پرش به محتوا

غرر الحکم و درر الکلم (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

منبع یابی؛ اصلاح پاورقی و منابع
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>M.r.seifi
(منبع یابی؛ اصلاح پاورقی و منابع)
خط ۲۹: خط ۲۹:
==مؤلف==
==مؤلف==
{{اصلی|ابوالفتح آمدی}}
{{اصلی|ابوالفتح آمدی}}
پدیدآورنده کتاب، [[ابوالفتح آمدی|قاضی ناصح‏ الدین ابوالفتح عبدالواحد بن محمدبن عبدالواحد تمیمی آمِدی]] (متوفای ۵۱۰ق.) <ref>تهرانی، ''الذریعه الی تصانیف الشیعه''، ج۱۶، ص۳۸.</ref> است. وی قاضی بوده و منسوب به شهر [[آمد|آمِد]] از شهرهای مهم [[دیار بکر]] است.<ref>امین، سیدحسن، ''مستدرکات‏ أعیان‏ الشیعة''، ج‏۶، ص۳۲۶.</ref> از زندگی و شرح حال وی اطلاع چندانی در دست نیست.
پدیدآورنده کتاب، [[ابوالفتح آمدی|قاضی ناصح‏ الدین ابوالفتح عبدالواحد بن محمدبن عبدالواحد تمیمی آمِدی]] (متوفای ۵۱۰ق.) <ref>تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۶، ص۳۸.</ref> است. وی قاضی بوده و منسوب به شهر [[آمد|آمِد]] از شهرهای مهم [[دیار بکر]] است.<ref>امین، مستدرکات‏ أعیان‏ الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج‏۶، ص۳۲۶.</ref> از زندگی و شرح حال وی اطلاع چندانی در دست نیست.
از او کتاب دیگری نیز با نام ''[[جواهر الکلام فی الحکم و الاحکام من قصة سید الانام]]'' بر جای مانده است.<ref>افندی، ''ریاض العلماء''، ج۳، ص۲۸۴.</ref>
از او کتاب دیگری نیز با نام ''[[جواهر الکلام فی الحکم و الاحکام من قصة سید الانام]]'' بر جای مانده است.<ref>افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۳، ص۲۸۴.</ref>


===مذهب مؤلف===
===مذهب مؤلف===
برخی با استناد به اینکه وی در آغاز شرح خود، [[علی(ع)]] را با «‌کرم ‏الله وجهه‌» می‌ستاید، او را غیر شیعی دانسته‌اند؛ اما [[میرزا عبدالله افندی]]،<ref>افندی، ''ریاض العلماء''، ج۳، ص۲۸۱.</ref> [[ابن شهر آشوب]]<ref>ابن شهر آشوب، ''معالم العلماء''، ص۸۱.</ref> و [[علامه مجلسی]]<ref>مجلسی، ''بحار الأنوار''، ج‏۱، ص۳۴.</ref> او را [[محدث|مُحدِّث]] [[شیعه دوازده امامی|امامی شیعی]] می‌دانند.
برخی با استناد به اینکه وی در آغاز شرح خود، [[علی(ع)]] را با «‌کرم ‏الله وجهه‌» می‌ستاید، او را غیر شیعی دانسته‌اند؛ اما [[میرزا عبدالله افندی]]،<ref>افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۳، ص۲۸۱.</ref> [[ابن شهر آشوب]]<ref>ابن شهر آشوب، معالم العلماء، ۱۳۸۰ق، ص۸۱.</ref> و [[علامه مجلسی]]<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج‏۱، ص۳۴.</ref> او را [[محدث|مُحدِّث]] [[شیعه دوازده امامی|امامی شیعی]] می‌دانند.


