قطعه‌ای از بهشت (تصنیف)
| قطعه‌ای از بهشت | |
|---|---|
| اطلاعات شعر | |
| نام شعر | آمدم ای شاه |
| شاعر | حبیب‌الله چایچیان |
| موضوع | مدح امام رضا(ع) |
| انگیزه سرایش | توسل به امام رضا(ع) |
| تعداد ابیات | ۱۰ بیت |
| خواننده | محمدعلی کریم‌خانی |
| آهنگساز | آریا عظیمی‌نژاد |
| اشعار مشهور | |
|
قصیده لامیه ابوطالب • تائیه دعبل • دوازده‌بند محتشم • همای رحمت • قطعه‌ای از بهشت • ای اهل حرم • با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد • مکن ای صبح طلوع • ها علی بشر کیف بشر | |
قطعه‌ای از بهشت یا قطعه آمدم ای شاه، تصنیفی در مدح امام رضا(ع) به خوانندگی محمدعلی کریم‌خانی با شعری از حبیب‌الله چایچیان و آهنگسازی آریا عظیمی‌نژاد است که در ۱۳۸۶ش تولید شد. این شعر بیانگر توبه از گناه و توسل به اهل بیت(ع) مطابق با حال و هوای معنوی زائران امام هشتم است. مستند «پناه» به کارگردانی جمیل عامل صادقی دربارهٔ تأثیر «قطعه‌ای از بهشت» تولید و منتشر شده‌است.
نام قطعه
چند نام برای این قطعه ذکر شده‌است: «قطعه‌ای از بهشت»، «قطعه آمدم ای شاه»،[۱] «ملکوت آسمان»[۲] و «در این قطعه از بهشت»[۳]
متن شعر
| آمدم ای شاه پناهم بده | خط امانی ز گناهم بده | |
| ای حرمت ملجأ درماندگان | دور مران از در و راهم بده | |
| ای گل بی خار گلستان عشق | قرب مکانی چو گیاهم بده | |
| لایق وصل تو که من نیستم | اِذن به یک لحظه نگاهم بده | |
| ای که حَریمت به مَثَل کهرباست | شوق و سبک‌خیزی کاهم بده | |
| تا که ز عشق تو گدازم چو شمع | گرمی جان سوز به آهم بده | |
| لشکر شیطان به کمین من است | بی کسم ای شاه پناهم بده | |
| از صف مژگان نگهی کن به من | با نظری یار و سپاهم بده | |
| در شب اول که به قبرم نهند | نور بدان شام سیاهم بده | |
| آنچه صلاح است برای «حسان» | از تو اگر هم که نخواهم بده |
شاعر
شاعر قطعه‌ای از بهشت حبیب‌الله چایچیان (تبریز ۱۳۰۲–۱۳۹۶ش تهران) متخلّص به حسان، شاعر و مرثیه‌سرای اهل بیت(ع) در قرن چهاردهم شمسی است. وی تأثیرپذیرفته از علامه امینی و علامه عسکری و تشویق شده از سوی علامه امینی و آیت الله خامنه‌ای و صاحب سروده‌های معروف از جمله «امشب شهادتنامه عشاق امضا می‌شود» است.[۴]
مصطفی محدّثی خراسانی (متولد ۱۳۴۰ش) اشعار «امشب شهادتنامه عشاق امضا می‌شود» یا «آمدم ای شاه پناهم بده» را نشان‌دهنده مردمی بودن حبیب‌الله چایچیان می‌داند.[۵]
انگیزه سرودن
حبیب‌الله چایچیان انگیزه شعر «آمدم ای شاه پناهم بده | خط امانی ز گناهم بده»، را بیماری مادرش می‌داند که در اواخر زندگی‌اش دو بار سکته کرد. حسان مادرش را که به سختی می‌توانست حرکت کند به مشهد برد و وقتی به نزدیک ضریح رسید حال سرودن شعر برایش فراهم شد و این ابیات را سرود او هنگامی که به بیت «آنچه صلاح است برای «حسان» * از تو اگر هم که نخواهم بده» رسید مشاهده کرد که مادرش در ازدحام جمعیت خودش را به ضریح رسانده و ضریح را می‌بوسد.[۶]
به گفته آرش شفاعی، شاعر و روزنامه‌نگار (متولد ۱۳۵۴ش) شوق زیارت حضرت امام رضا (ع) از یک سو و لحظات عاطفی آخرین زیارت عاشقانه مادر از سویی دیگر، باعث موفقیت چایچیان در سرودن این شعر می‌شود.[۷]
خواننده و آهنگساز
محمدعلی کریم‌خانی مداح شیعه (متولد ۱۳۲۹ش) در سال ۱۳۸۹ش قطعه‌ای از بهشت را در وصف امام رضا(ع) خواند. نجوای حسین آرام جانم! حسین روح و روانم! از دیگر آثار او است.[۸] گفته شده عمده شهرت کریم‌خانی به دلیل تصنیف «قطعه‌ای از بهشت» است.[۹]
آهنگسازی قطعه «آمدم ای شاه» را آریا عظیمی‌نژاد (متولد ۱۳۵۲ش) موسیقیدان و آهنگساز ایرانی[۱۰] در سال ۱۳۸۶ش انجام داده‌است.[۱۱] تصنیف قطعه‌ای از بهشت، در سال ۱۳۸۹ش پخش شد.[۱۲]
