ثقل اصغر
ثِقْل اصغر وصف عترت پیامبر(ص) در حدیث ثقلین است. پیامبر(ص) در حدیث ثقلین، عترتش را ثقل اصغر و قرآن را ثقل اکبر معرفی کرده که اگر مسلمانان به آن دو تمسک کنند، هرگز گمراه نخواهند شد.[۱] پیامبر(ص) همچنین در خطبه غدیر قرآن را ثقل اکبر، علی(ع) و پاکان از فرزندانش را ثقل اصغر معرفی کرده است.[۲]
امام علی(ع) نیز در خطبه‌ای[۳] و نیز در توصیه به کمیل بن زیاد خود را ثقل اصغر و قرآن را ثقل اکبر معرفی کرده است.[۴]
از نظر عبدالله جوادی آملی، مفسر قرآن، اهل‌بیت از نظر عالم ظاهر و در مدار تعلیم و تفهیم معارف دین، ثقل اصغرند؛ اما به لحاظ مقام‌های معنوی و در عالم باطن از قرآن کمتر نیستند.[۵] برپایه روایتی، امام علی(ع) از قرآن به کتابِ صامت و از خودش به کتاب ناطق خداوند یاد کرده است.[۶]
امام خمینی در وصیت‌نامه سیاسی - الهی خود از اهل‌بیت(ع) با عنوان «ثقل کبیر» یاد کرده است.[۷]
ثِقْل به‌معنای بار سنگین[۸] و ثَقَل به معنای هر چیز باارزش و گران‌بها است.[۹] به‌گفته فیروزآبای(درگذشت ۸۱۷ق) در لغتنامه القاموس المحیط، واژه ثقلین در حدیث ثقلین از ثَقَل گرفته شده است.[۱۰]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ عیاشی، تفسیرالعیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۵.
- ↑ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۱۲؛ ابن‌طاووس، اقبال‌الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۵۵و۴۵۶.
- ↑ نهج‌البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه۸۷، ص۱۲۰.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۹۰ق، ج۷۴، ص۳۷۵.
- ↑ جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۷۶.
- ↑ حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۲۷، ص۳۴.
- ↑ امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲۱، ص۳۹۳.
- ↑ ابن‌منظور، لسان‌العرب، ۱۴۱۱ق، ج۱۱، ص۸۵.
- ↑ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۲۶ق، ص۹۷۲ (ذیل واژه ثقل).
- ↑ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۲۶ق، ص۹۷۲ (ذیل واژه ثقل).
منابع
- ابن‌طاووس، علی بن موسی، اقبال‌الاعمال، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
- ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان‌العرب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۱ق.
- امام خمینی، سید روح الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
- جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، قم، مرکز نشر اسراء، ۱۳۸۵ش.
- حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، قم، مؤسسة آل‌البیت، ۱۴۰۹ق.
- عیاشی، محمّد بن مسعود، تفسیرالعیاشی، تحقیق سید هاشم رسولى محلاتى، چاپخانه علمیه، تهران، ۱۳۸۰ق.
- فیروزآبادی، القاموس المحیط، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۱۲ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۹۰ق.
- نهج‌البلاغه، تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
- یعقوبی، احمد، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
فضائل اهل البیت علیهم‌السلام | ||
|---|---|---|
| قرآن |  | |
| روایات | حدیث علی مع الحق • حدیث ثقلین • حدیث سفینه • حدیث کساء • خطبه غدیر • حدیث وصایت • حدیث منزلت • حدیث یوم الدار • حدیث طیر • حدیث قضیب احمر • حدیث ولایت • حدیث تشبیه • حدیث نور واحد • حدیث مناصبت • حدیث لولاک • حدیث سلسلةالذهب • حدیث دوازده خلیفه • حدیث جابر • حدیث شجره • خلقت نوری اهل بیت(ع) • حدیث امان | |
| وقایع | ||
| کتاب‌ها | مناقب • الثاقب فی المناقب • خصائص الأئمة • الیقین • نوادر المعجزات • اثبات الهداة • تأویل الآیات الظاهرة • الرسالة العلویة • الدر النظیم • عیون المعجزات • فضائل الخمسة • الکلمة الغراء • المناقب و المثالب • ریاض الابرار • فضائل اهل بیت • الهدایة الکبری • مدینة المعاجز • الخرائج و الجرائح • تنزیه الانبیاء • نور الابصار • نظم درر السمطین • فرائد السمطین • تذکرة الخواص • جواهر العقدین • الانوار الباهرة • مناقب آل محمد • مطالب السؤول • اتحاف السائل • المعیار و الموازنة • احیاء المیت • معارج الوصول • نخب المناقب • الفصول العلیة • غایة المرام فی فضائل علی | |
| مرتبط | ||