ابوالحسن شعرانی

'

شناسنامه
نام کامل	ابوالحسن شعرانی
زادروز	۱۳۲۰ق/۱۲۸۱ش
زادگاه	تهران
تاریخ درگذشت	۱۲ آبان ۱۳۵۲ ۷ شوال ۱۳۹۳ قمری
آرامگاه	حرم حضرت عبدالعظیم حسنی
فرزندان	محسن
اطلاعات سیاسی
اطلاعات علمی و مذهبی
استادان	میرزا مهدی آشتیانی،شیخ عبدالکریم حائری میرزا محمود قمی،شیخ عبد النبی نوری
شاگردان	میرزا هاشم آملی،حسن حسن زاده آملی عبدالله جوادی آملی،محمد حسن احمدی فقیه محدث اُرمُوی،علی اکبر غفاری
کتاب‌ها	راه سعادت، فلسفه اولی شرح تجرید الاعتقاد، شرح مجمع البیان

ابوالحسن شعرانی معروف به علامه شعرانی (۱۳۲۰-۱۳۹۳ق/۱۲۸۱-۱۳۵۲ش) از فلاسفه شیعی قرن ۱۴ هجری قمری است. وی با زبان‌های فرانسوی و انگلیسی آشنایی داشت و در علوم قرآن، حدیث، فقه، اصول فقه، کلام، فلسفه، هندسه، و هیئت متبحر بود و آثار بسیاری در این رشته‌ها از وی باقی مانده است. او از دانش عالمانی چون شیخ عبدالکریم حائری، میرزا مهدی آشتیانی و میرزا محمود قمی استفاده کرده و شاگردانی چون میرزا هاشم آملی، حسن زاده آملی و جوادی آملی را تربیت نمود. وی علاوه بر نگارش کتاب، شرح‌هایی بر کتاب‌های تفسیری، حدیثی، کلامی و فلسفی دارد. فلسفه اولی پیرامون دیدگاه فلاسفه غرب در مورد الهیات و تجرد نفس، راه سعادت در اثبات نبوت و ارائه ادله حقانیت پیامبر اسلام (ص) برخی از آثار اوست.

آغاز زندگی

میرزا ابوالحسن شعرانی در سال ۱۳۲۰ ه.ق. در تهران متولد شد. پدرش محمد بن ملا غلامحسين از نوادگان ملا فتح‌الله کاشانی صاحب تفسير منهج الصادقین و مادرش فرزند محمد ابراهيم نواب تهرانی صاحب كتاب فيض الدموع و تأليفات ديگر بود.

تحصیلات

ابوالحسن قرآن را نزد پدرش آموخت و تحصیلات خود را از مدرسه مروی تهران آغاز کرد و ادبیات عرب، فارسی، منطق، فقه، اصول، فلسفه، ریاضی و مانند آن را در آنجا آموخت. پس از آن به حوزه علمیه قم که تازه تأسیس شده بود رفت و در درس خارج فقه و اصول شرکت کرد. در۲۶ سالگی پدرش را از دست داد و به دنبال آن، به عراق مهاجرت و در حوزه علمیه نجف به تکمیل تحصیلات خود پرداخت. در عراق، علاوه بر تحصیل فقه شیعی، با فقه اهل سنت نیز آشنا گردید. وی پس از تکمیل تحصیلات و سیر و سلوک عرفانی، در دوره سلطنت رضا شاه به تهران بازگشت و به تبلیغ و تدریس و تحقیق پرداخت.

ابوالحسن شعرانی علاوه بر مهارت کافی در رشته‌های مختلف علوم اسلامی و حوزوی، با چندین زبان از جمله عربی، فرانسوی، ترکی، انگلیسی و عبری آشنا بود.

