ثَقَلَیْن یا ثِقْلَیْن، به قرآن و اهل بیت اشاره دارد. پیامبر(ص) در حدیث ثَقَلَین، امتش را به پیروی از آنها سفارش کرده است. این واژه برگرفته از حدیث ثَقَلَین، گفته‌شده است.
ثِقْل در لغت به معنای بار،[۱] ثِقَل به معنای سنگینی،[۲] و ثَقَل به معنای شیء ارزشمند است.[۳] از این‌رو ثَقَلین را دو شیء گران‌بها و باارزش معنا می‌کنند. واژه «ثَقَلان» در آیه ۳۱ سوره الرحمن آمده است و مفسران مراد از آن را دو گروه جن و انس دانسته‌اند،[۴] در عین حال شماری، مراد از ثقلان را قرآن و عترت (اهل بیت پیامبر) دانسته‌اند.[۵]
پیامبراکرم(ص) در حدیث ثَقَلَین، امت خود را به دستاویز قراردادنِ این دو شیء گران‌بها (قرآن و اهل‌بیت) که در میان آنان باقی می‌گذارد، سفارش کرده است تا هرگز گمراه نشوند.[۶] در برخی از نقل‌های این حدیث، پیامبر(ص) قرآن را ثقل اکبر، و اهل بیتش را ثقل اصغر معرفی کرده است.[۷]
پانویس
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۸۵.
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۸۵.
- ↑ قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۰۷-۳۱۰.
- ↑ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۴۷؛ ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان، ۱۳۸۷ش، ج۱۰، ص۳۹۶.
- ↑ قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۳۴۵؛ بحرانی، البرهان، ۱۳۳۴ق، ج۴، ص۲۶۷.
- ↑ نسائی، السنن الکبری، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۴۵؛ کلینی، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، ج۱، ص۲۹۴.
- ↑ عیاشی، تفسیرالعیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۵.
منابع
- قرآن کریم
- ابن کثیر، تفسیرالقرآن العظیم، چاپ علی شیری، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۵ق.
- ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، تصحیح: احمد فارس، بیروت، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع، ۱۴۱۴ق.
- ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان و روح الجنان، تصحیح و تعلیق ابوالحسن شعرانی و علی اکبر غفاری، تهران، بی نا، ۱۳۸۷ش.
- بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیرالقرآن، تصحیح محمود بن جعفر موسوی زرندی، تهران، چاپخانه آفتاب، ۱۳۳۴ش.
- عیاشی،محمّد بن مسعود، تفسیرالعیاشی، تحقیق: سید هاشم رسولی محلاتی، چاپخانه علمیه، تهران، ۱۳۸۰ق.
- قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۱۲ق.
- قمی، علی بن ابراهیم، تفسیرالقمی، تصحیح طیب موسوی جزائری، قم، دارالکتاب، ۱۴۰۴ق.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، بی‌تا.
- نسائی، احمد بن‌شعیب، السنن الکبری، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۱ق.