محمدعلی کریم‌خانی در آغاز، به‌اشتباه «آمده‌ام» خواند و بلافاصله فهمید و اصلاح کرد و «آمدم» را به آن افزود، برخی این اشتباه را به عنوان اشکال مطرح کردند، ولی عظیمی نژاد بر آن است که در آن لحظه حس معنوی خواننده و توجهش به امام معصوم (ع) چنان قوی بود که بر آن اشتباه غلبه کرد و حتی اثر را زیباتر ساخت. به گفته او تعبیر «آمده‌ام» بیانگر حال خوش زائری است که از راهی دور خدمت حضرت امام رضا (ع) رسیده‌است و گویی با این سخن می‌خواهد بگوید به خاطر عشق به تو خیلی راه «آمده‌ام» و دوست دارد تمام حوادث سفرش را برای آن حضرت شرح دهد.[۱۳]
مستند پناه
در مستند پناه به کارگردانی جمیل عامل صادقی در گفتگو با محمدعلی کریم‌خانی و آریا عظیمی نژاد چگونگی آفرینش قطعه‌ای از بهشت و بخشی از تأثیر آن که زبان حال معنوی زائران حضرت امام رضا (ع) است[۱۴] به تصویر کشیده شده‌است.[۱۵]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ تصنیف زیبای «آمدم ای شاه پناهم بده» با صدای محمدعلی کریم‌خانی +صدا و متن
- ↑ ملکوت آسمان
- ↑ ساخت قطعه «آمدم ای شاه پناهم بده» افتخار هنری من است
- ↑ مروری بر زندگی و مشهورترین آثار مرحوم حبیب‌الله چایچیان پایگاه خبرگزاری مشرق
- ↑ محدثی خراسانی: شعرهای «حسان»؛ زمزمه‌ای ملی/ شأن نزول «آمدم ای شاه پناهم بده» چه بود
- ↑ «حسان: شعر «آمدم ای شاه پناهم بده» زبان حال مادرم است»، خبرگزاری فارس.
- ↑ راز جاودانگی یک شعر
- ↑ «محمدعلی کریم‌خانی»، وبگاه مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی.
- ↑ آمدم ای شاه، پناهم بده، با صدای استاد محمدعلی کریم خانی
- ↑ «آریا عظیمی نژاد»، وبگاه بانک جامع اطلاعات سینمای ایران.
- ↑ گفتگوی تسنیم با خواننده «آمدم ای شاه پناهم بده»: رمز ماندگاری قطعه‌ای از بهشت، اخلاص و توسل به امام رضا(ع) بود
- ↑ «محمدعلی کریم‌خانی»، وبگاه مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی.
- ↑ ساخت قطعه «آمدم ای شاه پناهم بده» افتخار هنری من است
- ↑ «حسان: شعر «آمدم ای شاه پناهم بده» زبان حال مادرم است»، خبرگزاری فارس.
- ↑ مستند پناه... «آمده‌ام ای شاه پناهم بده»
منابع
- «تصنیف زیبای «آمدم ای شاه پناهم بده» با صدای محمدعلی کریم‌خانی + صدا و متن»، وبگاه الکوثر، درج مطلب: ۲۳ تیر ۱۳۹۸ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «حسان: شعر «آمدم ای شاه پناهم بده» زبان حال مادرم است»، خبرگزاری فارس، درج مطلب: ۱۲ دی ۱۳۹۲ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «محمدعلی کریم‌خانی»، وبگاه مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «آریا عظیمی نژاد»، وبگاه بانک جامع اطلاعات سینمای ایران، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «ساخت قطعه «آمدم ای شاه پناهم بده» افتخار هنری من است»، پایگاه خبری و تحلیلی قدس آنلاین، درج مطلب: ۴ تیر ۱۳۹۹ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «آمدم ای شاه، پناهم بده، با صدای استاد محمدعلی کریم خانی»، وبگاه آی‌فیلم۲، درج مطلب: ۲۳ تیر ۱۳۹۸ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «گفتگوی تسنیم با خواننده «آمدم ای شاه پناهم بده»: رمز ماندگاری قطعه‌ای از بهشت، اخلاص و توسل به امام رضا(ع) بود»، خبرگزاری تسنیم، درج مطلب: ۷ آبان ۱۳۹۸ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «محدثی خراسانی: شعرهای «حسان»؛ زمزمه‌ای ملی/ شأن نزول «آمدم ای شاه پناهم بده» چه بود»، خبرگزاری بین المللی قرآن، درج مطلب: ۱۱ آذر ۱۳۹۶ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «راز جاودانگی یک شعر»، پایگاه خبری و تحلیلی قدس آنلاین، درج مطلب: ۴ تیر ۱۳۹۹ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «مروری بر زندگی و مشهورترین آثار مرحوم حبیب‌الله چایچیان»، خبرگزاری مشرق، درج مطلب: ۱۰ آذر ۱۳۹۶ش، بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ش.
.jpg)