میرزا عبدالله افندی آن عبارت را ناشی از [[تقیه]]، یا تصرف کاتبان و ناسخان می‌داند.<ref>افندی، ''ریاض العلماء''، ج۳، ص۲۸۱.</ref> [[محدث نوری]] با چند دلیل اثبات می‌کند که وی شیعه است. <ref>نوری، ''خاتمة المستدرک''، ج۳، ص۹۱-۹۶.</ref>
میرزا عبدالله افندی آن عبارت را ناشی از [[تقیه]]، یا تصرف کاتبان و ناسخان می‌داند.<ref>افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۳، ص۲۸۱.</ref> [[محدث نوری]] با چند دلیل اثبات می‌کند که وی شیعه است. <ref>نوری، خاتمة المستدرک، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۹۱-۹۶.</ref>


==محتوا و ساختار کتاب==
==محتوا و ساختار کتاب==
خط ۴۲: خط ۴۲:
این کتاب حاوی ۱۰۷۶۰ [[حدیث]] کوتاه از [[امام علی(ع)]] است که آمِدی از کتاب‌‏هایی مانند ''[[نهج البلاغه]]''، [[مائة کلمة (کتاب)|''مائة کلمة'']] [[جاحظ]]، ''[[تحف العقول]]'' و ''[[دستور معالم الحکم]]'' گرد آورده است. وی این احادیث را با نظر به نخستین کلمۀ حدیث و به ترتیب حروف الفبا در ۹۱ باب سامان داده است. برای آسان‌شدن یافتن یک روایت در موضوعی خاص، این اثر در چاپ‌های جدید به صورت ترتیب موضوعی تدوین شده است.
این کتاب حاوی ۱۰۷۶۰ [[حدیث]] کوتاه از [[امام علی(ع)]] است که آمِدی از کتاب‌‏هایی مانند ''[[نهج البلاغه]]''، [[مائة کلمة (کتاب)|''مائة کلمة'']] [[جاحظ]]، ''[[تحف العقول]]'' و ''[[دستور معالم الحکم]]'' گرد آورده است. وی این احادیث را با نظر به نخستین کلمۀ حدیث و به ترتیب حروف الفبا در ۹۱ باب سامان داده است. برای آسان‌شدن یافتن یک روایت در موضوعی خاص، این اثر در چاپ‌های جدید به صورت ترتیب موضوعی تدوین شده است.


[[روایت|روایات]] ''غرر الحکم'' از نظر موضوعی عام است و شامل روایات اعتقادی، اخلاقی، عبادی، اجتماعی و سیاسی می‌شود. این روایات بدون [[سند روایت|سند]] آورده شده‌اند. نویسنده در مقدمه کتاب می‌گوید خودش سندها را حذف کرده است.<ref>آمدی، ''غرر الحکم''، مقدمه.</ref> به گفته ناصر مکارم شیرازی، روایات این کتاب به دلیل سند نداشتن قابل استناد نیست.<ref>مکارم شیرازی، ''انوار الفقاهه''، کتاب البیع، ص۴۶۵.</ref>
[[روایت|روایات]] ''غرر الحکم'' از نظر موضوعی عام است و شامل روایات اعتقادی، اخلاقی، عبادی، اجتماعی و سیاسی می‌شود. این روایات بدون [[سند روایت|سند]] آورده شده‌اند. نویسنده در مقدمه کتاب می‌گوید خودش سندها را حذف کرده است.<ref>آمدی، غرر الحکم، مقدمه، ۱۴۲۹ق، ص۱۳.</ref> به گفته ناصر مکارم شیرازی، روایات این کتاب به دلیل سند نداشتن قابل استناد نیست.<ref>مکارم شیرازی، انوار الفقاهه(کتاب البیع)، ۱۴۲۵ق، ص۴۶۵.</ref>