اساتید

• میرزا مهدی آشتیانی
• میرزا محمود قمی
• حبیب الله ذوالفنون
• شیخ عبدالکریم حائری
• شیخ عبد النبی نوری
• سید ابوتراب خوانساری

شاگردان

وی در طول زندگی خود، شاگردان زیادی را تربیت کرد. برخی از مهمترین شاگردان وی عبارتند از:

• میرزا هاشم آملی
• عبدالله جوادی آملی
• حسن حسن‌زاده آملی
• محمد حسن احمدی فقیه یزدی
• علی اکبر غفاری
• محدث اُرمُوی

تألیفات

نوشتار اصلی: آثار ابوالحسن شعرانی

شعرانی در زمینه‌های مختلف علوم دینی و انسانی، آثاری تالیف کرده است. فقه، اصول، فلسفه، کلام، علوم قرآنی و حدیث موضوع تألیفات وی است.

وفات

در اواخر عمر به جهت درمان بیماری قلبی، ریوی به آلمان منتقل شد، اما معالجه وی ثمر بخش نبود و در شنبه ۷ شوال ۱۳۹۳ق/۱۲ آبان ۱۳۵۲ش از دنیا رفت. پیکر وی بعد از انتقال به ایران در پنج شنبه تشییع و در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی به خاک سپرده شد.

جشنواره علامه شعرانی

معاونت پژوهش حوزه علمیه تهران در سال ۱۳۹۲ش، جشنواره پژوهشی علامه شعرانی، را همزمان با چهارمین جشنواره علامه حلی استان تهران، ویژه مقالات طلبه‌های بالای ۳۱ سال استان تهران برگزار کرد.

آثاری در مورد علامه شعرانی

در مورد زندگی‌نامه علمی ابوالحسن شعرانی، چندین اثر نگاشته شده است که برخی از آنها عبارتند از:

• اندیشه‌نامه علامه شعرانی، مجموعه دو جلدی مقالات ارائه شده در جشنواره علامه شعرانی، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، سال۱۳۸۷ ش.
• فرزانه ناشناخته، مجموعه مقالاتی در مورد زندگانی علمی و فعالیت‌های شعرانی، انتشارات موسسه بوستان کتاب، سال ۱۳۸۲ش.
• در آسمان معرفت، شامل دوازده مقاله تالیف حسن حسن زاده آملی که در هر یک به معرفی یکی از اساتید باواسطه و بی‌واسطه خود پرداخته است. این افراد عبارتند از علامه طباطبایی، میرزا جواد ملکی تبریزی، ابوالحسن شعرانی، ملامحمد آملی، محمد تقی آملی، مهدی الهی قمشه‌ای، سید ابوالحسن رفیعی قزوینی، ملا محمد مهدی نراقی، سید ابوالحسن جلوه، محمد حسین فاضل تونی، ملاهادی سبزواری و زندگی‌نامه خود نویسنده. انتشارات تشیع، سال ۱۳۷۵ش.

منابع

• آقا بزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۳ق.
• حرزالدین، محمد، معارف الرجال، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
• شعرانی، ابوالحسن، پژوهش های قرآنی علامه شعرانی در تفاسیر مجمع البیان ، روح الجنان و منهج الصادقین، محقق:محمدرضا غیاثی کرمانی، ایران، قم، بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم) ١٣٨۶.
• شعرانی، ابوالحسن، ترجمه نفس المهموم، قم، نشر هجرت، ۱۳۸۸ش.
• واعظ خیابانی، ملاعلی، علماء معاصرین، تبریز، شرکت سهامی چاپ کتاب، ۱۳۲۶ش.
• واعظ قوامی، تقی، چهره درخشان، تهران، کتابفروشی اسلامی.
• روزنامه جمهوری اسلامی، ۸/۱۲/۷۱.
• كیهان اندیشه، شماره ۴۵.
• كیهان فرهنگی، سال ۱۳۶۵، ش ۳.
• مجله نور علم، شماره ۵۰ـ۵۱.

پیوند به بیرون

• بررسی کارنامه قرآن‌پژوهی ابوالحسن شعرانی
• پایگاه اینترنتی بنیاد محقق طباطبایی
• پایگاه اینترنتی مباحثات
• پایگاه دانلود برخی کتابهای علامه شعرانی