یَوْمُ التَّلاق، به معنای روز ملاقات از اسامی روز قیامت است. این اصطلاح در آیه ۱۵ سوره غافر آمده است. برای یوم التلاق ۵ معنا ذکر شده است: ۱-ملاقات ساکنان زمین و آسمان، ۲-ملاقات روح و جسم، ۳-ملاقات همه امت‌ها از اولین تا آخرین، ۴-ملاقات انسان با اعمال خود و ۵-ملاقات با خداوند.

در قرآن

این اصطلاح یک‌بار در قرآن آمده است.

رَفِیعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ یُلْقِى الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلىَ‏ مَن یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ لِیُنذِرَ یَوْمَ التَّلَاق‏.


ترجمه: خدایى که داراى درجاتى بلند و صاحب عرش است روح را که از فرمان خودش است بر هر کس از بندگانش بخواهد نازل و القا مى‏ کند تا مردم را از روز دیدار بترساند. [۱]


معنای تلاق

تلاق به معنای ملاقات و روبرو شدن با چیزی است.[۲]

چند معنا برای تلاق در این آیه بیان شده است:

  • روایتی از امام صادق(ع) نقل شده است که منظور از یَوْمَ التَّلاق روزى است که ساکنان آسمان و زمین به‌هم مى‌‏رسند.[۳]
  • شیخ مفید یوم التلاق را همان روز حشر و روز ملاقات ارواح و اجسام در قیامت معنا کرده است.[۴]
  • منظور ملاقات همگانی و عمومی است میان زمینیان و آسمانیان، گذشتگان و آیندگان، ظالم و مظلوم، خالق و مخلوق، انسان‌ها با اعمالشان، ارواح و اجساد.[۵] همانطور که در جای دیگری از قرآن می‌خوانیم:‌ إِنَّ الأَوَّلینَ وَ الآخِرینَ لَمَجمُوعُونَ إِلى‏ میقاتِ یَومٍ مَعلُوم؛ ترجمه: به راستی که اولین و آخرین یقینا در روز قیامت که روز معلوم است جمع خواهند شد.[۶]
  • منظور ملاقات با خداوند است.[۷] در سوره انشقاق آمده است: إِنَّکَ کادِحٌ إِلى‏ رَبِّکَ کَدحاً فَمُلاقیه؛ ترجمه: ای انسان! تو با تلاش و رنج بسوی پروردگارت می‌روی و او را ملاقات خواهی کرد. [۸]
  • منظور روز تلاقی و ملاقات با اعمال است.[۹] در سوره آل عمران آمده است: یَوْمَ تَجِدُ کُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ مِنْ خَیْرٍ مُّحْضَرًا ؛ روزی که هر نفس آنچه از خیر عمل کرده را حاضر شده می‌یابد.[۱۰]

پانویس

  1. سوره غافر،‌ آیه ۱۵.
  2. راغب اصفهانی، مفردات ألفاظ القرآن،‌ ۱۴۱۲ق، ص۷۴۵.
  3. شیخ صدوق، معانی الأخبار، ۱۴۰۳ق‏، ص۱۵۶.
  4. شیخ مفید، المسائل العکبریة، ۱۴۱۳ق، ص۴۲.
  5. شیخ بهایی،‌ مفتاح الفلاح، ۱۴۰۵ق‏، ص۱۶۱.
  6. سوره واقعه، آیه ۴۹.
  7. شیخ بهایی،‌ مفتاح الفلاح، ۱۴۰۵ق‏، ص۱۶۱.
  8. سوره انشقاق، آیه ۶.
  9. شیخ بهایی،‌ مفتاح الفلاح، ۱۴۰۵ق‏، ص۱۶۱.
  10. سوره آل عمران، آیه ۳۰.

منابع

  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن،‌ بیروت، دار الشامیة،‌ ۱۴۱۲ق.
  • شیخ بهایی،‌ محمد بن حسین،‌ مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلة من الواجبات و المستحبات، بیروت، نشر دار الأضواء، ۱۴۰۵ق‏.
  • شیخ صدوق، محمد بن على، معانی الأخبار، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین قم‏، ۱۴۰۳ق‏.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، المسائل العکبریة، قم، الموتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.