==انگیزه نگارش ==
==انگیزه نگارش ==
مؤلف آن‌گونه که در آغاز کتاب می‌گوید، پس از آنکه کتاب ''[[مائه کلمه]]'' (صد کلمه) [[جاحظ]] را می‌بیند، تصمیم می‌گیرد کتابی مشتمل بر سخنان [[امیرالمؤمنین]](ع) تدوین کند. مؤلف همچنین جاحظ را به سبب اینکه فقط همین تعداد اندک (صد کلمه) را گرد آورده، نکوهش می‌کند و سپس می‌گوید:
مؤلف آن‌گونه که در آغاز کتاب می‌گوید، پس از آنکه کتاب ''[[مائه کلمه]]'' (صد کلمه) [[جاحظ]] را می‌بیند، تصمیم می‌گیرد کتابی مشتمل بر سخنان [[امیرالمؤمنین]](ع) تدوین کند. مؤلف همچنین جاحظ را به سبب اینکه فقط همین تعداد اندک (صد کلمه) را گرد آورده، نکوهش می‌کند و سپس می‌گوید:
::من با همه گرفتاری خاطر، و کوتاهی از رتبه اهل کمال، در حالی که به عجز و ناتوانی از دریافت آنچه که فضلای صدر اول خواسته و در آن راه قدم نهاده‌اند، و کوتاه‏ دستی خویش را از گردیدن در میدانشان و کم‏ وزنی خود را در میزانشان می‌دانم و اعتراف دارم، با این حال همت گماشتم تا آن‏جا که تیررس فکر من است، از سخنان آن حضرت گرد آورم.<ref>آمدی، ''غرر الحکم''، مقدمه کتاب.</ref>
::من با همه گرفتاری خاطر، و کوتاهی از رتبه اهل کمال، در حالی که به عجز و ناتوانی از دریافت آنچه که فضلای صدر اول خواسته و در آن راه قدم نهاده‌اند، و کوتاه‏ دستی خویش را از گردیدن در میدانشان و کم‏ وزنی خود را در میزانشان می‌دانم و اعتراف دارم، با این حال همت گماشتم تا آن‏جا که تیررس فکر من است، از سخنان آن حضرت گرد آورم.<ref>آمدی، غرر الحکم، مقدمه، ۱۴۲۹ق، ص۱۳-۱۴.</ref>


==نسخه‌های خطی کتاب==
==نسخه‌های خطی کتاب==
خط ۱۲۲: خط ۱۲۲:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
*ابن شهر آشوب، رشید الدین محمد بن علی، ''معالم العلماء''، نجف: منشورات المطبعة الحیدریة، ۱۳۸۰ق.
*الآمدی، عبدالواحد، غرر الحکم و درر الکلم، تحقیق السید مهدی الرجائی، قم، مؤسسة دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۹ق.
*افندی، میرزا عبدالله، ''ریاض العلماء و حیاض الفضلاء''، قم: مطبعه الخیام، ۱۴۰۱ق.
*ابن شهر آشوب، رشید الدین محمد بن علی، معالم العلماء، نجف، منشورات المطبعة الحیدریة، ۱۳۸۰ق.
*امین، سید حسن، ''مستدرکات أعیان الشیعة''، بیروت: دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۸ ق.
*افندی، میرزا عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، قم، مطبعة الخیام، ۱۴۰۱ق.
*تهرانی، آقا بزرگ، ''الذریعة الی تصانیف الشیعة''، قم: اسماعیلیان قم و کتابخانه اسلامیه تهران، ۱۴۰۸ ق.
*امین، سید حسن، مستدرکات أعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۸ق.
*مجلسی، محمدباقر، ''بحار الانوار''، بیروت: مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ ق.
*تهرانی، آقا بزرگ، الذریعة الی تصانیف الشیعة، قم، اسماعیلیان قم و کتابخانه اسلامیه تهران، ۱۴۰۸ق.
*مکارم شیرازی، ناصر، ''انوار الفقاهه (کتاب البیع) ''، قم: انتشارات مدرسة الإمام علی بن أبی طالب علیه‌السلام، ۱۴۲۵ ق.
*مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق.
*نوری، محدث، میرزا حسین، ''خاتمه المستدرک''، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۴۱۷ق.
*مکارم شیرازی، ناصر، انوار الفقاهه (کتاب البیع)، قم، انتشارات مدرسة الإمام علی بن أبی طالب علیه‌السلام، ۱۴۲۵ق.
*نوری، محدث، میرزا حسین، خاتمه المستدرک، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۴۱۷ق.
{{پایان}}
{{پایان}}


خط ۱۵۵: خط ۱۵۶:
  | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
  | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
کاربر ناشناس