عظیمی نژاد چگونگی آفرینش قطعه‌ای از بهشت و بخشی از تأثیر آن که زبان حال معنوی زائران حضرت امام رضا (ع) است[۱۴] به تصویر کشیده شده است.[۱۵]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ تصنیف زیبای «آمدم ای شاه پناهم بده» با صدای محمدعلی کریم‌خانی +صدا و متن
- ↑ ملکوت آسمان
- ↑ ساخت قطعه «آمدم ای شاه پناهم بده» افتخار هنری من است
- ↑ مروری بر زندگی و مشهورترین آثار مرحوم حبیب‌الله چایچیان پایگاه خبرگزاری مشرق
- ↑ محدثی خراسانی: شعرهای «حسان»؛ زمزمه‌ای ملی/ شأن نزول «آمدم ای شاه پناهم بده» چه بود
- ↑ «حسان: شعر «آمدم ای شاه پناهم بده» زبان حال مادرم است»، خبرگزاری فارس.
- ↑ راز جاودانگی یک شعر
- ↑ «محمدعلی کریم‌خانی»، وبگاه مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی.
- ↑ آمدم ای شاه، پناهم بده، با صدای استاد محمدعلی کریم خانی
- ↑ «آریا عظیمی نژاد»، وبگاه بانک جامع اطلاعات سینمای ایران.
- ↑ گفتگوی تسنیم با خواننده «آمدم ای شاه پناهم بده»: رمز ماندگاری قطعه‌ای از بهشت، اخلاص و توسل به امام رضا(ع) بود
- ↑ «محمدعلی کریم‌خانی»، وبگاه مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی.
- ↑ ساخت قطعه «آمدم ای شاه پناهم بده» افتخار هنری من است
- ↑ «حسان: شعر «آمدم ای شاه پناهم بده» زبان حال مادرم است»، خبرگزاری فارس.
- ↑ مستند پناه... «آمده‌ام ای شاه پناهم بده»
منابع
- «تصنیف زیبای «آمدم ای شاه پناهم بده» با صدای محمدعلی کریم‌خانی + صدا و متن»، وبگاه الکوثر، درج مطلب: ۲۳ تیر ۱۳۹۸ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «حسان: شعر «آمدم ای شاه پناهم بده» زبان حال مادرم است»، خبرگزاری فارس، درج مطلب: ۱۲ دی ۱۳۹۲ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «محمدعلی کریم‌خانی»، وبگاه مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «آریا عظیمی نژاد»، وبگاه بانک جامع اطلاعات سینمای ایران، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «ساخت قطعه «آمدم ای شاه پناهم بده» افتخار هنری من است»، پایگاه خبری و تحلیلی قدس آنلاین، درج مطلب: ۴ تیر ۱۳۹۹ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «آمدم ای شاه، پناهم بده، با صدای استاد محمدعلی کریم خانی»، وبگاه آی‌فیلم۲، درج مطلب: ۲۳ تیر ۱۳۹۸ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «گفتگوی تسنیم با خواننده «آمدم ای شاه پناهم بده»: رمز ماندگاری قطعه‌ای از بهشت، اخلاص و توسل به امام رضا(ع) بود»، خبرگزاری تسنیم، درج مطلب: ۷ آبان ۱۳۹۸ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «محدثی خراسانی: شعرهای «حسان»؛ زمزمه‌ای ملی/ شأن نزول «آمدم ای شاه پناهم بده» چه بود»، خبرگزاری بین المللی قرآن، درج مطلب: ۱۱ آذر ۱۳۹۶ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «راز جاودانگی یک شعر»، پایگاه خبری و تحلیلی قدس آنلاین، درج مطلب: ۴ تیر ۱۳۹۹ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «مروری بر زندگی و مشهورترین آثار مرحوم حبیب‌الله چایچیان»، خبرگزاری مشرق، درج مطلب: ۱۰ آذر ۱۳۹۶ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
.jpg)